ĐÔNG HÀ
Người ta mỗi ngày thường hay nhìn tới để đi, nhưng cũng nhiều lúc, chọn cho mình một góc riêng tư, lại thường nhớ về những nỗi nhớ.
Chiều về. Ảnh Đồng Minh Đống
Những lúc như vậy, tôi thường nhớ về những con đường. Chọn một góc quán quen, tôi nhìn sâu vào tâm tưởng để nghe lao xao ngoài hiên hạ, và chờ đợi những ký ức trở về như một người bạn hiền tri kỷ. Khi mà ngoài phố kia, chút nữa thôi, người sẽ vắng, lá sẽ xanh, đèn sẽ vàng, mưa chỉ vừa đổ bụi... Con đường thì miên man miên man... Đường dài đi một mình không bao giờ hết. Hoặc, nếu có ai hào phóng, cho mượn một bàn tay, dắt như một ví dụ qua cầu...
Rồi tôi ngồi mình hình dung, những con đường nghe lá hát xôn xao. Những con phố quen lạ bước chân, quen lạ dấu môi hôn, quen lạ những nụ cười, quen lạ những ánh mắt... Mà đôi khi không cần lạ quen, chỉ cần bước chân là đi dừng chân có chỗ dựa... Là ấm êm vô cùng...
Năm xưa... Một đêm nào đó, cũng trong trời đất này... Rất nhiều chúng ta đã cùng đan nhau đi trong đêm mờ mịt sương khói ấy. Nhắm mắt và hình dung. Bắt đầu từ Chiều. Ừ. Chiều. Chiều thuở ấy còn lãng đãng khói sương của khung cửa cài then tĩnh mịch. Tôi không nhớ bắt đầu từ đâu mà vào đấy. Hình như từ một người bạn quen với chủ nhà. Khi đó chưa thành quán. Một buổi khuya khoắt, đi đâu đó rã rời, thì cả bọn túm tụm lại bước vào. Căn nhà im lặng lọt thỏm giữa thành quách. Nhớ, chỉ một bước chân thôi, là từ ngoài đường lọt hẳn vào giữa nhà. Không phên dậu, không che chắn, mở ơ hờ như một tình nhân ngồi đó đợi. Rồi không biết đâu, một can rượu trắng được bày ra giữa cái bàn gốc cây. Rồi uống lặng lẽ. Thầm thì. Thời đó không ai yêu nhau, chỉ yêu cái thầm thì của nhau trong tình ánh mắt nét cười. Thời đó, hình như chữ yêu nghe tội lỗi đầy mình, và nghe như yêu rồi thì không cách gì mà hàn gắn nhau lại. Nên cái đêm ngập ngừng dưới ngọn đèn bạch lạp, những đứa con gái tóc dài mắt nhung thuở ấy, cũng can trường mà nâng ly ngang mày không ngần ngại. Và cũng khi ngồi đó, dưới màu đèn vàng dìu dặt, tôi lại nhớ những năm tháng mù khơi ra đi tưởng không thể quay về. Những đêm nào trong tâm tưởng giờ lại ồn ào xao động. Không cụ thể một ai, không cụ thể nơi nào... nhưng đẹp. Những sự đẹp trong veo. Những sự đẹp mà sau này bất chợt thoáng gặp đâu đó trên đường đời thường khiến tôi mỉm cười và nghe lòng dâng lên một nỗi dịu dàng ấm áp. Tất nhiên, thời của đèn vàng mù khơi đó, cái buồn cũng mang sự đẹp trong veo.
Rời Chiều lúc nửa đêm. Những bước chân chung chiêng lại kéo nhau qua con đường Phượng bay đầy diễm lệ. Đêm đẹp đến ngợp thở. Hai hàng lá đan nhau. Sương ơi là sương... Mờ mịt rớt xuống tóc, xuống vai... Những bước chân chệch choạng kéo nhau đi. Thi thoảng dụi vào vai nhau cho mỗi bước đi không vững. Bệt xuống một góc thành, ngồi chạm xuống đám rêu mà nghe trăm năm ngàn năm thầm thỉ nỗi oán hờn cung nữ. Khúc này thì nhớ có một lần Vĩnh Thụy thả mình xuống đó, họa thành bức chân dung viết nắn nót phía dưới Nam Phương. Bức đó lâu ngày cất kỹ ở đâu không còn nhớ, nhưng nguyên vẹn trong ký ức của mình. Mà chắc chi người họa thuở ấy giờ còn nhớ làm chi.
Rồi xốc kéo nhau đi. Hào sản bằng tất cả niềm hân hoan của tuổi trẻ. Vác cây guitar trên vai, đôi ba kẻ nghêu ngao Bao nhiêu năm rồi còn mãi ra đi... mà không hề biết rằng những cuộc đi thuở ấy là duy nhất. Những cuộc đi sau này là chạy, nhảy, vượt như một hành trình đày đọa chân thân. Hôm ấy, đi, qua cầu sông Hương, ngó xuống mặt sông mà hỏi Hương ơi mày buồn chi mà để xứ này nhân loại thành màu tím? Hỏi thế thôi. Rồi đi. Nước sông Hương uống mềm môi, mà tiếng yêu thì lần khân chưa một lần thưa thốt.
Qua con đường lụa là Áo Trắng. Xưa đó. Mỗi chiều tan học, Tôi cùng rủ Sầu Thái thị đi trên con đường này. Hai chiếc xe đạp thong dong, mình nhớ, Sầu Thái thị mùa hè mặc áo tím nhạt, mùa đông khoác áo màu dạ lan. Cứ đi mà không nói năng chi, không hề nói năng chi... thi thoảng chỉ hát lên vài đôi câu khe khẽ. Nhưng giờ thì đang nói về đêm đó. Đêm mà cả bọn làm ma giang hồ kéo nhau qua đó. Từng tốp lặng lẽ, thầm thỉ đi trong đêm. Vẫn thi thoảng ai đó hát lên đôi ba câu. Có chàng nhạc sĩ cổ cò gân lên từng chặp. Có lũ lít nhít phụ họa... Người đã xa rồi mười hai mươi năm.... Hoa cúc mùa thu vườn ai còn vàng... Ngẫm chuyện tình kia có là bao lăm... Mà trọn một đời cơ hồ lang thang... Chỉ chừng nớ thôi, có là bao lăm, mà kéo nhau đi nghìn trùng lớp lớp...
Điểm cuối là Ga Huế. Một kiến trúc diễm lệ trữ trình dành riêng cho những cuộc chia ly. Đẹp như một nơi nào của châu Âu rớt lại. Những ngọn đèn dầu bập bùng. Đèn vàng đèn trắng hắt ra. Rồi ngồi xuống, lại tiếng guitar bập bùng. Lại những đôi mắt nói nhiều hơn lời. Cứ thế mà ngồi. Và vài giọt rượu làm bộ thành tri kỉ giữ gìn ký ức cho nhau. Để dù dòng đời mải miết trôi xuôi, Huế vẫn còn những địa danh như vậy, mỗi khi trở gió tâm hồn lại tự mình dắt nỗi nhớ qua cầu làm thành một hành tinh bé nhỏ thênh thang.
Đ.H
(SHSDB36/03-2020)
NGÔ THỊ Ý NHI
Ở Huế, có những buổi sáng cứ thích nằm nghe tiếng con nít rủ nhau đến trường ríu rít như chim. Bình yên đến lạ! Thành phố nhỏ bé, nhịp sống không vội vàng, những con đường hiền lành, êm ả trẻ con dễ dàng đi bộ.
Kỷ niệm 30 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12/1989 - 22/12/2019) và 75 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2019)
PHẠM THUẬN THÀNH
NGUYỄN ĐẮC XUÂN
Năm Nhâm Tý (1672), chúa Trịnh xua 180 ngàn quân vào Nam, có ý vượt sông Gianh đánh chúa Nguyễn. Trấn thủ Bố Chính là Nguyễn Triều Văn hoảng sợ chạy vô Kim Long cấp báo với Hiền Vương (tức chúa Nguyễn Phúc Tần).
TÔN THẤT BÌNH
BÙI KIM CHI
Ngày xưa, cách đây 60 năm, ở đường Duy Tân Huế từ cầu Trường Tiền đi xuống, qua khỏi Morin (cũ), đi một đoạn, có một địa điểm mang cái tên nghe là lạ Ngọ Phạn Điếm. Càng lạ và đặc biệt hơn nữa, Ngọ Phạn Điếm chỉ đón khách vào ăn một bữa trưa (demi-pension) trong ngày là học sinh của Trường Nữ Trung học Đồng Khánh Huế mà thôi.
LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG
Bút ký
KỶ NIỆM 20 NĂM CƠN LŨ LỊCH SỬ 1999
TRẦN PHƯƠNG TRÀ
NGUYỄN DƯ
Ngày xưa thi đỗ tiến sĩ… sướng lắm!
Nghe đồn như vậy. Ít ra cũng được vua biết mặt chúa biết tên. Được cả làng, cả tổng đón rước về tận nhà. Chữ nghĩa gọi là rước tiến sĩ vinh quy bái tổ.
PHI TÂN
Hồi trước, khi làng xã tôi còn đoàn đội tập thể hay hợp tác xã sản xuất nông nghiệp thì đàn trâu ở làng cũng của hợp tác luôn. Trâu được các hộ xã viên nhận về nuôi để ăn chia công điểm. Nhà mô có nuôi trâu thì con cháu trong nhà phải nghỉ học sớm để chăn trâu hàng ngày.
HOÀNG THỊ NHƯ HUY
Ngày thơ ấu tôi đã bao lần ngủ ngon giấc trong lời ầu ơ của mẹ:
Kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh (1969 - 2019) và 50 năm Ngày mất của Người (02/09)
HỒ NGỌC DIỆP
Kỷ Niệm 72 Năm Ngày Thương Binh - Liệt Sĩ (27/7/1947 - 27/7/2019)
PHẠM HỮU THU
DƯƠNG PHƯỚC THU
Nhà thơ, nhà cách mạng Tố Hữu tên thật là Nguyễn Kim Thành, sinh ngày 4 tháng 10 năm 1920 tại làng Hội An, nơi xưa kia thường gọi là Faifô (vì làng này ở gần cửa Đại An nên quen gọi Hải Phố mà ra thế) nay Hội An đã lên cấp là thành phố thuộc tỉnh Quảng Nam; quê nội Nguyễn Kim Thành ở làng Phù Lai, xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.
NGUYỄN THƯỢNG HIỀN
Dáng thế của đồi Hà Khê như một con linh thú vừa tách khỏi đất mẹ, rời tổ uống mấy ngụm nước bên bờ dòng Linh Giang. Quay đầu hướng về quê mẹ, đất tổ Trường Sơn như một lời từ biệt, lòng rộn buồn vui. Một nhát gươm chí mạng của thuật sĩ Cao Biền, thân thú mang nặng vết thương vẫn còn hằn sâu ở chân đồi.
ELENA PUCILLO TRUONG
(Viết cho những người bạn cầm phấn)
Kỷ niệm Ngày báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6
NGUYỄN XUÂN HẢI
ĐÔNG HÀ
33 năm đổi mới trong Văn học Thừa Thiên Huế
NGUYỄN ĐỨC HÙNG
Một chiều cuối năm 2018, tôi nhận được tấm thiệp mời nhân dịp Lễ mừng tuổi chín mươi của nhà giáo Trần Thân Mỹ và kỷ niệm 65 năm ngày cưới của ông bà Trần Thân Mỹ và Dương Thị Kim Lan. Nếu tính từ mốc tôi được ông đặt bút ký vào hồ sơ chuyển ngành từ Quân đội về làm việc tại Phòng Văn hóa Thông tin (VHTT) thành phố Huế là tròn 35 năm, trong đó có 7 năm (1983 - 1990) tôi được làm việc trực tiếp với ông trước khi ông nghỉ hưu. Ông là vị thủ trưởng khả kính đầu tiên của tôi, là người đã giáo dục, đào tạo và có ảnh hưởng rất lớn đối với tôi.
VŨ SỰ
Ngày xưa, chuyện “chồng già vợ trẻ” cũng là chuyện thường tình. Xứ Huế đầu thế kỷ 20, cũng có những chuyện thường tình như thế. Nhưng trong những chuyện thường tình ấy, cũng có vài chuyện “không thường tình”, ngẫm lại cũng vui.