Phan nhân 1972 ( Hồi ức K15 trường Chuyên Phan Bội Châu Nghệ Tĩnh - NXB Hội Nhà văn, tháng 7/2019 ) có lẽ là một trong những cuốn sách thú vị nhất về tuổi học trò mà tôi từng đọc.
Thú vị bởi nhiều lẽ: Tác giả là những người trong cuộc, và họ viết để tặng bản thân, tặng bạn bè, để níu lại những kí ức đang mỗi ngày một lùi xa, nên tuyệt đối là những điều chân thực - tôi tin vậy; Thứ hai, những câu chuyện trong Phan nhân 1972 vừa lạ vừa quen, với tất cả những ai đã từng trải qua tuổi học sinh mơ mộng. Ai cũng có thể nhìn thấy mình ở trong đó, một khoảnh khắc nào đó, những ý nghĩ trùng lặp, những hành vi khôi hài, những rung động tinh khôi, những ám ảnh bài vở…; Thứ ba, Phan nhân 1972 là câu chuyện 30 năm trước, nhưng cũng là câu chuyện hiện tại. Thời gian là một tấm gương lớn, nó soi chiếu mọi thân phận, mọi diễn biến, mọi khúc quanh của một đời người. Người đọc có thể nhìn vào đó để hình dung sau một chặng đường dài đến thế, Phan nhân (học sinh trường Chuyên Phan Bội Châu) thế hệ sinh năm 1972 đã đi tới những chân trời nào…
Trong số họ, những gương mặt đại diện Phan nhân 1972 này, tôi có quen biết, quý mến vài người. Nhà báo Phan Thanh Phong, nhà báo Hồng Minh, nhà văn Như Bình…nhưng phải đến khi đọc cuốn sách này thì tôi mới biết họ đã từng học cùng nhau suốt những năm tháng phổ thông trong một ngôi trường. Tôi nhớ, hồi sinh viên, các bạn quê Nghệ An, Hà Tĩnh thường nổi tiếng không phải chỉ trong một trường đại học mà trong tất cả cả các trường đại học ở Hà Nội, là cực kì đoàn kết. Kiểu như một cậu người Nghệ An bên trường Báo chí bị bắt nạt thì chỉ nhoáng cái cả mấy chục cậu từ các trường Sư phạm, Giao thông, Xây dựng, Thuỷ lợi, Tài chính, Mỏ… đã ùn ùn kéo tới. Ai thấy thế nào tôi không biết, nhưng tôi luôn nể các bạn ấy. Sinh viên Nghệ - Tĩnh thường học rất giỏi. Mười người thì phải đến chín luôn có điểm cao ngất ngưởng. Bóng đá cũng tài. Tôi luôn đặt câu hỏi, vì sao mà dải đất miền Trung nắng gió ấy lại toàn sinh ra những sinh viên xuất sắc vậy? Mà kì lạ nữa, sinh viên nữ miền Trung bạn nào da cũng trắng. Lạ kì! Đáng lẽ nắng, gió Lào như thế thì da phải có… màu nắng chứ, hà cớ gì lại cứ trắng bóc ra, loá cả mắt.
Riêng sinh viên mà từ trường Chuyên Phan Bội Châu ra thì thôi, khỏi hỏi tại sao lại cứ luôn xếp trong top đầu. Ở trong cuốn sách này chẳng ai nói về việc đã phải học hành như thế nào để có tên trong danh sách học sinh trường Phan. Nhưng khi xưa tôi thường hình dung rằng, để lọt vào đấy, không có… người thường. Toàn “siêu phàm”, “vĩ nhân”. Tôi cũng từng hình dung, học sinh trường Phan chắc chỉ có cắm đầu vào học, học, học, mục đích cuối cùng là kết thúc ba năm sẽ chinh phục những trường đại học có đầu vào thách đố nhất. Khi tất cả đều chào thua thì Phan nhân sẽ mỉm cười ngẩng đầu bước chân vào. Nhưng hoá ra không phải. Hoá ra, học sinh trường Phan cũng chẳng khác gì học sinh các trường… phổ thông khác. Cũng quậy phá tung trời, thậm chí cũng oánh nhau tơi bời sứt đầu mẻ trán nữa kìa. Riêng màn yêu đương cũng… tơi bời không kém thì tôi thực sự chào thua.
Lớp Văn, ở đâu cũng vậy, chủ yếu là học sinh nữ. Lớp Toán, Lý chủ yếu là nam. Cái sự va chạm đôm đốp, chan chát, cũng như những lưu luyến, để ý, ngượng nghịu thầm kín đều dễ thương đến mức ngọt ngào. Tôi nhớ một chi tiết ai đó trong cuốn sách này đã viết, rằng bạn ấy ở lớp văn ngồi học mà nhìn lớp toán qua cái lỗ thủng trên lá bàng mà con sâu nó để lại, mà mơ mộng về một chàng học toán đẹp giai tài giỏi nào đấy. Đây là một chi tiết đặc biệt văn học, nó văn học hơn cả câu chuyện về một nàng thơ nổi tiếng của trường Phan suốt ngày mơ mộng ngước nhìn trời và làm thơ.
Tôi thích đọc những câu chuyện các Phan nhân 1972 kể về nhau. Những chân dung ngộ nghĩnh, hài hước. Một vài người tôi biết, hôm nay tôi thấy họ đáng yêu hơn biết bao nhiêu vì những câu chuyện mà bạn bè họ kể. À, tất nhiên, tôi chỉ quen phụ nữ thôi, chứ chưa kịp nặng lòng với anh nào của K15 trường Phan cả. Điều khiến tôi ngạc nhiên nhất là, những anh, chị học chuyên toán, lý lại có thể viết văn hấp dẫn, tinh tế đến thế. Hoá ra, môn văn đâu phải là nỗi kinh hoàng đối với các anh chị như là tôi hình dung, như là những câu chuyện mà họ kể trong cuốn sách này. Nói một cách trung thực thì nếu như bỏ dòng chú thích phía sau tên tác giả đi, thì một người đọc như tôi sẽ rất khó phân biệt đâu là bài viết của học sinh chuyên văn, đâu là bài của học sinh chuyên toán, lý. Và đáng kinh ngạc nữa là gần 400 trang sách này của họ được triển khai một cách ngẫu hứng, chỉ viết trong vòng hai tuần, ban đầu chỉ ý định in nội bộ trong nhóm K15 của họ .
Những học sinh K15 trường Phan năm ấy, giờ đã rất nhiều người thành đạt. Không có gì ngạc nhiên. Tôi luôn tin chắc một điều, học vấn, trí tuệ luôn là nền tảng vững chắc nhất để một người trưởng thành, theo đuổi ước mơ. Và học sinh trường Chuyên Phan Bội Châu đều là những người xuất sắc, cộng với ý chí và truyền thống học hành, khoa bảng của một vùng đất vạn người biết, đã lặng lẽ và khiêm nhường, kiêu hãnh và tự tin, ở bất cứ nơi đâu, bất cứ vị trí nào.
Trong sách, họ không nói nhiều về bản thân hôm nay. Có lẽ vì đều đã biết nhau, nhưng với một bạn đọc thông thường như tôi, thì tôi mong được biết nhiều hơn những việc họ đã làm, những giá trị mà họ đã lặng lẽ cống hiến. Những tâm hồn mộng mơ năm nào, những bộ não đã mất không ít thời gian tư duy cho những trò “quỷ”, như là bày binh bố trận đi chặt nhẵn cả vườn mía của thầy hiệu trưởng, đã từ khi nào đó trở nên lừng lững mà không cần cất lên một lời tuyên bố.
Tôi cũng thích cách in kèm cả những comment sau các bài viết. Nó như phần đuôi của tia sáng, lấp lánh mãi khi mà tia sáng đã muốn tắt đi. Tại sao bạn đọc lại thấy thú vị về những câu chuyện thuần tuý nội bộ của học sinh K15 Phan Bội Châu? Chẳng phải vì ở trong đó đều thấp thoáng bóng dáng của chính mình, ở vào năm tháng nào đó, đã trôi xa rồi đó sao?
Thời gian như một tấm gương, và thời gian cũng như một cái sàng. Những lay động rung lắc của nó đã khiến cho dù cho cuộc sống có bề bộn đến đâu thì những điều đẹp đẽ, nhân văn, tha thiết, tình cảm, sâu sắc nhất cũng đều đọng lại trên mặt sàng. Và Phan nhân 1972 chỉ việc ngồi lại với nhau để nhặt lên những sâu sắc, trĩu nặng ân tình ấy mà thôi.
Đâu đó còn nguyên vẹn tiếng cười trẻ thơ, trong veo, đâu đó còn nguyên những giọt nước mắt cũng trong veo, và cũng đâu đó còn nguyên những mối tình mà nhiều năm giấu kín, giờ mới nói ra… Thật không dễ gì để có thể ngồi lại với nhau, một chốc một lát lật giở những trang kí ức nằm sâu dưới đáy rương, mà phải là một cuốn sách. Hẳn một cuốn sách. Những trang sách đẹp đẽ như những hạt nắng mùa hè lấp lánh rớt xuống hàng hiên.
Theo Nhà Văn Đỗ Bích Thuý - TP
(Đọc Áp tai vào đất, Lê Quang Trạng, Nxb Hội Nhà văn, 2017)
Nhà văn Nguyễn Thành Nhân (ảnh) được biết đến với tiểu thuyết Mùa xa nhà viết về những tháng năm anh làm nghĩa vụ quốc tế trên đất bạn Campuchia. Đây là tác phẩm đầu tay tạo được tiếng vang giúp anh tiến sâu hơn với nghề viết.
Chiều ngày 12/4, tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam diễn ra tọa đàm giới thiệu hai cuốn tiểu thuyết “Phố Academy” ( tác giả Mary Costello, Hà Nguyễn dịch) và “Tuần lễ náu mình” (tác giả Maeve Binchy, Nguyễn Nhật Tuấn dịch) do Nhà xuất bản Phụ nữ cùng sự tài trợ của Đại sứ quán Ireland.
Tập sách 'Mỗi người một chỗ ngồi' mang phong vị văn chương "lạnh, sắc và tinh tế" của cây bút truyện ngắn tiêu biểu một thời.
Theo nhà nghiên cứu Trần Nhật Vy, đó là thời kỳ đầu của văn chương Sài Gòn gắn liền với thuở bình minh của báo chí chữ Quốc ngữ. Trần Nhật Vy đã tìm thấy nhiều tác phẩm có giá trị văn học sử trong quá trình nghiên cứu báo chí chữ Quốc ngữ cuối thế kỷ 19.
Nhà văn Vũ Hùng là tác giả của 40 đầu sách, trong đó có 2 tác phẩm được giải thường niên của Hội Nhà văn Việt Nam: truyện đồng thoại Sao Sao (1982) truyện ký Sống giữa bầy voi (1986).
Sau một gian nghiên cứu tìm tòi thể nghiệm, nhà văn Nguyên Hương vừa “trình làng” bộ ba “Tớ muốn đi cùng trời cuối đất” dành cho lứa tuổi học trò với cách viết mới mẻ, sử dụng yếu tố kì ảo khiến tác phẩm thêm phần cuốn hút.
“Bãi vàng và những chuyện tình nho nhỏ” bao gồm 15 truyện ngắn của nhà văn Ma Văn Kháng viết về tình yêu và thân phận người phụ nữ trong những cuộc tình trái ngang. Dưới ngòi bút của ông, tình yêu được miêu tả là “thuộc tính của những kẻ mang danh tính là con người,” (trích truyện ngắn “Bãi vàng”).
Truyện Linda Lê phản ánh thời biến động khó quên của một xứ sở, song hành hồi ức của một người đàn bà tâm thần, sống cô độc ở Paris.
Sáng nay (27/2), chuỗi sự kiện Ngày Thơ Việt Nam lần thứ XVI chính thức khởi động với hội thảo về thơ với chủ đề “Những vấn đề của thơ Việt Nam hiện nay” tại Hà Nội.
Ba cuốn sách của cố nhà văn Tô Hoài (“Giữ gìn 36 phố phường,” “Những ký ức không chịu ngủ yên” và “Người con gái xóm Cung”) chính thức ra mắt độc giả vào trong dịp đầu năm 2018.
“Giải thưởng sự nghiệp văn học” - một giải thưởng mới của Hội Nhà văn Việt Nam đã được trao cho nhà văn Vũ Hùng – cây viết đã bền bỉ dành cả cuộc đời mình để viết về trẻ em, muông thú, thiên nhiên.
Liên tiếp hai năm qua, Ma Văn Kháng trình làng 2 cuốn tiểu thuyết mới và mới đây một NXB cùng lúc phát hành 8 cuốn cả tiểu thuyết và truyện ngắn của cây bút có sức viết bền bỉ hàng hiếm ở Việt Nam. Nhưng Ma Văn Kháng liệu có còn phù hợp với đọc giả trẻ hôm nay, theo nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên vẫn là “câu hỏi khó”. Còn nhà văn Nguyễn Khánh Tình nói “đọc Ma Văn Kháng, tâm hồn tôi dịu đi”.
Đầu năm 2018, nhiều tựa sách văn học nước ngoài thú vị được các nhà xuất bản trong nước giới thiệu tới độc giả Việt Nam.
Sáng 25/1, Hội Nhà văn Việt Nam đã chính thức công bố danh sách Giải thưởng Văn học Hội Nhà văn Việt Nam năm 2017.
Với 66 bài viết được chia làm 3 phần, cuốn sách “Như mây thong dong” của tác giả Lưu Đình Long do NXB Văn hóa - Văn nghệ và công ty Saigonbooks ấn hành là một trong những thông điệp đẹp và tình yêu và người trẻ hiện nay.
Tối 5/1, tọa đàm “Văn chương nói với ta điều gì về kẻ khác” được Bảo tàng thấu cảm và Khóa học mùa thu và phát triển (ASOD) đồng tổ chức nhằm hướng tới cái nhìn đa chiều và khoa học xung quanh vấn đề thấu cảm nói chung và vấn đề thấu cảm trong văn chương nói riêng.
Không hẹn mà gặp, gần như cùng một lúc NXB Kim Đồng cho ra mắt hai tập chân dung văn học “Đi tìm giấc mơ” của tác giả Trần Hoàng Thiên Kim và “Như cánh chim trong mắt của chân trời” của Văn Thành Lê.
Được viết từ trước năm 1975, bộ 3 tác phẩm truyện dài gồm “Áo tím qua đường”, “Mối tình như sương khói” và “Còn những bóng mưa tan” của nhà văn Từ Kế Tường về tình yêu tuổi mới lớn từng được đông đảo các thế hệ độc giả đón nhận.
Cảm nhận đầu tiên khi đọc “Văn nghệ Hà Nội những năm 1947 – 1954”, hồi ức - biên khảo của Lê Văn Ba (NXB Hội Nhà văn, 2017) là cuốn sách ngồn ngộn tư liệu và hấp dẫn. Lê Văn Ba có đủ điều kiện, hoàn cảnh và tư cách để làm việc này. Ông sống, sáng tác và hoạt động bí mật trong Hà Nội tạm chiếm, từng bị địch bắt và giam ở Nhà tù Hỏa Lò (hòa bình lập lại năm 1954 ông tròn 20 tuổi).