Năm 2015, doanh thu ngành văn hóa phẩm của nước ta đạt 2.000 tỉ đồng, tổng lượng bia các loại được tiêu thụ ước tính đạt hơn 3 tỉ lít, tương đương 66.000 tỉ đồng, trung bình mỗi người Việt bỏ ra 2,5 giờ/một ngày để lướt facebook.
6% dân số Việt Nam hoàn toàn không đọc sách, 44% thỉnh thoảng mới cầm một cuốn sách lên để đọc và 30% đọc sách thường xuyên (ảnh mang tính minh họa). Ảnh: ĐẶNG CHUNG
Tỉ lệ tiêu thụ bia và dùng facebook được dự đoán sẽ tiếp tục tăng, trong khi mức trung bình số người không đọc hết một quyển sách trong năm của người Việt dự đoán sẽ không được cải thiện. Chúng ta liên tục hô hào phát triển văn hóa đọc và khuyến khích người dân đọc sách để tích lũy tri thức, nhưng thực tế đáng buồn là người Việt vẫn lười đọc sách...
Chi cho nhậu nhẹt nhiều gấp 33 lần chi cho văn hóa phẩm
Trong báo cáo tổng kết năm 2015 và chương trình công tác trọng tâm năm 2016, Cục Xuất bản, in và phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) công bố những con số ấn tượng: Năm 2015, toàn ngành đã xuất bản được hơn 24.000 cuốn sách với hơn 270 triệu bản; 375 loại văn hóa phẩm với hơn 22 triệu bản, tổng doanh thu ước đạt hơn 2.000 tỉ đồng.
Nhìn vào con số này, nhiều người vội vàng thấy... mừng vì cho rằng 2.000 tỉ đồng là số tiền lớn, đặc biệt ý nghĩa khi nó phục vụ cho việc đọc và lĩnh hội tri thức. Nhưng khi đặt nó cạnh những con số khác thì không khỏi “giật mình”. Ví dụ: Theo báo cáo về tỉ lệ người Việt đọc sách của Vụ Thư viện (Bộ VHTTDL), có tới 26% dân số Việt Nam hoàn toàn không đọc sách, 44% thỉnh thoảng mới cầm một cuốn sách lên để đọc và 30% đọc sách thường xuyên.
Còn theo thống kê của Bộ VHTTDL: Mỗi năm trung bình 1 người Việt đọc không hết 1 cuốn sách (cụ thể là 0,8 cuốn). Đó chỉ là con số tương đối, nhưng cho thấy tỉ lệ đọc sách của người Việt hiện nay quá thấp so với các nước trong khu vực và thế giới. Ở các nước Âu, Mỹ, trung bình mỗi người đọc khoảng 12 cuốn sách mỗi năm. Tại Nhật Bản, trung bình 1 người 1 tháng đọc hết một cuốn sách.
Khoản tiền 2.000 tỉ đồng mua văn hóa phẩm (trong đó có sách) của người Việt chỉ bằng 1/33 tiền chi cho việc nhậu nhẹt. Theo Bộ Công Thương, trong 11 tháng năm 2015, sản lượng bia các loại ước đạt 3 tỉ lít, tương đương với chi 3 tỉ USD - hơn 66.000 tỉ đồng.
“Tôi đã nghe được một học thuyết thế này: Đọc sách thì hay buồn ngủ, vì vậy phải uống bia vào cho tỉnh táo mới đọc sách được, nên người ta tiêu tiền nhiều cho việc uống bia. Nhưng nhìn từ thực tế, uống bia xong lại buồn ngủ, đi xe gây tai nạn, vừa không đọc được sách lại không an toàn cho bản thân. Nói thế để thấy, người dân bao biện nhiều cho việc thích uống bia và lười đọc sách. Điều này còn đáng lo hơn cho vấn đề nhận thức, lĩnh hội tri thức trong cộng đồng. Người ta vẫn ví sách là nguồn tri thức vô giá của nhân loại, chúng ta không đọc để lĩnh hội tinh hoa đó, mà lại mê “chém gió” ở hàng bia” - Giáo sư Lê Văn Lan chia sẻ.
Chăm “còm phây”,lười đọc sách
Cả nước hiện có 30 triệu người dùng mạng xã hội Facebook (trong đó có 27 triệu hoạt động trên thiết bị di động), tính riêng mỗi ngày có 20 triệu người (17 triệu trên thiết bị di động). Con số này cao hơn 13% so với mức sử dụng mạng xã hội trung bình mỗi ngày trên toàn cầu. Cùng đó, người Việt hiện dành khoảng 2,5 tiếng mỗi ngày trên Facebook, nhiều hơn 1 giờ so với các mạng xã hội khác, gấp đôi thời gian dành để xem tivi và gấp nhiều lần thời gian dành để đọc sách.
Sẽ không đáng lo nếu người dân dùng facebook để kết nối, lĩnh hội thông tin. Nhưng điều đáng buồn là cư dân mạng dùng công cụ này để học hỏi, tìm kiếm thông tin thì ít, mà để cổ súy phong trào “ném đá”, từ trong nhà ra thế giới, tung tin nhảm, thậm chí làm những trò “trẻ trâu” như thách đố cả IS chỉ nhằm mục đích câu like... thì nhiều. Rất nhiều câu chuyện đau lòng từ thế giới ảo nhưng hậu quả thật đã xảy ra. Đánh nhau vì thách nhau trên facebook, tự tử vì bị bôi nhọ, xúc phạm trên face, bị phạt tiền, thậm chí vướng vào lao lý vì tung tin nhảm.
Chia sẻ về vấn đề này, hoa hậu Đặng Thu Thảo cho biết: “Người Việt chúng ta đang lười đọc sách, nhất là lớp trẻ, độ tuổi cần đọc nhiều, nghe nhiều để biết cách ứng xử và tích lũy tri thức. Các bạn cứ viện ra đủ lý do, nào là sách ngày nay không hấp dẫn, không hứng thú bằng các phương tiện nghe, nhìn và giải trí khác, nhưng đó chỉ là ngụy biện. Nhiều bạn trẻ chăm chỉ lên face, có khi chỉ để “ném đá” cho có phong trào, nhưng lại chẳng thể dành ra 2 tiếng mỗi ngày để đọc sách. Trước đây, tôi cũng lười đọc, nhưng giờ thì không. Buồn có thể đọc những cuốn truyện cười để vui lên, cần tìm hiểu các vấn đề như thời trang, kinh doanh, hay hướng nghiệp đều có thể tìm trong sách vở”.
Tất cả đều bắt đầu từ thói quen. Tiếc thay cho những ai không có thói quen đọc sách. Xây dựng thói quen đọc sách cho mình và người khác là việc khó, nhưng không thể không làm, vì đấy là việc có ích, thiết thân, trước hết cho chính mình.
Theo LĐO
Sau hơn 20 năm xuất hiện tại Việt Nam, internet ngày càng đi sâu vào cuộc sống, tạo ra những thay đổi to lớn từ thói quen hàng ngày, tới cách làm việc, giao tiếp, tương tác xã hội, quan niệm về không gian, thời gian... Những thay đổi ấy đòi hỏi xây dựng các giá trị văn hóa mới - văn hóa mạng.
LÊ HOÀNG TÙNG
Vai trò của thể dục, thể thao đã được xã hội thừa nhận, đánh giá là một trong những nhân tố quan trọng tác động đến sự phát triển của mỗi cá nhân và đất nước.
Tác phẩm sơn mài “Vườn xuân Trung Nam Bắc” của danh họa Nguyễn Gia Trí - một bảo vật quốc gia đã bị hư hại nặng nề sau quá trình làm vệ sinh của Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về công tác bảo quản, tu bổ, phục chế.
Di tích xuống cấp là một trong những vấn đề tồn tại song hành với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản ở Hà Nội. Bên cạnh những khó khăn về nguồn kinh phí, tình trạng tùy tiện trong tu bổ, tôn tạo cũng đang là bài toán đòi hỏi có giải pháp khắc phục hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững giá trị di sản.
Tính đến đầu năm 2019, qua 7 đợt công nhận theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Việt Nam đang sở hữu 164 hiện vật, nhóm hiện vật được tôn vinh là bảo vật quốc gia. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, vấn đề ứng xử với các bảo vật quốc gia đang tồn tại nhiều số bất cập, nhất là tình trạng can thiệp thô bạo với không ít hiện vật khiến dư luận bất bình.
Dự án “Tương lai của truyền thống” vừa tổ chức buổi trò chuyện “Cảm hứng nghệ thuật Tuồng”. Với sự tham gia của NSND Mẫn Thị Thu, NSƯT Phạm Quốc Chí, NSƯT Nguyễn Ngọc Khánh, Nghệ sĩ Nguyễn Thành Nam một lần nữa những bất cập trong công tác bảo tồn và phát triển nghệ thuật Tuồng đã được chính người trong cuộc chia sẻ.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Gọi là “Chuyện bên lề” vì chủ trương xây Khu Lưu niệm nhà thơ Tố Hữu (KLNTH) là của UBND Tỉnh Thừa Thiên Huế, tôi “bỗng dưng” bị lôi vào cuộc do đã viết bài “Ngày Xuân thăm quê nhà thơ Tố Hữu” đăng trên báo Văn nghệ số Tết Mậu Tuất - 2018.
Phát biểu tại hội nghị kiểm tra, đánh giá việc triển khai, thực hiện Nghị quyết 33 về xây dựng và phát triển văn hóa con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước tại địa bàn TP.HCM ngày 20/4/2019, ông Võ Văn Thưởng - Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhận định: “Văn hóa TPHCM đã phát triển nhưng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng”.
Để hạn chế bạo lực học đường, có ý kiến cho rằng, bên cạnh kiểm soát, ngăn chặn những clip độc hại, bạo lực trên mạng xã hội, cần đưa giá trị sống và kỹ năng sống đến học sinh và giáo viên, qua đó tạo môi trường giáo dục thân thiện hơn, khiến học sinh hạnh phúc hơn.
5 năm kể từ khi Ngày Sách Việt Nam ra đời, khắp các địa phương trên cả nước, hoạt động cổ vũ cho văn hóa đọc được tổ chức rộng rãi. Tại các hệ thống giáo dục đào tạo, phong trào đọc sách cũng lan tỏa mạnh mẽ.
Thần tượng là một nhu cầu thiết yếu của thế hệ trẻ, nó cần thiết như cơm ăn nước uống hàng ngày. Có phải chăng xã hội chúng ta đang thiếu vắng những anh hùng, những con người bình thường, những sự việc bình thường đã trở nên quý hiếm, được nêu gương khiến thế hệ trẻ tìm đến những kẻ giang hồ cộm cán, những kẻ tìm mọi cách để gây sốc trong đời sống và trên mạng xã hội?
Tại Hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề: Xây dựng trường mầm non hạnh phúc và nói không với bạo lực học đường, diễn ra sáng 9.4, chuyên gia giáo dục Đan Mạch, PGS. Jette Eriksen khẳng định, để đẩy lùi bạo lực học đường, chúng ta phải xây dựng một nền giáo dục với những phương pháp sư phạm đầy nhân văn và thân thiện với trẻ, kết hợp quan điểm của trẻ em trong tất cả những gì chúng ta làm.
Thông qua cuộc thi “Đại sứ văn hóa đọc”, các em đã có những cảm nhận hết sức tuyệt vời về vai trò của đọc sách, của văn hóa đọc.
NGUYỄN THANH TÙNG
Trong số ra ngày 25 tháng 11 năm 1990, một tờ báo chủ nhật xuất bản ở Hà Nội đăng bài "Giáo dục gia đình - S.O.S" của bạn đọc Lê Hòe.
Chúng ta đã nói quá nhiều về sự xuống cấp đạo đức cá nhân và xã hội mà chưa chỉ ra được căn nguyên sâu xa của nó là gì, nằm ở đâu và phải làm gì, tháo gỡ như thế nào… Sức mạnh đến từ nhiều thiết chế xã hội, trong đó có báo chí với vị thế và tầm ảnh hưởng rộng lớn.
Chủ trương xã hội hóa các hoạt động văn học - nghệ thuật trong đó có nghệ thuật sân khấu đã được triển khai thực hiện hơn 20 năm nay… Tuy nhiên, theo họa sĩ - NSND Lê Huy Quang, quá trình này với sân khấu vẫn đang như một vòng tròn quẩn quanh chưa xác định được hướng đi cụ thể.
Đi dạo trên nhiều tuyến phố của Hà Nội bắt gặp nhiều biển hiệu đề bằng tiếng nước ngoài. Ngay cả khi chúng ta đón lượng khách du lịch kỷ lục là 15 triệu lượt/người trong năm 2018 thì điều này không chỉ chứng tỏ chủ các cửa hàng, công ty thiếu tự tôn văn hóa dân tộc mà còn vi phạm quy định pháp luật.
Xã hội phát triển, các khu đô thị mọc lên ngày một nhiều. Dạng nhà chung cư cao tầng, nhà ống, nhà liền kề, biệt thự phát triển mạnh mẽ dẫn đến sự thay đổi lớn về sinh hoạt của người Việt. Từ đó dẫn đến thay đổi đáng kể về vị trí, vai trò và chức năng của Ban (bàn) thờ gia tiên…
Câu hỏi khá táo bạo, tương tự như khi người ta tính chuyện bứng một gốc cây cổ thụ ngàn năm, rễ của nó đã lan rộng cả dải đất hình chữ S, tán của nó xòe cả bầu trời vùng biển đông, toan ngắt cành ngắt lá đem trồng đi chỗ khác, hoặc chừng như muốn xem bói một quẻ nhờ vào lời thần thánh hoặc tìm nhà bác học phán cho một câu điều chỉnh. Tôi thì tôi không dám nói chuyện điều chỉnh – hai chữ rất thời thượng của thời… hậu cách mạng bứng gốc, nay bớt lại chỉ điều chỉnh thôi nhưng điều chỉnh cái gì, ai điều chỉnh?
Trong xã hội dịch chuyển, Tết với mỗi thế hệ mang giá trị, ý nghĩa khác nhau. Nếu nhiều gia đình trẻ có thể đóng cửa dắt nhau đi du lịch, đón và chơi Tết ở một nơi xa thì với không ít người cao tuổi, ngày Tết vẫn mang giá trị truyền thống bất biến. Tuy nhiên, một điều chung nhất dễ nhận thấy, đó là trong tâm thức mỗi người Việt luôn trân trọng những giá trị linh thiêng ngày Tết cổ truyền.