Mở thêm những cách đọc hay

14:23 29/01/2021

Nỗ lực không ngừng nghỉ của các nhà nghiên cứu lý luận văn học Việt Nam trong nhiều thập niên qua là giới thiệu, nghiên cứu, tổng thuật các hệ thống lý thuyết để vận dụng vào nghiên cứu thực tiễn văn học.

Công việc đó âm thầm, mẫn cán, trách nhiệm, đòi hỏi một sự sẻ chia và  “hy sinh” từ những nhà lý luận nghiên cứu chuyên sâu.

Kế thừa và phát triển những thành tựu nghiên cứu về tự sự học, Ma thuật của truyện kể (NXB Khoa học xã hội) của TS Cao Kim Lan là chuyên luận hấp dẫn người đọc. Cuốn sách từng nhận tặng thưởng loại A cho tác phẩm lý luận, phê bình của Hội đồng Lý luận, phê bình VHNT T.Ư.

Tác giả đã dẫn người đọc tìm hiểu chiều sâu lý thuyết tự sự học qua diễn ngôn của W. Booth. Theo đó, nói một cách hình tượng “ma thuật của truyện kể” là năng lực của người cầm bút tạo nên sức hấp dẫn của tác phẩm thông qua cách thức, thủ pháp kỹ thuật  trong truyện kể. Chuyên luận gồm hai phần. Phần 1, tác giả tập trung vào “những lát cắt của tự sự học” khái quát nội dung nghiên cứu lý thuyết về tự sự học. Tác giả tìm tòi, tiếp thu nhuần nhuyễn lý thuyết tự sự học để vận dụng và nghiên cứu, diễn giải các hiện tượng văn học một cách thuyết phục, mang đến cho công chúng một cách thức đọc, phương thức đọc, “kỹ thuật kể chuyện các thủ pháp” nhằm dẫn người đọc hướng đến nhiều cách đọc, cách khám phá khác nhau về tác giả, tác phẩm văn học. Trong phần 2, Cao Kim Lan đã thực hiện trọn vẹn và khéo léo các phương thức đọc, thủ pháp kỹ thuật khi diễn giải một số tác phẩm, tác giả văn học Việt Nam, soi chiếu trên nhiều phương diện nghệ thuật, qua phương thức đọc, cách đọc khác nhau xuất phát từ góc độ người kể chuyện.

Với Ma thuật của truyện kể của Cao Kim Lan, người đọc “tình nguyện” đọc trong một tâm thế đi giải mã, tìm kiếm những vẻ đẹp khác lạ của văn chương nghệ thuật từ những điều tưởng như bình dị, xưa cũ. Tác giả buộc người đọc phải trầm tĩnh xem xét, suy ngẫm, đưa ra lựa chọn hình thức đọc; buộc người đọc phải đối sánh, tìm hiểu ngọn nguồn của một tác phẩm văn chương. Bởi lẽ, năng lực của người cầm bút làm nên nội lực cho tác phẩm văn học. Một tác giả nổi tiếng, một tác phẩm hay được soi chiếu dưới góc độ của người kể chuyện theo lý thuyết tự sự học, tự thân nó đã sản sinh ra một thứ ma lực hấp dẫn người đọc.

Trước những vấn đề lý luận vẫn được coi là khó, là khô khan - chuyên luận này vừa đủ sự sắc bén để diễn ngôn thành công các vấn đề lý thuyết, vừa đủ độ mềm mại thuyết phục, hấp dẫn người đọc/công chúng trước vấn đề thực tiễn của đời sống văn chương. Cuốn hút và say mê, độc đáo và khác lạ chính là sự tiếp nhận của những độc giả lý tưởng (giới nghiên cứu lý luận phê bình, học sinh - sinh viên), giới sáng tác, các nhà hoạt động báo chí nghệ thuật khi tiếp nhận tác phẩm văn chương. Đó là điều mà tác giả hướng tới qua cuốn sách. Cũng là điểm độc đáo của chuyên luận, ẩn chứa trong trái tim nhiệt huyết của một nhà nghiên cứu.


Theo Song Mua - Thời Nay

 

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Cảm hứng thi ca gợi lên từ những dòng sông lâu nay đã đeo, đã bám vào nhiều nhà thơ. Và quả thật, cũng có nhiều bài thơ hay được hình thành. Nhưng làm hẳn 108 bài thơ về một dòng sông - sông Thương - như Nguyễn Phúc Lộc Thành vừa công bố, thì quả là hiếm.

  • Các tập truyện vừa "tái ngộ" bạn đọc gợi nhớ phong vị văn chương đặc sắc của làng viết hơn 20 năm trước.

  • Những ồn ào, náo nhiệt dừng sau cánh cửa. Phan Hồn Nhiên bước vào quán cà phê, ít nhiều gợi liên tưởng tới hình ảnh của phụ nữ Hà Nội xưa, nhưng ẩn trong dáng vẻ ấy là đam mê văn chương đầy mãnh liệt. 

  • Diệu Ái (31 tuổi) là một trong những tác giả trẻ hiện nay của Quảng Trị, đang nỗ lực không ngừng để dần khẳng định tên tuổi của mình trong lòng bạn đọc yêu văn chương.

  • Thực hiện Kế hoạch công tác năm 2018, Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam uỷ quyền cho Liên chi hội Nhà văn Việt Nam khu vực phía Bắc tổ chức Hội thảo: “Tác phẩm hay - đích đến và giải pháp”. Hội thảo diễn ra ngày 7/9/2018 tại Nhà khách Đoàn 16 - Khu du lịch Núi Cốc, tỉnh Thái Nguyên.

  • Nét chữ áo thơ hiện dáng người là tên buổi tọa đàm về cuốn sách Đốt lò hương cũ của cố thi sĩ Đinh Hùng nhân dịp cuốn sách được tái bản và ra mắt tại Hà Nội vào sáng 6/9. Buổi tọa đàm có sự tham gia của Nhà phê bình văn học Phạm Xuân Nguyên, Tiến sĩ văn học Nguyễn Thanh Tâm, Tiến sĩ ngôn ngữ học Đỗ Anh Vũ.

  • "Miếng ngon nhớ lâu". Đọc câu thơ hay cũng tựa như được ăn miếng ngon. Khó quên. Thơ về hạt mưa, xưa nay thiên hạ đã tìm cảm hứng và đã viết.

  • Tác phẩm tái hiện kỷ niệm, tình bạn của những đứa trẻ sống trong khu tập thể cũ ở Hà Nội.

  • Cuộc tình và sự nghiệp của cặp vợ chồng nhà thơ Lưu Quang Vũ – Xuân Quỳnh đã nổi tiếng và được ngưỡng mộ như một hiện tượng trong giới văn nghệ sĩ Việt Nam. Dù thời gian chia xa đã 30 năm nhưng người thân, bạn bè và công chúng vẫn chưa bao giờ nguôi quên tài năng của cặp đôi này.

  • Tập truyện ngắn “Đạo sắc màu máu” của tác giả Từ Khôi do NXB Thanh Niên vừa xuất bản gồm 7 truyện viết về 5 nhân vật lịch sử. Mỗi tác phẩm đều có những chi tiết tạo nên dư ba. Những chi tiết này có thể rất ít người biết.

  • 10 năm sau ngày nhà văn Sơn Nam rời cõi tạm, những di sản mà "ông già Nam bộ" để lại khiến nhiều người ngưỡng mộ. Không chỉ những người thân thiết với ông, độc giả khắp nơi cũng chung tay vì những di sản mà ông để lại.

  • Cầm bút từ khi còn mặc áo lính nhưng Trung Trung Đỉnh tự nhận thuộc lớp nhà văn trưởng thành sau 1975. Bên cạnh mảng đề tài lớn về cuộc sống và chiến đấu của đồng bào Tây Nguyên (Lạc rừng, Lính trận, Ngược chiều cái chết...) là những tác phẩm viết về đề tài hậu chiến, với Ngõ lỗ thủng, Tiễn biệt những ngày buồn... đi sâu vào guồng quay âm thầm mà khốc liệt của hiện thực đời sống mới với “trăm chiều dở dang”.

  • NXB Trẻ tái bản sách, trao học bổng cho học trò nghèo, mở cuộc thi bình văn Sơn Nam và nhiều hoạt động tưởng nhớ "Ông già Nam bộ".

  • Nhà văn Trung Trung Đỉnh thuộc thế hệ các nhà văn trưởng thành sau năm 1975 với những tiểu thuyết viết về đề tài Tây Nguyên và cuộc sống, xã hội thời hậu chiến được giới chuyên môn và bạn đọc yêu thích. Sáng 21/8 tại Hà Nội, Nhà xuất bản Trẻ giới thiệu và ra mắt bộ 7 cuốn sách của nhà văn Trung Trung Đỉnh cùng buổi trò chuyện mang tên: Những khoảnh khắc đời người.

  • 32 truyện ngắn, cực ngắn của Nguyễn Hoàng Anh Thư dùng hình ảnh siêu thực để khắc họa ẩn dụ về đời sống.

  • Nhằm góp phần khẳng định tầm vóc của Á Nam Trần Tuấn Khải, hội thảo khoa học về cuộc đời và sự nghiệp của ông đã diễn ra ngày 18-8 tại Hà Nội với sự tham dự của nhiều nhà nghiên cứu và đông đảo những người yêu thơ Việt Nam. 

  • Bên cạnh mảng đề tài chiến tranh cách mạng, nhà văn quân đội Hữu Mai (1926 – 2007) còn là cây bút viết truyện trinh thám hàng đầu nước ta.

  • Môi trường thiên nhiên đang bị xâm hại nghiêm trọng trong nhiều năm qua. Ngoài báo chí, không ít tác phẩm văn chương của các nhà văn Việt Nam và thế giới đã cất lên tiếng nói, những lay trở trong đời sống nhân sinh cũng như những mối lo lắng về bầu khí quyển.

  • Ngày 6-8, sau khi rà soát lại toàn bộ cuốn Gạc Ma - Vòng tròn bất tử, NXB Văn học đã công bố 17 đính chính của cuốn sách này, trong đó phần lớn là những lỗi do sai sót về mặt chính tả.

  • Sống ở nhiều nơi, trải nghiệm nhiều nền văn hóa, các trang viết của nhà văn Pháp gốc Việt Thuận không chỉ dừng lại ở vấn đề quê hương hay hiện thực nơi đang sống.