Mới đây, Travellers and Magicians (2003), bộ phim dài đầu tiên của điện ảnh Bhutan, được chiếu ở Bangkok (Thái Lan), đã khiến người xem suy ngẫm về đất nước nhỏ bé nhưng nổi danh toàn cầu về “chỉ số hạnh phúc” này.
Thử tưởng tượng cảnh này: bạn đang đứng trên một đỉnh núi ở một vùng xa xôi hẻo lánh. Bạn vừa bỏ lỡ chuyến tàu cuối cùng trở về thành phố, chuyến tiếp theo phải đợi vài ngày nữa. Bạn tuyệt vọng tìm lối đi xuống núi. Trên đường, bạn gặp một sư thầy Phật giáo đang chơi đàn luýt. Nhà tu hành vô cùng hài hước, ông khuyến khích bạn dừng chân thưởng thức điệu nhạc và vẻ đẹp của ngày tàn.
Bạn có nghe lời, hay đơn giản là bỏ ông lại để chạy theo tốc độ của nhịp sống hiện đại?
Giấc mơ Mỹ của một người Bhutan
Đó là câu hỏi trọng tâm của bộ phim Travellers and Magicians, phim điện ảnh dài đầu tiên của Vương quốc Bhutan nhỏ bé. Gần giống với hoạt cảnh tưởng tượng trên đây, Travellers and Magicians kể về một nhân vật tìm đường thoát khỏi một nơi hẻo lánh. Nơi đó chính là đất nước Bhutan.
Dondup, tên nhân vật chính, là một công chức chính phủ, bị điều đến một ngôi làng hẻo lánh làm việc. Anh chán ngấy bởi không gian sống “ngái ngủ”, nơi hoạt động giải trí duy nhất là vài cuộc thi bắn cung dành cho những người trung niên trong làng.
Trong khi đó, hình ảnh nước Mỹ qua những tấm áp phích dán trong làng lại đầy hấp lực tuổi trẻ với điệu nhảy hiphop, những cô gái xinh đẹp thời thượng và đủ loại hàng hóa tiêu dùng. Giấc mơ Mỹ ngày càng lớn, Dondup quyết định mặc chiếc áo Tôi yêu New York lừng danh, xỏ giày thể thao và lên đường.
Anh quyết tâm lên thủ đô Thimpu để kiếm visa đi Mỹ. Để đến đó anh phải đi xe buýt 2 ngày. Chính những người dân ở ngôi làng nhỏ với những món quà chia tay nồng hậu đã khiến anh lỡ chuyến xe. Bị bỏ lại trên đường, Dondup tìm cách bắt xe đi nhờ. Và nhập hội với anh là một người bán táo trầm lặng, một nhà sư yêu âm nhạc và sôi nổi, một người bán giấy và cô con gái xinh đẹp của ông.
Dù chán ngấy đất nước của mình và muốn sang Mỹ, trên chuyến hành trình bất đắc dĩ, Dondup ngày càng thấy yêu mến những người bạn đồng hành. Nhà sư liên tục kể những câu chuyện thông thái về lựa chọn sai lầm khiến Dondup phải suy ngẫm. Anh đặc biệt bị quyến rũ bởi cô gái Sonam ngây thơ.
Lựa chọn còn để ngỏ
Bhutan là đất nước độc nhất vô nhị trên thế giới bỏ qua chỉ số phát triển kinh tế GDP, thay vào đó tự lập ra chỉ số GNH - “Tổng hạnh phúc quốc dân”. Chỉ số này được các chuyên gia kinh tế hàng đầu thế giới như Joseph Stiglitz, Jeffrey Sachs và Amartya Sen tán thưởng. Bhutan lập ra chỉ số GNH vào năm 1971, dựa trên công bằng xã hội, bảo tồn văn hóa, phát triển môi trường bền vững và chính quyền tốt.
Trong phim, đạo diễn ý thức rõ ràng về việc phản ánh mâu thuẫn giữa một đất nước Bhutan truyền thống và ảnh hưởng của phương Tây. Tính cách nhân vật Dondup đại diện cho tốc độ và cường độ xâm nhập của đời sống phương Tây hiện đại.
Anh cho rằng chờ đợi các phương tiện giao thông là một sự lãng phí thời gian khủng khiếp. Nhưng những người bạn đồng hành của anh lại coi đó là cơ hội để thư giãn, kể chuyện và chơi nhạc - những “hoạt động hạnh phúc” được đất nước của họ khuyến khích.
Ước vọng đến Mỹ lập nghiệp của nhân vật Dondup là ẩn dụ cho sự giằng xé giữa một bên là sự giàu có phương Tây và một bên là lý tưởng của đất nước Bhutan. Quốc gia này sẵn sàng đối sự giàu có lấy một cộng đồng lành mạnh và niềm vui sống của người dân. Ở đoạn kết của phim, đạo diễn để ngỏ cả 2 lựa chọn này cho người xem tự ngẫm.
Đĩa phim Travellers and Magicians có thể đặt mua thẳng từ hãng phim Zeitgeist hoặc qua Amazon. Ngoài ra, phim chiếu khá hạn chế. Có lẽ đó cũng là một phần trong “chiến lược hạnh phúc” của Bhutan: họ không đặt nặng việc quảng bá văn hóa đất nước ra nước ngoài.
Nguồn: Mi Ly - TT&VH
LỖ TẤN
Nói đến đọc sách, tựa hồ đó là một việc rất rõ ràng, chỉ cầm đem sách ra đọc là được rồi. Nhưng không hề đơn giản như vậy.
THUẬN AN
(Đọc cuốn ký sự đường xa “18 tuổi và chuyến phượt solo đầu đời trên đất Mỹ” của Phạm Nguyễn Linh Đan, Nxb. Hội Nhà văn 2018).
(Để tưởng niệm thi sĩ Mary Oliver, vừa mất ngày 17 tháng 1, 2019, tại Florida, 83 tuổi)
ĐỨC TÙNG
CHU HUY SƠN
Khó có thể kể hết những nhà thơ Việt Nam và thế giới bắt gặp cảm hứng từ cuộc đời cao đẹp và vô cùng trong sáng của Chủ tịch Hồ Chí Minh để sáng tác nên những tác phẩm về Người. Song, tôi cho rằng, bài thơ “Hồ Chí Minh - tên Người là cả một niềm thơ” của nhà thơ Cuba là một trong những sáng tác hay nhất viết về Bác.
Sinh năm 1947 tại Rio de Janeiro, Brazil, 40 tuổi mới viết và xuất bản cuốn sách đầu tiên, Paulo Coelho được xem là nhà văn (còn sống) được đọc nhiều nhất thế giới: tuy số lượng tác phẩm đến nay chỉ trên 20 cuốn, nhưng đã phát hành đến 86 triệu bản tại 150 quốc gia, trong đó có nhiều cuốn luôn ở trong danh sách best- seller (số liệu tính đến tháng 6/ 2015). Ngày 22/12/2016, trong danh sách 200 tác giả có ảnh hưởng lớn nhất thế giới do công ty Richtopia đề xướng, Paulo Coelho được kể tên ở vị trí thứ 2.
WILLIAM D. ADAMS
LGT: William D. Adams hiện là học giả cao cấp tại quỹ hỗ trợ nhân văn và khoa học nghệ thuật lừng danh Andrew W. Mellon của Hoa Kỳ. Từ 2014 - 2017, ông được Tổng thống Obama (lúc đương nhiệm) bổ nhiệm giữ chức vụ chủ tịch Tổ chức Quốc gia về Nhân văn (NEH) - cơ quan độc lập của chính phủ tài trợ các dự án văn hóa, nghệ thuật, và giáo dục.
PABLO NERUDA
LGT: Pablo Neruda, nhà thơ Mỹ Latinh nổi tiếng thế giới, sinh năm 1904 tại Parral, Chile. Năm 1920 ông đến Santiago để học tập và công bố bài thơ đầu tiên “La canción de la fiesta” (1921), rồi được biết đến rộng rãi qua tập thơ “Crepusculario” (1923).
PHẠM THỊ PHƯƠNG THẢO
Tôi xin được dùng tên một bài thơ viết tại Paris của mình làm tựa đề cho bài viết này. Đó là những cảm xúc thăng hoa, những phút giây hạnh phúc và cũng là những kỷ niệm khó quên cùng bạn thơ của 24 quốc gia tham dự cuộc thi Slam thơ Quốc tế 2018 tại Paris tháng 5/2018 vừa qua.
PHẠM HỮU THU
Nhân loại kính nể không chỉ vì đất nước Nhật Bản bình tĩnh ứng phó thiên tai mà còn gây thiện cảm qua hành vi ứng xử của họ.
NGUYỄN THANH VIỆT
Nguyễn Thanh Việt là nhà văn gốc Việt đoạt giải văn chương Pulitzer, tác giả của “The Sympathizer,” “The Refugees,” và “Nothing Ever Dies: Vietnam and the Memory of War.” Ông hiện là giáo sư Anh văn tại Đại học Nam California (Mỹ).
(T. Segers đặt câu hỏi, Hans Robert Jauss trả lời, Timothy Bahti dịch [sang tiếng Anh], Tạp chí New Literary History, Vol. 11, No. 1, Johns Hopkins University Press, 1979).
HENRY SLESAR
Nhà văn nổi tiếng Henry Slesar (1927 - 2002) viết tiểu thuyết, kịch bản, trinh thám, khoa học viễn tưởng đặc sắc về thủ pháp hài hước, kết cục trái chiều.
PHẠM ĐĂNG
Thế giới vừa vĩnh biệt một thiên tài: Stephen William Hawking.
Ngày sinh của Hawking (8 tháng 1 năm 1942) đúng 300 năm sau ngày mất của Galileo Galilei (8 tháng 1 năm 1642). Ông qua đời (14/3/2018) vào ngày số Pi, cũng là ngày sinh của Albert Einstein (14 tháng 3 năm 1879).
Robert Arthur, Jr. sinh năm 1909, tại Philippines, nơi cha của ông, sĩ quan quân lực Hoa Kỳ, đóng quân. Tuổi thơ của ông cũng theo chân cha nay đây mai đó, có điều là ông không nối nghiệp cha (dù đã được nhận vào trường West Point), mà chọn học ngành văn chương.
HENRY JAMES
Henry James: Nhà văn Mỹ (1843 NewYork - 1916 Luân Đôn), viết tiểu thuyết, truyện ngắn, phê bình văn học; đặc biệt yêu văn học, nghệ thuật Pháp. Tác phẩm: 112 truyện ngắn (1864 - 1910), Toàn tập (1990 - 2009). Chủ đề: Ý thức, tâm lý; mơ mộng, tình cảm; vẻ đẹp, chân lý nghệ thuật.
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
Trước khi biết lòng tử tế là gì
Bạn phải mất đi nhiều thứ
NGUYỄN DƯ
Đọc Thơ Đường bất ngờ thấy bài Lương Châu từ của Vương Hàn (687 - 726):
Bồ đào mĩ tửu dạ quang bôi
Dục ẩm tì bà mã thượng thôi.
Túy ngọa sa trường quân mạc tiếu,
Cổ lai chinh chiến kỉ nhân hồi.
PHẠM TRƯỜNG THI
Tôi và nhà văn Hà Phạm Phú nhận lời mời của Hội Nhà văn Việt Nam đi dự Hội thảo văn học quốc tế Trung Quốc và các nước lưu vực sông Mê Kông gồm: Myanmar, Lào, Campuchia, Thái Lan và Việt Nam được tổ chức từ ngày 21 đến 25 tháng 5 năm 2017 tại thành phố Nam Ninh, tỉnh Quảng Tây, khu tự trị dân tộc Choang Trung Quốc.
W.S. PEIRIS
W.S.Peiris sinh 1932; đạt giải nhì truyện ngắn tiếng Anh trong cuộc thi Văn học quốc gia Tích Lan năm 2008. Hiện ông sống tại Kiribathgoda, Sri Lanka.