Những nhà văn của lính

16:21 02/09/2019

Có người trực tiếp cầm súng chiến đấu ở chiến trường, có người bước chân vào quân ngũ khi đất nước đã hòa bình. Dù ở thời bình hay thời chiến, bằng tài năng và trải nghiệm của mình, họ đã và đang được xem là những nhà văn của lính, khi mang đến những tác phẩm gợi nhớ về quá khứ hào hùng.

Bút ký Rừng khộp mùa thay lá của nhà văn - Thiếu tá Nguyễn Vũ Điền

1. Nhà văn - Thiếu tá Nguyễn Vũ Điền là một trường hợp đặc biệt khi văn chương không phải là lựa chọn ban đầu. Hơn 60 tuổi, ông công bố tác phẩm bút ký Rừng khộp mùa thay lá, một bất ngờ không chỉ cho độc giả mà còn với chính người viết. Bởi theo chia sẻ của Thiếu tá Nguyễn Vũ Điền, cả đời ông chưa bao giờ nghĩ mình sẽ viết gì đó. Cho đến gần đây, sau khi nhận được sự động viên của nhà văn Đoàn Tuấn và nhà thơ Lê Minh Quốc, ông Điền bắt đầu viết những câu chuyện, những ám ảnh thôi thúc bên trong từ những ngày còn trên chiến trường Campuchia rồi chia sẻ lên facebook. Những bài viết ấy được biên tập cẩn thận và xuất bản thành tác phẩm Rừng khộp mùa thay lá.

Năm 1978, cậu sinh viên Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội Nguyễn Vũ Điền nhập ngũ, là chiến sĩ D6, E174, Sư đoàn 5, Mặt trận 479. Mặc dù thời gian chiến đấu không dài, nhưng giống như những người đã từng vào sinh ra tử tại chiến trường Campuchia, với Thiếu tá Nguyễn Vũ Điền, đó là những ngày thực sự không dễ quên. Ông tâm sự: “Tôi tham gia chiến đấu tại chiến trường K chưa được 2 năm. Thời gian đó chỉ bằng 1/30 quãng đời mà mình đã sống, rất ngắn ngủi nhưng có lẽ đó là quãng thời gian mà tôi thấy đáng sống nhất, để rồi hôm nay, đang sống trong hòa bình như vậy mà cứ ảm ảnh về nó”.

Thiếu tá Nguyễn Vũ Điền hiện đang sống ở Sơn La. Ông từng có 7 năm làm việc ở UBND tỉnh, phụ trách khối nội chính và sau đó là Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh Sơn La. Ông bảo, cuộc sống của lính đã ngấm vào máu thịt, tác động đến cách sống, cách làm việc của ông sau này. “Tôi và đồng đội không chấp nhận những cái tiêu cực trong cuộc sống, giống như một khổ thơ của nhà thơ Phạm Sỹ Sáu: Tụi mình sinh ra vào thời trận mạc/Nên núi rừng bè bạn có sao đâu/Nên sương gió tụi mình dãi dầu/Mặc áo lính phải sống cho ra là... lính. Chúng tôi sống đúng như thế cho đến ngày hôm nay”, ông chia sẻ.

2. Nhà văn - Thượng tá Nguyễn Đình Tú thuộc thế hệ 7X, là một tên tuổi nổi bật của văn học đương đại. Thông thường, nói đến nhà văn quân đội, người ta thường nghĩ đến những tác phẩm về đề tài chiến tranh, cách mạng, nhưng Nguyễn Đình Tú là trường hợp đặc biệt khi luôn có những tác phẩm đa dạng về đề tài, thậm chí không kém phần gai góc; và ông còn là tác giả của nhiều tác phẩm dành cho thiếu nhi.

Những nhà văn của lính ảnh 2
Bãi Săn của nhà văn - Thượng tá Nguyễn Đình Tú

Nhà văn Nguyễn Đình Tú bày tỏ: “Chiến tranh và người lính là siêu đề tài, chúng tôi phải tiếp cận nó theo cách mà những người đi trước chưa làm. Người đi sau luôn gặp khó khăn hơn khi khai thác vỉa tầng quý giá này. Nhưng ngay cả trong chiến tranh thì vẫn có những nhà văn quân đội viết hay về các đề tài dân sự, như Hồ Phương, Nguyễn Khải, Chu Lai hay Duy Khán. Nghĩa là phụ thuộc vào từng tạng viết, vào năng lực của từng nhà văn, chứ không phải nhà văn đó khoác trên người bộ trang phục của ngành nào”.

Theo chia sẻ của anh, với thế hệ những nhà văn quân đội thời bình, ngoài đề tài chiến tranh, cách mạng và người lính ra, còn nhiều vấn đề của cuộc sống đương đại gọi mời nên tác phẩm có phần đa dạng hơn cũng là điều dễ hiểu. “Thời bình chính là cơ hội để các nhà văn không chỉ viết về ngành mình, mà còn có điều kiện tiếp cận nhiều đề tài khác, nhiều cách viết khác, bởi đó là đòi hỏi của nền văn học nói chung”, anh nói.

3. Rời quân ngũ, Thượng sĩ Nguyễn Thành Nhân không đi theo nghiệp nhà binh mà trở thành nhà văn, dịch giả. Anh tự nhận đam mê viết văn có sẵn trong máu, vậy nên ngay từ những ngày còn là lính thuộc D3, E4, Sư đoàn 5, Mặt trận 479, Nguyễn Thành Nhân đã làm thơ hay ghi chép lại đời sống quân ngũ theo dạng nhật ký. Anh xem đó là kỷ vật lớn nhất sau khi rời chiến trường, trở về với gia đình.

Những nhà văn của lính ảnh 3
Mùa xa nhà của nhà văn - Thượng sĩ Nguyễn Thành Nhân

Xuất ngũ, phải mất một thời gian dài chật vật, anh mới hòa nhập với cuộc sống đời thường và bắt đầu tìm đến công việc dịch thuật, sáng tác. Vào năm 1999, Nguyễn Thành Nhân hoàn thành tiểu thuyết Mùa xa nhà, ghi lại cuộc chiến đấu chống Pol Pot của quân tình nguyện Việt Nam mà anh đã chứng kiến trong quãng thời gian 3 năm (1985 - 1987) tại Campuchia. Tuy nhiên, phải đến năm 2004, tác phẩm này mới được ra mắt, sau đó được tái bản nhiều lần. Có thể xem đây là tác phẩm làm nên tên tuổi cho nhà văn Nguyễn Thành Nhân.

Sau 14 năm làm việc tự do, đến nay, anh đã có hơn 30 cuốn sách được xuất bản. Khi được hỏi về dự định sáng tác về đề tài chiến trường K, nhà văn Nguyễn Thành Nhân cho biết: “Tôi cảm thấy những gì mình muốn nói đã dồn trong Mùa xa nhà, tác phẩm đầu tay nhưng cũng là tác phẩm tâm huyết nhất. Có lẽ tôi vẫn viết, nhưng sẽ viết về những người lính thời hậu chiến, trong đó có những hồi ức liên quan đến thời gian ở chiến trường Campuchia, nhưng tôi muốn hướng đến hiện tại nhiều hơn”.

Theo Hồ Sơn - SGGP

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Nhà văn Linda Lê được xem như một trong những hiện tượng sáng chói của văn chương người Việt ở nước ngoài viết bằng tiếng Pháp. Nhiều tác phẩm của bà đã được dịch và xuất bản ở Việt Nam, gần nhất là “Vượt sóng” (Phạm Duy Thiện dịch, Công ty Tao Đàn & NXB Hội Nhà văn, 2018), cuốn tiểu thuyết mà tác giả đã chất chứa rất nhiều những trầm tư sống động của một nhà văn về công việc/hành vi viết, mục đích và ý nghĩa của nó.

  • Nhà văn Linda Lê được xem như một trong những hiện tượng sáng chói của văn chương người Việt ở nước ngoài viết bằng tiếng Pháp. Nhiều tác phẩm của bà đã được dịch và xuất bản ở Việt Nam, gần nhất là “Vượt sóng” (Phạm Duy Thiện dịch, Công ty Tao Đàn & NXB Hội Nhà văn, 2018), cuốn tiểu thuyết mà tác giả đã chất chứa rất nhiều những trầm tư sống động của một nhà văn về công việc/hành vi viết, mục đích và ý nghĩa của nó.

  • “Có hai ông sui gia nhậu với nhau, trên bàn có một dĩa lòng vịt xào với hành nho nhỏ. Ông sui gia tính ham ăn, liền thò đũa lòn nguyên dĩa gắp lên rồi giũ giũ vờ như muốn cho nó rớt xuống. Nhìn thấy vậy, ông sui kia nóng ruột nói: Anh lấy giò đạp xuống thử coi nó xuống không?”.

  • Cuốn sách “Hồi ức chiến tranh Vị Xuyên” của Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy vừa được Tạp chí Môi trường và đô thị phối hợp với NXB Thông tin và truyền thông ra mắt độc giả tại Hà Nội.

  • Trong lịch sử Hà Nội hiện đại, có nhiều hạng người. Có công dân hạng một, hạng hai, hạng ba... cho đến lớp người bần hàn. Họ đi qua lịch sử với nhiều tư thế: "Chân ta bước, lòng ung dung tự hào", "vừa đi vừa cúi đầu ngẫm nghĩ", "sấp mặt xuống để tồn tại", cho đến cả tư thế "bò người ra để mà sống"...

  • “Tôi rất vui, vì bây giờ gia đình và bạn bè ở Việt Nam có thể đọc được tác phẩm của tôi. Giấc mơ của tôi đã trở thành sự thật”. Đó là chia sẻ của tác giả Angie Chau (thuộc thế hệ nhà văn Việt Nam thứ hai tại Hoa Kỳ) khi tập truyện ngắn Những người thầm lặng vừa được NXB Tổng hợp giới thiệu đến độc giả trong nước.

  • Đã thành truyền thống, 5 năm một lần, Bộ Quốc phòng tiến hành xét, trao Giải thưởng văn học nghệ thuật, báo chí về đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng. Trong số hàng trăm tác giả tham dự xét giải ở chuyên ngành văn học lần này (từ năm 2014 đến 2019), đáng chú ý là sự xuất hiện của các cây bút thuộc “thế hệ 7x, 8x” - những người được sinh ra và trưởng thành trong thời bình.

  • Chiều 24-2, tại Nhà hát Quân đội phía Nam, Tổng Cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam đã tổ chức lễ trao Giải thưởng Văn học nghệ thuật, Báo chí đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng 5 năm (2014 - 2019) của Bộ Quốc phòng khu vực phía Nam.

  • Sáng 21-2, tại Hà Nội, Tổng Cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam tổ chức Lễ trao Giải thưởng văn học nghệ thuật, báo chí đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng 5 năm (2014-2019) của Bộ Quốc phòng.

  • Khi dòng sách tản văn, tùy bút, tiểu thuyết ngôn tình thiên về yếu tố thị trường đang có xu hướng chững lại thì thời gian gần đây, một số đơn vị xuất bản trong nước đã bắt đầu mở rộng cửa cho những tác giả trẻ đi theo lối viết chính thống, có nhiều thể nghiệm sáng tạo.

  • Nguyễn Thị Kim Hòa (hội viên Hội Nhà văn Việt Nam) không còn là cái tên xa lạ trong làng văn chương nước nhà. Bởi những năm gần đây, Hòa liên tục gây ấn tượng bằng những tác phẩm đậm chất sáng tạo, và là chủ nhân của nhiều giải thưởng văn chương uy tín. Và khi nhắc đến văn chương của Nguyễn Thị Kim Hòa, phải đề cập ngay đến thể loại văn học thiếu nhi.

  • “Nhắc đến Phan Quang, chúng ta vẫn hình dung ông là nhà báo lớn, nhà hoạt động xã hội xuất sắc, quên mất Phan Quang còn là nhà văn...".

  • Sau 2 cuốn sách Sài Gòn dòng sông tuổi thơ và Sài Gòn khâu lại mảnh thời gian, nhà văn Lê Văn Nghĩa ở tuổi 67 tiếp tục ra mắt tạp bút Sài Gòn chuyện xưa mà chưa cũ, do Nhà xuất bản Trẻ ấn hành đầu xuân Canh Tý. Hơn 400 trang sách là những ký ức vừa rộn ràng vừa xôn xao về đô thị nhộn nhịp nhất phương Nam.

  • “Linh điểu” là tiểu thuyết thứ 10 của Nguyễn Văn Học, vừa được NXB Dân trí và Công ty sách Trí thức Việt phát hành, quý I/2020. 

  • Hay tin nhà văn, nhà báo Trần Thanh Phương vừa trút hơi thở cuối cùng tại Bệnh viện Nhân dân 115 (TPHCM), rất nhiều văn nghệ sĩ đã bày tỏ sự thương tiếc. Bởi một lẽ, hiếm hoi có một người cần mẫn với chữ nghĩa, với văn chương như ông.

  • Trong phong trào Thơ mới, có nhiều thi sĩ làm thơ với đề tài mùa xuân và để lại những thi phẩm lừng danh.

  • Năm mới Canh Tý 2020, nhà thơ Hoài Vũ đón mùa xuân thứ 85 trong cuộc đời nhiều thăng trầm. Các tuyển tập thơ, truyện ngắn và văn học dịch của Hoài Vũ sẽ lần lượt ra mắt bạn đọc, được chọn lọc từ những tác phẩm đã xuất bản.

  • Sau 1986, nền văn học bước vào thời kì đổi mới, hoà nhịp với công cuộc đổi mới mạnh mẽ và toàn diện trên đất nước ta. Lê Minh Khuê là nhà văn đã trưởng thành từ văn học chống Mĩ. Trước yêu cầu mới, chị đã có nhiều cố gắng, thể hiện những nỗ lực sáng tạo của một cây bút nữ. Trong đó, phải kể đến những đổi mới về bút pháp truyện ngắn.

  • Đây là tập thơ của tác giả Hồ Quang Toản, vừa được NXB Hội Nhà văn ấn hành. “Đời muối” với 72 bài thơ chở nặng những ký ức đẹp về mẹ và quê hương, là khúc tình ca tác giả chọn để thủ thỉ với tình yêu, với những khảo nghiệm đã thành tên in dấu cung đường anh đã đi qua.

  • Sáng 6-1, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam tổ chức Hội nghị tổng kết công tác văn học, nghệ thuật năm 2019, triển khai công tác năm 2020 và trao giải thưởng văn học nghệ thuật 2019.