Nguyễn Đình Tú - Mùi buồn đương đại

14:40 04/09/2014

Trong tiểu thuyết Xác phàm, nhà văn Nguyễn Đình Tú dùng hình ảnh “mùi buồn” để gợi lại ẩn ức về một cuộc chiến tranh.

Nhà văn Nguyễn Đình Tú. Ảnh: Trung Dũng

Anh có thể khái quát nội dung “Xác phàm”?

Đây là cuốn tiểu thuyết đề cập chiến tranh biên giới 1979 nhưng thể hiện với lối viết đặc trưng Nguyễn Đình Tú - luôn huy động yếu tố đương đại. Hình thức câu chuyện từ đầu đến cuối miêu tả một ca phẫu thuật chuyển giới trong khi nội dung lại truyền tải cuộc chiến 35 năm trước. Để làm được điều đó, tôi dùng hình ảnh một linh hồn liệt sĩ thông qua “xác phàm” là Nam - nhân vật chính.
 

“Câu chuyện “Xác phàm” đề cập dường như là ẩn ức, không dễ nói ra. Đề tài chiến tranh biên giới thậm chí còn là tâm thế của cả dân tộc. Muốn nói mà không thể nói. Khó giãi bày nhưng phải giãi bày. Trong tác phẩm có rất nhiều chi tiết nhắc đến tâm thế đó”. 

Nhà văn Nguyễn Đình Tú


Vấn đề tâm linh, chuyện chiến tranh còn cả chuyển đổi giới tính. Quá ôm đồm trong chưa tới ba trăm trang viết?

Thực ra dày mỏng không quan trọng. Bản chất của tiểu thuyết là khai thác các vấn đề phức tạp của cuộc sống. Càng phức tạp, chất tiểu thuyết càng đậm. Chất “mỏng” hơn tốt nhất nên viết truyện ngắn.

Từ quá khứ đến hiện tại, hòa bình hay chiến tranh đều chung một cách nói chuyện. Dường như anh cố tình tạo ra loạt các nhân vật đồng màu?

Không phải đồng màu mà liên quan đến điểm nhìn trần thuật. Cuốn này tôi chọn một điểm nhìn toàn trị từ nhân vật Nam dù nhân vật rất đa dạng. Đồng nghĩa ngôn ngữ sẽ mang tính nhất quán. Phải đa điểm nhìn thì mới có sự khác biệt. Chẳng hạn như trong Phiên bản, Kín - các tiểu thuyết khác của tôi, câu chuyện được kể theo cách khác.

Người làm văn hóa nghệ thuật đang có xu hướng chọn đề tài nào đó vừa thể hiện lòng yêu nước vừa thu hút công chúng. “Xác phàm” cũng không nằm ngoài trào lưu thời thượng này?

Phải nhìn lại quá trình sáng tác của tôi suốt 20 năm qua. Tôi tương tác khá tốt với bạn đọc đương đại nên không cần thiết phải gây chú ý bởi chiêu trò này nọ. Nhà văn viết vì nhu cầu nội tại đồng thời về vấn đề bạn đọc quan tâm. 

Xưa đến nay, hai cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc và Tây Nam vắng bóng trên văn đàn. Năm ngoái tôi ra Hoang tâm, viết về biên giới Tây Nam. Năm nay là Xác phàm. Còn về nhu cầu có thể nói tôi đang lao vào một thị trường thấp. Lứa người đi mua sách và đọc sách hiện nay chủ yếu trẻ. Tôi tin đề tài này không “hot” với họ. Đặt ngược vấn đề thì tôi đang mạo hiểm trong việc bán sách nên phải viết làm sao để được quan tâm.

Tập trung quá nhiều vào các vấn đề gai góc lý tính, liệu Nguyễn Đình Tú có “khô” dần đi không?

Không phải viết về chiến tranh, tội phạm mà văn chương trở nên khô khan. Điều này phụ thuộc tạng văn của mỗi người. Tôi mạnh về nhân vật, câu chuyện nhưng không mạnh về văn. Tuy nhiên điều đó cũng không quan trọng. Quan trọng là khi thời gian trôi qua, nhà văn để lại cái gì cho văn học. 

Sách bán chạy của các tác giả trẻ hiện nay đâu cần quá cao siêu. Đôi khi chỉ là những dòng tản mạn về chuyện tình tay ba. Anh nghĩ gì về điều này? 

Từ xưa đến nay, thị trường vẫn thỉnh thoảng rộ lên vài cuốn sách tạm gọi là “á văn học” kiểu hồi ký, truyện ký, tản văn… Nó động được vào sự quan tâm nhất thời của xã hội. Một loại mốt thời thượng. Theo tôi dòng chảy văn học đúng nghĩa phải là đường đi của tiểu thuyết và truyện ngắn, đặc biệt là tiểu thuyết. 

Quay lại “Xác phàm”, anh tin có vào thế giới tâm linh không? Hay “ma” chỉ là cái cớ con người đưa ra để giải quyết tình thế?

Câu trả lời không nằm ở tôi mà ở đời sống. Trong đời sống, người ta vẫn thừa nhận một thế giới khác bên kia, đằng sau cái chết. Nhà văn khái quát đời sống, huy động cái đời sống đang có để đưa vào tác phẩm. Chung quy nó chỉ là thủ pháp.

Theo Trung Dũng - TPO

 

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Cảm nhận đầu tiên khi đọc “Văn nghệ Hà Nội những năm 1947 – 1954”, hồi ức - biên khảo của Lê Văn Ba (NXB Hội Nhà văn, 2017) là cuốn sách ngồn ngộn tư liệu và hấp dẫn. Lê Văn Ba có đủ điều kiện, hoàn cảnh và tư cách để làm việc này. Ông sống, sáng tác và hoạt động bí mật trong Hà Nội tạm chiếm, từng bị địch bắt và giam ở Nhà tù Hỏa Lò (hòa bình lập lại năm 1954 ông tròn 20 tuổi).

  • Ngày 5/12, tại thành phố Hạ Long (Quảng Ninh), Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương đã tổ chức Hội thảo khoa học toàn quốc với chủ đề "Các xu hướng vận động của văn học, nghệ thuật Việt Nam hiện nay, thực trạng và định hướng phát triển."

  • Câu chuyện về cuộc đời và tác phẩm của nhà văn Hi Lạp Nikos Kazantzakis, từng được đề cử giải Nobel Văn chương, sẽ là chủ đề của buổi hội thảo vào ngày 04/12 tới.

  • Nhà báo Ngô Ngọc Ngũ Long là một trong những cây bút thành danh từ Báo SGGP với các bài viết chân dung nhân vật, phê bình điện ảnh sâu sắc và đầy trách nhiệm. Từ sự nghiệp viết báo chuyên về điện ảnh, văn hóa, chị bước chân vào lĩnh vực phê bình điện ảnh, trở thành một trong những nhà phê bình điện ảnh chuyên nghiệp của TP.

  • Lương y Nguyễn Hữu Khai- nguyên mẫu của bộ phim truyền hình Đường đời từng hấp dẫn khán giả vừa ra mắt cuốn tiểu thuyết “Đường đời dốc đứng”.

  • Trong gần 300 trang sách của “Sự quyến rũ của chữ”, người đọc sẽ có dịp chiêm ngưỡng, khám phá thêm ý tứ, vẻ đẹp từ những trang truyện ngắn, tiểu thuyết, lý luận của tác giả trong và ngoài nước.

  • Nhiệt hứng của niềm tin

    Chính luận nhưng không khô khan, câu từ nhạy bén mà đầy cuốn hút, cảm xúc bay bổng song không hề mâu thuẫn với độ sâu sắc của tư duy. Bằng cách ấy, tác giả - nhà báo Hồ Quang Lợi đã nối dài mạch nhận thức cho người đọc về Cách mạng Tháng Mười, về nước Nga. Suy tư theo từng trang viết, mỗi người sẽ có thêm góc nhìn, sự yêu quý, lòng tin và mong muốn những điều tốt đẹp.

  • (Tản mạn về tiểu thuyết Con chim Joong bay từ A đến Z, Đỗ Tiến Thụy, Nxb Trẻ, 2017)

    Từ Màu rừng ruộng (2006) đến Con chim Joong bay từ A đến Z (2017), tôi nghĩ, Đỗ Tiến Thụy đã thực sự vạch một lối nẻo tiểu thuyết để không lặp lại mình - một điều tối kị trong sáng tạo văn chương.

  • ZÁNG MY

    Phố huyện nghèo và ga xép là một không gian khá điển hình trong việc biểu tả ngoại vi của văn chương tiền chiến.

  • Kỳ thú - Bóng hồng - Nghệ sĩ là tên gọi buổi ra mắt sách của nhà báo Hà Đình Nguyên vừa được tổ chức tại TPHCM.

  • Kỷ niệm thời thơ ấu là tên cuốn hồi ký được viết bằng tiếng Pháp của tác giả Hoàng Thị Thế, con gái thủ lĩnh Hoàng Hoa Thám (Đề Thám) - người anh hùng của núi rừng Yên Thế trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp những năm đầu thế kỷ XX. Cuốn sách được dịch giả Lê Kỳ Anh (bút danh của nhà thơ Hoàng Cầm) dịch ra tiếng Việt bằng ngôn ngữ tài hoa, trong sáng.

  • Ngày 1/10, tại TP Hồ Chí Minh, Viện Giáo Dục IRED, Quỹ Văn Hóa Phan Châu Trinh và Sáng kiến OpenEdu tổ chức Lễ công bố Giải Sách Hay lần thứ VII, năm 2017. Sự kiện đã thu hút sự tham gia của đông đảo giới thức giả, chuyên gia, doanh nhân, báo giới và nhất là các độc giả trẻ mê sách trên khắp cả nước.

  • Sống đời của chợ (Công ty CP sách Tao Đàn, NXB Hội Nhà văn) mà tác giả Nguyễn Mạnh Tiến vừa cho ra mắt có thể xem là tập khảo cứu công phu nhất từ trước đến nay về bản chất văn hóa và chức năng của chợ trong cấu trúc làng của người Việt ở Bắc bộ và mở rộng ra vùng Thanh - Nghệ.

  • trời xanh đầm đìa hai mắt 
    (Bao giờ cho đến mùa thu -  Vũ Từ Trang)

  • VŨ TRỌNG QUANG

    Câu chuyện của những ngôi thứ ba: Cây cột điện: biểu trưng của Hắn, nhân vật trung tâm có thể là ngôi thứ nhất; Chàng & người tình vuột mất; Gã nhà thơ say xỉn & tờ báo; sau nữa là Nàng, cô gái điếm về chiều.

  • Cuốn sách "Nhìn. Hỏi. Rồi, Nhảy đi!" của tác giả Thi Anh Đào như một đề cương tổng quát để trả lời câu hỏi: "Làm thế nào để các em học sinh đừng ngồi nhầm chỗ".

  • Chưa bao giờ sách văn học nước ngoài lại xuất hiện trên các kệ sách nhiều như bây giờ. Hầu hết các tác phẩm văn học đình đám, best seller, đoạt giải trong các cuộc thi lớn... đều nhanh chóng được dịch ra tiếng Việt và xuất bản ở trong nước.

  • (Đọc Đỉnh cao hoang vắng, tiểu thuyết của Khuất Quang Thụy, Nxb Văn hóa dân tộc, 2016)

  • Đền thơ có bác Văn Thuỳ
    Rạ rơm chộn rộn, vân vi nỗi đời
    Thơ ca cứ tưởi tười tươi
    Chéo ngoe cẳng ngỗng tơi bời gió mưa

  • Sáng 7/9, tại Hà Nội, buổi gặp gỡ và giao lưu cùng tác giả Trần Tố Nga nhân dịp ra mắt tác phẩm "Đường Trần" với chủ đề "Ngọn lửa không bao giờ tắt" đã được tổ chức với sự góp mặt của đông đảo độc giả các thế hệ.