Mới đây, Travellers and Magicians (2003), bộ phim dài đầu tiên của điện ảnh Bhutan, được chiếu ở Bangkok (Thái Lan), đã khiến người xem suy ngẫm về đất nước nhỏ bé nhưng nổi danh toàn cầu về “chỉ số hạnh phúc” này.
Thử tưởng tượng cảnh này: bạn đang đứng trên một đỉnh núi ở một vùng xa xôi hẻo lánh. Bạn vừa bỏ lỡ chuyến tàu cuối cùng trở về thành phố, chuyến tiếp theo phải đợi vài ngày nữa. Bạn tuyệt vọng tìm lối đi xuống núi. Trên đường, bạn gặp một sư thầy Phật giáo đang chơi đàn luýt. Nhà tu hành vô cùng hài hước, ông khuyến khích bạn dừng chân thưởng thức điệu nhạc và vẻ đẹp của ngày tàn.
Bạn có nghe lời, hay đơn giản là bỏ ông lại để chạy theo tốc độ của nhịp sống hiện đại?
Giấc mơ Mỹ của một người Bhutan
Đó là câu hỏi trọng tâm của bộ phim Travellers and Magicians, phim điện ảnh dài đầu tiên của Vương quốc Bhutan nhỏ bé. Gần giống với hoạt cảnh tưởng tượng trên đây, Travellers and Magicians kể về một nhân vật tìm đường thoát khỏi một nơi hẻo lánh. Nơi đó chính là đất nước Bhutan.
Dondup, tên nhân vật chính, là một công chức chính phủ, bị điều đến một ngôi làng hẻo lánh làm việc. Anh chán ngấy bởi không gian sống “ngái ngủ”, nơi hoạt động giải trí duy nhất là vài cuộc thi bắn cung dành cho những người trung niên trong làng.
Trong khi đó, hình ảnh nước Mỹ qua những tấm áp phích dán trong làng lại đầy hấp lực tuổi trẻ với điệu nhảy hiphop, những cô gái xinh đẹp thời thượng và đủ loại hàng hóa tiêu dùng. Giấc mơ Mỹ ngày càng lớn, Dondup quyết định mặc chiếc áo Tôi yêu New York lừng danh, xỏ giày thể thao và lên đường.
Anh quyết tâm lên thủ đô Thimpu để kiếm visa đi Mỹ. Để đến đó anh phải đi xe buýt 2 ngày. Chính những người dân ở ngôi làng nhỏ với những món quà chia tay nồng hậu đã khiến anh lỡ chuyến xe. Bị bỏ lại trên đường, Dondup tìm cách bắt xe đi nhờ. Và nhập hội với anh là một người bán táo trầm lặng, một nhà sư yêu âm nhạc và sôi nổi, một người bán giấy và cô con gái xinh đẹp của ông.
Dù chán ngấy đất nước của mình và muốn sang Mỹ, trên chuyến hành trình bất đắc dĩ, Dondup ngày càng thấy yêu mến những người bạn đồng hành. Nhà sư liên tục kể những câu chuyện thông thái về lựa chọn sai lầm khiến Dondup phải suy ngẫm. Anh đặc biệt bị quyến rũ bởi cô gái Sonam ngây thơ.
Lựa chọn còn để ngỏ
Bhutan là đất nước độc nhất vô nhị trên thế giới bỏ qua chỉ số phát triển kinh tế GDP, thay vào đó tự lập ra chỉ số GNH - “Tổng hạnh phúc quốc dân”. Chỉ số này được các chuyên gia kinh tế hàng đầu thế giới như Joseph Stiglitz, Jeffrey Sachs và Amartya Sen tán thưởng. Bhutan lập ra chỉ số GNH vào năm 1971, dựa trên công bằng xã hội, bảo tồn văn hóa, phát triển môi trường bền vững và chính quyền tốt.
Trong phim, đạo diễn ý thức rõ ràng về việc phản ánh mâu thuẫn giữa một đất nước Bhutan truyền thống và ảnh hưởng của phương Tây. Tính cách nhân vật Dondup đại diện cho tốc độ và cường độ xâm nhập của đời sống phương Tây hiện đại.
Anh cho rằng chờ đợi các phương tiện giao thông là một sự lãng phí thời gian khủng khiếp. Nhưng những người bạn đồng hành của anh lại coi đó là cơ hội để thư giãn, kể chuyện và chơi nhạc - những “hoạt động hạnh phúc” được đất nước của họ khuyến khích.
Ước vọng đến Mỹ lập nghiệp của nhân vật Dondup là ẩn dụ cho sự giằng xé giữa một bên là sự giàu có phương Tây và một bên là lý tưởng của đất nước Bhutan. Quốc gia này sẵn sàng đối sự giàu có lấy một cộng đồng lành mạnh và niềm vui sống của người dân. Ở đoạn kết của phim, đạo diễn để ngỏ cả 2 lựa chọn này cho người xem tự ngẫm.
Đĩa phim Travellers and Magicians có thể đặt mua thẳng từ hãng phim Zeitgeist hoặc qua Amazon. Ngoài ra, phim chiếu khá hạn chế. Có lẽ đó cũng là một phần trong “chiến lược hạnh phúc” của Bhutan: họ không đặt nặng việc quảng bá văn hóa đất nước ra nước ngoài.
Nguồn: Mi Ly - TT&VH
Điều gì đã khiến cho vở kịch có sức sống trường tồn như vậy?
Isaac Bashevis Singer (14/7/1904 - 24/7/1991) nhà văn Mỹ gốc Do Thái Ba Lan đoạt giải Nobel Văn học năm 1978. Những sáng tác của ông chủ yếu viết bằng tiếng Yiddish (tiếng Đức cổ của người Do Thái).
Tổng thống thứ 44 của Mỹ có phong cách lãnh đạo đặc trưng, thu hút được hàng triệu người ủng hộ và khiến cả những đối thủ của ông cũng phải thán phục.
NGUYỄN QUỐC THẮNG
“Tất cả những gì tôi đã làm được đều là kết quả của sự cô đơn”1
(Kafka)
“Hệ thống ám dụ của Kafka thực hiện chức năng của nó như những ký hiệu vô hạn chất vấn những ký hiệu khác”2
(Roland Barthes)
Paul Doumer là một chính khách người Pháp, sinh năm 1857. Ông làm Toàn quyền Đông Dương từ 1897-1902. Sau ông làm Tổng thống Pháp từ 1931-1932. Ông bị một phần tử quá khích người Nga ám sát năm 1932. Cuốn hồi ký Xứ Đông Dương là cuốn sách viết riêng về giai đoạn ông ở Đông Dương.
TUỆ NGỌC
A. GELMAN(*)
Chúng ta là những người chứng kiến tình trạng lo ngại đang tăng lên của xã hội về khía cạnh đạo đức trong sinh hoạt của đảng ta.
LGT: Tiểu luận “Làm sao văn học khả hữu?” dưới đây là văn bản phê bình văn học đầu tiên của Maurice Blanchot được ra mắt vào năm 1941 trên Nhật báo tranh luận (Journal des débats).
Kể đến Noel năm nay, thế là tôi đã qua trọn 50 mùa Noel ở nước Đức, đất nước có truyền thống Noel lâu đời, nơi thành phố Munich, vốn có tên từ những nhà tu đạo Thiên Chúa “Mönche”, nơi có chợ Giáng sinh gọi là “Christkindelmarkt” truyền thống xa xưa (khoảng 400 năm trước), và cũng từ vùng này, bài thánh ca bất tuyệt “Stille Nacht” cất lên, vang vọng khắp trên địa cầu đã tròn 200 năm.
LÊ VIỄN PHƯƠNG
(Đọc Cuộc đời yêu dấu của Alice Munro, Nguyễn Đức Tùng chuyển ngữ, NXB Trẻ, 2015).
TRẦN HUYỀN SÂM
Vì sao phương Đông đã trở thành chủ đề trung tâm trong tiểu thuyết Pháp đương đại? Đó là nội dung bàn luận trong mùa trao giải văn học năm nay ở Paris.
L.T.S: "Cuộc đời của André Colin" là thể loại sân khấu "lưu động" một sự kết hợp của đối thoại, âm nhạc, đồ họa, trên sân khấu diễn ra đồng thời hình vẽ, tranh liên hoàn, tranh đèn chiếu và phim ảnh 16mm. Từ khi biên soạn (1987) kịch bản đã được diễn một trăm lần ở Paris và các tỉnh khác. Tác giả Anne Quesemand, thạc sĩ văn học cổ điển, là người biên kịch đồng thời là diễn viên cùng với Laurent Berman. Bà còn là tác giả của nhiều phim ngắn.
Châu Âu hẳn nhiên sẽ trở nên dễ bị tổn thương hơn trước các đe dọa và đòn tấn công của bọn khủng bố. Một số chính sách về nhập cư có thể sẽ thay đổi để thích nghi với tình hình mới.
VIỄN PHƯƠNG
Lúc 13 giờ Thụy Điển (tức 18 giờ Việt Nam), ngày 8/10 tại Viện Hàn lâm Khoa học Thụy Điển, tên của nhà văn Svetlana Alexievich đã được xướng lên dành cho giải Nobel văn chương.
Antoine Leiris đã mất đi người vợ Helene dấu yêu của mình trong vụ xả súng ở nhà hát Bataclan, Paris ngày 13/11. Con trai của họ, bé Melvil 17 tháng tuổi giờ đây đã mất đi người mẹ của mình.
MAURICE BLANCHOT
Cuốn sách mà Jean Paulhan vừa dành cho văn chương và ngôn ngữ được đọc với một tâm thế khác thường.
Ngày 1-11-1988, họa sĩ Bửu Chỉ đến Paris. Ngày 30-4-1989, họa sĩ trở về nước. Trong thời gian ở Paris, Bửu Chỉ đã sáng tác nhiều tác phẩm mới và đã có hai cuộc triển lãm tranh thành công tốt đẹp: tại Nhà Việt Nam từ 1-2 đến 5-3-1989 với 21 bức tranh và tại UNESCO với 40 bức từ 3-4 đến 14-4-1989.
QUẾ HƯƠNG
Tôi đến Mỹ 4 tháng, thăm con trai từng là nha sĩ, qua học lại, 41 tuổi mới chính thức vào trường đại học Mỹ, sống lần nửa đời sinh viên ở một đất nước có nền giáo dục hàng đầu thế giới.
NGUYỄN KHOA QUẢ
Đất nước thống nhất, hòa bình lập lại từ năm 1975 đến năm 1979, chưa đầy 4 năm, phía bắc Đặng Tiểu Bình - Trung Quốc đem quân đánh phá. Phía nam Khơ me đỏ Campuchia, bọn Pôn Pốt sang đánh phá các tỉnh Kiên Giang và Tây Ninh... Quân tình nguyện Việt Nam kết hợp với Mặt trận đoàn kết dân tộc Campuchia lật đổ chế độ Pôn Pốt năm 1979, giải phóng nhân dân thoát khỏi chế độ bạo tàn diệt chủng.
LTS: Cách đây chưa lâu, báo Bulledingue (BD) của phong trào sinh viên trong tổ chức Hội Người Việt Nam tại Pháp, có tổ chức phỏng vấn giáo sư Hoàng Xuân Hãn trên hàng loạt vấn đề thuộc lĩnh vực văn hóa, xã hội. Nội dung trả lời của giáo sư có thể giúp độc giả Sông Hương một số dẫn liệu mới hoặc gợi mở những cuộc trao đổi tranh luận bổ ích. Vì vậy, với sự đồng ý của giáo sư Hoàng Xuân Hãn, Sông Hương xin trích giới thiệu nội dung cuộc phỏng vấn này với độc giả.