Xưa rồi

15:03 01/12/2008

BÙI VIỆT THẮNGTôi có theo dõi “vụ việc Nguyễn Ngọc Tư” đăng tải trên báo Tuổi trẻ (các số 79, 80, và 81 tháng 4 năm 2006) thấy các ý kiến khen chê thật ngược chiều, rôm rả và quyết liệt. Kể ra không có gì lạ trong thời đại thông tin mọi người đều có quyền cập nhật thời sự, nhất là trong lĩnh vực văn chương vốn rất nhạy cảm.

Ông Dương Việt Thắng - Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Cà Mau trong phần trả lời phỏng vấn báo Tuổi trẻ (số 79 ngày 8-4-2006) cho rằng: “Đúng là sáng tác văn học nghệ thuật được quyền hư cấu nhưng phải trên cơ sở sự thật. Nói quá thành bác Ba Phi rồi. Nói quá mà nói về cái tốt, nhân cách hoá sẽ có tính xây dựng. Theo tôi hư cấu như thế là tốt.” Xem ra người ta trả lời rất bài bản và kín kẽ nhưng lại quên mất đặc thù của nghệ thuật như lãnh tụ V.I.Lênin đã chỉ ra: “Nghệ thuật không đòi hỏi người ta phải thừa nhận các tác phẩm của nó như là hiện thực” (Bút ký triết học).
Gần đây ở ta đã dịch một số tác phẩm văn học nước ngoài được gọi là “động trời” như: Báu vật của đời của Mạc Ngôn, Điên cuồng như Vệ Tuệ của Vệ Tuệ, Thiếu nữ đánh cờ vây của Sơn Táp, Hồi ức về những cô gái điếm buồn của tôi của G.Mackét...

Độc giả thì vồ vập, giới phê bình thì không biết phê bình cái gì, còn nhà quản lý văn nghệ thì im lặng vì cho rằng đó là “chuyện của người ta”!
Văn học nghệ thuật góp phần quan trọng tạo nên cái “vốn xã hội”- một thứ vốn không thể tính lời lãi, thậm chí còn phải bù lỗ để cho cái vốn ấy phát triển. Sự đánh giá sản phẩm tinh thần là phải có thời gian, nghiệp vụ và cần nhất là công tâm. Người quản lý văn nghệ phải “liên tài”, phải biết “gạn đục khơi trong”, phải nâng niu những mầm, nụ sáng tạo. Độc giả bây giờ không như xưa, bây giờ họ thông minh nhưng khó tính, họ có thông tin và đặc biệt họ được “cởi trói” và thậm chí họ còn là... Thượng Đế! Chính vì thế mà nhiều người thích đọc cũng như nhiều người không thích đọc Nguyễn Ngọc Tư và Cánh đồng bất tận, thiết nghĩ là chuyện rất bình thường.

Nhân “vụ việc Nguyễn Ngọc Tư” tôi nhớ đến ý kiến của văn hào Lỗ Tấn: “Tôi nghĩ phải mời các nhà phê bình ăn táo nhũn (...). Quả táo này có mấy chỗ hỏng, nhưng có mấy chỗ chưa hỏng, còn có thể ăn được. Các nhà phê bình ác ý cho ngựa phóng trên đám mạ non, tất nhiên như thế là khoái lắm, nhưng đám mạ non kia bị thiệt hại. Những cây mạ bình thường cũng như những cây mạ thiên tài. Non nớt đối với già dặn cũng như trẻ con đối với người già, chẳng có gì là nhục hết. Tác phẩm cũng thế, mới đầu thì non nớt, không cho là nhục được. Bởi vì nếu không bị vùi dập, thì sẽ lớn lên thành thục, già dặn. Chỉ có suy yếu, hủ bại, thì mới không có thuốc chữa mà thôi”. (Dẫn theo Phương Lựu: Lỗ Tấn- Nhà lý luận văn học- Nxb Đại học và THCN- H.1977, trang 341, 346).

Bậc tiền bối nói vậy không đáng để ta suy nghĩ trong hành xử với văn chương ư? Phê bình quy chụp, xã hội học dung tục nhằm “xoá sổ” đối tượng là “Xưa rồi,”.
Hà Nội, 4-2006
B.V.T

(nguồn: TCSH số 207 - 05 - 2006)

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Tin nổi bật

Nhà văn Nguyễn Khắc Phê và cuốn tiểu thuyết mới xuất bản

LGT: Cuốn tiển thuyết “Biết đâu địa ngục thiên đường” của nhà văn Nguyễn Khắc Phê vừa xuất bản được xem là tác phẩm thành công nhất của ông, cũng là cuốn tiểu thuyết viết kỹ lưỡng nhất, lâu nhất. Cuốn tiểu thuyết này hiện nay nằm trong danh sách những cuốn vào chung khảo cuộc thi tiểu thuyết của Hội Nhà văn Việt Nam. Sông Hương xin giới thiệu những ý kiến nhận định rất chân thành của Giáo sư Trần Đình Sử, nhà văn Ma Văn Kháng và nhà nghiên cứu phê bình Từ Sơn.
Xứ sở diệu kỳ tàn bạo và chốn tận cùng thế giới của Haruki Murakami

FAN ANHCon người khác con vật không chỉ ở đặc điểm con người có một bản ngã, một cái tôi luôn biến động, mấu chốt nằm ở chỗ, con người có thể có nhiều bản ngã khác nhau, tồn tại một cách âm thầm trong những thế giới mà nhiều khi ngay bản thân mỗi cá nhân chúng ta cũng không thể am tường hết.
Nguyễn Hữu Hồng Minh - Kẻ phân vân khi biết mình là người

VĂN CẦM HẢI(Nhân đọc “Giọng nói mơ hồ” - Nguyễn Hữu Hồng Minh. Nxb trẻ 1999)
Hồ Quý Ly - cách tân hay bạo chúa?

ĐỖ NGỌC YÊNHồ Quý Ly là một nhân vật lịch sử có thật. Hơn nữa ông đã từng làm đến chức quan Thái sư dưới thời nhà Trần khoảng từ năm 1370 - 1400, và lập nên nhà Hồ từ năm 1400 - 1407.
Nghệ thuật thư pháp là một bộ phận thuộc hình thái “văn hóa thư pháp” của người Việt

Phỏng vấn nhà nghiên cứu Nguyễn Việt - chuyên viên Hiệp hội CLB UNESCO Việt Nam – nhân cuộc triển lãm thư pháp thơ “Nhật ký trong tù” của Bác Hồ tại Bảo tàng Hồ Chí Minh Thừa Thiên Huế 8-2000
Bác Hồ với văn hóa nghệ thuật

LÊ HUY QUANGVào ngày 19/5/2010 này, cả nước ta sẽ tưng bừng Kỷ niệm 120 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân Văn hóa thế giới, nhà thơ Hồ Chí Minh, một người Việt Nam đẹp nhất.
Nguyễn Tuân ánh lửa lữ hành trên núi

XUÂN CANG(Trích Chân dung nhà văn soi chiếu bằng Kinh Dịch)Nhà văn Nguyễn Sinh Tuân sinh ngày 10 - 7 - 1910 tức năm Canh Tuất (Nhà văn Việt Nam hiện đại. Nxb Hội Nhà văn - Hà Nội - 1997).
Đọc thơ Nguyễn Trọng Tạo

HOÀNG CẦM(cảm nhận qua tập thơ “Đồng dao cho người lớn” của Nguyễn Trọng Tạo)Hình như đã lâu lắm, hoặc như chưa bao giờ tôi bắt gặp trên đời này một người mà chỉ qua một buổi sơ ngộ tôi đã thấy quý và yêu... như anh ta.
Đặng Ngọc Khoa và thơ thời “hậu sói”

NGUYỄN HỮU HỒNG MINHI.“Ta rồi chết giữa mùa màng”(*).
Tiền định - sự bí ẩn trong tâm hồn

TRỊNH MINH HIẾU(Đọc Tiền định của nhà văn Đoàn Lê NXB Hội Nhà văn 2009)Tác phẩm “Tiền định” của nhà văn Đoàn Lê vừa được Công ty cổ phần sách Bách Việt đưa vào chung khảo Giải thưởng Bách Việt lần thứ nhất.
Từ bức tượng Phật trong chiến tranh

THANH TÙNGLarry Rottmann sinh ngày 20-12-1942 ở tiểu bang Missourri. Ông thường nói: tôi sinh khác năm nhưng cùng ngày với ngày thành lập Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam. Larry Rottmann hay để ý tìm kiến những điều mà cuộc đời ông gắn bó, liên quan đến Việt Nam.
Hải Bằng - thi sĩ lính

MINH KHÔI…Hải Bằng là nhà thơ cách mạng tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Ngày mới vào Việt Minh anh được phiên vào Trung đoàn 101 nổi tiếng vùng Trị Thiên, hành quân qua khắp các chiến khu Dương Hòa, Hòa Mỹ, Ba Lòng, Cam Lộ, Do Linh... Rồi anh sang chiến đấu tại mặt trận Lào, về Thanh Hóa… Trong lai cảo thơ của anh để lại còn có những trường ca chưa in như “Đoàn quân 325”, “Bài thơ rừng hoa Chăm pa”, “Lòng em theo tiếng khèn”…
Sự nghiệp văn chương Tùng Thiện Vương Miên Thẩm (1819-1870)

NGÔ THỜI ĐÔNSống một đời không dài lắm và đón nhận quá nhiều nỗi phiền ưu vì đất nước, dân tộc, thời cuộc, gia tộc và bản thân song với lòng yêu đời, thương người sâu sắc, Miên Thẩm đã để lại một sự nghiệp trứ tác đồ sộ, không thua kém các đại gia trong văn chương trung đại của dân tộc.
Đi tìm mật ngữ "Rêu đá"

NGUYỄN NHÃ TIÊNNgồi chung một chuyến xe trong một lần cổ ngoạn Mỹ Sơn, nhà thơ Hồng Nhu trao cho tôi tập thơ "RÊU ĐÁ", tập thơ thứ tư của anh do Nhà xuất bản Hội Nhà văn xuất bản năm 1998.
Ngộ nhận của một thời

ĐỖ NGỌC YÊN(Nhân đọc TRONG CĂN NHÀ SÀN BÉ NHỎ)(*)
Đi tìm Nguyễn Huy Thiệp

ĐỖ ĐỨC HIỂU Trong hành trình "Đi tìm Nguyễn Huy Thiệp", tôi thấy một giọt vàng rơi vào lòng mình, giọt vàng ròng ngời sáng. Đó là truyện ngắn của anh. Anh tái tạo truyện ngắn ở Việt Nam vào những năm cuối thế kỷ XX này và nâng nó lên một tầm cao mới: thơ ca và triết lý, nó truyền thống và hiện đại, phương Đông và toàn nhân loại.
Khi nhà toán học bắc chiếc cầu thơ...

THÁI DOÃN HIỂUĐể nối hai bờ suy tưởng tâm linh và vũ trụ, nhà toán học Lê Quốc Hán (*) đã bắc một chiếc cầu thơ.
Về một cuốn sách phê bình

HÀ VĂN THÙY(Nhân đọc Văn học - phê bình, nhận diện của Trần Mạnh Hảo)
Trong miền hoài niệm

LÊ VIẾT THỌ(Đọc "Ngọn núi ảo ảnh" - bút ký của Hoàng Phủ Ngọc Tường - NXB Thanh niên tháng 1-2000)
Đọc Phế đô của Giả Bình Ao

ĐỖ NGỌC YÊN Phế đô là một trong những cuốn tiểu thuyết đương đại của Trung Quốc, do Tạp chí Tháng Mười xuất bản từ năm 1993. Ngay sau đó nó đã có số bản in đạt vào loại kỷ lục, trên 1. 000. 000 bản tiếng Trung Quốc.