Những dòng sông tôi đã qua

08:37 09/10/2009

PHAN THỊ THU QUỲ Trên bờ Hương Giang êm đềm, có ngôi nhà nhỏ tôi được sinh ra ở đó. Hằng ngày tung tăng cắp sách đến trường Đồng Khánh, tôi cũng nhảy nhót trên bờ Hương Giang. Lớn lên tôi hoạt động nội thành thường đến hò hẹn bên cây phượng vỹ trước cửa Thượng Tứ, nơi đó là địa điểm giao nhận những “gói nhỏ”, để nhận công việc và để nhớ mật hiệu. Cho nên trên bờ Hương Giang tôi đã ngắm dòng sông thơ mộng với tôi gắn bó biết bao từ tuổi ấu thơ cho đến bước vào đời.

(Ảnh: Internet)

Thế nhưng vì vâng lời cha mà tôi phải xa Hương Giang để đi học trường kháng chiến. Trên đường vượt rừng Trường Sơn đi học tôi gặp một nhánh sông Nhật Lệ cuối nguồn. Qua 10 ngày trèo đèo lội suối đôi chân tôi đã sưng tấy sốt cao không lê nổi đành phải nằm trong chiếc đò con đi trên sông ấy, đò trôi đi êm ả được hai tiếng đồng hồ. Ôi! Tôi không may mắn tý nào đã bị canô rượt đuổi. Nhờ bác chèo đò thông thạo tôi trèo được lên bờ, nấp trong bụi cây mây kín, gai mây đâm vào mặt mày tay chân mình mẩy, máu chảy khá nhiều và cũng vì quá sợ nên tôi đã ngất xỉu trên bờ sông Nhật Lệ Quảng Bình. Chao ôi! Bờ sông ấy rậm rịt ngoài một đồng chí cán bộ trong đoàn áp tải tôi, thì không có một bóng người, chỉ có tiếng kêu của thú rừng lạ hoắc. Trên đường mòn của sông Nhật Lệ cuối nguồn ấy, tôi mon men trong rừng rậm lê gót gần suốt đêm để đến một cái chòi có hai ông bà già “cách mạng” chèo đò đưa tôi ngang qua sông đến vùng tự do Quảng Bình tôi đang mơ ước. Vì vậy sông Nhật Lệ đã gắn bó vào tim tôi một kỷ niệm sâu sắc. Nhật Lệ đã dẫn dắt tôi đến sông Lam tin yêu và hy vọng. Dòng sông Lam ở Nghệ An có bờ sông che chở trường Huỳnh Thúc Kháng, nơi đó là bệ phóng đưa tôi bước tới trường Dược sỹ để có nghề nghiệp của tương lai. Trường Dược sỹ tôi sống một thời gian ngắn bên cạnh sông Lãng Giang của làng Hội Cù, Thanh Hóa, rồi trường dời lên Việt Bắc, Tuyên Quang đóng ở trong An Toàn khu có sông Lô đầu nguồn bên cạnh. An Toàn khu là một khu rừng rộng lớn bao bọc che chở một thời cho đầu não cách mạng Trung Ương kháng chiến chống Pháp. Trường Dược sỹ được tọa lạc trong khu rừng đó. Sau đó tôi xa sông Lô để về tiếp quản thủ đô Hà Nội sống và làm việc trong ngành Y tế bên cạnh sông Hồng.

Từ ngày hào bình một nửa đất nước, sông Hồng, Hà Nội và miền Bắc đã gắn bó với tôi đến 25 năm. Lúc đó tôi vẫn một mình xa Huế và sông Hương cho đến ngày thống nhất đất nước mới được trở về miền Nam công tác, để nhìn thấy Hương Giang. Tôi đi tìm nhà xưa và đi tìm cây phượng vỹ nhưng không còn “Như cây đa bến cũ mà con đò khác đưa”. Ra đi tôi là bé gái mới lớn đi học. Sau 25 năm trở về miền Nam tôi đã có nghề nghiệp và đã từng trải trong ngành Y tế. Thời gian này tôi được đoàn tụ gia đình sống và làm việc trong đơn vị của tôi gần Cảng trên sông Sài Gòn và Nhà Rồng của Bác.

Với trách nhiệm quản lý xí nghiệp dược phẩm Trung Ương sản xuất và xuất nhập khẩu thuốc trong những năm đầu mới bước vào cơ chế thị trường. Tôi có dịp qua nhiều nước để quan hệ công tác, tham quan và học tập, mà tìm cho đơn vị mình một bước phát triển mới. Tôi được qua Cuba thuộc châu Mỹ La Tinh nhiều lần, tôi đã gặp những dòng sông rất trong trẻo êm đềm và thơ mộng. Hai bên bờ sông Cuba nhiều đoạn giống sông Hương làm tôi nao lòng và nhiều cảm tình với con sông ấy. Những lần công tác tại Paris bạn muốn giới thiệu sông Seine, nên tôi được ngồi thuyền lướt trên sông Seine rất mát mẻ thoải mái được chiêm ngưỡng cảnh đẹp của Paris nhộn nhịp vui vẻ. Song tôi lại tiếc sông Seine không có bờ vì nhà cao tầng đã chiếm hết bờ sông nên không còn vẻ thơ mộng của một dòng sông trong trẻo.

Có một mùa đông tôi đi học sản xuất thuốc tốt (GMP) ở Thụy Điển Bắc Âu, tôi được sống ở bốn tỉnh lớn là Stockhom, Uppsala, Malmo, Goterborg nhưng ra bờ sông ngắm thì đã đóng băng trắng xóa, không còn được thấy dòng sông chảy, dù hai bên bờ rất đẹp. Mùa hè 1995 tôi qua London Anh công tác gặp dịp nước Anh tổ chức kỷ niệm 50 năm chiến thắng Phát xít Đức. Bạn đưa đoàn xí nghiệp chúng tôi ra quảng trường khổng lồ dự lễ và đón Nữ hoàng Anh. Thật là một dịp may hiếm có. Rồi bạn dẫn đoàn thăm London, chúng tôi dừng lại trên bờ sông Thames nơi có cây cầu cắt đôi trên sông. Dòng sông Thames rộng, nước cũng trôi lững lờ trong trẻo nhưng màu xám, hai bên bờ tuy có nhà cao nhưng bờ sông có bao bọc bởi một con đường và một vườn hoa bãi cỏ rất hấp dẫn với du khách. Một chuyến đi xa rất thú vị được thấy Nữ hoàng Anh trong tiếng mưng vui náo nhiệt nơi quảng trường đông nghịt, được xem viên kim cương to nhất thế giới trong cung điện Nữ hoàng Anh xưa, được ngắm nhìn sông Thames đẹp kiêu hãnh. Khi trở về Pháp lại được ngồi trên cái phà khổng lồ sáu tầng trong đêm, nó lướt nhẹ trên eo biển Anh Pháp.

Rất đáng tiếc, tôi có qua Hoa Kỳ ba tuần lễ và Montreal - Canada một tuần, chỉ đi bàn bạc hợp tác và tham quan một số nơi kể cả Lasvegat của Hoa Kỳ và quảng trường Olympic của Canada, mà sao tôi không được gặp những dòng sông để lưu vào ký ức.

Tôi có dịp qua Mockba và Petecbua vào những năm 90 bên ấy đang buồn. Tôi đứng trên bờ sông Neava Petecbua gió lạnh, sông rộng bờ sông quá đẹp. Con sông Mockba hai bên bờ rất tráng lệ, cả hai con sông của Nga quả thật hùng vĩ như ngày nào đã có những bài hát ca ngợi. Thế nhưng tôi trở về chỉ có một ấn tượng hai con sông cũng đang buồn, vì vắng vẻ. Có dịp tôi đi công tác qua BaLan gặp một dòng sông, đó là dòng sông Vistuyn nó đẹp như trong bài hát của một thời chúng tôi là sinh viên ở Hà Nội thường hát “Dòng sông Vistuyn êm đềm gợn sóng” Ngồi trên bờ sông nhớ lại tuổi trẻ của mình thời thơ mộng mà nhìn dòng sông đẹp trong trẻo lững lờ trôi hai bên bờ phẳng lặng nên thơ. Vistuyn là một dòng sông rất ấn tượng.

Còn Hoàng Hà rộng mênh mông không nhìn thấy bờ rất cân xứng với sự rộng lớn của lục địa Trung Quốc. Một đêm và một ngày chúng tôi ở trên tàu thủy rộng đi từ Giang Tây qua Nam Kinh là thủ đô thời trước của Trung Quốc. Hoàng Hà nước vàng đục sóng lớn vỗ mạn tàu y như đi trên biển và cũng có bầy cá chạy theo tàu, cũng có chim hải âu nhảy nhót vui đùa trên mặt nước. Lên bờ Hoàng Hà là thành phố Nam Kinh nhỏ hơn Bắc Kinh, thanh bình và cổ kính nhưng cũng rất hấp dẫn vì thành phố được nằm trên bờ Hoàng Hà đồ sộ.

Có lần tôi đến Bắc Kinh công tác được Đại Sứ Quán ta cho đi thăm Di hòa viên, trên đường toàn cây lớn phủ hai bên và một dòng sông dẫn đến bến có con thuyền bằng đá khổng lồ của bà Thái hậu mẹ vua Càn Long đậu. Chúng tôi ngắm con thuyền và suy nghĩ làm sao hồi xưa ấy mà họ đưa được những tảng đá lớn như vậy để làm thuyền đi trên sông? Thời ấy bàn tay người Trung Quốc đã làm kỷ tác đó thật là giỏi.

Tôi may mắn được học sản xuất thuốc ở Thượng Hải một năm, nhà máy tôi học cạnh bờ sông Hoàng phố. Sông trong xanh, nhiều tàu thuyền tấp nập. Hai bên bờ phố xá sầm uất, buôn bán rộn ràng. Tôi qua Quảng Châu có dừng lại trên bờ sông Châu Giang cũng sầm uất tấp nập thương mại.

Mỗi dòng sông tôi đã qua là một đoạn đời, một bước ngoặt quan trọng, một dấu ấn không quên và một kỷ niệm sâu sắc. Nhìn lại những dòng sông lướt qua đã xuyên hết cuộc đời mình. Nhưng chỉ có sông Hương êm đềm nơi tôi được sinh ra và nuôi khôn lớn. Sông Nhật Lệ dẫn tôi vượt Trường Sơn trở lại trường học. Bên cạnh sông Lam tôi đã miệt mài đèn sách để đến sông Lô đào tạo tôi trở thành dược sỹ. Sông Hồng, Hà Nội và miền Bắc dẫn dắt tôi trở nên người cán bộ trưởng thành của ngành Y tế. Sông Sài Gòn giúp tôi đoàn tụ và cống hiến cuối đời. Rồi tôi trở về với Huế cội nguồn có Hương Giang êm đềm và thơ mộng. Tôi hãnh diện về Huế quê hương tôi có một dòng sông mà không nơi nào có được.

P.T.T.Q
(247/09-09)

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Xem thêm

Biến tấu New York

BẮC ĐẢOBắc Đảo sinh 1949, nhà văn Mỹ gốc Trung Quốc. Ông đã đi du lịch và giảng dạy khắp thế giới. Ông đã được nhận nhiều giải thưởng văn học và là Viện sĩ danh dự của Viện Hàn lâm Nghệ thuật và Văn chương Mỹ. Đoản văn “Những biến tấu New York” của nhà văn dưới đây được viết một cách dí dỏm, với những nhận xét thú vị, giọng điệu thì hài hước châm biếm và những hình ảnh được sáng tạo một cách độc đáo. Nhưng trên hết là một cái nhìn lạ hoá với nhiều phát hiện của tác giả khi viết về một đô thị và tính cách con người ở đó. Nó có thể là một gợi ý về một lối viết đoản văn kiểu tuỳ bút, bút ký làm tăng thêm hương vị lạ, mới, cho chúng ta.
Viết từ Hà Nội

PHONG LÊTrong dằng dặc của giòng đời, có những thời điểm (hoặc thời đoạn) thật ấn tượng. Với tôi, cuộc chuyển giao từ 2006 (năm có rất nhiều sự kiện lớn của đất nước) sang 2007, và rộng ra, cuộc chuyển giao thế kỷ XX sang thế kỷ XXI là một trong những thời điểm như thế. Thời điểm gợi nghĩ rất nhiều về sự tiếp nối, sự xen cài, và cả sự dồn tụ của hiện tại với quá khứ, và với tương lai.
Chuyện của ngày xa

XUÂN TUYNHĐầu thập niên chín mươi của thế kỷ trước, tên tuổi của Lê Thị K. xuất hiện trên báo chí được nhiều người biết tới. K. nhanh chóng trở thành một nhà thơ nổi tiếng. Với các bài thơ: “Cỏ”, “Gần lắm Trường Sa” v.v... Nhiều nhà phê bình, nhà thơ không tiếc lời ngợi khen K.
Về thăm lại đảo Tiền Tiêu

NGUYỄN QUANG HÀTrần Văn Thà cùng các bạn chiến binh thân thiết tìm được địa chỉ 160 chiến sĩ năm xưa của đảo Cồn Cỏ, các anh mừng lắm, ríu rít bàn cách gọi nhau ra thăm đảo Tiền Tiêu, nơi các anh đã chiến đấu ngoan cường, in lại dấu son đậm trong đời mình, các anh liền làm đơn gởi ra Tỉnh đội Quảng Trị giúp đỡ, tạo điều kiện cho cuộc gặp gỡ này.
Bến mẹ

TRẦN KIÊM ĐOÀN- Đừng ra xa nữa, coi chừng... hỏng cẳng chết trôi con ơi!Nhớ ngày xưa, mẹ tôi vẫn thường nhắc tôi như thế mỗi buổi chiều ra tắm sông Bồ. Hai phần đời người đi qua. Mẹ tôi không còn nữa. Bến Dấu Hàn trên khúc sông Bồ viền quanh phía Đông làng Liễu Hạ năm xưa nay đã “cũ”.
Trăng đầu ngọn nước

NGUYỄN NGUYÊN ANChúng tôi đến Đông trong những ngày cuối hạ. Thị trấn Khe Tre rực rỡ cờ hoa long trọng kỷ niệm 60 năm Ngày thương binh liệt sĩ. Sau bão số 6 năm 2006, tôi lên Nam Đông, rừng cây hai bên đường xơ xác lá, hơn 700 ha cao su gãy đổ tơi bời và hơn 3.000 ngôi nhà bị sập hoặc tốc mái, đường vào huyện cơ man cây đổ rạp, lá rụng dày mấy lớp bốc thum thủm, sức tàn phá của bão Xangsane quả ghê gớm!
Gõ cửa web các nhà văn nữ

Trang Web văn học cá nhân là một nhu cầu tương thuộc giữa tác giả và độc giả của thời đại thông tin điện tử trên Internet. Hoặc nói cách khác, nó là nhu cầu kết nối của một thế giới ảo đang được chiếu tri qua sự trình hiện của thế giới đồ vật.So với đội ngũ cầm bút thì số lượng các nhà văn có trang Web riêng, nhất là các nhà văn nữ còn khá khiêm tốn nhưng dù sao, nó cũng đã mở thêm được một “không gian mạng” để viết và đọc cho mỗi người và cho mọi người.
Rời

NGUYỄN NGỌC TƯSinh năm 1976. Quê quán: huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau.Hiện là biên tập viên Tạp chí Bán đảo Cà MauNguyễn Ngọc Tư từng đạt nhiều giải thưởng trung ương và địa phương. Trong đó, truyện vừa Cánh đồng bất tận (giải thưởng Hội Nhà văn Việt ) đã được chuyển ngữ qua tiếng Hàn Quốc. http://ngngtu.blogspot.com
Ký ức xanh

VÕ NGỌC LANThuở nhỏ, tôi sống ở Huế. Mỗi lần nhớ về nơi chôn nhau cắt rốn của mình, tôi vẫn gọi đó là ký ức xanh.
Có một Phú Xuân…

TÔN NỮ NGỌC HOATôi còn nhớ như in cảnh cả nhà ngồi há miệng nghe chính cậu em tôi là thanh niên xung phong trở về từ Đắc Lắc sau đợt đi khai hoang chuẩn bị đưa dân lập vùng kinh tế mới kể chuyện.
Tuổi thơ - trăng và minh triết phương Đông

TRẦN HẠ THÁPThời gian tuôn chảy vô tình. Con người mê mải cuốn theo dòng cho đến khi nhìn lại thì tuổi đời chồng chất… Ngày thơ dại đã mịt mờ trong kỷ niệm. Mặt trăng rằm tỏa rạng còn đó nhưng dường như không còn là màu trăng xưa cũ. Thứ ánh sáng hồn nhiên một thuở mang sắc màu kỳ diệu không thể nào vẽ được. Dường như chưa trẻ thơ nào ngước nhìn trăng mà sợ hãi.
Văn học Nga - Xô viết với thế hệ chúng tôi

TRẦN HOÀNGCũng như nhiều bạn bè cùng thế hệ, vào những năm cuối thập niên năm mươi của thế kỷ trước, chúng tôi đã được tiếp xúc với Văn học Nga - Xô Viết thông qua nhiều tác phẩm được dịch từ tiếng Nga ra tiếng Việt. Lứa tuổi mười bốn, mười lăm học ở trường làng, chúng tôi luôn được các thầy, cô giáo dạy cấp I, cấp II động viên, chỉ bảo cho cách chọn sách, đọc sách…
Tổ quốc trong trái tim người mẹ Cà Tu

MAI TRÍHễ có dịp lên A Lưới là tôi lại đến thăm gia đình mẹ Kăn Gương. Song, lần này tôi không còn được gặp mẹ nữa, mẹ đã đi xa về cõi vĩnh hằng với 6 người con liệt sỹ của mẹ vào ngày 08/01/2006.
Những nụ cười từ trong rêu cỏ

HỒ ĐĂNG THANH NGỌCNếu cắt một lát cắt tương đối như cơ học trong hành trình trùng tu di tích, cắt thời gian dương lịch của năm 2007, sẽ thấy đây là năm mà người ta nhận ra di sản Huế đang mỉm cười từ trong rêu cỏ dẫu đây đó vẫn còn có nhiều công trình đang thét gào, kêu cứu vì đang xuống cấp theo thời gian tính tuổi đã hàng thế kỷ.
Một ngày theo Nguyễn Tuân đi chơi Huế

NGUYỄN QUANG HÀBấy giờ là năm 1976, đất nước vừa thống nhất. Bắc trở về một mối. Người miền Bắc, miền xôn xao chạy thăm nhau, nhận anh em, nhận họ hàng. Không khí một nhà, vui không kể xiết.
Nguyễn Tất Thành với Huế và phong trào chống thuế năm 1908

HÀ VĂN THỊNH Trong cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh, quãng thời gian ở Huế không phải là ngắn. Lần thứ nhất, từ mùa hè 1895 đến tháng 5 - 1901 và lần thứ hai, từ tháng 5 - 1906 đến tháng 5 - 1909. Tổng cộng, Nguyễn Sinh Cung - Nguyễn Tất Thành (NTT - tên được đặt vào năm 1901) đã sống ở Huế 9 năm, tức là hơn 1/9 thời gian sống ở trên đời. Điều đặc biệt là, bước ngoặt quyết định của NTT đã diễn ra ở Huế; trong đó, việc tham gia vào phong trào chống thuế có ý nghĩa quan trọng nhất.
Theo con đường cách mạng

NGÔ ĐỨC TIẾNVào những năm 1950 đến năm 1954, tại khu rừng Khuổi Nậm, Tân Trào. Ở chiến khu Việt Bắc, người ta thấy một cán bộ khoảng trên dưới 40 tuổi, người tầm thước, nói giọng Nghệ trọ trẹ, thường có mặt ở các cuộc họp quan trọng của Chính phủ kháng chiến để làm thư ký tốc ký cho Trung ương và Hồ Chủ tịch.
Mùa xuân em

LÊ HUỲNH LÂMNhững ngày mưa gió lê thê của mùa đông ngút ngàn vừa đi qua, những trận lụt bất thường gây nên bao tan tác, để lại những vệt màu buồn thảm trên gương mặt người dân nghèo xứ Huế, các con đường đầy bùn non và mịt mùng từng đám bụi phù sa, những vết thương còn âm ỉ trong hồn người…
Lửa từ bóng tối

HỒ ĐĂNG THANH NGỌCCâu chuyện tôi sắp kể với các bạn dưới đây không phải là một câu chuyện thuộc huyền sử về lửa cỡ như ngọn lửa Prométe hay biểu tượng lửa trong đạo Hinđu, hay lửa trong Kinh Dịch tương ứng với phương nam, màu đỏ, mùa hè...
Cuộc chiến đấu giải phóng nhà lao thừa phủ Tết Mậu Thân năm 1968 ở Huế

PHAN VĂN LAITrong cuộc tổng tiến công và nổi dậy năm 1968, Huế đã nổi lên là một chiến trường xuất sắc, được Đảng, Chính phủ tặng danh hiệu: “Tiến công nổi dậy, anh dũng kiên cường”, được Bác Hồ khen ngợi: “Bác rất vui mừng vừa qua Huế đã đánh giỏi, công tác giỏi, thu được nhiều thắng lợi to lớn” và được cả nước tự hào về Huế.