Sự sống trong lòng bàn tay

08:25 09/10/2020

ĐÔNG HÀ      
    Tản văn  

Nếu mỗi đời người dành ra một quãng thời gian để lưu giữ ký ức, tôi tin rằng, ký ức của mỗi người là một cái nhà kho khổng lồ.
 

Ảnh: internet

Nó có thể chứa trăm ngàn tỉ thứ trên đời này, từ vi mô đến vĩ mô, từ ánh mắt uống nhầm đến lời nói lả lơi bay thoáng. Đến mức, có những thứ, theo thói quen người đời hay chụp cái ảnh gọi là kỷ niệm, thì có những lúc không cần. Không cần chớp bất cứ một hình ảnh nào, điều đã từng xuất hiện trong đời mình, người ta đều có thể lưu giữ kỹ càng điều mình tâm huyết nghĩ suy về trong cái nhà kho khổng lồ đó. Khi cần, chỉ mở lớp hương lụa là phủ trên mặt, cầm nhẹ trên tay là có thể đem ra soi vào ngày mới.

Ký ức biết giữ gìn và lụa là nó, kho lưu trữ khổng lồ sẽ làm thành một vườn hương sắc nuôi dưỡng thân tâm mỗi người trong trẻo và hồn nhiên với cuộc đời. Nhưng tiếc thay, con người ta khi đang sở hữu thời gian, một tài sản quý giá vô hình, lại vô tình làm mất nó mà không hay. Người ta để nó trôi đi mỗi ngày trong thở than, trong muộn phiền, cay đắng và đầy âu lo sợ hãi cho ngày mai. Người ta quên mất lời vị Thiền sư đã từng nhắc nhở đâu đó, rằng, sự sống là Hiện tiền, hãy biết trân quý Khoảnh khắc Hiện tại.

Cho đến một ngày, người ta bàng hoàng nhận ra, ơ kìa, không thể sống nhanh được nữa, không sống vội như hôm qua, không cuống quýt chạy đây đó như hôm kia. Ngày hôm nay, tất cả đều phải chững lại, đứng yên, quẩn quanh trong ngôi nhà của mình bởi cơn dịch bệnh đáng sợ ngoài kia đang bủa vây nhân loại. Chưa bao giờ, một cơn gió bờ Đông cũng làm chao sóng bờ Tây khắp toàn nhân loại như bây giờ. Chưa bao giờ, con virus vô hình đâu đó lại mang khuôn mặt tử thần gieo rắc sợ hãi cho nhân loại như bây giờ. Chưa bao giờ, sự nghi ngờ lẫn nhau dù lòng hoàn toàn không hề muốn lại được đem tự bảo vệ mình lớn như bây giờ. Chưa bao giờ, lòng muốn yêu thương níu giữ mà phải lìa xa nhau mỗi người một nơi là có thật như bây giờ.

Nhân loại đang làm một cuộc xáo động bắt buộc không thể chối từ bên ngoài xã hội, để mỗi người có được nhiều thời gian sắp xếp lại yên tĩnh bên trong bản thân mình.

Và lâu lắm rồi, bây giờ, bạn hãy nhìn lại đi. Đã bao nhiêu lâu bạn có thời gian để thật sự ngắm nhìn ngôi nhà quen thuộc của mình? Đã bao nhiêu lâu rồi, bạn về nhà lúc nửa đêm và ra đi khi vừa sáng. Bạn về nhà tìm giấc ngủ mê mệt và sáng ra vội vã cắp túi đi tìm trí khôn tiền bạc và danh vọng ở ngoài đường? Bao lâu rồi, bạn quên mất có những chậu cây bạn mua dịp tình cờ nào đó đang nằm ủ rũ bên hông nhà hôm nào bỗng bật lên mầm mới? Những ngày phải sống trong trong giãn cách xã hội, tôi thường mở những buổi dạy học online, đem câu hỏi: “Đã bao giờ bạn trồng một cái cây?” dành cho các bạn trẻ con, tôi đã nhận được nhiều câu trả lời thú vị. Trồng một cái cây để đem màu xanh vào trên bàn học, trồng một cái cây để làm mát ngôi nhà, trồng một cái cây để thêm xanh đường phố, trồng một cái cây để giữ gìn khí hậu, trồng một cái cây để cứu lấy trái đất đang ngày một bị xói mòn bởi sự tác động của con người. Đến các bạn trẻ con còn nhận ra điều đó, sao người lớn chúng ta lại không? Những khu vườn xanh hơn, những ngôi nhà sáng bừng lên bởi tấm lòng của chủ nhân dành cho nó. Và đặc biệt, tôi yêu cách điều phối công việc của những người làm lãnh đạo ở thành phố nơi tôi đang sống trong những ngày này. Nhân khi tất cả mọi người dân buộc phải ở yên trong nhà để giữ gìn sự an toàn cho xã hội, thì ngoài kia, những người công nhân lặng lẽ với máy móc, trong một chuẩn an toàn nhất định, đã tranh thủ trải thêm nhựa đường những con phố ít dấu chân qua, tém lại vệ cỏ ven đường để ngăn nắp từng giọt sương rơi xuống, xén cắt những tàng cây rơi gãy để con đường xanh lá non lên. Lặng lẽ và chuẩn mực, sự sống đang chậm lại chứ không dừng, sự chuyển động không nhanh không có nghĩa là bớt đi phần quyết liệt. Dịch bệnh nhân loại đang đối mặt không làm cho con người mất đi sự đối diện với sự sống. Tất cả vẫn cứ phải diễn ra, nhưng là một cách khác, để mọi thứ sẽ tốt lành lên.

Và vì thế, tôi có nhiều thời gian hơn dành cho khu vườn bé nhỏ của mình, cùng các thành viên trong gia đình chăm sóc những gốc cây ngày cũ và thăm nom những mầm cây mới nhủ. Những buổi sớm tinh sương, cùng những đứa trẻ ngắm nhìn những cây nhỏ vừa tách vỏ trồi lên từ mặt đất, tôi bất giác đưa mắt chạm phải một cành cây khô gió quật gãy làm chết cả thân từ mấy ngày trước đó đang đứng im rũ xuống tịnh không một vờn gió lay động. Này cây cao lớn kia, khi sự sống mất đi, cành rũ xuống, lá khô cong, sự sống đã dừng lại, cây có buồn không? Tôi ngồi xuống khẽ đưa tay vờn qua vạt cỏ, những lao xao xanh ngọt cứa nhẹ vào tay, một nỗi mát lành từ những giọt sương đêm tan vào đầu ngón tay chạm lên môi nỗi ngọt ngào mơ hồ tinh khôi gửi đến. Sự sống luôn công bằng. Một cọng cỏ sống hồn nhiên vẫn ngời xanh niềm vui của cỏ. Một cội cây to lớn, khi hết đời riêng của mình, cũng phải lặng im cúi xuống kết thúc sự sống của chính mình. Nhận biết cỏ cây cũng là một cách đối diện thân tâm đời người để cư xử cho phải ý vừa lòng với sự sống của nhau trong cuộc đời này là vậy.

Cũng như sáng nay, khi vừa tỉa những bông hoa rũ cánh vì mưa, tôi vừa nghĩ đến lời nhắn bình an của một người bạn kẹt lại trong chốn xa xôi, vừa mỉm cười trong yên ả. Mỗi ngày, tôi vẫn được nhận những ánh mắt biết cười, lời nói bên trong trao gửi. Mỗi ngày, mỗi việc mình làm, mình biết vẫn có người dõi theo, âu đó cũng là sự hiện tiền của đời sống. Mỗi ngày, mỗi thứ mình nhận, mình vẫn biết ai đó âm thầm truyền gửi, âu đó là kết nối của cuộc đời. Mỗi ngày, nói chuyện với cỏ cây, tạo thành thói quen hằng vẫn. Khi bấm cắt một cành hư cành sâu, một bông hoa héo rũ, tôi vẫn nói lời xin lỗi và ráng nhẹ vỗ về. Ký ức của tôi vẫn còn xót xa đến thẫn thờ khi cây muồng vàng chìa cành qua hàng xóm bị chặt đốn không thương tiếc. Và đến giờ, cây xoài trước cổng bị trốc gốc để người ta chia đất cho nhau vẫn còn khẩn quẩn trong tâm trí mình như một người thân phải ra đi không kịp lời xin lỗi.

Trong những ngày quẩn quanh giãn cách nơi khu vườn bé nhỏ, tôi vẫn nhận được những tin nhắn động viên từ một người Bạn Lớn. Đó là một người lớn tuổi, duyên tình cờ lại biết nhau qua facebook. Những đồng điệu tâm hồn vượt qua khoảng cách tuổi tác để tôi nhận được những lời động viên cho những ba đào xốn xang tuổi trẻ của mình. Người Bạn Lớn đã từng dặn tôi: “Đời sống còn nhiều nguy khốn vây. Mỗi hơi thở vào ra, còn bám biết bao hạt bụi. Làm sao con đòi trong veo cho được. Vì vậy con phải đối mặt và vượt qua. Khi vượt qua rồi, con sẽ thong dong trên hành tinh cẩm quỳ như hoàng tử bé.”

Đến đây, bất giác tôi lại ngẩng nhìn chậu cẩm quỳ đang hé bông trên chiếc bàn nhỏ. Chậu cẩm quỳ của một nhà vườn tận trong xứ Đà thành gửi cho. Chỉ vì một hôm nào đó tôi mua cây từ vườn, vụng về làm chết. Chủ vườn hỏi thăm biết được. Lẳng lặng gửi ra cây khác. Kêu gửi để khách chơi. Những kiểu đối xử với nhau như vậy trong đời, mỗi ngày vẫn đến, khi sáng sớm, khi chiều muộn, khi đêm khuya, làm dịu lòng nhau biết mấy trong những buổi đất trời nghe đầy lo âu như lúc này. Nên khi cuộc sống ngoài kia đầy lo âu, mỗi người hay chọn cho mình một cách ngồi yên, trong khu vườn nhỏ. Tỉa một cành hư cũng nói lời xin tạ ơn cây đã nuôi hoa đẹp. Đó là cách chúng ta đối xử với thiên nhiên cũng là đối xử với chính con người mình.

Không những với bên ngoài, những ngày này, tôi lại có nhiều thời gian để đối đãi với bên trong, với ngôi nhà mình ở, với tâm hồn mình nương náu. Tôi dành nhiều khoảnh khắc để ngắm nhìn từng góc nhà, từng mảnh gạch, từng mảng tường tưởng như quen thuộc nhưng phải thật sự xấu hổ mà thốt lên rằng: ơ kìa, sao bấy lâu nay nó ở đâu mình không thấy? Và một trong những vật dụng quen thuộc nhưng thật ngỡ ngàng khi nhận ra, đó là cây đèn dầu Mạ tôi thường thắp trên ban thờ tiên tổ. Một tối xong việc khi đã khuya, tôi lên phòng thờ thắp hương chợt thấy cây đèn dầu, lặng người. Cây đèn dầu Mạ thắp.

Giờ, trong nhà mỗi Mạ coi ti vi. Mạ biết tình hình những ngày qua ra sao, thế giới thế nào. Mạ biết công việc của mấy đứa con ảnh hưởng bao nhiêu. Đôi khi, ngồi nơi chiếc ghế, vừa ăn mấy múi mít Mạ lột, vừa nghe Mạ đang đứng nấu nấu xào xào nơi bếp, vừa góp đôi câu vu vơ rồi trấn an Mạ. Rằng, tụi con vẫn ổn, tụi con còn trẻ còn làm biết bao nhiêu việc, không việc này thì việc kia, Mạ đừng nghĩ lo nhiều mà ảnh hưởng sức khỏe. Thường bao giờ kết thúc cái chuyện trò vu vơ đó, là cái thở dài. Thì Mạ biết chi mô, tùy bây thôi chơ Mạ tra rồi. Tra rứa đó, chứ khi bị nhốt trong nhà không cho cắp giỏ đi chợ, Mạ lại xót xa mấy đứa bây không biết mua đi chợ mua phải đồ đắt. Rồi nhân bữa cả nhà không để ý, Mạ lẳng lặng cắp giỏ đi chợ tự tay lựa đồ thật tươi thật ngon về cho con cháu. Tra rứa đó, mà hễ đến bữa con cháu vào bếp, Mạ lại khoát tay, làm chi làm đi, để Mạ nấu cho. Rồi bao đêm, thấy con cái thức khuya, lại lò dò chống gối leo cầu thang lên ràm làm chi mà khuya không lo ngủ đi làm chi làm lắm. Sự sẻ chia từ nỗi niềm đến những hành động của thể mỗi người dành cho nhau, sao lâu rồi chúng ta quên không để ý, tưởng chừng đã biến mất, giờ đang mỗi ngày một chút quay trở về. Ngồi bên cây đèn dầu, tôi nhận ra phòng thờ nhà mình đã cho lắp bao nhiêu loại đèn thờ cúng. Vậy mà mấy hôm này, Mạ nghe giá xăng dầu giảm, điện lại tăng. Mạ đã âm thầm chêm dầu vào cây đèn cất trong tủ bao năm, thắp lên cho sáng căn phòng. Và tắt đỡ đi những cây đèn điện. Cây đèn dầu thuở mình mới về làm dâu, giờ vẫn sáng trong âm thầm yêu thương của Mạ. Rồi ngồi mỉm cười một mình trong vầng sáng ấy. Vầng sáng giúp con người tìm thấy nhau, nuôi dưỡng yêu thương nhau chứ không phải máy móc nào làm được việc đó.

Và tình yêu thương đã nhắn gửi thành niềm tin, thành sợi dây kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai để tạo thành một sự sống nối dài trên mặt đất này. Những ngày được ngồi yên ở nhà, tôi lại có thời gian nhiều hơn để phủi bụi trên những giá sách. Tôi lần giờ từng kệ sách và đọc được nhiều số phận bước ra từ sau những trang sách lịch sử. Lịch sử kiến tạo ra nhiều thế hệ, Thế hệ trước ngồi bờ nhìn ra biển Thế hệ tôi ngữa mắt ngó mây trời. Có thời đại trước đã từng sản xuất ra những chiếc tàu phóng ra ngoài vũ trụ được làm từ nguyên liệu lấy sâu từ lòng đất (ilmennit) và để lại những vết cắt sâu vào lòng đất. Mỗi thành tựu thúc đẩy nhân loại đi lên dường như thường để lại một cái lún sâu vào bên trong lòng đất một sự đè nén, cả hoang tàn đổ nát. Như khi con người phát kiến ra những quả bom nguyên tử, cũng là lúc con người phải hứng chịu sự tàn khốc đau xới trên trên vỏ mặt đất ăn sâu vào lòng sự sống, mọi bề. Khi con người phóng tên lửa vào vũ trụ cũng là lúc cây cỏ đã xóa nhòa nỗi đau bom rơi đạn dội, cũng cây cỏ hồi sinh trên nấm mộ người đời.

Giàu có hay không có thể không phải do mình. Nhưng đẹp đẽ hay không nhất định là ở mình mà nên.

Tôi chợt rùng mình khi nhớ lại buổi chiều cuối năm mưa leng teng rơi từng đoạn nhắn gửi tơ tóc bên hiên nhà bị thời cuộc bỏ rơi. Đám rêu buông mành thả lửng lơ nhánh li ti từ mái xuống là sà hiên nhà. Chúng tôi đứng nơi căn phòng ngày xưa chắc đã từng rất ấm cúng và sang trọng tiếng nói cười. Chúng tôi tựa vào ngây thơ mà nghe lòng ấm áp. Buổi đó, bầy tinh sương sung sướng râm ran rủ nhau vun vút xuyên qua bức tường già cỗi bất lực. Tôi bàng hoàng. Chưa có thứ tình yêu nào trên đời được gọi tên để làm nên sự lộng lẫy của buổi chiều ngây thơ rất mực đó.

Có những đêm, tôi lái xe đến một gốc cây nào đó, và những hò hẹn không gian được thiết lập. Bên này hay bên kia, bờ Tây hay bờ Đông, sớm mai hay đêm xuống, tất cả rơi xuống những con chữ vồ vập, hốt hoảng. Như thể, chỉ chậm một chút thôi, chúng tôi sẽ lại lạc nhau lần nữa.

Nhưng lúc đó, tôi ngờ nghệch đâu biết rằng, đời người luôn là những cuộc lạc nhau.

Lạc nhau ngay cả khi đang mặt đối diện mặt, tay nắm chặt tay, tên tuổi, thông tin cá nhân giữ chặt trong bộ nhớ.

Vẫn cứ lạc nhau, cách này hay cách kia đều vô nghĩa. Vẫn cứ lạc. Ấy là lúc lòng nguội lạnh yêu thương.

Và tôi vẫn không ngừng suy nghĩ. Sự hiện hữu về một ai/điều gì đó tồn tại trong suy nghĩ của mình, không nhất thiết người kia phải biết. Cái cây có biết mình nghĩ về nó đâu. Nên dù mình có giận dỗi hay yêu thương, hoa vẫn cứ nở, lá vẫn cứ rụng, trái vẫn chín và hạt vẫn rơi xuống nẩy mầm cây lên. Người ta cũng vậy, không phải vì mình yêu thương hay giận dỗi họ mà họ ở lại hay bỏ mình ra đi.

Như những ngày chúng ta đang sống trong nỗi lo sợ có thật về một con virus vô hình nào đó, chúng ta nào thấy nó tồn tại cùng ai, nó sẽ đến bên ai? Tất cả đều hư vô thế thôi. Nhưng chúng ta lại đang lo lắng rất thật. Thì cớ gì, chúng ta không dọn dẹp lại lòng mình, để biến những thứ đang tồn tại xung quanh rất thật thành điều hiện hữu trong cuộc sống của mỗi anh, mỗi em, mỗi tôi và mỗi chính bạn! Để một mai đây khi còn có lúc ngồi lại với chính mình, mỗi ngày qua sẽ trở thành một kỷ niệm đẹp được cất giữ trong kho ký ức làm giàu có thêm cho mỗi đời người.

Sáng nay có con bìm bịp lại bay về, lật bật trên đọt cau rồi lại bay đi mất.

Và tiếng con tu huýt phía bờ sông vọng vào, lành thay cuộc sống.

Hiện hữu là Tính Không.

Huế, 8/2020
Đ.H  
(TCSH378/08-2020)



 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • LÊ KHAI           Bút kýAnh đưa tôi một tờ giấy cuộn tròn và nói: Tuần qua tôi đi tìm mộ liệt sĩ ở Truồi (huyện Phú Lộc). Tìm một mộ mà phát hiện ra tám mộ. Buồn! Tôi làm bài thơ. Anh xem và chữa giúp. Cả đời tôi chưa quen làm thơ.  Anh chào tôi rồi vội vã về vì đang có việc cần.

  • HÀ KHÁNH LINH            Trích Hồi ký… Mùa xuân 1967, địch tăng cường đánh phá suốt ngày đêm, ngày một ác liệt hơn. Các trạm khách dọc tuyến đường 559 không ngày nào không bị đánh trúng hoặc B52 hoặc bom tọa độ, hoặc pháo tầm xa. Ngày nào cũng có thương vong. Có những đơn vị trên đường hành quân vào Nam chưa đến địa điểm tập kết đã bị đánh tơi tả, chỉ còn sót lại vài người. Các cơ quan đơn vị đóng chung quanh khu vực phần nhiều đã bị đánh trúng.

  • TUỆ GIẢI NGUYỄN MẠNH QUÝ                                        Tạp bútNhư nhân duyên, như định mệnh, cuộc đời tôi như thu hết vào trong một chung trà. Tuổi thơ đã qua, bây giờ và sẽ mãi mãi, cuộc đời tôi luôn vương vấn một hương trà. Tôi thường hay nói đùa cùng bằng hữu rằng sinh ra và lớn lên được ướp trong hương trà, tôi cũng chỉ mơ một ngày về thiên cổ được vẫy tiễn linh hồn bằng một chén trà ngon, được chôn theo cùng là một bộ ấm trà quý nhất và được vẫn cùng người “hồng nhan tri kỷ” đồng ẩm tương phùng ở thế giới bên kia!!!

  • TRẦN KIM HỒĐảo Cồn Cỏ là vọng gác tiền tiêu, là con mắt của Vĩnh Linh - khu Vĩnh Linh là tiền đồn của miền Bắc XHCN, là hậu phương trực tiếp của tiền tuyến lớn miền Nam; do đó đảo Cồn Cỏ có vị trí vô cùng quan trọng, mặc dù diện tích chỉ có 4km2. Mât Cồn Cỏ, miền Bắc XHCN trực tiếp bị uy hiếp, nhất là vào lúc nguỵ quyền Ngô Đình Diệm không ngớt hô hào lấp sông Bến Hải, Bắc tiến; đế quốc Mỹ từng trắng trợn tuyên bố biên giới Hoa kỳ kéo dài đến vĩ tuyến 17.

  • PHẠM NGUYÊN TƯỜNGHai cái máy lạnh hai cục trong căn phòng 40m2 của nhà hàng Hoa Chuối cộng với cả trận mưa chiều đột ngột tầm tã không làm dịu được sức nóng từ tấm thịnh tình của gần 50 cộng tác viên thân thuộc của tạp chí Sông Hương tại thủ đô Hà Nội.

  • TÔ VĨNH HÀTrong lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, 60 năm qua là một chặng đường đặc biệt. Chưa bao giờ dân tộc ta phải đương đầu với nhiều thử thách đến như thế, phải chiến đấu và chiến thắng nhiều kẻ thù đến như thế. Pháp rồi Nhật, Tưởng và Anh; hết Mỹ đến Khơmer “đỏ”... Kẻ thù và đau khổ nhiều đến mức tưởng chừng như đất nước Việt Nam được tạo hoá sinh ra là để cho các loại kẻ thù nhòm ngó, tìm mọi cách thôn tính.

  • NGÔ MINHTừ tháng 7-1954, Hiệp định Giơnevơ ký kết cho đến cuối năm 1964 đôi bờ giới tuyến Hiền Lương lặng im tiếng súng, nhưng đây là 11 năm diễn ra cuộc đối đầu văn hóa nóng bỏng, quyết liệt nhất giữa ta và địch.

  • PHAN THỊ THU QUỲ Trên bờ Hương Giang êm đềm, có ngôi nhà nhỏ tôi được sinh ra ở đó. Hằng ngày tung tăng cắp sách đến trường Đồng Khánh, tôi cũng nhảy nhót trên bờ Hương Giang. Lớn lên tôi hoạt động nội thành thường đến hò hẹn bên cây phượng vỹ trước cửa Thượng Tứ, nơi đó là địa điểm giao nhận những “gói nhỏ”, để nhận công việc và để nhớ mật hiệu. Cho nên trên bờ Hương Giang tôi đã ngắm dòng sông thơ mộng với tôi gắn bó biết bao từ tuổi ấu thơ cho đến bước  vào đời.

  • NGUYỄN VĂN VINH                         Bút ký Thôn Hiền An, xã Vinh Hiền là một thẻo đất cát bạch sa cuối phá Tam Giang phía Bắc vào. Như một ốc đảo ba bề, bốn bên là nước, nếu không có đường 49B chạy dọc phá đến cùng đường, tận biển. Và mỗi ngày, hai chuyến xe đò chở khách cùng mấy chục chuyến đò ngang phá qua lại Lộc Bình đem chút xôn xao thị tứ, phố chợ về với thôn, xã thì Hiền An càng xa xôi heo hút.

  • TRẦN HOÀI                  Ghi chépThung lũng A Lưới chạy dài theo hướng Bắc Nam đến vài chục km. Đó là một thung lũng đẹp, là một vị trí quân sự chiến lược, là nơi giao tranh ác liệt giữa ta và địch trong cuộc kháng chiến vừa qua...

  • LÊ BÁ ĐẢNGBạn của tôi rất nhiều. Năm ba bạn mà tôi nhắc nhở ra đây phần nhiều là bác sĩ, kỹ sư, giáo sư còn nghệ sĩ thì chất cả đống.

  • NGUYỄN THẾ QUANGMùa hạ, trời Bát Tam Boong trong xanh. Những hàng cây thốt nốt lặng lẽ kiêu hãnh xòa những tán lá xanh che mát cả khu đồi. Trong căn nhà của sở chỉ huy Sư 179 quân đội Cămpuchia, trung tá Nguyễn Văn Du chuyên gia của bộ đội Việt Nam cởi thắt lưng ra treo khẩu K54 lên vách. Anh vui mừng trước khả năng chiến đấu ngày càng tốt của quân đội bạn. Trận đánh trả lực lượng quân đội Thái Lan bảo vệ sáu nghìn dân tị nạn ở chòm Rumthumây diễn ra nhanh chóng.

  • TỐ HỮU        Trích chương V, hồi ký Nhớ lại một thời

  • VÕ MẠNH LẬP            Ghi chépTrong những ngày tháng ba, hai lẻ sáu trời Hà Nội đẹp và dễ chịu. Cái nắng vàng phủ tràn thành phố, tôn màu của cây thêm xanh biếc, ngói trên các mái nhà như thắm thêm lên, đường phố đi lại thanh thoát và đặc biệt có chút se lạnh vào sáng sớm như sợi tơ vương của hơi thở cuối mùa đông còn lưu sót lại.

  • NGUYỄN QUANG HÀ                          Bút kýMã Yên là tên trên bản đồ của một ngọn núi, còn dân địa phương thì gọi đó là núi Yên Ngựa. Núi Yên Ngựa là một trong những ngọn núi ngoài cùng về phía Đông của dãy Trường Sơn.

  • NGUYỄN QUANG HÀ                         Bút kýNắng chiều vàng trải dài trên những hàng bia trắng như mơ, như kỳ ảo. Đi trong nghĩa trang tôi có cảm giác mình như đang ngỡ ngàng, có cái gì đó nghèn nghẹn nơi cổ khi hàng hàng những bia trắng dài kia không có một nét mực ghi tên. Đó là những tấm bia vô danh.

  • NGUYỄN TRI TÂMNgười kể chuyện phải lục tìm những tấm ảnh lưu niệm để nhớ chính xác hơn. Sau tấm ảnh đen trắng cỡ 18x24, tướng Hoàng Văn Thái kí tên và ghi rõ “Thân tặng đồng chí trung tá Lương Văn Chính, người chiến sĩ Điện Biên năm xưa, huyện đội trưởng huyện đội Điện Biên. Kỉ niệm ngày lên thăm Điện Biên 3-4-1984”.

  • TẤN HOÀIHưởng ứng cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí MinhĐêm đó, Bác nghỉ lại tại Cọt Mạ - một thị trấn nhỏ của Trung Quốc, thị trấn nhỏ như một bản miền núi miền nam Trung Quốc, có một cái chợ nhỏ, cách biên giới Việt Nam khoảng trên bốn cây số. Tất nhiên, đó là một cơ sở của cách mạng Trung quốc. Hôm sau, Bác về nước cùng với những đồng chí Việt Nam đi đón Bác trong đó có Dương Đại Lâm, Lê Quảng Ba, Bằng Giang. Những người này về sau trở thành cán bộ lãnh đạo của khu tự trị Việt Bắc. Bác về đúng vào tháng 2 năm 1941. Bác đã ghi trên một phiến đá trong hang Cốc Bó, nằm trong khu vực Pác Bó. Gia tài Bác chỉ có một chiếc va li cũ đan bằng mây, bên cạnh một chiếc máy đánh chữ mà Bác luôn luôn xách bằng tay.

  • HOÀNG QUỐC HẢI                        Bút kýVì sao khi Lý Công Uẩn (Lý Thái Tổ) được nước, cung điện nơi thành Hoa Lư các vua Đinh, vua Lê dựng như “điện Bách Bao thiên tuế, cột điện dát vàng, dát bạc làm nơi coi chầu, bên đông là điện Phong Lưu, bên tây là điện Cực Lạc, rồi làm lầu Đại Vân, dựng điện Trường Xuân làm nơi vua ngủ, bên cạnh điện Trường Xuân lại dựng điện Long Lộc, lợp bằng ngói bạc...”, lâu đài điện các như thế, tưởng đã đến cùng xa cực xỉ.

  • JEAN-CLAUDE GUILLEBAUDLà một nhà báo - nhà văn Pháp thuộc “thế hệ Việt Nam”, thế hệ những người Pháp mà dấu ấn của cuộc chiến Đông Dương đã và sẽ in đậm trong suốt cuộc đời. Ông có mặt ở Việt Nam vào nhiều mốc lịch sử trước 1975, và từ đó ý định trở lại đất nước Việt Nam vẫn luôn thôi thúc ông. Cuốn “Cồn Tiên” được viết sau chuyến đi Việt Nam từ Nam chí Bắc của ông năm 1992. Bản Công-xéc-tô vĩnh biệt này, có thể nói, nó là nỗi ám ảnh của người pháp về Điện Biên Phủ ở Việt Nam. Hiện Guillebaud đang công tác tại Nhà Xuất bản Le Seuil (Paris).