Ngón trăng
Ngón tay chỉ mặt trăng - Ảnh: thanhcavietnam.net
Vào thiền ngồi quán cửa không Mà sao thấy núi thấy sông2 như là Đường lành Cực lạc thì xa Đường gai dậm xuống Ta bà thì đau Phật Đà đã nói gì đâu3 Chúng sinh vọng mống truy cầu đảo điên Căn trần thức4 dụ nhân duyên Tiếng chuông vô ngã buông liền quả mê Sắc thân ngỡ cội Bồ Đề5 Thiền na rụng ngón6 trăng về cõi không... ------------------ (1) - Ngón trăng tức ngón tay chỉ trăng. Phật nói giáo lý của Ngài như ngón tay chỉ mặt trăng chứ không phải là trăng. Ngón tay là phương tiện hoặc chân lý tương đối (tục đế), còn mặt trăng biểu tượng cho mục đích là Đạo, là chân lý tuyệt đối (chân đế). Đừng nhầm ngón tay với mặt trăng. (2) - Trong giới thiền môn có một thiền thoại phát xuất từ kinh nghiệm tu chứng của Thiền sư Thanh Nguyên Duy Tín, rằng: Khi chưa tu thấy sông là sông, núi là núi. Khi tu rồi thấy sông không còn là sông núi không còn là núi. Khu tu đã ngộ lại thấy sông là sông núi là núi. Tuy nhiên, cái “thấy” sông là sông núi là núi khi chưa tu và khi đã đắc đạo là hai cảnh giới (trạng thái) khác nhau. Một đằng là thấy bằng sự tác ý phân biệt (nhị nguyên), một đằng là thấy bằng trực giác uyên nguyên, giữa cái thấy và cái bị thấy không có sự phân biệt. Có một chuyện thiền rất điển hình về cái “thấy” này: Sư Trí Thông: “Ta đại ngộ rồi”. Thiền sư Quy Tông hỏi: “Nhà ngươi thấy được đạo lý gì mà nói là đại ngộ?”. Trí Thông đáp: “Ni sư là đàn bà”. Quy Tông kinh ngạc gật đầu chứng khả. (3) - Phật Đà: một trong những danh hiệu của Phật Thích Ca (không phải Phật A - Di - Đà), sau 49 năm thuyết pháp, cuối cùng Ngài nói: “Ta chưa nói pháp nào cả”. (4) - Căn, trần, thức là các yếu tố trong cấu trúc của Tâm (theo duy thức học) và cũng là những món mục, những tác nhân trong thập nhị nhân duyên (nhân quả). (5) - Bồ Đề: sự giác ngộ, tĩnh thức, chứng quả vị thánh. Thần Tú là đệ tử xuất sắc nhất về mặt học vấn của Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn và là người khả dĩ nhất nối tổ dòng thiền, có làm bài kệ rằng: Thân là Bồ Đề cội Tâm như gương sáng đài Ngày ngày siêng phủi bụi Khỏi bị nhuốm trần ai Huệ Năng khi đó chưa có danh phận gì, thậm chí chưa được xuống tóc như một sa di nhưng đã chứng đạo và làm bài kệ “phản biện”: Bồ Đề vốn không cội Gương sáng chẳng phải đài Nguyên chẳng có một vật Sao gọi phủi trần ai Qua 2 bài kệ, Ngũ Tổ thấy Huệ Năng có trình độ tâm chứng diệu hữu hơn và truyền tâm ấn để Huệ Năng trở thành Lục Tổ Thiền tông. (6) - Sư Câu Chi thường giơ một ngón tay lên khi có ai hỏi về cốt chỉ của đạo Phật. Một chú tiểu bắt chước liền bị sư chặt đứt ngón tay. Chú tiểu bỏ chạy, sư đuổi theo. Khi chú tiểu vừa quay đầu lại thì sư giơ ngón tay lên, lập tức chú tiểu hoát ngộ. Mục đích rốt ráo của thiền là làm cho “rụng” ngón tay chỉ trăng và đưa trăng về cõi không. (SDB 10-2010) |
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Nhà thơ Mạnh Lê - Tổng Biên tập Tạp chí Xứ Thanh - mất tháng 4 năm 2008. Tạp chí Sông Hương kính thành chia buồn cùng gia đình và thân quyến anh!
-
LGT: Tôi được Giáo sư Nguyễn Khắc Phi tặng quyển “Cụ Hoàng Niêm đất Hương Sơn” do NXB Thuận Hoá phát hành ở Huế năm 2007 nên tôi đã có may mắn được thưởng thức những bài thơ của cụ Nguyễn Khắc Niêm, một vị tiến sĩ trước kia đã từng giữ chức Phủ Doãn Thừa Thiên và sau này là uỷ viên chấp hành Liên Việt Liên khu IV. Đọc sách này tôi được hiểu thêm về tài đức, nhân cách của vị nhân sĩ yêu nước này. Sự ngưỡng mộ cuộc đời cụ đã khiến tôi mải mê hoạ lại những bài thơ của cụ. Dưới đây là những bài thơ hoạ kèm theo những bài nguyên tác tương ứng.
-
LTS. Sau mấy chục năm phiêu bạt, cuối năm 2002, Giáo sư Nguyễn Khắc Dương trở về Huế là nơi ông đã sống thời trẻ. Trong cuộc đời hơn 80 năm của mình, ông đã sắm nhiều “vai”: Trước 1975 là Q. Khoa trưởng Văn - Triết Đại học Đà Lạt; những năm gần đây, nhiều người lại biết ông với tư cách dịch giả bộ tiểu thuyết “Vạn Xuân” đồ sộ viết về Nguyễn Trãi của nữ văn sĩ Pháp Yveline Féray; ông từng được mời đến giảng về Ki tô giáo ở Trường viết văn Nguyễn Du… Mới đây, trên Tạp chí “Văn hoá nghệ thuật” (số 2-2008) nhà nghiên cứu Đỗ Lai Thuý lại gọi ông là “Người tìm mình qua những xung đột văn hoá”. Sông Hương giới thiệu chùm thơ trích từ bản thảo (chưa in) của ông – một bài thơ Đường tiêu biểu cho giọng điệu dí dỏm, châm biếm của một ông “đồ Nghệ” và hai bài thơ hoạ đậm chất trữ tình.
-
tôi chẳng có gì để lại cho emđêmtiếng dế giun râm ran vách tốicó một hang sâuhạt lửa xanh và ký ức!
-
Gió cát hồn quê luồn bậu cửaCHút mỏi mòn thầm lặng bóng xưaLửa như bàn tay xoa ký ứcHương ngày cũ rực hồng trong mưa
-
Qua cơn mưa dài xứ HuếHoàng hôn ủ nắng bên trờiMây trôi ngọn nguồn hư huyễnRu hồn cỏ đá rêu phong
-
Tặng nhà thơ, nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường sau một cơn bạo bệnh
-
Sông chảy đời sôngĐôi bờ tiễn biệtĐôi bờ không hay biếtĐôi bờ phụng sự song đôi.
-
Những ý nghĩ chẳng còn cảm giác được bấu víuLên chiếc cửa thông gió của trái timThành phố như chiếc thảm đen đồng loãChạm bóng ai cũng vô tình.
-
Tôi tìm theo lông ngỗngLạc vào quán rượu chiềuLông ngỗng nào có thấy...Người bên người liêu xiêu
-
Ngỡ như sáu bề toàn nướcDưới trên phải trái trước sauTrên bờ hai bên khó hợpDưới đầm một dễ thuyền mau...
-
Ơ hờ gió ơ hờ mâyta xênh xang lướt trọn ngày Tam Giangchiều buông tím cửa Thuận Annhấp nhô cát trắng thời gian vô thường
-
...Ngày ơi ngày ngày mong manh quá Người bỏ ta đi hạ trắng rồi...
-
LTS: Một tác giả viết văn xuôi nhưng “nhảy” sang thơ với bước chân khá vững vàng. Thơ Nguyên Quân không màu mè. Anh nhìn thẳng sự vật như nhìn vào chính bản thân mình. Nguyên Quân diễn đạt nỗi buồn bằng trái tim thi sĩ. Đằng sau cái tưởng như bất cần, hoang mang, là một nỗi yêu đời, yêu người day dứt, trĩu nặng. Nguyên Quân là hội viên Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế.
-
Mây bên trời hào phóngThay áo mới dâng đờiNghe quê xưa đồng vọngLời mẹ ru xa vời
-
Trăng treo đầu núilạnh câyMắt đêm rung nhẹRớt đầy giọt sương
-
Quý tặng chị Quỳnh, tác giả mở đầu loại tranh bằng hoa lá ép
-
NHỤY NGUYÊN“... là một dạng linh hồn nghiệp thức, thơ cũng cần phải Tu để khai ngộ bản thể của linh hồn náu tạm trong những hư danh huyễn ảo”.
-
Sương khuya HuếVề đan nghiêng thềm lạnhThoáng dáng người sau rèm lặng chờ trăng
-
Ơi con sông xanh màu lục diệpThạch xương bồ vương hương trong rong!Ai đã uốn những đường cong tuyệt đẹp Trên lối về châu Hoá nét thong dong?
.png)
.png)
