Tiếng sáo hồn quê
BẢO CƯỜNG
Tiếng sáo làm bạn với con người ngay từ tuổi ấu thơ. Tiếng sáo gợi hồn quê hương dân tộc. Chỉ với một ống trúc giản dị, mục đồng đã chế tạo thành một ống sáo để thổi. Những ngày lùa trâu ra đồng các em ngồi vắt vẻo trên lưng trâu thổi sáo nghe réo rắt, vang xa đến tận cuối làng.
Nghệ sĩ Bảo Cường thổi sáo - Ảnh: internet
Ngày xưa thần thoại Hy Lạp có câu chuyện tiếng sáo thần Pan chăn dê, chuyện chiếc sáo thần đã đi vào nhạc kịch của Mozart. Ở Trung Quốc có chuyện vua Thuấn thổi khúc tiêu thiều khiến chim phượng hoàng bay về múa trước sân. Tiểu sử dùng tiếng tiêu làm lay động và cảm được lòng nàng Lộng Ngọc, sau hai vợ chồng cùng cưỡi hạc bay lên trời. Thời Hán - Sở tranh hùng, có Trương Lương đã dùng tiếng tiêu làm tan rã tinh thần hàng vạn quân sở, giúp quân Hán thắng lợi, và thời gian gần đây cũng có chuyện tiếng sáo Ly Quê dìu dặt nhịp với bước chân Hồng Quân trên đường vạn lý trường chinh. Tiếng sáo đã đi vào văn học. Lý Bạch thi sĩ đời Đường có bài “Đêm khuya ở thành Lạc Dương nghe thổi sáo”.
Nhà ai sáo ngọc vẳng đêm thanh
Theo gió xuân bay khắp Lạc Thành
Đêm ấy vẳng nghe bài chiết liễu
Làng quê ai chẳng vấn vương tình
“Chinh phụ ngâm” có câu:
Lửa thành thoi thóp bên cồn
Nghe thôi ngọc địch véo von trên lầu
Thế Lữ có bài “Tiếng trúc tuyệt vời”:
Tiếng địch thổi đâu đây
Nghe sao mà réo rắt
Lơ lửng cao đưa tận lưng trời xanh ngắt
Mây bay… gió quyến mây bay
Tiếng vi vút như khuyến vang như dìu dặt
Như hắt hiu cùng hơi gió heo may.
Sáo thường làm bằng ống trúc khoét lỗ, nên tiếng sáo cũng được gọi là tiếng trúc. Sáo kết hợp với đàn dây gọi là “tơ trúc” thành danh từ chung chỉ âm nhạc. Nói tóm lại, làm một ống sáo thì rất đơn giản, ai cũng có thể làm được. Nhưng làm một ống sáo cho đúng hợp âm của nó rất là công phu, nghiên cứu lâu dài. Cũng như làm ra ống sáo đúng hợp âm, thổi sáo cho hay là cả một quá trình tập luyện. Người nghệ sĩ thổi sáo phải gởi lòng mình qua hơi thở từng lỗ sáo để tiếng sáo vang lên âm thanh làm say đắm lòng người.
Từ kinh nghiệm bản thân, một người làm thơ và qua quá trình diễn ngâm và đệm sáo cho thơ trên 40 năm với nghề, tôi đã học hỏi rất nhiều và có thể kết luận: Muốn đi vào nghệ thuật thổi sáo, người nghệ sĩ phải có hai yếu tố rất quan trọng, không thể thiếu được, đó là phải có năng khiếu và phải thật đam mê. Thiếu một trong hai thì khó thành công.
Tiếng sáo mang tâm sự cả một cuộc đời mình gởi thác cho nó, và tiếng sáo lòng sẽ vang vọng mãi theo bước đường lưu lạc vui buồn có nhau:
Và tiếng lòng của tôi cũng đong đưa theo nhịp sáo ngân dài…
Sáo ngân ngân mãi bên đời
Tiếng rơi cung oán tiếng vời cung thương
Tiếng nào theo gió ngàn phương
Gởi người tri kỷ dặm trường mờ xa
Người đi cách biệt quê nhà
Duyên thơ sáo vẫn đậm đà tình quê
Gởi hồn theo ngọn gió về
Hương Giang khúc hát hồn quê sáo diều.
Tôi sinh ra và lớn lên ở Huế nên ít nhiều tiếng sáo và thơ của tôi cũng mang âm hưởng, hơi hướm của các làng điệu Huế. Tôi gắn bó với lời ru giọng hò man mác sông Hương, nghe tiếng sáo diều vi vu trong nắng gió, quên đi bao ưu phiền lo lắng trong cuộc sống xô bồ ồn ào. Nghe tiếng sáo sẽ quên hết mọi bận rộn, để tâm hồn đùa vui với những tầng mây trên khoảng trời xanh ngắt, sống lại với quá khứ của tuổi ấu thơ và tương lai chợt đến đâu đây, cùng những cánh diều đầy màu sắc, khiến lòng lâng lâng trong niềm hạnh phúc.
Tiếng sáo hòa quyện với điệu hò mái nhì dàn trải, chậm rãi, khoan thai, êm ái buông lơi, miên man như sóng vỗ nhẹ mạn thuyền, như mái chèo nhịp nhàng khua nước…
B.C
(SH288/02-13)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
VÕ MẠNH LẬP
Âm vang tiếng nổ ở cầu Ông Thượng chưa dứt thì hàng loạt tiếng súng các cỡ rộ lên chĩa mũi vào làng Lại Thế.
-
NGUYỄN VĂN DŨNG
Bút ký -
NGUYỄN QUANG HÀ
Ký sựTrước Mậu Thân 1968, Thành đội Huế lập chiến khu ở giữa rừng phía đông tỉnh. Ban Chỉ huy Thành đội gồm Ban Tham mưu, Ban Chính trị, Ban Hậu cần.
-
NGUYỄN NGỌC PHÚ
Tùy bútTôi tin rằng trong đời mỗi con người ai cũng qua quãng thời ấu thơ nghe tiếng ru của mẹ trong cánh võng “ầu ơ”; cứ thế mà lớn lên mà trưởng thành.
-
NGUYÊN QUÂN
Đôi khi trong sự trầm lặng tĩnh mịch thường hằng, và những con người quen sống với sự tĩnh lặng ấy thường vô tình không nhận thấy những sự thay đổi chung quanh vì nó cũng âm thầm không xôn xao ầm ĩ.
-
HẢI HẠC PHAN
Bút ký dự thiCon chim xanh tìm hạt dẻ sa cánh chợt khép mỏ vút bay khi nghe tiếng động cơ xe di chuyển về phía Tây dãy Trường Sơn.
-
NGUYỄN QUANG HÀ
Ký sựTôi là phóng viên của báo Cờ Giải phóng - Thừa Thiên Huế. Sống ở trên chiến khu, đi viết, chúng tôi thường lên các bản vùng cao, đến các đơn vị quân đội đóng trong rừng, gặp các chiến sĩ từ vùng sâu lên,… chứ chưa đi vùng sâu lần nào. Dù biết vùng tranh chấp rất hấp dẫn, nhưng chưa có cơ hội.
-
NGUYỄN QUANG HÀ
Ký
Viết về bà mẹ anh hùng Nguyễn Thị Lớn, xã Thủy Dương (xã anh hùng) huyện Hương Thủy, Thừa Thiên Huế. -
HÀ LÊ
Tản vănCây gòn bên bến nước phía sông An Cựu đã bắt đầu bung nở những đám mây trắng đầu tiên.
-
NGUYÊN QUÂN
Bút ký dự thiNgười đàn bà trung niên dừng lại giữa lưng chừng dốc rồi nói:
- Đã tới nơi rồi chú. -
TRẦN BĂNG KHUÊ
Bút ký dự thi -
LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG
Ghi chépA Lưới là một huyện phía Tây tỉnh Thừa Thiên Huế, có biên giới giáp nước bạn Lào.
-
LÊ HÀ
Cây hoa gạo bên phía cầu Dã Viên sáng nay bỗng thắp lửa đỏ cả một khung trời. Cái màu đỏ chói lòa như ngọn đuốc rực cháy giữa một bầu trời xanh thẳm tháng ba còn vươn mùi ẩm lạnh. -
NGUYỄN QUANG HÀ
Bút kýĐã hai năm nay tôi mới lại về thăm nhà máy sợi Huế. Cái đập vào mắt tôi trước tiên là bức tượng những bàn tay con gái rất đẹp, các ngón thon thả, tất cả đều giơ lên, nâng cao búp sợi trắng ngần. Bốn xung quanh là những vòi nước phun, rất mảnh, như những dòng sợi mỏng manh bay lên.
-
LÊ QUỐC HÁN -
NGUYỄN THỊ ANH ĐÀO
Những khoảnh khắc mùa trôi đi trong dòng mưa ngút ngàn. Vùng này, mưa không ngớt mà nắng cũng chát chao. Khoảng khắc không nhớ bỗng dưng lại khiến người ta không thể nguôi ngoai về một điều đã cũ. -
NGUYỄN QUANG HÀ
Bút kýTưởng nhớ Phan Thế Phương và Nguyễn Như Tùng
-
LÊ QUỐC HÁN
Mùa thu mùa của chia ly
Nên con sông chảy chẳng khi nào ngừng -
VIỆT HÙNG
Ghi ChépVào một đêm mùa thu của Hà Nội ông Nguyễn Ngọc Dũng, vụ trưởng thanh tra Bộ tài chính, trong một giấc mộng, ông thấy người anh ruột của mình hiện về.
-
TRẦN BĂNG KHUÊ
Bút ký
1.
Bất giác, văng vẳng “con đường cái quan” Phạm Duy ca rằng:
“Người về chưa ghé sông Hương
Đã nghe tiếng gọi đôi đường đắng cay”
.png)
.png)
