Nhà điêu khắc tài hoa Điềm Phùng Thị
Theo ông Bernard Dorival, Giám đốc Bảo tàng Nghệ thuật quốc gia Pháp, Điềm Phùng Thị là một trong những nhà tạc tượng tài hoa nhất của thời đại ông đang sống.
Bà Điềm Phùng Thị đang sáng tác
Người con đất Việt luôn hướng về Tổ quốc
Ngày trẻ, Phùng Thị Cúc đẹp nổi tiếng, là hoa khôi của Trường Đồng Khánh (Huế). Bà đẹp đến mức thi sĩ Lưu Trọng Lư phải ra ngẩn vào ngơ, và hàng đêm viết thơ tặng. Những câu nổi tiếng của ông “Ai bảo em là giai nhân/Cho đời anh đau khổ/Ai bảo em ngồi bên cửa sổ/Cho vương víu nợ thi nhân”, chính là để tặng bà.
Năm 1946, bà tốt nghiệp khóa nha khoa đầu tiên của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại Trường ĐH Y Hà Nội. Bà cùng hôn phu là ông Hoàng Xuân Hà, em ruột GS Hoàng Xuân Hãn, tham gia kháng chiến. Ông Hoàng Xuân Hà hy sinh còn bà thì lâm bệnh nặng và được đưa sang Pháp chữa trị. Sau khi hồi phục sức khỏe, bà tiếp tục học và tốt nghiệp tiến sĩ nha khoa của Pháp.
Năm 1953, bà kết hôn với ông Bửu Điềm, người bạn thuở ấu thơ, cũng là nha sĩ và định cư tại Paris. Cái tên Điềm Phùng Thị bắt nguồn từ đấy.
Chiến tranh và hoa cúc
Đầu những năm 1960, chiến tranh ở Việt Nam vô cùng khốc liệt. Bà ngày ngày xem truyền hình, theo dõi tình hình tin tức ở Việt Nam và quyết định không thể suốt đời “chỉ sống trong 36 cái răng trong miệng”. Khao khát muốn làm điều gì đó để cất lên tiếng nói phản đối chiến tranh Việt Nam, bà chuyển sang lĩnh vực nghệ thuật.
Trong mười năm kể từ đó, chiến tranh là một đề tài lớn trong các tác phẩm của bà. Nổi bật nhất có thể kể đến như tác phẩm Người không trở về (1960) làm bằng thạch cao quyện sợi xơ trên nền gỗ, thể hiện trên hai chiều hình ảnh của một thân xác bị phân hủy, hao mòn, tượng trưng cho những gì bi thảm đang diễn ra ở Việt Nam. Những tác phẩm lấy đề tài chiến tranh đáng chú ý khác như: Một cuộc đời, Người lính giải phóng, Nhà tôi trong chiến tranh, Bom bi và Người mẹ... đều thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của một người con đất Việt luôn hướng về Tổ quốc.
Suốt thời gian diễn ra Hội nghị Paris về Việt Nam, gia đình bà Điềm Phùng Thị cũng giúp đỡ đoàn đại biểu nước ta về chỗ ăn, chỗ ở cũng như phiên dịch hộ. Ông Phan Đình Hối, người trợ lý riêng của bà, vẫn còn giữ lá thư cảm ơn của ông Xuân Thủy, khi đó là Trưởng đoàn đàm phán của chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, gửi gia đình bà Điềm Phùng Thị vì những đóng góp của gia đình trong sự thành công của Hội nghị Paris.
Sau này, Điềm Phùng Thị cũng là một trong những nghệ sĩ đầu tiên trở về Tổ quốc góp phần xây dựng đất nước. Theo nhà văn Tô Nhuận Vỹ, sự trở về của bà, cũng như của các nghệ sĩ như Lê Bá Đảng, có sức mạnh gấp 10 lần việc tuyên truyền bằng lời nói.
7 nốt nhạc trong điêu khắc
Ông cụ thân sinh ra bà Điềm Phùng Thị quê gốc ở Hà Tĩnh. Bà từng có thời gian sống tại Tây nguyên, Hà Nội sau đó lại định cư hơn 50 năm ở Pháp, nhưng trong sâu thẳm bà vẫn là một người con xứ Huế. Năm 1981, ông Amadou Mahtar M'Bow, Tổng giám đốc UNESCO, đã ra lời kêu gọi bảo tồn và tôn tạo Huế. Chính bà là người đã thiết kế huy hiệu UNESCO để vận động cho TP.Huế trở thành di sản thế giới.
Ông Phan Đình Hối nhớ lại, lần đầu tiên gặp bà vào năm 1992, ông đã ngỡ ngàng thế nào khi sau bao nhiêu năm xa Tổ quốc, bà vẫn nói một thứ tiếng Huế rất chuẩn, thứ tiếng của phụ nữ quý tộc Huế thời xưa. Bà đã chọn Huế là nơi dừng chân cuối cùng của cuộc đời mình và trao tặng Huế món quà vô giá là 386 tác phẩm nghệ thuật điêu khắc.
Những tác phẩm của bà rất đặc biệt. Nó được ghép từ những modul mà bà dùng lặp đi lặp lại. Người ta vẫn gọi đó là 7 mẫu tự của bà Điềm Phùng Thị. Theo nhà nghiên cứu Lê Thị Mỹ Ý, những modul đó vừa giản lược vừa mang dáng dấp kỷ hà, song cũng có tính biểu tượng. Nhờ đó, nó chuyển tải những khái niệm rất phù hợp với không gian kiến trúc châu Âu hiện đại. Đồng thời nó cũng mang tinh thần duy lý phương Tây. Tuy nhiên, cũng theo bà Mỹ Ý, tác phẩm của Điềm Phùng Thị vẫn không xa lạ với tư duy cảm tính phương Đông. Nhờ dạng thức hướng nội, nó thậm chí còn "Việt Nam" hơn tất thảy những gì thuần Việt.
Cũng theo bà Mỹ Ý, bà Điềm Phùng Thị cũng khai thác rất triệt để khối rỗng (khối âm) vốn là phát hiện độc đáo của nhà điêu khắc nổi tiếng H.Moore. Bà Điềm còn lồng ghép những khoảng tối sáng, thổi vào các khối rỗng đó nhiều yếu tố trừu tượng hiện đại và lối cảm nhận gián tiếp của người Việt Nam. “Từ cách sắp đặt các mẫu tự trong không gian như những đường cắt hình học với cấu trúc lô gic đậm tính vi biến, các mẫu tự alphabet của chị thực sự đã tạo dựng một trò chơi giữa không gian hài hòa hai khối âm dương, sáng tối”, bà Mỹ Ý đánh giá.
Giám đốc Viện Bảo tàng nghệ thuật quốc gia Pháp, ông Bernard Dorival, vinh danh Điềm Phùng Thị là “một trong những nhà tạc tượng tài ba nhất của thời đại chúng ta”. Nhà thơ Tố Hữu gọi bà là “một tạo hóa trong điêu khắc”. Nhà phê bình nổi tiếng người Pháp, Georges Boudaille, lý giải hiện tượng Điềm Phùng Thị như “một thành quả của sự hỗn hợp các nền văn minh và các thời đại vốn xa lạ nhau”.
Năm 1991, bà trở thành nữ nghệ sĩ gốc Á đầu tiên được ghi danh trong từ điển Larousse: Nghệ thuật thế kỷ 20. Theo nhà văn Tô Nhuận Vỹ, bà là nghệ sĩ Việt Nam duy nhất có tổ chức nước ngoài lấy tên. Đó là tổ chức “Hội bạn Điềm Phùng Thị” do những người Pháp ái mộ tài năng của bà thành lập.
Những năm cuối đời, dường như ý thức được thời gian sắp hết, bà càng say mê làm việc hơn. Mỗi khi sáng tác, bà thường đóng kín cửa phòng, ai đến thì cho trả lời là đi vắng. Nhiều đêm đã quá 12 giờ đêm bà vẫn cặm cụi trong phòng làm việc.
Người phụ nữ ấy đã vắt kiệt sức lực đến những phút giây cuối cùng để cống hiến cho đời những tác phẩm nghệ thuật giàu giá trị.
Theo Anh Trâm - Trinh Nguyễn (Thanhnien online)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Theo thông tin từ UBND Thành phố Huế, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hoàng Hải Minh vừa ký Công điện số 01/CĐ-UBND ngày 23/8/2025 của Chủ tịch UBND thành phố Huế yêu cầu các sở ngành, địa phương chủ động ứng phó áp thấp nhiệt đới có khả năng mạnh lên thành bão.
-
Đó là thông điệp của người đứng đầu Chính phủ tại Hội nghị tổng kết năm học 2024-2025, triển khai nhiệm vụ năm học 2025-2026. Thủ tướng cũng nêu rõ, giáo dục và đào tạo là nhiệm vụ chung của cả hệ thống chính trị, của toàn dân, toàn xã hội, đồng thời chuyển từ trang bị kiến thức sang phát triển năng lực toàn diện của người học.
-
Chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2025), nhân dịp kỷ niệm 30 năm thành lập Tập đoàn Vietravel, sáng ngày 22/8, tại Tp Huế đã diễn ra Lễ vận hành kỹ thuật dự án chuỗi dịch vụ Lữ hành và các dịch vụ bổ trợ có tầm vóc Quốc tế (Soft Opening Hué Plaza) tại số 01 Nguyễn Huệ - TP Huế.
-
Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), chào mừng Đại hội Đảng bộ thành phố Huế lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2025 - 2030, sáng 19/8, UBND TP. Huế tổ chức khởi công đồng thời 4 dự án hạ tầng kỹ thuật (HTKT) các khu tái định cư và nghĩa trang phục vụ giải phóng mặt bằng dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam đoạn qua TP. Huế.
-
Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2025), chào mừng Đại hội Đảng bộ thành phố Huế lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2025 – 2030, nhiều công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn thành phố Huế sẽ được khởi công, khánh thành và đưa vào sử dụng. Đây là những dự án có ý nghĩa quan trọng, góp phần phát triển hạ tầng kỹ thuật, thương mại – dịch vụ, công nghiệp, giáo dục và giao thông đô thị, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.
-
Sáng ngày 15/8 tại Nghênh Lương Đình - thành phố Huế, Grab Việt Nam phối hợp cùng UBND thành phố tổ chức lễ ra mắt và triển khai thử nghiệm dịch vụ Grab xích lô - Kinh đô xưa, trải nghiệm mới tại thành phố Huế.
-
Chiều 11/8, tại Trung tâm văn hóa, điện ảnh thành phố Huế, Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Huế tổ chức trọng thể Lễ Kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân (19/8/1945 - 19/8/2025) và 20 năm Ngày hội toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc (19/8/2005 - 19/8/2025).
-
Lễ tổng kết và trao giải thưởng Hội thi Tin học trẻ toàn quốc lần thứ 31 vừa diễn ra vào sáng 10/8, tại TP Huế. Tham dự có ông Nguyễn Chí Tài - Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch UBND TP Huế; ông Nguyễn Minh Triết - Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam, Trưởng ban Tổ chức hội thi.
-
Sau khi mô hình chính quyền 2 cấp đi vào thực tế, số lượng hồ sơ trực tuyến đạt 88,74% trong số hơn 50 nghìn hồ sơ đã nhận, xếp thứ 4/34 tỉnh/thành toàn quốc về tỉ lệ số hóa. Thông tin từ buổi họp báo thường kỳ tháng 07 năm 2025 của Ủy ban nhân dân thành phố Huế cho hay.
-
Sáng 31/7, tại trường Cao đẳng Du lịch Huế đã diễn ra “Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc năm 2025”, sự kiện hướng đến kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân (19/8/1945 - 19/8/2025) và 20 năm Ngày hội TDBVANTQ (19/8/2005 - 19/8/2025).
-
Hưởng ứng “Ngày thế giới phòng, chống mua bán người”, Bộ Công an đã phối hợp với Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và UBND TP. Huế tổ chức lễ phát động phòng, chống mua bán người năm 2025 vào sáng 31/07, với chủ đề "Mua bán người là tội phạm có tổ chức - Hãy chấm dứt sự bóc lột".
-
Chiều 30/7, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình dẫn đầu Đoàn công tác của Chính phủ đã có buổi làm việc với với Ban Thường vụ Thành ủy Huế nhằm đánh giá tình hình phát triển kinh tế - xã hội, công tác vận hành mô hình chính quyền đô thị hai cấp và định hướng đầu tư hạ tầng trọng điểm trên địa bàn.
-
Chiều ngày 30/7, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cùng đoàn công tác Trung ương đã có chuyến thăm và làm việc tại Tổ hợp Giáo dục FPT (Khu đô thị mới An Vân Dương, phường Thủy Thanh, TP. Huế).
-
Chiều 26/7, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã đến dâng hương tưởng niệm Đại tướng, cố Chủ tịch nước Lê Đức Anh tại Nhà văn hóa Đại tướng, xã Lộc An.
-
Sáng 26/7, nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947- 27/7/2025), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đến dâng hương tưởng niệm Đại tướng Nguyễn Chí Thanh tại Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh (144 Đặng Thái Thân, phường Phú Xuân).
-
Sáng ngày 25/7, Thành uỷ - HĐND – UBND – UBMTTQ Việt Nam thành phố Huế trang trọng tổ chức lễ dâng hoa, dâng hương viếng các Anh hùng liệt sĩ tại nghĩa trang liệt sĩ thành phố nhân kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025).
-
Sáng ngày 24/7, Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố Huế đã tổ chức Đại hội Đảng bộ MTTQ Việt Nam lần thứ I - Nhiệm Kỳ 2025 - 2030. Tham dự có đồng chí Phạm Đức Tiến - Phó Bí thư Thường trực Thành ủy - Bí thư Đảng ủy các cơ Đảng thành phố.
-
Tối 20/7/2025, khu vực sân khấu Sông Hương – Bia Quốc Học, Sở Văn hóa và Thể thao TP. Huế tổ chức khai mạc Ngày hội thể thao vì sức khỏe cộng đồng “Hue Sports Festival” 2025.
-
Ngày 15/7, Uỷ ban Nhân dân thành phố Huế đã có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ và Ban Thường vụ Thành uỷ Huế về việc rừng ven biển thuộc xã Quảng Công (nay là phường Phong Quảng), thành phố Huế bị chặt hạ.
.png)
.png)
