Tranh Hoàng Đăng Nhuận: Cõi phố và cõi lòng
TRẦN PHƯƠNG KỲ
Níu vai phố rộng xin về.
Với cây lá trút với hè nắng rung
BÙI GIÁNG
"Phố" - tranh sơn dầu của Hoàng Đăng Nhuận
Phố là của mọi người và của riêng mình. Mỗi người thường chọn cho mình một thành phố, một nẻo phố, hoặc một góc phố để trở về hay hoài niệm. Cũng như những người sinh ra hoặc lớn lên ở phố, mỗi nghệ sĩ cho mình một nơi chốn để quay về, cũng có khi chỉ để hồi tưởng.
Với những sắc màu lắng đọng, sử dụng những gam màu tương phản như những nghịch âm trong âm nhạc hiện đại. Phòng tranh Hoàng Đăng Nhuận tổ chức tại Đà Nẵng cuối năm ngoái và ở Huế đầu năm này biểu hiện cá tính sáng tạo mạnh mẽ của nghệ sĩ.
 |
| HS Hoàng Đăng Nhuận bên tác phẩm mình - Ảnh: internet |
Phố của Hoàng Đăng Nhuận là phố của những giai điệu ca khúc. Xem tranh anh, ta dễ hình dung bóng dáng gã tình nhân của đường phố thường lang thang huýt sáo hay hát khẽ giai điệu quen thuộc riêng của mình. Giai điệu trong tranh Hoàng Đăng Nhuận biến ảo với những tiết nhịp bất ngờ: có khi là những tiết điệu đung đưa tuổi trẻ (Phố mới, Phố hoa); có khi là nhịp chậm buồn lặng lẽ (Phố dưới kia, Phố thuở em đi); có lúc khoan thai suy tưởng (Thao thức).
Trong lòng phố nhộn nhịp hoặc yên tĩnh kia, là một góc đời riêng biệt, là chỗ trú ẩn; là chốn hồi tâm; là nơi người nghệ sĩ bước về đối diện, tự vấn mình trước khung vải. Góc phòng với gam nâu chín chắn như tuổi đời ở lúc trung niên (Một góc phòng). Cơn bão lòng với sắc đỏ nghẹn ngào (Trong lòng tôi có cơn bão), hay cái tông vàng nâu luyến tiếc ray rứt những đóa hoa thời trẻ (Hoa xa bờ dậu)...
Một chút trăng lênh đênh ở phố, một chút trăng lênh đênh trong lòng (Trăng chiều Hội An) (Trăng chiều Hà Nội), cảm giác không yên định ấy là biểu hiện của khát vọng hướng tới một chân trời sáng tạo mới, bỏ lại những mảnh đất đã cày xới để hoài vọng và chiêm nghiệm.
Khoảng 15 năm về trước, một vài lần tôi được xem tranh của Hoàng Đăng Nhuận bày ở Đà Nẵng. Chỉ còn lại ký ức về những phòng tranh với sắc màu cô đơn hốt hoảng của một thế giới hư ảo. Ngày nay, ở tuổi ngoài bốn mươi, nhịp lòng nghệ sĩ đã bắt nhịp đời mà phố phường, hoa cỏ, trăng mây, sóng nước, góc phòng, mảng tường, là những bày tỏ của một tình cảm dạt dào gửi đến cuộc sống đầy sôi động.
Trên đầu phố lạ vẽ màu quê chung.
Bùi Giáng
(Thơ tặng Marc Chagall).
 |
| "Tĩnh vật" - tranh sơn dầu của Hoàng Đăng Nhuận |
Màu quê chung ấy là dấu hiệu để con người nhận ra nhau và nếu nghệ thuật là một dấu hiệu để bày tỏ mình mà tìm sự đồng cảm với mọi người, thì, hội họa là thứ nghệ thuật có quyền năng nhất.
Một đêm tháng chạp, trên đường từ Hà Nội về Đà Nẵng, tôi ghé lại Huế chơi. Hoàng Đăng Nhuận rủ tôi ngủ lại cái quán café "bụi đời" của mình ở Thương Bạc. Quán trống không, chẳng có tường, chẳng có cửa, treo vài bức sơn dầu của anh đã bày ở triển lãm tại Đà Nẵng mấy tháng trước.
Tôi nhìn Nhuận lặng lẽ pha càfê cho khách. Chưa bao giờ tôi gặp anh lúc đang vẽ, nhưng nhìn động tác pha chế café của anh, vừa chăm chú, vừa trang trọng mà thoải mái, tôi nghĩ rằng khi vẽ, Nhuận cũng bày tỏ mình lên khung vải bằng thái độ ấy, vì, với người nghệ sĩ hành động sống và hành động sáng tạo là một.
Khi quán đã vắng lúc gần nửa đêm, những bức tranh của Nhuận bày ở quán trông lặng lẽ như người sáng tạo ra chúng. Nhuận ngồi trong góc quán của anh như ngồi trong cái khoảng cách im lặng khôn cùng giữa khung vải trắng và cuộc đời. Ngồi ngắm những đóa hoa đồng màu với lọ hoa lặng lẽ bên sắc biển xa qua khung cửa sổ trong tranh của Nhuận; bỗng nhiên tôi bắt gặp cái cảm giác cô đơn ngây thơ xao xuyến của đứa trẻ lang thang trên bãi biển chiều khi nắng tắt chợt thấy mình bơ vơ giữa trời nước mênh mông; lúc ấy tôi liên tưởng giữa Nhuận với đứa trẻ đó.
Đối diện với cuộc sống, người nghệ sĩ bối rối như đứng trước khung vải của mình; màu trắng của khung vải cũng "bắt nạt" người nghệ sĩ nhiều như trang giấy trắng. Trước khung vải trắng kẻ sáng tạo như đứng trước hư vô, và, tự ý thức rằng mình có nhiệm vụ đắp đầy cái hư vô ấy bằng những biểu tượng hình thành từ nhận thức và rung cảm của mình trong cuộc sống.
Có lẽ, do tình cờ, mà Hoàng Đăng Nhuận thành công trong việc sử dụng kỹ thuật già dặn của màu sắc để biểu hiện được cái vô thức ngây thơ của chính anh. Tranh của Nhuận hồn nhiên như anh trong cuộc sống.
Đêm gió hiu lạnh bên sông Hương, nhìn Nhuận gật gù đăm chiêu bên cốc rượu, tôi chắc anh không nghĩ suy gì mà đang chờ đón một màu sắc nào đó chợt vụt đến trong anh, và bằng nó, anh tạo ra dấu hiệu để tìm trao tới mọi người chút tin yêu trong cõi sống đầy nghiệt ngã. Vì nghệ sĩ được cái may hơn chúng ta, với họ "vẽ là yêu lại" - To paint is to love again" như Henry Miller từng bày tỏ.
Đà Nẵng, 88
T.P.K
(SH32/08-88)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
HOÀNG DIỆP LẠC
Bước vào văn đàn bằng tập truyện ngắn với những ám tưởng về màu đỏ của máu, tiếp theo là âm thanh tiếng reo của lửa trong tập truyện ngắn thứ hai, Lê Minh Phong đã phần nào khẳng định được tâm thế sáng tác trước mịt mù cơn lốc thông tin. -
ĐẶNG MẬU TỰU
Khi còn là thủ phủ xứ Đàng Trong của các Chúa Nguyễn và các triều Vua nhà Nguyễn sau này, Huế đã huy động, thu hút những tinh hoa từ Bắc chí Nam về để phục vụ cho triều đình cũng như để phô diễn tài nghệ của mình. -
NGUYỄN QUANG HÀ
Tranh của họa sĩ Trương Bé chưa nhiều. Sau hai mươi năm kể từ khi tốt nghiệp trường Cao đẳng Mỹ thuật Hà Nội, số tranh anh vẽ khoảng chừng hai chục bức. Nhưng người xem tranh luôn luôn bị đột ngột về bước đi của anh. -
LÊ HUỲNH LÂM
Bước vào nghệ thuật tạo hình ở tuổi bốn mươi, tuổi bước qua ngưỡng thanh xuân để trở về với chiêm nghiệm và tĩnh lặng, Điềm Phùng Thị đã khiến giới tạo hình thế giới phải quay đầu dừng lại, người xem như bị thôi miên bởi tác phẩm của bà. -
NGUYỄN XUÂN HOA
Năm 1973, ở quán cà phê ông Thân sát Tôn Nhân Phủ - chiếc quán nghèo gần như để dành riêng cho sinh viên hai trường Cao đẳng Mỹ thuật, Quốc gia Âm nhạc, giới nhạc sĩ, họa sĩ và những người yêu thích nghệ thuật ở Huế - lẫn trong những khuôn mặt quen thuộc, có một khuôn mặt lạ, say sưa nói về ước vọng của đời mình "sống chết cũng làm cho được mười tượng danh nhân tầm cỡ của Việt Nam", "mỗi bức tượng phải là một khuôn mặt rất đặc trưng của danh nhân". -
Những cuộc “về lại”
HỒ ĐĂNG THANH NGỌC -
Tôn Nữ Kim Phượng sinh năm 1941 tại Phú Cát, Huế. Tốt nghiệp khóa 2 Cao Đẳng Mỹ Thuật - Huế (1958 - 1962). Huy chương Danh dự do Viện Đại Học Huế trao tặng (1959). Chị mất ngày 25 tháng 8 năm 2000 tại Huế, thọ 60 tuổi. Gia đình gồm 8 anh chị em. Phượng là con gái út sau này đi tu là Thích Nữ Diệu Trang, pháp danh Nguyên Nghi. Thân sinh là ông Bửu Hộ. Thân mẫu là bà Đặng Thị Lý Vinh. Hiện nay bà chị đầu Tôn Nữ Túy Nhạn đang trông coi một ngôi chùa Việt Nam ở Connecticut, gần New York - Hoa Kỳ.
-
LÊ HUỲNH LÂM
Ký ức là khoảng không gian của quá khứ, là phạm trù thuộc về cái đã qua. Nhưng chính ký ức sẽ báo hiệu một điều gì sắp đến, có thể là cơn bão tương lai, một trận đại hồng thủy hay một sự tan biến vào hư không. Cũng như những giấc mơ trong cuộc đời, dù đã thuộc vào quá khứ, nhưng nó lại hàm ngụ dự báo cho một tương lai vui buồn. Tất cả không nằm ngoài những mắt xích nhân quả. -
LGT: Điềm Phùng Thị tên thật là Phùng Thị Cúc. Sinh năm 1920, tại miền Trung. Hồi còn nhỏ học ở Huế và Hà Nội. Tốt nghiệp bác sĩ giải phẫu nha khoa tại Đại học Y khoa Paris (Pháp). Học điêu khắc từ 1959 - 1963.
-
LÊ HUỲNH LÂM
Trong lịch sử phát triển của loài người, có sự đóng góp không nhỏ của loài ngựa. Ngựa là con vật chuyên chở mọi thứ của con người trên con đường tìm kiếm giấc mơ thần thoại của mình. -
Trong kho tàng di sản vật thể và phi vật thể mà triều đình nhà Nguyễn để lại, tranh gương là một dạng di sản khá đặc biệt, vừa mang tính vật thể, lại vừa phi vật thể và được đánh giá là loại hình mỹ thuật mang bản sắc riêng của Huế bởi xuất xứ, cách thể hiện cùng chất liệu độc đáo của chúng. Có giá trị về mặt mỹ thuật cũng như lịch sử, thế nhưng hiện nay, di sản này đang đối mặt với nguy cơ thất truyền khi số lượng tranh hư hỏng rất lớn mà việc phục hồi lại gặp nhiều khó khăn.
-
HUỲNH HỮU ỦY
Rồng là một hình tượng hết sức phổ biến, đặc biệt gắn liền với Lân, Qui, Phượng trong đồ hình tứ linh trong nghệ thuật trang trí cổ.
-
VIỄN PHƯƠNG
Đối với Kandinxky thì hội họa là sản phẩm của một sự căng thẳng trong nội tâm, phải ghi lại trạng thái tâm hồn chứ không phải là thể hiện vật thể. -
VŨ TRƯỜNG GIANG
Ở gần cửa chánh Tây, ngày ngày người ta nghe thấy những nhát đục rộn ràng, khắc khoải len vào trong từng vỉa gạch âm thầm qua năm tháng. Người ta có thể đón một bình minh với những tiếng đục khoan thai chào ngày mới hay một đêm thâu văng vẳng tiếng chạm trên những thớ gỗ vô hình lẩn sâu trong trí tưởng. -
ĐẶNG MẬU TỰU
Có những dự định rồi lần lữa mãi không thành. Có những việc tình cờ mà thành. Chuyện ảnh Nude của nhà nhiếp ảnh Nghệ thuật Thái Phiên tiếng tăm lừng lẫy, ra sách ảnh và trên mạng cũng đã quen với các tác phẩm của ông. -
TRẦN LÂM BIỀN
"Mỹ thuật thế kỷ 19 ở Việt Nam là lai căng"?! Là sản phẩm của một triều đại phản động. "Trang trí Nguyễn là vênh váo"?! Là nghệ thuật cung đình xa cách nhân dân...!? -
VIỄN PHƯƠNG
(Về không gian hội họa Festival Huế 2012)
-
BỬU Ý “Cô gái Việt Nam”, tác phẩm điêu khắc tuyệt mỹ của Lê Thành Nhơn, có mặt tại Huế, dựng ở công viên trước mặt trường nữ lớn nhất ở đây: Trường THPT Hai Bà Trưng, trước đây là Trường Đồng Khánh, ngày 30-04-2011.
-
LÊ VĂN THUYÊNThuộc lớp họa sĩ được đào tạo cuối cùng ở trường Mỹ thuật Đông Dương, nhưng họa sĩ Phạm Đăng Trí đã đi vào con đường hoạt động nghệ thuật chủ yếu là bằng cái vốn tự học tập, tự tìm tòi và nghiên cứu riêng của mình.
.png)
.png)
