Nhà thơ Phùng Quán với sự tích của một bài thơ

11:02 21/04/2008
Đầu những năm 61, Phùng Quán về lao động tại nông trường Thắng Lợi, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hoá. Quán ở đội 6 khai hoang, tôi ở đội canh nông Ngọc Ách từ trước.

Bấy giờ Quán chưa ăn mặc như sau này, thường là quần thợ, áo lính đã bạc màu, chân dận dép lốp, đầu chụp mũ cối sơn màu lá cây, dáng bộ hom hem, chỉ có đôi mắt luôn mở to, sáng ngời đầy yêu thương và tin cậy.
Sáng chủ nhật hàng tuần (nếu được nghỉ), chúng tôi lại gặp nhau, thường thì Quán đến chỗ tôi. Đôi tuần có cả Phùng Gia Lộc, giáo văn từ bắc sông Chu lên chơi. Trong ba chúng tôi Lộc ít tuổi nhất, nhưng được xếp vào hàng trưởng thượng về tư cách công dân. Ôi! nói là gặp để chơi, sao lắm lúc nhìn nhau thầm ứa nước mắt!
Vào chủ nhật nọ, Quán vội tìm tôi báo cái tin rất ngộ: Quán đã gặp một cây mai vàng tại khu khai hoang. Chuyện khó tin, mai vàng mọc trên đất Bắc. Để kiểm chứng, chúng tôi cùng trực chỉ đến nơi.
Trước mắt tôi bạt ngàn cây cối bị triệt hạ; luồn lách hồi lâu, Quán dừng lại trước một thân cây đã bị chém ngang thân. Quán vừa chỉ tay vừa nói: “Chắc có một loài chim nào đó, ngậm hạt mai bay từ Nam ra Bắc đến đây đã cùng, chim vùi trong đất, hạt đâm chồi đứng dậy thành cây” (đại ý). Tôi phát nổi da gà trước sức tưởng tượng của bạn tôi. Vậy, chuyện đúng, sai của một loài cây hà tất tranh cãi... Chỉ còn  vang vọng nhịp đập từ những trái tim của chiến sĩ miền đang hướng về quê hương.
Một quầng tối đi qua mắt Quán, Quán đứng gục đầu trước thân cây, bật lên tiếng nấc:
“Chiến sĩ miền đi khai hoang
Lỡ tay chém đổ góc mai vàng
Anh kêu đau xót chao trời đất!
Tôi đã chém nhầm cả quê hương
Rồi anh đứng lặng trước gốc mai
Mắt sầm tối lại lệ muốn rơi
Một gốc mai vàng anh đau thế
Huống gì miền Nam đổ máu tươi
35 năm qua, lúc Quán còn sống, tôi chưa lần nào nghe Quán nhắc lại bài thơ trên, trong lúc có bài Quán đọc đi đọc lại cả chục lần. Quán đã quên sao? Liệu chị Trâm vợ Quán còn nhớ chăng?
Đêm nay, nhớ về thuở xa xăm bỗng lòng chẳng yên, tôi bật đèn nhìn quanh, bỗng gặp đôi mắt Quán nhìn tôi chằm chằm.
 Trong đêm vắng lạnh, tôi nghe văng vẳng đâu đó tiếng Quán đọc thơ. Ảo  cảm dẫn ngược tôi quay về cõi xa xưa, gợi cho tôi nhớ lại từ sắc diện đến khẩu hình của Quán lúc buông câu nhả chữ trước gốc cây mà Quán gọi là mai vàng. Trong đầu tôi những con chữ chênh chao nhảy múa, lần lượt hiện ra từng câu một, tôi liền cầm bút ghi lại bài thơ trên, không thêm bớt thừa thiếu (nói có vong hồn bạn tôi trước mặt).
Bài viết này, góp nén nhang lòng cận ngày giỗ của nhà thơ gan-ruột, người con của đất Mẹ Cố Đô, thi sĩ Phùng Quán.
                                                      Nha Trang-Huế ngày đầu thu năm Canh Thìn


TÔN PHONG
(nguồn: TCSH số 143 - 01- 2001)

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • NGUYỄN ĐĂNG ĐIỆP

    Anh không thấy thời gian trôi...
    Ám ảnh về cái chết có lẽ là ám ảnh lớn nhất mỗi đời người vì mỗi phút trôi qua là một bước con người xích lại gần hơn với cái chết. Sống gửi thác về...

  • BÙI VIỆT THẮNG

    (Phác vẽ quang cảnh truyện ngắn năm 2013)

  • Bỗng dưng trời chuyển mát, như thế một mùa thu hiếm hoi nào bất ngờ đột nhập vào giữa những ngày hè chói chang của Huế. Chiếc xe đạp già nua, bướng bỉnh của tôi xem ra có vẻ nhạy cảm với thời tiết nên đã chịu khó tăng tốc, giúp tôi kịp đến tòa soạn Tạp chí Sông Hương đúng giờ hẹn. Cuộc tọa đàm thân mật với tác giả trẻ Nguyễn Quang Lập.

  • THIẾU SƠN

         * Vĩnh Quyền sinh năm 1951 tại Huế, tốt nghiệp Đại học Sư phạm và cử nhân Văn khoa Huế 1974.

  • MAI VĂN HOAN

    Không hiểu sao nghĩ về Hoàng Vũ Thuật tôi lại nhớ đến Những bông hoa trên cát; mặc dù anh đã có thêm Thơ viết từ mùa hạ và Gửi những ngọn sóng.

  • LTS: Tháng 9 vừa qua, tại Huế, người cháu ruột gọi Bà Hoàng Thị Kim Cúc bằng Cô là Hoàng Thị Quỳnh Hoa đã xuất bản và giới thiệu cuốn “LÁ TRÚC CHE NGANG - CHUYỆN TÌNH CỦA CÔ TÔI”. Cuốn sách đã trưng dẫn ra nhiều tư liệu trung thực về sự thật chuyện tình giữa Hàn Mặc tử và Hoàng Thị Kim Cúc mà lâu nay trên văn đàn có nhiều thêu dệt khác nhau.

  • Họ tên: Dương Thị Khánh
    Năm sinh: 1944
    Quê quán: Thừa Thiên Huế
    Hiện ở: 71 đường 3 tháng 2, thành phố Đà Lạt

  • HỒ LIỄU

    Trần Thị NgH [bút danh khác là Thọ Diên] tên thật là Trần Thị Nguyệt Hồng, sinh 18/4/1949 tại An Xuyên, Cà Mau. Năm mười tuổi bắt đầu đọc thơ. Bắt đầu viết văn từ năm 1968.

  • LTS: Nhân kỷ niệm 15 năm ngày mất của thi sĩ Bùi Giáng (17/12/1926 - 7/10/1998), sáng 14/9 tại Trường ĐH KHXH&NV TP.HCM đã diễn ra buổi tọa đàm khoa học, thu hút 25 tham luận của nhiều nhà khoa học, nhà nghiên cứu và khoảng 400 người đến dự.

  • CHINGHIZ AIMATỐP

    Dưới đây cuộc trao đổi ý kiến giữa Irina Risina, phóng viên báo Litêraturnaia Gazeta với nhà văn Ch. Aimatốp ít lâu sau Đại hội lần thứ 8 của các nhà văn Liên Xô.

  • BÙI VIỆT THẮNG 

    (Đọc Thuyền trăng - Tập thơ của Hồ Thế Hà, Nxb. Văn học, 2013)

  • TRẦN THÙY MAI

    Tôi biết chị Võ Ngọc Lan từ khi còn làm việc ở Nxb. Thuận Hóa, lúc đó tôi được giao biên tập cuốn Niệm khúc cho mưa Huế của chị.

  • YẾN THANH

    Năm nào đó, hình như tôi đã trồng ở đây một cây ưu tình, cây đã ra hoa lẫn vào màu xanh ngõ vắng, và đã dẫn tôi đến một miền trắng xóa như một giấc mơ đổ vỡ bên trời.
    (Ngõ Huế - Hạ Nguyên)

  • TRUNG SƠN

    100 NĂM NGÀY SINH BÁC SĨ NGUYỄN KHẮC VIỆN (1913 - 2013)

  • Các tạp chí văn nghệ ở các địa phương trong những năm qua đã đóng góp rất nhiều vào dòng chảy văn học Việt Nam. Đó là nơi góp sức hình thành tên tuổi của nhiều tác giả, tác phẩm từ các địa phương trước khi soi vào gương mặt chung của nền văn học nước nhà, là nơi giữ gìn bản sắc văn hóa văn nghệ của mỗi vùng đất, là nơi khởi thủy của những khuynh hướng sáng tạo mới...

  • NINH GIANG THU CÚC

    Tôi đọc Tim Tím Huế của Bùi Kim Chi bằng tâm trạng, và tâm cảm mình là một kẻ đang được dự phần trong cuộc hành hương về vùng trời hạnh phúc, về thiên đường của tuổi măng tơ, về lứa tuổi mà ai đó đã rất tự hào và trân quý khi họ viết.

  • NINH GIANG THU CÚC

    Tôi đọc Tim Tím Huế của Bùi Kim Chi bằng tâm trạng, và tâm cảm mình là một kẻ đang được dự phần trong cuộc hành hương về vùng trời hạnh phúc, về thiên đường của tuổi măng tơ, về lứa tuổi mà ai đó đã rất tự hào và trân quý khi họ viết.

  • THÁI KIM LAN

    Đầu năm 1999, nhà Văn hóa Thế giới ở Berlin gửi xuống Muenchen cho tôi ngót chục bài thơ, nhờ chuyển ngữ sang tiếng Đức cho tuần lễ văn hóa Việt Nam tại Berlin vào cuối tháng 3 năm ấy. Như thường lệ không đắn đo, tôi sốt sắng nhận lời.

  • LÊ MINH PHONG

    Đừng đặt tên cho họ…
    Có thể họ còn vô vàn những cuộc phiêu lưu khác nữa.

                               (Robbe - Grillet)

  • PHAN TRẦN THANH TÚ

    “Chính anh là người đã nhẫn tâm với bản thân mình khi tôn thờ chỉ có một điều duy nhất” (Đoản khúc số 97)