PHẠM THANH HÀ
Mùa hè ập đến đột ngột và tỏ ra khắc nghiệt ngay từ những ngày đầu tiên. Mặt đường nhựa như bị đun cho đến nóng chảy dưới chân, nóng đến nỗi sự xuất hiện của những nụ hoa loa kèn trắng xanh và e ấp cũng chẳng đem lại được một ấn tượng gì đáng kể.
Minh họa: Bửu Chỉ
Thế nhưng, như một kẻ đùa dai và không biết phép tắc, bất kỳ là đã tháng năm, gió mùa đông bắc thỉnh thoảng vẫn cứ chen vào giữa những ngày nắng nóng để bất ngờ tạo nên những buổi chiều ẩm ướt và dịu mát, với một chút mưa bụi thoảng qua và những cơn xao xác nhẹ của lá vàng. Người ta quên mất mình đang ở mùa nào, năm nào, thậm chí tuổi nào, vào những buổi chiều như vậy. Và ở một cái thành phố có đến 3/4 số dân mà sự biến đổi tâm tính phụ thuộc hoàn toàn vào biến đổi thời tiết, niềm quên lãng đó thường làm các quán rượu đầy lên so với mọi ngày.
Vừa nhấp môi vào chén rượu có vị nhân nhẩn đắng của một thứ rễ cây rất khó xác định nào đó, vỉa hè trước một quán rượu ở góc phố Nguyễn Du, Đỗ vừa lặng lẽ nhìn ra phía hồ. Quán rượu không còn chỗ để ngồi. Bên cạnh anh, vẫn là mấy gương mặt cũ của những bạn rượu chiều nào cũng gặp. Vẻ hững hờ xa vắng của một nhà thơ già, và đối lập với nó là sự bắng nhắng bất tận của một anh bạn họa sĩ cũng không còn trẻ... tất cả những cái trò đều cũ kỹ và quen thuộc. Thực ra lúc này anh cần ngồi một mình, một mình, với cơn mưa bụi và những chiếc lá thong thả xoay chầm chậm, chầm chậm trước khi rơi xuống mặt đường...
- Thời tiết gì mà kỳ lạ.
Nhà thơ già lẩm bẩm, mắt vẫn xa vắng, không ai trả lời ông.
Đỗ im lặng. Chén rượu trước mặt anh đã vơi quá nửa. Anh thích ngồi trên vỉa hè thế này, để nhìn ra ngã tư trước mặt. Chiều đã xuống, đám mưa bụi mơ hồ đã ngưng lại ở trên không và một cô gái thong thả đi ngang qua trước mặt anh với chiếc ô màu xanh lá mạ vừa cụp lại.
- Thời tiết kỳ lạ thật.
Lần này người thốt lên câu ấy là bà chủ quán một người đàn bà gầy gò, có tia mắt lạnh lẽo và giọng nói the thé. Giữa hàng tràng những lời than vãn về giá cả mà bà ta vừa tuôn ra, câu nói đó bỗng nhiên mang một vẻ gì rất lãng mạn và làm Đỗ bất giác mỉm cười. Buổi chiều yên tĩnh hơn anh tưởng. Anh đã ngỡ là với thời tiết này, rất có thể anh sẽ làm một việc gì đó không bình thường - đập vỡ một cái chén, khi nó đã không còn rượu, hoặc đi lang thang cho tới tận khuya để rồi về nhà cau có với vợ... hóa ra trong anh, mọi cái vẫn yên bình... và mỉm cười, anh nhấp thêm một ngụm rượu nữa.
*
Đầu tiên, không ai để ý tới người điên. Chỉ tới lúc tiếng ồn ào mà đám trẻ con gây ra đã tới rất gần, những người trong quán rượu mới ngẩng đầu lên. Và cùng lúc, tất cả đều giật mình, trước mắt họ xuất hiện một người đàn bà, một người điên, một người đàn bà điên trần truồng, tay vung vẫy một cành lá xanh.
Người đàn bà điên đang hát, không để ý tới mấy đứa trẻ lêu lổng chạy theo và ném đá vào mình, không để ý đến tiếng cười của người qua lại, không để ý đến những người đàn ông trong quán rượu, không để ý đến bất kể một cái gì. Mái tóc cô ta ngắn ngủn, lởm chởm bao quanh một khuôn mặt lọ lem, không thể đoán được là xấu hay đẹp. Nhưng thân hình cô ta, từ chiếc cổ thon và xuôi xuống bờ vai hẹp, bộ ngực mới nhú đến đường hông tròn và cặp đùi thẳng... có một cái gì đó để đám đàn ông quán rượu phải nhỏm dậy.
- Đẹp thật, không kìm nổi, một người thốt lên.
- Nhưng mà điên... một giọng thấp hơn trả lời.
Bà chủ quán quay ngoắt ra phía sau bằng một cử chỉ gần như vô tình của bàn tay che đi bộ ngực lép xẹp của mình:
- Khốn nạn, trông kìa, mắt với mũi gì mà hau háu - giọng the thé của bà ta cất lên, không biết mắng ai, hay mắng ông chồng vừa chạy ra. Đỗ giật mình, quả thật từ nãy, mắt anh không rời cô gái điên.
Cô gái điên tiếp tục đi về phía hồ, đúng hướng nhìn ban nãy của anh. Rất thong thả, từng bước một, cô gái điên tới bên cây cột điện, dừng lại, nhìn lên bầu trời xám và trong. Rồi đột ngột, cô ta quay ngoắt lại vẫy vẫy cành lá xanh. Tỏ ra vẫy ai. Đỗ chợt thấy lòng mình nhói lên. Cô gái điên ngồi xuống bên chân cột điện, trời còn sáng rõ để anh nhìn thấy vẻ trắng trong trên thân hình cô - và anh nghĩ tới một chiếc nụ hoa loa kèn.
- Công an đâu mà cứ để con điên chẳng quần chẳng áo gì hết lang thang ngoài phố - bà chủ quán rít lên, vẻ đanh ác.
- Mất mỹ quan... một ai đó nói.
- Thôi đi ông, vừa khen đẹp xong.
- Đẹp nữa mà điên thì cũng chịu...
Đỗ không quay đầu lại. Anh không muốn phải nghe những lời nói, những tiếng cười trong quán, không muốn phải nhìn những con mắt đùng đục hơi men chứa đựng ham muốn thú vật của đám khách hôm nay. Và anh ao ước được đổi tất cả những gì mình có trong tay lúc này để có cái cảm giác yên tĩnh nhìn những chiếc lá xoay chầm chậm... cái cảm giác trước khi cô gái điên xuất hiện anh đã có.
Gỡ nốt một mảnh vải còn sót lại ở cổ chân và vứt nó ra xa, cô gái điên ngả mình xuống cỏ, gối đầu lên cột điện, cành lá xanh buông thõng một bên. Với một nụ cười rất dịu dàng, cô ta ngắm tất cả những người qua lại. Không ý thức gì về sự khỏa thân của mình, cô ta ngồi bình thản, trong sáng - sự bình thản, trong sáng cô vừa lấy mất của anh - và anh thấy tim mình thắt lại vì nhận ra vẻ bình thản, trong sáng toát ra một sự khao khát mà anh thấy ở trong cô.
- "Cô ta điên, cô ta điên, cô ta điên...", anh thầm nhắc đi nhắc lại để trấn an mình và quay đầu vào phía trong.
- Mình rất thích cái minh họa gần đây của cậu - ông họa sĩ bắng nhắng bắt chuyện với anh.
Anh toan trả lời, bất chấp tiếng lẩm bẩm "Vénus ngủ" của nhà thơ già ở ngay bên tai. Nhưng anh chưa kịp nói gì, bà chủ quán đã kêu lên thảng thốt:
- Kìa!
Tất cả mọi người đều quay lại, tất nhiên, về cái hướng mà họ đã quay đi.
Một người đàn ông đang đi đến gần cô gái. Một người điên khác hay một gã ăn mày? Hắn ta mặc một bộ quần áo rách, đội nón rách... trên cái hình thù xộc xệch của hắn, chỉ đôi mắt là đáng để ý.
Đỗ không thể không nhìn vào đôi mắt ấy. Hắn đứng cách anh không xa, và anh nhìn thấy trong đôi mắt ấy không có sự thèm khát muông thú như anh nghĩ là phải có. Đôi mắt ấy chứa đựng chính nỗi đau đớn mà anh mang trong mắt mình. Nhưng kẻ điên, hay gã ăn mày kia, lại không ngồi nhìn, hắn ngồi xuống bên cô gái điên, vuốt nhẹ bàn tay lên mặt cô, lên thân hình cô. Và rồi tự tin, chậm rãi, hắn cởi dần những chiếc nút của cái mớ rách mướt trên người.
Sự việc đó làm mọi người lặng đi giây lát. Bà chủ quán ngoảnh hẳn mặt vào trong và có lẽ cho rằng cái phần đàn bà trong bà ta đang bị xúc phạm quá nặng nề, bà ta nhăn mặt kinh tởm, không thèm nói lên một tiếng nào.
Đỗ nhìn thấy hai cánh tay trần của cô gái điên quàng chặt lên cổ gã ăn mày và khuôn mặt lọ lem của cô ta rạng rỡ lên đến mức không ngờ tới. Và anh chỉ nhìn thấy có thế. Từ một quán nước bên cạnh, một bà cụ cầm manh chiếu rách chạy tới, vội vàng, đậy lên hai tấm thân trần.
- Nhìn gì, lũ điên! Bà cụ mắng mấy người đang xúm lại gần đấy.
Mấy phút trôi qua khi manh chiếu rách được gã ăn mày lật ra, cô gái điên đã ngủ - ngủ với một nụ cười dịu dàng. Tên ăn mày, một lần nữa, dùng bàn tay vuốt nhẹ lên mặt cô ta. Và hắn lục lọi rất lâu trong cái bị rách hắn mang theo lấy ra một trái hồng xiêm.
Đỗ nín thở nhìn hắn. Trái hồng xiêm tròn trịa, xanh mượt với một chiếc lá tươi. Tên ăn mày vuốt ve trái hồng xiêm như vuốt ve một vật gì quý báu, rồi nâng niu, với tất cả hai bàn tay, hắn đặt trái hồng xiêm bên cạnh mái tóc lởm chởm của cô gái điên. Rồi hắn đứng dậy chậm chạp đi về cuối con đường ven hồ.
Đỗ không thể ngồi chiều đã hết, những chiếc lá vàng đã thôi xoay chầm chậm... chỉ còn lại sau lưng anh cơn mưa bụi lại đổ xuống và bóng đêm mới bắt đầu.
Hà Nội 4-5-1987
P.T.H.
(TCSH43/06-1990)
PHAN THỊ THU QUỲVợ chồng Bình và Lựu đang sống ở Kim Long một làng ven sông Hương thơ mộng, nổi tiếng có quán ăn ngon, khách lui tới tấp nập. Cả hai người lòng buồn tê tái khi Bình có lệnh đổi vô Tây Nguyên. Tốt nghiệp đại học Luật xong Bình bị chính quyền cũ bắt vô lính, chạy mãi được làm lính văn phòng tại quê, nay phải đi xa thật lo lắng, buồn nản. Mai Bình phải lên đường cấp tốc. Ôi! Rủi ro, khác gì một hoạn nạn đến.
THÁI NGỌC SANSau khi trở về quê cũ một thời gian bà Phán trở thành trung tâm chú ý của mọi người. Trước hết là bọn con nít. Chúng cứ hô váng lên “mệ Phán muôn năm” mỗi khi bà mua kẹo vung vãi cho chúng.
PHẠM PHÚ PHONGTôi ngồi bất động, tựa như nuốt phải một cây gậy, người cứng đờ, im lặng, cho đến khi bản nhạc chấm dứt. Nguyễn Hương cũng im lặng ngồi đối diện góc tường, châm thuốc hút. Mới mấy năm không gặp, bây giờ trông anh đã khác hẳn. Đầu tóc hớt cao, lưỡng quyền nhô ra. Thời gian đã kịp cày xới, để lại trên trán anh những đường rãnh nhỏ.
PHẠM XUÂN PHỤNGĐúng ra, ông cụ Trần Bảo phải có đủ tám người con và người con cuối cùng phải có tên là VÈ mới đủ bộ. Bây giờ gọi tên bảy người con của cụ, nghe cứ thiếu thiếu chút gì: Đờn, Ca, Múa, Hát, Thơ, Ka, Hò. Chấm hết! Tức anh ách, tức nghẹn ngào!
NGUYỄN HỮU HỒNG MINH Tặng anh Tạ Công ThắngMọi thứ, mọi tình huống có thể diễn ra bất cứ lúc nào như bản chất trôi chảy của cuộc sống cho dù bạn không hề mong muốn. Như truyện ngắn này, tất cả được phát hiện, ngắm rọi trong một ngày đẹp trời.
NGUYỄN QUANG LẬPĐời tôi có chi mà kể ông, sau khi thoát chết hàng trăm trận, vốn có chút ít kinh nghiệm tác chiến, được học qua học viện quân sự cao cấp, tôi về làm tư lệnh sư đoàn, thế thôi.
TRẦN THÙY MAIDường như chẳng bao giờ Hà Nội lại rét cắt da như mùa đông năm ấy. Tôi và Ngân chuẩn bị ra xuân sẽ cưới nhau.
LÝ HOÀI XUÂNChị Hạnh hơn tôi những mười tuổi; nghĩa là năm chị biết nhảy cò cò, chơi ô quan thì tôi “oa oa” cất tiếng chào đời. Nghe đâu khi tôi còn ngậm vú mẹ, thỉnh thoảng chị bồng tôi đi chơi nhà hàng xóm.
VŨ THANH HOA1. Bà thầy bói xòe bàn tay có các móng tô đỏ trầy xước, vuốt nhẹ những con bài úp lên nhau thẳng tắp, đoạn bà nhắm mắt, miệng khấn lầm rầm...
LÊ MINH KHUÊ- Anh thấy cậu như thằng bị điện giật ảnh hưởng não bộ thần kinh suốt mấy ngày ù lì ủ rũ. Sao từ hôm bay về Miami đến nay cậu đốc chứng thế. Thật khác hẳn mọi lần. Nghĩ đi nghĩ lại thấy thời gian cho mỗi đời người đâu có bao la bát ngát mà thấy thằng như cậu không tính đếm đong đo rồi yêu đời mà sống.
DƯƠNG THÀNH VŨTiếng súng đã ngưng bặt từ lúc trời sẫm tối. Bị kẹt lại ở khu vực giáp ranh ngoại ô thành phố, người lính ẩn mình vào hàng rào dâm bụt, ở góc vườn sau một ngôi nhà tường xây mái ngói theo kiến trúc cổ truyền.
Nhà văn Dạ Ngân nghỉ việc công sở mấy năm nay, trở về tổ ấm của mình lặng lẽ “chép” lại những vết son trên chặng đời đã qua. Truyện gửi tới Sông Hương dưới đây là góc nhìn rất hẹp về chiến tranh song mở ra trước độc giả nhiều ngã rẽ với một Xuân nữ lỡ mang kiếp đào hoa mà bạc phận cho những người đàn ông từng “hành quân” qua cuộc đời chị. Trân trọng giới thiệu.S.H
CAO LINH QUÂNCó một con Dã Tràng sống ngoài bãi biển Nha Trang.
HÀ KHÁNH LINHĐàn ông tích khí là ngọc, đàn bà tích khí là tặc. Cha nói với mẹ như thế về cô, rồi khen cô suốt một đời trinh bạch, mà vẫn giữ được nết hạnh đoan trang, hiền hòa, dịu dàng và vui vẻ, chứ không khó tính như những phụ nữ có hoàn cảnh tương tự.
NGÔ THỊ KIM CÚCCó ba người bên trong căn phòng nhỏ ấy, căn phòng tập thể dành cho cán bộ độc thân, rộng không đến mười mét vuông. Cửa phòng đóng kín, để chỉ có họ với nhau, cùng những đồ dùng khiêm tốn.
ĐÔNG HÀThả xuống con đường đất đỏ lô hàng cuối cùng xong, tôi rồ ga chạy nhanh vào phía nhỏ hơn của con đường dài ngoằng từ đây về rẫy. Năm mươi cây số cho ba chục phút giữa hun hút rẫy rẫy và rẫy không khó, nhưng sẽ lớ quớ nếu tay lái chệch vào gốc cây đâu đó trong bóng tối chập choạng nhô ra. Nơi đó An đang đợi tôi.
HÀ KHÁNH LINHNgười lính canh chuyển dịch thế đứng của mình trong phạm vi một viên đá lát, khẽ ngửa mặt nhìn vầng trăng vừa ra khỏi đám mây đang dịu dàng tỏa ánh sáng xanh biếc xuống thanh đoản kiếm - chuôi nằm gọn trong lòng tay anh, mũi cắm xuống mặt đá.
NGUYỄN NGỌC LỢIVùng quê đó mấy năm nay có nhiều người đổi đời nhờ nghề mua bán đồ đồng nát. Sắt thép nhôm nhựa, mua đi bán lại cũng thành nhà thành xe... Người ta đập nhà cũ xây nhà mới, mua ô tô, lên đời xe máy... làng xóm đêm ngày rộn rịch chuyện làm ăn buôn bán.
TRẦN THÙY MAILàng tôi nằm ven bờ sông Hiếu, một ngôi làng nhỏ nép sau lũy tre xanh, trông xa như một đám mây dày màu xanh lục nổi lửng lơ trên mặt nước. Tưởng chừng tuổi thơ tôi gắn liền với tiếng lá tre khua xào xạc: sau này, khi tôi đã đi rất nhiều nơi, mỗi lần vọng tưởng về quê, cái âm thanh mơ hồ buồn buồn ấy cứ gieo vào hồn tôi một cảm giác gì mênh mông, khó tả.