Xây 51 nhà hát - Viển vông: Cần đầu tư nguồn nhân lực

14:42 03/06/2014

Liệu với 2 mức đầu tư cho con người như đề án, đến năm 2030, chúng ta có đội ngũ sáng tác, sản xuất mạnh trong khu vực Đông Nam Á và châu Á?

Một cảnh trong vở kịch hình thể Hồn Trương Ba, da hàng thịt do NSND Lan Hương dàn dựng

Cũng lý tưởng như việc xây 51 nhà hát, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) đặt mục tiêu đến năm 2020, nền nghệ thuật nước nhà sẽ có những nghệ sĩ tiêu biểu, có nhiều tác phẩm đỉnh cao; từng bước phấn đấu xây dựng nghệ thuật biểu diễn Việt Nam trở thành nền nghệ thuật biểu diễn mạnh trong khu vực Đông Nam Á và châu Á; đến năm 2030 có đội ngũ sáng tác, sản xuất mạnh trong khu vực Đông Nam Á và châu Á, trong đó có những tài năng được quốc tế công nhận…

Mục tiêu lớn lao, đầu tư hạn chế

Tuy nhiên, ngược hẳn với kinh phí dành cho xây dựng cơ sở vật chất lên tới gần 7.000 tỉ đồng, ngân sách đặt hàng sáng tác (50 tác phẩm) và dàn dựng các tác phẩm nghệ thuật biểu diễn chất lượng cao (25 tác phẩm) từ nay đến năm 2020 chỉ 31,1 tỉ đồng. Đầu tư cho con người cũng rất hạn chế với dự kiến mỗi năm đào tạo 15-20 đạo diễn, 10-15 nhà sản xuất, 10-15 biên kịch, 10 lý luận - phê bình, 150-170 diễn viên… tại các trường đào tạo chính quy về nghệ thuật của Việt Nam, đồng thời lập dự án hằng năm cử sinh viên đi đào tạo tại nước ngoài các ngành nghề chủ yếu như sân khấu, ca múa nhạc, tạp kỹ với số lượng từ 3-5 đạo diễn, nhà sản xuất, biên kịch, kỹ thuật - công nghệ. Không có dòng nào nói về cơ chế đào tạo nguồn nhân lực, nguồn kinh phí đào tạo cũng như cơ chế, chính sách khuyến khích văn nghệ sĩ hoạt động sáng tạo, nhất là với nghệ sĩ biểu diễn các bộ môn nghệ thuật truyền thống. Khi nói về kinh phí đào tạo, Bộ VH-TT-DL chỉ nêu chung “ngân sách nhà nước chiếm 50%, phần còn lại huy động từ các nguồn khác”.

Một NSND nhận xét Bộ VH-TT-DL đưa ra những mục tiêu quá cao trên nền móng quá yếu, lại không có đầu tư thích đáng về nhân lực mà chỉ chăm chăm vào xây dựng cơ bản, dường như những người xây dựng quy hoạch nghệ thuật biểu diễn lại không làm trong ngành nghệ thuật biểu diễn. Rõ ràng, với đội ngũ nghệ sĩ và với cơ chế như hiện nay, nghệ thuật biểu diễn không thụt lùi với chính mình là may, nói gì đến tầm khu vực hay thế giới.

Tụt hậu so với thế giới vài chục năm

Ông Trương Nhuận, Giám đốc Nhà hát Tuổi Trẻ, thẳng thắn nhận xét sân khấu Việt Nam đã từng có một thế hệ nghệ sĩ vàng được đào tạo tại Liên Xô, Cộng hòa Dân chủ Đức… như NSND Đình Quang, NSND Phạm Thị Thành, sau này là NSND Lê Hùng… Thế nhưng, chỉ đến đó là dừng. Nhiều năm qua, vì không có kinh phí cho nghệ sĩ đi học ở nước ngoài nên việc phát triển nghệ thuật ở mức độ cao bị ngắt quãng. “Các đạo diễn được đào tạo trong nước không tiếp cận được với sân khấu thế giới, thậm chí là sự sáng tạo của họ lạc hậu với thế giới vài chục năm. Đến giờ vẫn chỉ tả thực, mô phỏng chứ không có gì mới, thua kém hẳn so với điện ảnh” - ông Nhuận thất vọng. Chuyên gia này khẳng định với những gì đang có hiện nay, tạo được tác phẩm có sức hấp dẫn trong nước đã là quá khó, đừng nói đến ra nước ngoài.

NSND Lê Tiến Thọ - nguyên Thứ trưởng Bộ VH-TT-DL, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam - cho biết hội này có khoảng 2.000 hội viên, trong đó tác giả khoảng 200 người, số lượng đạo diễn cũng tương tự nhưng tài năng nghệ thuật thật sự là của hiếm. “Đội ngũ nghệ sĩ đã báo động cấp ba, cấp bốn” - ông Thọ nói. Nghệ sĩ này cũng thừa nhận những khó khăn về tài chính, đặc biệt là việc đầu tư cho văn hóa, chưa được quan tâm đúng mức nên chưa có đạo diễn sân khấu nào được cử đi học nước ngoài. Không tiếp cận được với nền sân khấu tiên tiến, cũng không có kinh phí cho việc giao lưu, biểu diễn ở nước ngoài để tiếp thu tinh hoa thế giới, mục tiêu nghệ thuật biểu diễn Việt Nam từng bước vươn ra tầm khu vực thực sự là một thách thức.

Con người phải được đặt lên đầu

“Chúng ta cứ yêu cầu nghệ sĩ nâng cao chất lượng nghệ thuật nhưng lại không sửa đổi chế độ đãi ngộ thì làm sao đủ sức giữ chân họ với nghệ thuật. Bộ VH-TT-DL không quan tâm đến người diễn thì xây chỗ diễn để làm gì?” - ông Trương Nhuận đặt vấn đề.

NSND Lê Tiến Thọ cho rằng để có sự phát triển đồng bộ, chúng ta phải quan tâm đến cả 3 vấn đề: đội ngũ, cơ chế chính sách và cơ sở vật chất. “Đội ngũ nghệ sĩ phải được đặt lên đầu bởi chúng ta phải biết rõ đến năm 2020-2030, đội ngũ sáng tạo nghệ thuật sẽ thế nào, trình độ ra sao thì mới có thể xác định được hướng đầu tư thích hợp. Muốn có đội ngũ, không chỉ trong vòng 5-10 năm là có được mà phải “nuôi” họ lâu hơn thế. Quy hoạch nghệ thuật biểu diễn phải đưa ra tính khả thi chứ không thể duy ý chí. Phải chinh phục xã hội bằng một đề án khoa học” - ông Thọ nhấn mạnh.

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 2-6

Lương như thế, làm sao có tài năng?

Ông Lê Tiến Thọ nói thêm rằng phải đầu tư chiều sâu mới thu hút được nhân tài nhưng chế độ chính sách hiện nay không đủ giúp các nghệ sĩ sống bằng nghề. Tác phẩm ra đời chưa ráo mực, tiền đã hết! Dưới góc độ giám đốc một nhà hát, ông Trương Nhuận cho rằng đời sống các nghệ sĩ trong các đoàn nghệ thuật nhà nước quá khó khăn, không đủ động lực giúp họ sáng tạo nghệ thuật. “Chế độ lương của các nghệ sĩ là một bất cập lớn. NSND vẫn chỉ được hưởng mức lương “hạng 3”, không có chế độ chuyển ngạch, nâng ngạch cho diễn viên. NSND Lê Khanh, NSND Hoàng Dũng, NSND Lan Hương cống hiến cả đời cho nghệ thuật giờ vẫn nhận lương 5 triệu đồng/tháng, chúng tôi kêu 10 năm nay mà bất hợp lý này không được giải quyết. Đồng lương như thế làm sao có được tài năng?” - ông Trương Nhuận bức xúc.

NSND Lê Tiến Thọ nói thêm những nghệ sĩ cống hiến cả cuộc đời cho nghệ thuật đều là tự phát chứ không phải nhờ một chiến lược đầu tư của nhà nước.

Theo Hoàng Lan Anh - NLĐ
 
 
 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Nhiều biểu hiện cho thấy nhận thức của xã hội đối với sở hữu trí tuệ còn hạn chế. Người dân chưa hình thành ý thức tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ; chủ sở hữu chưa chủ động thực hiện việc bảo vệ quyền và tài sản của mình mà vẫn mang nặng tâm lý trông chờ, ỷ lại.

  • Tăng mức giảm giá sách lên tới 80% và không hạn chế số lượng ngày được giảm giá trong năm là những kiến nghị mà Hội Xuất bản VN vừa gửi lên Bộ Công thương.

  • Trong bối cảnh hiện nay ở nước ta, lễ hội nói chung và lễ hội dân gian nói riêng là những sản phẩm tinh thần đặc biệt, đáp ứng nhu cầu văn hóa của mọi tầng lớp nhân dân. Tuy nhiên, theo PGS.TS Trương Quốc Bình - Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, bên cạnh những hiệu quả, những năm qua việc tổ chức và hoạt động lễ hội bộc lộ không ít những tồn tại, bất cập.

  • Cho rằng lễ Vu lan dần trở nên vững bền, sâu sắc hơn trong văn hóa Việt, tuy nhiên nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ trao đổi với Tiền Phong rằng cần xem lại nếu các nghi lễ đó quá trọng hình thức, tổ chức tràn lan theo phong trào.

  • Sau 9 ngày diễn ra sôi nổi, Cuộc thi tài năng trẻ diễn viên sân khấu Tuồng, Chèo chuyên nghiệp toàn quốc 2017 vừa chính thức bế mạc bằng lễ trao giải, tại Thanh Hóa. Theo đó, BTC đã trao 23 HCV, 20 HCB và 2 giải diễn viên trẻ triển vọng là Dương Thị Mai Linh (Nhà hát Chèo Nam Định), Nguyễn Đoàn Thiên Sinh (Nhà hát Chèo Ninh Bình).

  • Bản quyền, quyền tác giả, thẩm định thật giả đối với tác phẩm nghệ thuật… lại là vấn đề nóng trong dư luận những ngày qua.

  • “Đã qua rồi cái thời ca sĩ phải lệ thuộc quá nhiều vào ngoại hình và kể cả danh xưng. Nhiều giọng ca nổi tiếng, trụ được lại đến giờ ở ta, thử hỏi mấy ai mạnh về sắc vóc. Cuối cùng thì thời gian vẫn luôn đưa ra câu trả lời công tâm nhất cho những chân giá trị” - NSƯT Tấn Minh - Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long chia sẻ, trước đêm nhạc “Danh ca Việt Nam” tôn vinh 4 giọng ca nam thuộc 4 dòng nhạc (diễn ra tối 16.7, tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô, Hà Nội).

  • Theo một số chuyên gia văn hóa, cần xem xét lễ hội chọi trâu dưới nhiều góc độ: văn hóa, du lịch, kinh tế... để có cách ứng xử hợp lý.

  • Hơn 90% người đến tham dự buổi nói chuyện “Chế ngự khủng hoảng tuổi thành niên” là thanh niên. Theo Ths Tâm lý học Nguyễn Lan Anh: đó là tín hiệu đáng mừng!

  • Việt Nam có nguồn lực văn hóa dồi dào, với các di sản vật thể và phi vật thể đa dạng. Nếu có chính sách hợp lý, chúng ta có thể đưa văn hóa trở thành động lực cho sự phát triển hài hòa và bền vững.

  • "Chúng ta được hứa hẹn về một xã hội hoàn hảo, nhưng rồi chỉ nhận lại những trò chơi khăm, tin tức giả và một sự sụp đổ rõ ràng của sự lịch thiệp." Đó là một trong những nhận định thú vị được nêu ra tại bài viết của cây bút Josh Quittner, Giám đốc biên tập của trang tin Flipboard.

  • Suốt hơn 2 tháng qua, chuyện cấp phép biểu diễn ca khúc là đề tài nóng của công luận. Đặc biệt hơn sau sự việc Cục Nghệ thuật biểu diễn (NTBD) mới đây cập nhật danh sách hơn 300 bài hát thuộc diện được phổ biến rộng rãi, trong đó có nhiều ca khúc cách mạng đã thành giai điệu nằm lòng của nhiều thế hệ khán giả, thì câu chuyện quản lý cấp phép đã làm “nóng” cả hành lang nghị trường.

  • Việc làm của Cục Nghệ thuật biểu diễn tạo ra bức xúc không đáng, làm tổn thương dư luận - đại biểu Quốc hội Phan Viết Lượng nhận định.

  • HẠ NGUYÊN

    Câu chuyện dưới đây không hề là của trí tưởng tượng của bất kỳ cây bút hậu hiện đại nào bởi vì nó có thực.

  • Cộng đồng mạng đang dấy lên làn sóng tranh luận về văn hóa thưởng thức nghệ thuật - giải trí của khán giả, khi gần đây liên tục nhiều nghệ sĩ bị ném đồ vật lên sân khấu trong lúc đang biểu diễn.

  • Thời gian qua, vụ việc nữ sinh Phương Anh, học sinh trường THPT Phan Bội Châu (TP. Vinh, Nghệ An) tố cáo giám thị chép bài đưa cho thí sinh trong kỳ thi học sinh giỏi tỉnh đã thu hút sự quan tâm của dư luận.

  • Cơ quan nọ mời một tiến sĩ đến nói chuyện với cán bộ, công chức, viên chức nhằm góp phần nâng cao nghiêp vụ. Đó là người nổi tiếng trong một lĩnh vực, được rất nhiều nơi mời lên lớp, diễn thuyết.

  • Băn khoăn quanh việc 5 ca khúc sáng tác trước 1975 bị cấm lưu hành còn chưa có hồi kết, thì vừa mới đây dư luận lại thêm một lần ngạc nhiên đến… không tin nổi vì ca khúc “Nối vòng tay lớn” của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn lâu nay chưa được cấp phép phổ biến. Sự ngạc nhiên ấy hoàn toàn có cơ sở bởi ca khúc này hiện đang được sử dụng trong chương trình SGK môn Âm nhạc lớp 9 - bậc THCS. Và khi dư luận ồn ào thì ca khúc lại được cấp phép biểu diễn.

  • Nhà văn Bùi Anh Tấn nổi tiếng hiền lành, ai nói gì ông thường cười cho qua. Thế nhưng mới đây, tác giả Một thế giới không có đàn bà đã tỏ rõ sự bực bội vì chuyện nhuận bút.

  • Thuở hàn vi, nhà sử học, nhà văn Ngô Thì Sĩ (1726 - 1780) “túi rỗng bếp lạnh”, “một đồng tiền cũng chẳng dính tay” có viết Bài văn trách ma nghèo tuyệt hay.