Cộng sinh giá trị trong cộng đồng
Phá bỏ và xây mới tiêu hao rất nhiều năng lượng, lãng phí nguyên nhiên liệu và gây ô nhiễm môi trường. Việc chuyển đổi công năng công trình cũ nên được ưu tiên. Vấn đề là công trình ấy sẽ được biến đổi công năng như thế nào trong tương lai để mang lại giá trị cho xã hội.
Cải tạo từ nhà máy in cũ, Complex 01 Tây Sơn, Hà Nội, hiện là nơi tổ chức nhiều sự kiện văn hóa, nghệ thuật kết nối nghệ sĩ với giới trẻ
Bảo tồn và tái sinh
Câu chuyện chuyển đổi những không gian cũ hay xây dựng một không gian sáng tạo mang lại giá trị cho cộng đồng không còn mới ở Việt Nam, và đây cũng là xu thế tất yếu của kiến trúc trên thế giới. Tuy nhiên, thực tế thời gian qua, trên cả nước vẫn có rất nhiều công trình bị phá bỏ gây tiếc nuối cho các kiến trúc sư và cộng đồng. Không phủ nhận, sự thay thế bởi những siêu thị, nhà hàng, khách sạn, khu vui chơi giải trí... đáp ứng nhu cầu của một bộ phận người dân, nhưng theo nhiều chuyên gia, đó chỉ là sự thay đổi ngắn hạn, không thực sự “kinh tế” về lâu về dài.
KTS. Mai Hưng Trung nêu thực tế đang diễn ra ở hầu khắp châu Âu, sau thời gian dài đúc rút kinh nghiệm, họ nhận ra tính ưu việt về thời gian thi công, lợi ích về tài nguyên, môi trường khi lựa chọn bảo tồn và tái sử dụng các công trình, thay vì đập đi, xây mới. Thành công ở Pháp là một điển hình, khi rất nhiều công trình cũ được gìn giữ, làm nền móng chuyển đổi thành các không gian mới mang lại nhiều giá trị hơn.
“Tất nhiên, tái sử dụng các công trình cổ có giá trị lịch sử cao là hiển nhiên không cần bàn cãi, nhưng với kiến trúc hiện đại, để tư duy được như vậy khá khó vì kiến trúc ấy vốn sinh ra để đáp ứng nhu cầu nhanh về nhà ở, gắn với các cuộc di dân lên phố, ít có tính độc bản nên việc thuyết phục bảo tồn cải tạo là khó khăn”. Nhận định như vậy, KTS. Mai Hưng Trung liên hệ với Việt Nam, trước thực trạng rất nhiều “di sản” công nghiệp, nhà tập thể bị khai tử sau mấy chục năm sử dụng, mặc dù chúng vẫn có giá trị lịch sử, kiến trúc cần được bảo tồn. Càng đáng tiếc hơn, khi cộng đồng hầu như không nhận ra điều đó.
Cũng xuất phát từ góc nhìn của các không gian được chuyển đổi từ những công trình cũ trên thế giới, KTS. Đoàn Kỳ Thanh - người sáng lập, tiên phong trong việc hình thành ý tưởng xây dựng những không gian sáng tạo cho thành phố như Zone 9, X98, Creative city - cho rằng, một vấn đề quan trọng trong chuyển đổi công năng là tạo ra các không gian sáng tạo làm tăng giá trị cho xã hội. Con đường tạo nên giá trị gia tăng ấy đã được tìm ra, bằng cách tạo cho những công trình ấy những lý do đủ thuyết phục rằng bảo tồn chuyển đổi đem lại nhiều lợi ích hiệu quả tốt hơn so với đập đi xây mới.
“Tuy nhiên, để làm được điều này, các không gian đó cần có các hoạt động, sự sống. Vậy nên, khi đặt bút quyết định chuyển đổi không gian hay xây dựng mới, phải làm thế nào để thu hút cộng đồng tham gia, trở thành nhân tố quyết định sự sống của không gian đó”, KTS. Đoàn Kỳ Thanh nói.
Tạo dựng hệ sinh thái sống
Hạ tầng thúc đẩy sáng tạo trở thành đề tài “nóng” gắn liền với vấn đề phát triển không gian văn hóa sáng tạo mà nhiều thành phố ở nước ta đang hướng tới. Nói về việc khơi nguồn cho hoạt động khởi nghiệp, thu hút đầu tư vào mô hình chuyển đổi, phát triển công nghiệp văn hóa sáng tạo, ông Nam Đỗ - Chủ tịch UPGEN Việt Nam - nhắc lại mục đích quan trọng của việc xây dựng hay chuyển đổi bất kỳ công trình nào là mang lại giá trị xã hội. Có điều, đối với nhiều nước, khi giá trị này là tài chính thì việc xây dựng các không gian văn hóa sáng tạo sẽ rất khó, mặc dù không ai phủ nhận rằng các không gian này cũng mang lại hiệu quả kinh tế nhất định. “Trong một loạt giá trị xã hội, với nhiều chính quyền, chủ đầu tư, giá trị hiện diện là tiền. Vậy thì vấn đề này càng khó đối với cộng đồng sáng tạo khởi nghiệp, khi giá trị mà họ hướng đến là tạo ra nhiều nền tảng giá trị khác, còn lợi nhuận không thể được tính trong ngày một ngày hai”.
Mặc dù vậy, nhiều ý kiến cho rằng, không gian văn hóa sáng tạo vẫn có đất sống một khi tạo dựng được hệ sinh thái gắn với cộng đồng. Liệu không gian văn hóa sáng tạo có tạo ra hiệu quả kinh tế không? Mô hình kinh tế sáng tạo có tạo ra dòng tiền hay không? Câu trả lời của KTS. Đoàn Kỳ Thanh là có. Ông phân tích ba yếu tố để một đô thị, một di sản, hay một công trình hoạt động là: hình, lý và khí, đi liền với dấu ấn về không gian, thời gian và cuộc sống của con người. Trong đó, con người là quan trọng nhất, tác động trực tiếp đến sự gia tăng giá trị kinh tế.
“Tạo ra được hệ sinh thái hài hòa, có sự tham gia của cộng đồng thì kể cả trên nền công trình cũ, không gian văn hóa sáng tạo vẫn hoạt động hiệu quả. Thực tế, nhiều đơn vị bỏ tiền ra làm các sân khấu thực cảnh, mời nghệ sĩ tham gia, nhưng cuối cùng nó vẫn chỉ là sân khấu khi không tồn tại sức sống của cộng đồng trong đó. Ngược lại, chính việc tạo ra không gian kết nối những người làm sáng tạo, trao cơ hội gặp gỡ, tiếp xúc, hợp tác trong cùng một cự ly vật lý, để các tổ chức ở gần nhau, hỗ trợ, hợp tác, đầu tư cho nhau, sẽ giúp không gian văn hóa sáng tạo đem lại giá trị cộng hưởng mạnh mẽ”, KTS. Đoàn Kỳ Thanh nhận định.
Theo Phó Viện trưởng Viện Kiến trúc Quốc gia, PGS. TS. KTS. Phạm Thúy Loan, cộng hưởng ở đây đến từ cảm hứng về không gian, ký ức ở một khu vực, mà việc trở thành không gian văn hóa sáng tạo đã giúp nó bảo lưu được tốt nhất. May mắn là ở hầu hết thành phố lớn của Việt Nam như Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh... những địa chỉ như thế đang tồn tại, vẫn chờ đợi cơ hội được thổi luồng sinh khí mới. Cơ hội đó đến từ sự thận trọng đánh giá, cân nhắc nhiều yếu tố trước khi xóa bỏ hay di dời một công trình cũ nào, vì có thể, nó như nền tảng quý báu để hiện thực hóa các không gian và cộng đồng sáng tạo.
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Văn hóa dân gian đã có nhiều biến đổi, nhưng các thành tố của nó vẫn tồn tại và tái cấu trúc, tạo nên bộ mặt văn hóa của xã hội đương đại. Văn hóa ấy là tấm căn cước cho mỗi người Việt khi hội nhập thế giới, đồng thời mang lại giá trị tinh thần và cả cơ hội khởi nghiệp cho giới trẻ.
-
Sau hơn 20 năm xuất hiện tại Việt Nam, internet ngày càng đi sâu vào cuộc sống, tạo ra những thay đổi to lớn từ thói quen hàng ngày, tới cách làm việc, giao tiếp, tương tác xã hội, quan niệm về không gian, thời gian... Những thay đổi ấy đòi hỏi xây dựng các giá trị văn hóa mới - văn hóa mạng.
-
LÊ HOÀNG TÙNG
Vai trò của thể dục, thể thao đã được xã hội thừa nhận, đánh giá là một trong những nhân tố quan trọng tác động đến sự phát triển của mỗi cá nhân và đất nước. -
Tác phẩm sơn mài “Vườn xuân Trung Nam Bắc” của danh họa Nguyễn Gia Trí - một bảo vật quốc gia đã bị hư hại nặng nề sau quá trình làm vệ sinh của Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về công tác bảo quản, tu bổ, phục chế.
-
Di tích xuống cấp là một trong những vấn đề tồn tại song hành với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản ở Hà Nội. Bên cạnh những khó khăn về nguồn kinh phí, tình trạng tùy tiện trong tu bổ, tôn tạo cũng đang là bài toán đòi hỏi có giải pháp khắc phục hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững giá trị di sản.
-
Tính đến đầu năm 2019, qua 7 đợt công nhận theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Việt Nam đang sở hữu 164 hiện vật, nhóm hiện vật được tôn vinh là bảo vật quốc gia. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, vấn đề ứng xử với các bảo vật quốc gia đang tồn tại nhiều số bất cập, nhất là tình trạng can thiệp thô bạo với không ít hiện vật khiến dư luận bất bình.
-
Dự án “Tương lai của truyền thống” vừa tổ chức buổi trò chuyện “Cảm hứng nghệ thuật Tuồng”. Với sự tham gia của NSND Mẫn Thị Thu, NSƯT Phạm Quốc Chí, NSƯT Nguyễn Ngọc Khánh, Nghệ sĩ Nguyễn Thành Nam một lần nữa những bất cập trong công tác bảo tồn và phát triển nghệ thuật Tuồng đã được chính người trong cuộc chia sẻ.
-
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Gọi là “Chuyện bên lề” vì chủ trương xây Khu Lưu niệm nhà thơ Tố Hữu (KLNTH) là của UBND Tỉnh Thừa Thiên Huế, tôi “bỗng dưng” bị lôi vào cuộc do đã viết bài “Ngày Xuân thăm quê nhà thơ Tố Hữu” đăng trên báo Văn nghệ số Tết Mậu Tuất - 2018. -
Phát biểu tại hội nghị kiểm tra, đánh giá việc triển khai, thực hiện Nghị quyết 33 về xây dựng và phát triển văn hóa con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước tại địa bàn TP.HCM ngày 20/4/2019, ông Võ Văn Thưởng - Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhận định: “Văn hóa TPHCM đã phát triển nhưng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng”.
-
Để hạn chế bạo lực học đường, có ý kiến cho rằng, bên cạnh kiểm soát, ngăn chặn những clip độc hại, bạo lực trên mạng xã hội, cần đưa giá trị sống và kỹ năng sống đến học sinh và giáo viên, qua đó tạo môi trường giáo dục thân thiện hơn, khiến học sinh hạnh phúc hơn.
-
5 năm kể từ khi Ngày Sách Việt Nam ra đời, khắp các địa phương trên cả nước, hoạt động cổ vũ cho văn hóa đọc được tổ chức rộng rãi. Tại các hệ thống giáo dục đào tạo, phong trào đọc sách cũng lan tỏa mạnh mẽ.
-
Thần tượng là một nhu cầu thiết yếu của thế hệ trẻ, nó cần thiết như cơm ăn nước uống hàng ngày. Có phải chăng xã hội chúng ta đang thiếu vắng những anh hùng, những con người bình thường, những sự việc bình thường đã trở nên quý hiếm, được nêu gương khiến thế hệ trẻ tìm đến những kẻ giang hồ cộm cán, những kẻ tìm mọi cách để gây sốc trong đời sống và trên mạng xã hội?
-
Tại Hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề: Xây dựng trường mầm non hạnh phúc và nói không với bạo lực học đường, diễn ra sáng 9.4, chuyên gia giáo dục Đan Mạch, PGS. Jette Eriksen khẳng định, để đẩy lùi bạo lực học đường, chúng ta phải xây dựng một nền giáo dục với những phương pháp sư phạm đầy nhân văn và thân thiện với trẻ, kết hợp quan điểm của trẻ em trong tất cả những gì chúng ta làm.
-
Thông qua cuộc thi “Đại sứ văn hóa đọc”, các em đã có những cảm nhận hết sức tuyệt vời về vai trò của đọc sách, của văn hóa đọc.
-
NGUYỄN THANH TÙNG
Trong số ra ngày 25 tháng 11 năm 1990, một tờ báo chủ nhật xuất bản ở Hà Nội đăng bài "Giáo dục gia đình - S.O.S" của bạn đọc Lê Hòe. -
Chúng ta đã nói quá nhiều về sự xuống cấp đạo đức cá nhân và xã hội mà chưa chỉ ra được căn nguyên sâu xa của nó là gì, nằm ở đâu và phải làm gì, tháo gỡ như thế nào… Sức mạnh đến từ nhiều thiết chế xã hội, trong đó có báo chí với vị thế và tầm ảnh hưởng rộng lớn.
-
Chủ trương xã hội hóa các hoạt động văn học - nghệ thuật trong đó có nghệ thuật sân khấu đã được triển khai thực hiện hơn 20 năm nay… Tuy nhiên, theo họa sĩ - NSND Lê Huy Quang, quá trình này với sân khấu vẫn đang như một vòng tròn quẩn quanh chưa xác định được hướng đi cụ thể.
-
Đi dạo trên nhiều tuyến phố của Hà Nội bắt gặp nhiều biển hiệu đề bằng tiếng nước ngoài. Ngay cả khi chúng ta đón lượng khách du lịch kỷ lục là 15 triệu lượt/người trong năm 2018 thì điều này không chỉ chứng tỏ chủ các cửa hàng, công ty thiếu tự tôn văn hóa dân tộc mà còn vi phạm quy định pháp luật.
-
Xã hội phát triển, các khu đô thị mọc lên ngày một nhiều. Dạng nhà chung cư cao tầng, nhà ống, nhà liền kề, biệt thự phát triển mạnh mẽ dẫn đến sự thay đổi lớn về sinh hoạt của người Việt. Từ đó dẫn đến thay đổi đáng kể về vị trí, vai trò và chức năng của Ban (bàn) thờ gia tiên…
-
Câu hỏi khá táo bạo, tương tự như khi người ta tính chuyện bứng một gốc cây cổ thụ ngàn năm, rễ của nó đã lan rộng cả dải đất hình chữ S, tán của nó xòe cả bầu trời vùng biển đông, toan ngắt cành ngắt lá đem trồng đi chỗ khác, hoặc chừng như muốn xem bói một quẻ nhờ vào lời thần thánh hoặc tìm nhà bác học phán cho một câu điều chỉnh. Tôi thì tôi không dám nói chuyện điều chỉnh – hai chữ rất thời thượng của thời… hậu cách mạng bứng gốc, nay bớt lại chỉ điều chỉnh thôi nhưng điều chỉnh cái gì, ai điều chỉnh?
.png)
.png)
