Văn hóa trong thời kỳ corona

09:27 17/03/2020

Khắp mọi nơi trên thế giới, các sự kiện văn hóa đang bị hủy bỏ vì dịch coronavirus. Một số phòng hòa nhạc đang cố gắng chống chọi lại xu hướng này bằng cách vẫn tiếp tục biểu diễn trong khán phòng trống khán giả và chia sẻ buổi hòa nhạc trực tuyến.

Hình ảnh trên tài khoản Twitter của Orchestra Sinfonica di Milano

Nhà hát nổi tiếng thế giới Teatro La Fenice ở Venice vẫn hoàn toàn im lặng khi tứ tấu đàn dây Dafne string bước lên sân khấu. Các nghệ sĩ bước lên và cầm lấy cây vĩ — bất chấp sự thật là không có bất cứ khán giả nào trong khán phòng rộng lớn, vốn có sức chứa trên 1.000 người. Khi bốn nghệ sĩ ngồi xuống ghế, nghệ sĩ violin Federica Barbali không khỏi cười mỉm trước hoàn cảnh khác thường này.

Trong một khoảnh khắc, người ta có thể nghe cả tiếng rơi của một ghim xuống nhà hát theo phong cách kiến trúc rococo tráng lệ được xây vào năm 1792 này. Sau đó nhóm tứ tấu bắt đầu biểu diễn bản tứ tấu dây số 4, Op.18 của Ludwig van Beethoven. Và khi âm nhạc bắt đầu, người ta chợt nhận ra là mình đang nghe nhạc một cách thoải mái tại chính ngôi nhà mình, chứ không phải nhà hát như mọi lần.

Buổi hòa nhạc phải được diễn ra

Nhà hát Teatro La Fenice quyết định biểu điễn trực tuyến buổi hòa nhạc, vì Italy đang bị đặt dưới tình trạng đóng cửa quốc gia. Các sự kiện văn hóa đều bị hủy bỏ trên khắp Italy và châu Âu trở thành một nơi bùng phát dịch bệnh do coronavirus gây ra. Nhưng điều này không có nghĩa là tất cả đời sống công cộng đều dừng lại; trong một quy củ nhất định thì đời sống văn hóa vẫn tiếp tục, các tổ chức đều tổ chức các sự kiện văn hóa với những hình thức mới cho các sự kiện văn hóa của mình.

Trên Twitter, buổi hòa nhạc của Teatro La Fenice được truyền đi, nó là một trong nhiều sự kiện được chia sẻ với từ khóa #iorestoacasa (tôi vẫn đang ở nhà). Những người Ý từ khắp đất nước đang sử dụng từ khóa này để nói về đời sống của họ trong những điều kiện cách ly và chứng tỏ tình đoàn kết với những người đang bị coronavirus lây nhiễm.

Nhưng trong đêm hòa nhạc đặc biệt này, đó còn là một cảm giác về sự gắn kết với cả nhóm tứ tấu đàn dây, vốn đang biểu diễn trong những điều kiện độc nhất vô nhị so với trước đây. Khi các khán giả online tiếp tục bình luận về buổi trình diễn, phần lớn đều biểu lộ sự biết ơn đối với buổi hòa nhạc tuyệt đẹp, một khán giả nhắc nhở người khác là họ đang xem một buổi hòa nhạc – bằng cách ra dấu hiệu cho họ trên thực tại số khi như khi họ đang cùng ở trong nhà hát.

Tứ tấu Dafne không phải là nhóm nhạc duy nhất phải áp dụng giải pháp biểu diễn trực tuyến trong những thời điểm đầy thách thức này. Dàn nhạc giao hưởng Giuseppe Verdi tại Milan đã buộc phải chơi trong một nhà hát trống vắng khán giả vào đầu tháng 3 vừa qua trong khi truyền buổi hòa nhạc trên mạng. Từ khóa học lựa chọn trong suốt thời điểm truyền sóng có lẽ mang đậm chất thơ hơn: #Lamusicanonsiferma — âm nhạc không là kết thúc.

Ở quốc gia láng giềng Thụy Sĩ, Dàn nhạc Lucerne đã tìm ra một giải pháp khác. Sau khi trở về từ một chuyến lưu diễn ở Bắc Ý vào tháng qua, tất cả các nghệ sĩ đều bị cách ly tại chỗ. Đối mặt với vấn đề trái ngược là có một khán phòng tràn ngập khán giả nhưng không dàn nhạc chơi trong một buổi tình diễn vở opera Salome của Richard Strauss, ban giám đốc quyết định mời một nghệ sĩ piano chơi bản chuyển soạn.

Không quốc gia nào trên thế giới rơi vào cảnh khủng hoảng vì coronavirus gây ra hơn Trung Quốc, nơi dàn nhạc giao hưởng Thượng hải bị buộc phải hủy bỏ các buổi hoà nhạc của mình. Thay vì biểu diễn trên sân khấu, nhiều nghệ sĩ đã lên WeChat – một nền tảng mạng xã hội nổi tiếng của  Trung Quốc, để chia sẻ các video bài tập âm nhạc của mình tại nhà cũng như các video được dàn dựng.

Các bảo tàng ở Trung Quốc cũng bắt đầu chia sẻ các bài viết trên các nền tảng truyền thông xã hội về các bộ sưu tập của mình trong tháng Giêng với hi vọng sẽ giúp cho những người bị cách ly vượt qua khỏi sự buồn chán.

Giải pháp bền vững?

Khi coronavirus đến Đức, phần lớn các nhà hát và phòng hòa nhạc đều quyết định thực hiện các biện pháp phòng ngừa theo hướng dẫn của vùng về những sự kiện công cộng có nhiều người tham gia. Tại Cologne, dàn nhạc Gürzenich đã hủy bỏ tất cả các sự kiện với lượng khán giả trên 1.000 người tham gia theo khuyến nghị của Bộ trưởng Bộ Y tế Đức Jens Spahn cho đến khi hết dịch.

Geoffry Wharton, nghệ sĩ Mĩ và là người giữ vị trí concertmaster của dàn nhạc Gürzenich trong vòng hơn 30 năm qua, cho biết trong sự nghiệp của mình, chưa khi nào ông thấy bất kỳ thứ nào như những biện pháp thực thi hiện nay. “Tôi đã từng chứng kiến nhiều sự kiện bị hủy bỏ nhưng không thấy điều nào như hiện nay. Điều tôi thấy gần gũi nhất có thể là một trải nghiệm về ngày 11/9/2001. Không ai biết điều đúng đắn nhất cần làm là gì. Rõ ràng là buổi hòa nhạc bị dừng lại nhưng tất cả các nghệ sĩ đều có mặt ở đó”.

Giống như các dàn nhạc ở Italy, dàn nhạc Gürzenich cũng quyết định thay vì hủy bỏ buổi hòa nhạc, họ chọn phát trực tiếp buổi biểu diễn qua mạng. Wharton nói ông cảm thấy hạnh phúc khi thấy dàn nhạc đang cố thử nghiệm những điều mới, khi theo sát buổi biểu diễn theo thời gian thực. Dẫu vậy, ông cho biết thêm nó có thể không là một giải pháp bền vững trong một thời gian dài: “Thật hay khi dàn nhạc có thể trình diễn theo cách này nhưng thực tế là mọi người vẫn muốn tới các phòng hoàn hạc để thưởng thức âm nhạc. và khi họ phải ở nhà trong nhiều tháng, mô hình biểu diễn trực tuyến có thể không là giải pháp khả thi, Wharton nói.

“Và đây là nơi tôi cảm thấy lo lắng cho nhiều đồng nghiệp và bạn bè tôi, những người hành nghề tự do. Không ai biết điều gì sẽ thực sự xảy ra với những nghệ sĩ tự do với những buổi biểu diễn không thể diễn ra”.

Theo Tô Vân - Tia Sáng

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Khi toàn cầu hóa, nhiều người mới ý thức rõ hơn tầm quan trọng của sáng tạo. Nhiều quốc gia coi sáng tạo là nguồn lực chính trong nền kinh tế tri thức. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ số, bên cạnh động lực cũng tạo ra nhiều thách thức đối với khả năng sáng tạo của con người.

  • “Hiện thực” của đời sống hiện ra trước cái nhìn của chúng ta luôn luôn là một hỗn hợp, một nồi súp lẩu của “thực tế” và “tri nhận”, không tách bạch, và không dễ tách bạch được.

  • Nuôi dưỡng tâm hồn ham đọc sách từ bé cho con, sẽ giúp con dễ dàng vượt qua được giai đoạn khủng hoảng của tuổi mới lớn, giúp con mạnh mẽ đối mặt với những thay đổi của bản thân, và sóng gió của cuộc đời.

  • Để không bị lãng quên giữa các loại hình nghệ thuật giải trí hiện đại, sân khấu cải lương nói riêng, nghệ thuật truyền thống nói chung, đang tìm cách chuyển mình, dần tìm lại chỗ đứng. Trong quá trình tìm hướng đi mới ấy, các nghệ sĩ không hoàn toàn chạy theo thị hiếu một cách dễ dãi mà bỏ qua yếu tố nghệ thuật.

  • Một năm qua, sự xuất hiện của các sàn đấu giá nghệ thuật đã góp phần thúc đẩy hội họa phát triển, tạo ra thị trường lành mạnh thu hút nhà đầu tư cũng như giới mộ điệu. Nhưng vẫn còn nhiều vấn đề bỏ ngỏ.

  • Văn hóa là sản phẩm, đồng thời là điều kiện, động lực, phương thức tồn tại và phát triển của một đất nước. Văn hóa có sự phát triển tự thân nhưng cũng có cả sự tiếp nhận bên ngoài. Theo các chuyên gia, trong khi bảng giá trị của người Việt xuất hiện một số hiện tượng lệch lạc, cần nghiên cứu xây dựng hệ thống chuẩn mực xã hội, từ đó xác định khuôn khổ để trở lại chân giá trị.

  • Khi các hoạt động diễn xướng dân gian dần tách khỏi, đình làng dường như đánh mất một phần linh hồn, còn nghệ thuật truyền thống cũng thiếu khí vị. Theo NSƯT Đoàn Thanh Bình, những buổi diễn của Giáo phường Đình làng Việt một năm qua chính là hành trình để mỗi người được về lại ngày xưa, đắm mình trong đời sống văn hóa cộng đồng.

  • Thêm một lần mổ xẻ về thực trạng của lý luận phê bình sân khấu hiện nay, các nhà chuyên môn, tác giả đều cho rằng lý luận phê bình của sân khấu nước nhà rất thiếu, yếu và luôn bị các nhà hát… phớt lờ.

  • Nhà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát đã chia sẻ đầy trăn trở tại Hội thảo "Liên hoan phim Việt Nam trong sự nghiệp phát triển điện ảnh dân tộc" vừa qua ở Đà Nẵng.

  • Sáng 16/11, Hội Di sản văn hóa Thăng Long - Hà Nội đã tổ chức Hội thảo khoa học “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu trên địa bàn Hà Nội - nhận diện, bảo tồn và phát triển” tại đình Hào Nam. Hội thảo đã thu hút sự quan tâm của đông đảo các nhà nghiên cứu, quản lý văn hóa - xã hội, các nghệ nhân dân, đồng đền, thủ nhang, thanh đồng…

  • Gần đây, một số trường ngoài công lập tăng học phí cao gây phản ứng của phụ huynh và bất bình dư luận. Đáng chú ý là theo Luật Giáo dục 2005, các cơ quan quản lý nhà nước không có thẩm quyền quản lý việc thu chi của các trường ngoài công lập. Các trường này hoạt động theo Luật Doanh nghiệp và ngành giáo dục chỉ giám sát về chỉ tiêu tuyển sinh, chương trình đào tạo.

  • Là di tích lịch sử văn hóa được xếp hạng Quốc gia từ năm 1991, nhưng những giá trị lịch sử, yếu tố nguyên gốc tại chùa Khúc Thủy, thôn Khúc Thủy (xã Cự Khê, huyện Thanh Oai, Hà Nội) đã bị xâm phạm nghiêm trọng.

  • Không phải ai sinh ra cũng đã có thẩm mỹ âm nhạc mà nó được hình thành gắn với không gian sống, điều kiện thụ hưởng. Theo nhạc sĩ Quốc Trung, hiện nay ở Việt Nam hầu hết các chương trình nghệ thuật chỉ trình diễn một vài thể loại nhạc, bó hẹp sự lựa chọn của khán giả. Nếu mọi người tự mở rộng, bỏ qua rào cản để thử nghiệm nhiều thể loại nhạc khác nhau, sẽ phát hiện ra nhiều thứ mới mẻ, thú vị.

  • Cuộc sống của họ ra sao, quan niệm về tình yêu, hạnh phúc, nỗi buồn, suy nghĩ về truyền thống, hiện tại và tương lai như thế nào? Để tìm ra câu trả lời, đạo diễn người Hà Lan Manouchehr Abrontan đã đi từ Nam ra Bắc, phỏng vấn hàng trăm phụ nữ ở mọi lứa tuổi, ngành nghề, vai trò khác nhau. Và “Việt Nam tim tôi” ra đời như tình ca về vẻ đẹp, sức mạnh của phụ nữ Việt.

  • “Học sinh như bó đuốc, nhiệm vụ của tôi là truyền lửa cho bó đuốc. Nhưng trước khi truyền lửa được thì giáo viên phải là người yêu thích, say mê tìm tòi, chắt lọc cái hay trong môn học, khơi gợi cho các em tự tìm tòi, tự phát hiện ra vấn đề”. Đó là chia sẻ của thầy giáo Lê Quang Nhân, Trường THPT chuyên Nguyễn Du, Đắk Lắk tại Lễ tuyên dương gương Người tốt việc tốt đổi mới sáng tạo trong dạy và học năm học 2016 - 2017 do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD - ĐT) tổ chức sáng 18.10.

  • Trong bối cảnh cần khẳng định văn hóa doanh nghiệp Việt Nam, việc tìm ý tưởng sáng tạo từ “Truyện Kiều” được cho là con đường ngắn nhất. Như GS. Phong Lê, Chủ tịch Hội Kiều học Việt Nam nhận định: “Doanh nhân dùng chữ tâm ấy để tiến là phúc cho họ, cũng là phúc cho xã hội vậy”.

  • Trước các phương tiện nghe nhìn, sách đang trở nên yếu thế hơn. Người lớn cũng ngại đọc sách, còn trẻ em thì thích xem iPad và chơi game. Làm sao để tạo được thói quen đọc sách cho trẻ, qua đó, dần nuôi dưỡng tâm hồn các em bằng sách?

  • Chú trọng phát triển văn hóa đọc tại vùng nông thôn, miền núi là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Tuy nhiên, văn hoá đọc ở trẻ em nói riêng sẽ không thể phát triển rộng lớn nếu hệ thống phát hành sách chỉ tập trung ở thành phố và trẻ em nông thôn, miền núi vẫn còn “đói sách”.

  • Hoạt động đấu giá nghệ thuật ở Việt Nam mới đang ở buổi bình minh. Buổi đấu giá nghệ thuật chính thức đầu tiên được tổ chức cách đây chưa đầy hai năm bởi Công ty Cổ phần Bán đấu giá Lạc Việt tại Hà Nội hồi tháng 5/2016.

  • Nhiều biểu hiện cho thấy nhận thức của xã hội đối với sở hữu trí tuệ còn hạn chế. Người dân chưa hình thành ý thức tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ; chủ sở hữu chưa chủ động thực hiện việc bảo vệ quyền và tài sản của mình mà vẫn mang nặng tâm lý trông chờ, ỷ lại.