Trường ca Hòa Bình
LTS: Nhà thơ Ngô Kha sinh năm 1935 tại Huế, dạy văn ở trường Quốc Học Huế khoảng từ 1960-1973. Bạn đọc ở các đô thị miền Nam trước đây đã từng biết Ngô Kha qua hai tập thơ buồn của anh: Hoa cô độc (1962) và Ngụ ngôn của người đãng trí (1969).
Nhà thơ Ngô Kha - Ảnh: internet
Từ năm 1970, Ngô Kha tham gia phong trào trí thức yêu nước của thành phố Huế, cùng với một nhóm văn nghệ sĩ cho ra đời tập san tranh đấu Tự Quyết, rồi tiếp đến tập san Mặt trận văn hoá dân tộc mà anh vừa là chủ bút, vừa là chủ tịch lực lượng tranh đấu này của toàn miền Trung. Thơ văn yêu nước của Ngô Kha ra đời trong giai đoạn này mang tư tưởng và ngôn ngữ mới, sôi động trên diễn đàn tranh đấu.
Ngô Kha đã bị địch bắt giam 4 lần. Lần sau cùng, khoảng 10 ngày sau khi Hiệp định Pa-ri được ký kết, địch đã bắt và thủ tiêu anh. Ngô Kha đã hy sinh trong tư thế của một người chiến sĩ. Tổ quốc đã ghi công anh là một liệt sĩ.
Sông Hương trân trọng trích giới thiệu "Trường ca Hòa Bình" của anh.
Trường ca Hòa Bình
(trích)
… Ta mở cửa đón một bình minh lớn
Trong đau thương
cây cỏ biết tình người
trong một ngày quảng đại
như áo cũ nối tay
một sớm hồng ta nghe lời em học
trên đường làng
chị gánh gồng buổi chợ
mẹ vội vàng
nghe nắng mới bửa cau
khi con nước lưng giòng
em đem áo phơi ngô ngày bão lụt
có những phiên chợ đêm
người đi như cánh vạc
những bước chân tiết tấu đàn vui
từ xóm đông
cầu qua thôn Bắc
tình đầu sông
vọng tiếng cuối làng
nhịp chày giã gạo
vỗ ánh trăng xanh
khi đàn cò trắng giật mình
chòm bắc đẩu cũng vừa lên
tiếng em cười
liền theo tiếng chị
vào trong xóm có đèn
với đàn trẻ áo bông
đám rước mở lòng người
từ các ngả
cuộc vui lớn dần
khi cụ già mặc áo cưới của đời mình
tiếng mõ làng xa
vang lời rao hạnh phúc
ta chợt thấy giữa bình minh
một ban mai vừa cải thiện
từng đàn chim gieo hạt ở đồng xa
trong vườn cây
những mầm non vẫn còn lời ẩn ngụ
ta bước đi
dải đường quê mở rộng
những chùm sao nắng đổ ở lưng trời
như cơn say kéo dài
cho một ngày vừa sáng tạo
ta bước đi
từ giấc mơ hiện thực
từ trái tim hợp xướng hòa bình
từ niềm tin mở rộng cả nhân gian
khi sông núi cũng vang lời hạnh phúc
ta băng bưởi qua thăm đồng lúa mới
và nhớ em
như cõi chết trở về
trên bản thể còn nguyên
qua bao mùa tử thủ
linh hồn em sa thạch vẫn chưa chìm
ta nhớ sông xanh
mơ về
những buồm ghe mang đầy lúa lẫm
ta tỉnh dậy
từ ngàn năm bánh vẽ
từ văn chương phản bội áo cơm
ta trở lại nhân tình như mặc khải
từ giác quan mở rộng đến muôn người
cho thế hệ ngày mai
với ân tình thủy thổ
ta lắng nghe trường ca gọi
về một xã hội anh em
bởi một lần cuộc chiến đi qua
thời gian như bản án
từ hồi chuông báo động
những gót chân của hận thù
thôi chẳng còn gì tố cáo
chẳng còn gì để cách ngăn
giữa những người anh em
lịch sử nào mang tên
cho những ngày hằn đau như vết chém
thôi nhân danh trá ngụy
các lực lượng vô hình
với bàn chân bạo lực
còn những gì mai sau
quá khứ đã đào vong
chứng nhân và ngụy tín
với bao năm xiềng xích
trên số phận con người
những bất lực hàng giờ
trên lời ghi cáo trạng
ta đạp đổ nhân danh
những bài ca úp mặt
quanh ta rừng đao phủ
bằng nỗi chết xôn xao
ta khai trừ kỹ nghệ
dẫn độ cuộc chiến tranh
con đường về dân tộc
cho những ngày Việt Nam…
1968
(SH20/8-86)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Nhà thơ Mạnh Lê - Tổng Biên tập Tạp chí Xứ Thanh - mất tháng 4 năm 2008. Tạp chí Sông Hương kính thành chia buồn cùng gia đình và thân quyến anh!
-
LGT: Tôi được Giáo sư Nguyễn Khắc Phi tặng quyển “Cụ Hoàng Niêm đất Hương Sơn” do NXB Thuận Hoá phát hành ở Huế năm 2007 nên tôi đã có may mắn được thưởng thức những bài thơ của cụ Nguyễn Khắc Niêm, một vị tiến sĩ trước kia đã từng giữ chức Phủ Doãn Thừa Thiên và sau này là uỷ viên chấp hành Liên Việt Liên khu IV. Đọc sách này tôi được hiểu thêm về tài đức, nhân cách của vị nhân sĩ yêu nước này. Sự ngưỡng mộ cuộc đời cụ đã khiến tôi mải mê hoạ lại những bài thơ của cụ. Dưới đây là những bài thơ hoạ kèm theo những bài nguyên tác tương ứng.
-
LTS. Sau mấy chục năm phiêu bạt, cuối năm 2002, Giáo sư Nguyễn Khắc Dương trở về Huế là nơi ông đã sống thời trẻ. Trong cuộc đời hơn 80 năm của mình, ông đã sắm nhiều “vai”: Trước 1975 là Q. Khoa trưởng Văn - Triết Đại học Đà Lạt; những năm gần đây, nhiều người lại biết ông với tư cách dịch giả bộ tiểu thuyết “Vạn Xuân” đồ sộ viết về Nguyễn Trãi của nữ văn sĩ Pháp Yveline Féray; ông từng được mời đến giảng về Ki tô giáo ở Trường viết văn Nguyễn Du… Mới đây, trên Tạp chí “Văn hoá nghệ thuật” (số 2-2008) nhà nghiên cứu Đỗ Lai Thuý lại gọi ông là “Người tìm mình qua những xung đột văn hoá”. Sông Hương giới thiệu chùm thơ trích từ bản thảo (chưa in) của ông – một bài thơ Đường tiêu biểu cho giọng điệu dí dỏm, châm biếm của một ông “đồ Nghệ” và hai bài thơ hoạ đậm chất trữ tình.
-
tôi chẳng có gì để lại cho emđêmtiếng dế giun râm ran vách tốicó một hang sâuhạt lửa xanh và ký ức!
-
Gió cát hồn quê luồn bậu cửaCHút mỏi mòn thầm lặng bóng xưaLửa như bàn tay xoa ký ứcHương ngày cũ rực hồng trong mưa
-
Qua cơn mưa dài xứ HuếHoàng hôn ủ nắng bên trờiMây trôi ngọn nguồn hư huyễnRu hồn cỏ đá rêu phong
-
Tặng nhà thơ, nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường sau một cơn bạo bệnh
-
Sông chảy đời sôngĐôi bờ tiễn biệtĐôi bờ không hay biếtĐôi bờ phụng sự song đôi.
-
Những ý nghĩ chẳng còn cảm giác được bấu víuLên chiếc cửa thông gió của trái timThành phố như chiếc thảm đen đồng loãChạm bóng ai cũng vô tình.
-
Tôi tìm theo lông ngỗngLạc vào quán rượu chiềuLông ngỗng nào có thấy...Người bên người liêu xiêu
-
Ngỡ như sáu bề toàn nướcDưới trên phải trái trước sauTrên bờ hai bên khó hợpDưới đầm một dễ thuyền mau...
-
Ơ hờ gió ơ hờ mâyta xênh xang lướt trọn ngày Tam Giangchiều buông tím cửa Thuận Annhấp nhô cát trắng thời gian vô thường
-
...Ngày ơi ngày ngày mong manh quá Người bỏ ta đi hạ trắng rồi...
-
LTS: Một tác giả viết văn xuôi nhưng “nhảy” sang thơ với bước chân khá vững vàng. Thơ Nguyên Quân không màu mè. Anh nhìn thẳng sự vật như nhìn vào chính bản thân mình. Nguyên Quân diễn đạt nỗi buồn bằng trái tim thi sĩ. Đằng sau cái tưởng như bất cần, hoang mang, là một nỗi yêu đời, yêu người day dứt, trĩu nặng. Nguyên Quân là hội viên Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế.
-
Mây bên trời hào phóngThay áo mới dâng đờiNghe quê xưa đồng vọngLời mẹ ru xa vời
-
Trăng treo đầu núilạnh câyMắt đêm rung nhẹRớt đầy giọt sương
-
Quý tặng chị Quỳnh, tác giả mở đầu loại tranh bằng hoa lá ép
-
NHỤY NGUYÊN“... là một dạng linh hồn nghiệp thức, thơ cũng cần phải Tu để khai ngộ bản thể của linh hồn náu tạm trong những hư danh huyễn ảo”.
-
Sương khuya HuếVề đan nghiêng thềm lạnhThoáng dáng người sau rèm lặng chờ trăng
-
Ơi con sông xanh màu lục diệpThạch xương bồ vương hương trong rong!Ai đã uốn những đường cong tuyệt đẹp Trên lối về châu Hoá nét thong dong?
.png)
.png)
