Nhà báo Phan Quang nghiên cứu, phân tích truyện dân gian để mang tới bức tranh văn hóa xứ Trung Đông trong cuốn "Nghìn lẻ một đêm và văn minh A Rập".
Hơn một nghìn năm qua, tác phẩm văn học dân gian Nghìn lẻ một đêm có sức lan tỏa mạnh mẽ, phát triển và ảnh hưởng sâu rộng tới nghệ thuật của nhiều quốc gia. Ở Việt Nam, tác phẩm đã xuất hiện trên mặt báo cách nay hơn 100 năm. Bản dịch Nghìn lẻ một đêm của nhà báo Phan Quang chuyển ngữ từ tiếng Pháp được xuất bản năm 1981, tới nay đã tái bản trên 30 lần. Những câu chuyện do nàng Sheherazade kể hầu bạo chúa Shariar trong tác phẩm đã trở thành di sản tuyệt vời của nhân loại.
Là người nghiên cứu kỹ tác phẩm văn học dân gian của xứ Trung Đông, nhà báo Phan Quang mới đây cho ra đời cuốn sách Nghìn lẻ một đêm và văn minh A Rập. Mỗi một mục trong cuốn sách là sự khám phá một khía cạnh khác nhau về A Rập như: "A Rập và người A Rập, họ là ai?", "Phác họa chân dung nhà sáng lập đạo Hồi", "Một hiện thực khác của đạo Hồi", "Khoa học thời Nghìn lẻ một đêm", "Sự khác biệt giữa người Pháp và người Thổ Nhĩ Kỳ"...
Trong sách, tác giả đưa ra giải đáp cho nhiều thắc mắc về Nghìn lẻ một đêm như: Nguồn gốc thật sự của tác phẩm? Có bao nhiều chuyện kể trong toàn bộ truyện? Tác phẩm có phải là sáng tạo của một phụ nữ?... Phan Quang cũng lý giải sức hút của Nghìn lẻ một đêm, những giá trị vượt thời gian, địa lý để trở thành tác phẩm mang tính toàn cầu.
Theo nhà nghiên cứu, Nghìn lẻ một đêm phản ánh một hiện thực Hồi giáo khác biệt so với hình ảnh về đạo Hồi phổ biến trong suy nghĩ của nhiều người. Có xuất xứ dân gian từ nhiều nguồn: Ấn Độ, Ba Tư, Thổ Nhĩ Kỳ, A Rập... bộ truyện cổ mang tinh thần nhân văn sâu sắc. Đó là tiếng hát tôn vinh lao động, tinh thần kiên cường, quật khởi của con người, là lời ca ngợi quyền tự do yêu đương, mưu cầu hạnh phúc của con người. Hơn cả, bộ truyện dân gian còn là thiên sử thi về lòng dũng cảm, trí thông minh và sự phản kháng của người dân với bất công xã hội.
Mở rộng biên độ nghiên cứu, tác giả Phan Quang đặt bộ truyện cổ trong đối chiếu với Nghìn lẻ một ngày của Ba Tư - tác phẩm được đánh giá là công trình hoàn hảo nhất của nghệ thuật kể chuyện phong cách thế kỷ 18.
Tác giả Phan Quang nói lý do thực hiện cuốn sách xuất phát từ niềm say mê Nghìn lẻ một đêm của ông: "Khi bắt tay dịch tác phẩm từ tiếng Pháp sang tiếng Việt vào những năm 1970 của thế kỷ trước, tôi đọc tất cả những gì gặp được có liên quan tới bộ truyện cổ. Tôi kiên trì ghi chép một số điểm tâm đắc kèm theo cảm nhận của mình". Các ghi chép được ông dày công tìm hiểu, phát triển sâu hơn và sắp xếp, bố cục thành Nghìn lẻ một đêm và văn minh A Rập.
Theo Lam Thu - Vnexpress
LÊ ĐÌNH SƠN
Lý Bạch (701-762), nhà thơ lớn đời Đường. Đề tài trong thơ Lý Bạch rất phong phú: thiên nhiên, tâm trạng, tình bạn, tình yêu...
VŨ QUỐC VĂN
Gặp rồi quen, thành bạn vong niên với anh từ lúc nào tôi chẳng nhớ. Chiến tranh kết thúc, anh dấn thân hành nghiệp viết trả nợ đời. Còn tôi, về lại Hải Phòng nơi đất mẹ sinh ra.
Phóng viên TCSH: Hình như từ trước có một sự gợi ý của ai chăng, công trình anh đang làm: Một thế kỷ thơ Việt?
HỒ THẾ HÀ
(Đọc Mỗi lần đọc lại một lần mới của Dương Phước Thu, Nxb. Thuận Hóa, Huế, 2021)
YÊN CHÂU
PHONG LÊ
Nhân 50 năm ngày mất nhà văn Thạch Lam (1942-1992)
TRẦN NGUYỄN KHÁNH PHONG
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Chưa có ai thống kê và so sánh, nhưng hẳn là trong công cuộc kháng chiến giữ nước của dân tộc ta, không có đề tài nào được sách báo nói đến nhiều như cuộc chiến đấu trên đường Hồ Chí Minh.
YẾN THANH
Có nhiều thứ
Không thể chùi được bằng nước mắt
Như ánh sáng kia trên bầu trời hoàng hôn và bình minh của biển
Như sự nín lặng bất lực của cát.
Như bàn tay bên cạnh một bàn tay
(Bạch Diệp)
VĂN TOÀN - TUẤN VŨ
Trong cuộc đời đầy sôi nổi của mình, nhất là những tháng năm làm quan, Giá Viên Phạm Phú Thứ từng đến nhiều địa phương trong nước và nhiều nước trên thế giới.
LÊ THỊ HƯỜNG
Nói một cách kinh điển, ở tiểu thuyết, cái kết được xem là “sức mạnh của cú đấm nghệ thuật”(D. Furmanov).
PHONG LÊ
Quang Dũng1 - Dũng mà rất hiền, rất lành; tôi muốn dùng đến cả chữ lành để nói về ông mới thật sự đủ nghĩa và thỏa lòng.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
(Đọc “Dám ngoái đầu nhìn lại” - Tập Phê bình văn học của Nguyễn Thị Tịnh Thy, Nxb. Hội Nhà văn, 2021)
NGÔ THỜI ĐÔN
Trước tác của Tùng Thiện Vương Miên Thẩm (1819-1870) lâu nay mới được dịch thuật, giới thiệu ít nhiều ở phần thơ.
PHẠM XUÂN DŨNG
(Nhân đọc tập thơ “Hóa vàng đi Tường” của Phạm Nguyên Tường, Nxb. Thuận Hóa, 2021)
HỒ THẾ HÀ
Nguyễn Vỹ (1912 - 1971) là một tác giả/ hiện tượng văn chương, báo chí và văn hóa ở Việt Nam đầy ấn tượng của thời hiện đại, nhưng trước tiên, ông được biết đến với tư cách một nhà thơ từ thuở Hoài Thanh viết Thi nhân Việt Nam (1942).
TÔN THẤT DUNG
Nghe tin nhà văn, nhà thơ Trần Hữu Lục qua đời, không hiểu sao trong tâm tưởng tôi dường như có ai đọc những câu ca từ trong bài Có một dòng sông đã qua đời của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn!
LÊ THỊ ĐỨC HẠNH
Mộng Sơn là một trong số hiếm hoi những nhà văn nữ xuất hiện từ trước Cách mạng tháng Tám, sau này vẫn tiếp tục bền bỉ đóng góp cho nền văn học mới bằng những tác phẩm vừa phải, khiêm tốn, biểu lộ một tình cảm chân thành, một tấm lòng nhân ái.
NGUYỄN THANH TRUYỀN
Ấn tượng của tôi về Nguyên Hào bắt đầu từ một đêm thơ gần 20 năm trước. Lần đầu tiên đọc thơ trước đám đông, dáng vẻ vừa bối rối vừa tự tin, anh diễn giải và đọc bài “Rượu thuốc”: “Ngâm ly rượu trong/ Thành ly rượu đục/ Đắng tan vào lòng/ Ngọt trong lời chúc”.