PHÙNG TẤN ĐÔNG
Đời là thế. Hơi đâu mà phải hoa chân múa tay thanh minh trước bàn dân thiên hạ điều này điều nọ không mấy hay ho về mình.
Minh họa: NHÍM
Thói thường người ta cứ xoi mói, đặt điều về tình cảnh phởn phơ, vô tư của bọn độc thân làm như bọn hắn sống ở cõi trên, khác người trần mắt thịt hoặc giả bọn hắn sống chuyên mần chuyện bậy bạ trai trên gái dưới mèo mả gà đồng, hoặc là loại không biết thương cha già mẹ yếu đêm ngày mong chút cháu bế bồng... Với riêng đàn ông, cũng có người nào đó lo ngại rằng cuộc sống gia đình với bao tuế toái phiền lụy của nó ảnh hưởng “nghiêm trọng” đến đời sống riêng tây hoặc giả họ - vì quá chuộng tự do - đâm dan díu lừng khừng, yêu sớm buông trưa dang dang dở dở cố trì hoãn giờ lên “đoạn đầu đài”... Nhưng rồi. Đời là thế, tránh trời không khỏi nắng, trời không chiều lòng ai hết. Độc thân hoài cũng ngán, thi thoảng lên cơn thèm lứa lứa đôi đôi, gặp phải tay mơ mộng có nguy cơ thành nhà thơ thì sự thể trở nên “trầm trọng” hơn nhiều rằng trái đất ơi chỉ vắng một người mà trái đất hóa hoang vu... Rời nhà, ra quán, bạn bè nhỏ to tâm sự, vẫn thiếu vắng chút gì cao nhã, huyền hoặc lắm, dứt khoát phải săn tìm một hình, một bóng, một si mê nào đó chứ sống thế này khác chi sống đời thực vật. Rồi kệ, không có đối tượng bằng xương bằng thịt thì cứ yêu tưởng tượng, cứ đánh đu với đám thơ phú lèn èn ưỡn ngực cười với mưa to gió cả “bạn bè một đám bụi đời/ làm thơ rồi đọc khơi khơi giữa đường”. Riết trốn vào một góc càng cô độc dữ, càng nghiệm ra, bất cứ cái gì thái quá cũng bất cập, cũng không hay. Rồi một hôm bất chợt, trận gió tình tự đẩy, tự cho rằng mình yêu thiệt, yêu nghiêm túc, yêu xứng đáng với công cha áo mẹ chữ thầy, mà đã nghiêm túc là phải cưới chứ không phải như bọn mất nết “yêu trong sáng choảng nhau trong tối”, thế là chị ơi...
Hắn chẳng vin vào bất cứ lý do nào vừa kể, hắn con một, mẹ hắn già nua lọm khọm, cha hắn chết sớm chưa kịp trối trăng gì nhưng hắn thừa biết cha hắn mong gì ở thằng con trai một, hắn rơi vào vòng xoáy cơm áo, không có vốn liếng tài sản gì, ở quê thì không xin được việc, bà mẹ phải sống nhờ nhà ông cậu. Hắn ở lính về, học xong về làm chân chấm mô rát nhà in, mà văn hóa đọc đang thời mạt vận. Vả lại, nhà nước đang vận động hạn chế sinh đẻ, vinh quang truyền đời những kẻ độc thân, hắn tự an ủi, tự cười khi nghĩ mình không khác chi đời linh mục độc thân, cũng gắng “khắc kỷ phục lễ”. Hắn cứ cười, những tối khu nhà tập thể mất điện hắn phải leo ì ạch lên sân thượng, huơ tay mò mẫm đường vào cái lô cốt, gieo mình lên tấm ván cũ, bập thuốc lá lập lòe trong đêm. Khi có ai trong khu tập thể nhà máy in hỏi chuyện vợ con hắn chỉ cái lô cốt trên sân thượng nhà kho mà rằng mình ở cõi trên nên chẳng có ma nào lấy, bọn con gái lỡ cảm tình với mình sau khi thăm nhà chúng đều chắp tay, em lạy anh, nhà anh đúng là nhà cao cửa rộng, anh tha cho em, phận cóc nhái mà đòi leo trèo, lên thăm anh lần đầu cũng là lần cuối, đời anh đúng là “huyền bí” quá... Có thằng bạn đáo để thật, cứ khuyên vô mà tán mấy em ở trường thể dục thể thao, hắn cười có vô rồi nhưng mấy cô chê hắn thấp bé nhẹ cân, các cô chỉ thích tạng người đầu óc ngu si tứ chi phát triển liểng xiểng hột xoàn vàng đeo gãy cổ.
Khu tập thể vốn là khu trại gia binh chế độ cũ, khi hắn về đã đầy người, ngoài dãy nhà cấp bốn, xí nghiệp cơi nới thêm bên trên dãy nhà kho còn lơ thơ cốt sắt những chiếc hộp con con chứa dụng cụ lao động: cuốc, xẻng, dao, rựa, đòn gánh gãy, lưỡi cưa cùn... kể cả phân dơi và cứt chuột. Ông giám đốc nói anh còn khỏe, ở bộ đội về, tiếp tục xung phong cho quần chúng ngưỡng mộ... Hắn dọn dẹp đúng ba ngày, lợp lại mái tôn thay giấy nhựa hắc ín, kê một tấm ván làm giường, treo một ba lô, một guitar, ôm một chồng sách chuyên đề học làm người, đắc nhân tâm, tri tâm thuật, tự chăm sóc khi sống một mình nơi độ cao... rồi một cà mèn nhựa, một ca nhôm, một xoong, một bếp lò đất nung, một bình nhựa đựng nước, à quên một chiếu cũ có chỗ đã toạc vì bị đít ai đó dày vò, một tấm chăn- mà chỉ chủ nhân của nó khi trời rét mới đủ dũng khí đắp lên mặt. Cơm thì đã có cơm bụi, thi thoảng lỡ bữa mới nấu, tắm thì ban đêm ra vòi nước công cộng, a tự do là đây, hạnh phúc là đây, đời vui quá những thằng người tự sướng, nhiều lúc hắn chữa thơ của các nhà thơ lớn cho hợp với hoàn cảnh bé mọn của mình rồi cười chứ nào dám xuyên tạc bậy bạ chi đâu, à mà quên, còn một cái thang bằng sắt nữa, loại sắt hàng rào của quân đội Mỹ mà làm thang thì chắc phải biết... Ôi những giờ mộng tưởng, này nhé, buổi chiều thật xanh mơn man, xanh đắm đuối bởi hàng bạch đàn bên kia lối đi vào dãy nhà ngả bóng, rồi mây cứ nhởn nhơ bay, mây ơi mày vô tư thế mày đếch sợ xăng tăng giá, gió ơi mày không đi chợ mày đâu hay vật giá leo thang, trời đêm ơi, mày cứ lặng im tự mãn như một nhà hiền triết sống đời cô độc mặc trần gian bao nhiêu thằng khốn khổ vì vợ la, con khóc, cơ quan kiểm điểm... Hắn còn khoét một ô cửa tròn để có thể thấy biển phập phồng sau những mái phố thấp cao. Kể cũng đáng sợ là những đêm mưa bão, căn gác như mầm cây ngày gió cả chỉ chực trốc bay, hắn phải ôm cột trụ sắt cũ vì sợ bay theo gió... Nhưng rồi, mưa tạnh gió ngừng, đời lại vui như hội, có một em gái thi rớt đại học, đi bỏ bánh mì cho mấy xe bán bánh, có bữa đêm vọng lên, rằng anh Lê ơi, ăn bánh mì không, chưa kịp đáp đã nghe ịch một phát, một bánh mì nóng hổi, nóng như tấm tình em, hắn lại nhớ A. Tôn-xtôi với tiểu thuyết con đường đau khổ rằng năm tháng rồi sẽ qua đi, những cuộc cách mạng sẽ thôi gầm thét, chỉ còn tấm tình em mãi chẳng phôi pha, có một chú nhóc mỗi khi mưa gió cứ kêu chú ơi mau xuống đi, trời sập đó. Sau mưa, hắn ôm đàn đi ra sân thượng bập bung hát chẳng kẻ thù nào ngăn nỗi bước ta đi, tụi nhóc hò reo tán thưởng.
Đã bao nhiêu chiều hắn ngồi quan sát đồng loại sống bên dưới như một kẻ bề trên. Chỗ vòi nước công cộng các bà luôn chuyện giặt giũ, rửa rau, lấy nước. Có đôi vợ chồng dường như không cãi nhau họ không là vợ chồng, ôi những sớm mùa thu, cả một dây người sắp hàng trước nhà cầu tập thể, dù sao đời vẫn vui, khi người ngoài giục người trong ị nhanh lên đừng có mà làm thơ khi nhân dân đau khổ, rồi thi thoảng lợi dụng địa hình hắn nhìn rõ những cái đít trắng nhởi dạt dào khoái thú tranh thủ đái lộ thiên, rồi chuyện tranh thủ rờ rẫm ngoài vợ ngoài chồng làm như ngày mai có trọng tội phải đi đầu thú sớm, có một đôi sống, ăn ngủ trước khu nhà, hoàn toàn bụi đời, có đêm con họ sốt la í ới, hắn phải hạ sơn cứu người, xong hắn viết thêm một đoạn sau câu trích từ Kinh Thánh, rằng con người còn phải tiếp tục lang thang ăn dốc nằm cầu, chết đói chết khát vì ăn trái cấm...
Thế rồi, hắn bỗng có láng giềng.
Vùng cấm, vương quốc của riêng hắn, vườn địa đàng chốn trần gian đã mất, sau chuyến phép năm, hắn ngạc nhiên vì chiếc thang sắt ngày đi hắn đã gởi chỗ bảo vệ giờ đã ở chỗ cũ. Ngước mắt lên, thì ra đã có thêm một nhà nữa chung vách, thoắt bóng một nàng, ai thế, đi một vòng khu tập thể, à thì ra, hai vợ chồng tay Trí, bộ phận đóng xén, họ lục đục sao đó với nhà ngoại, tự ái vì ở chuồng heo còn hơn theo nhà vợ, nên lên tầng.
Riết rồi quen hết, anh Lê về rồi à, ừ vừa về, anh sang em chơi, chơi trò gì, trò gì anh thích thì em chiều, chồng em nó có chiều không, chắc là không, tranh thủ thôi, anh chã dám, sao mà dát thế, không dát đâu, có điều cô độc quen rồi, tội anh chưa, sao không kiếm một em, đang, có chưa, có rồi, sao không đưa cô ấy lên chơi, cô ấy không có mắt, cái gì, anh nói sao, cô ấy mù, thôi đi, anh nói bậy...
Hai con bồ câu gù nhau suốt đêm, có đêm hắn về khuya, cái thang bị rút lên, gọi khản cổ, mãi mới có lời biện bạch chà ngủ say quá, quên mất, này chã có ma nào rình rập vợ chồng ông đâu, cô láng giềng sau lưng chồng lí nhí có chứ có một con ma độc thân, thiệt chịu hết nỗi.
Một hôm hắn vờ đi chơi nhưng đáo trở về nằm im khe trên giường mình nghe trộm, nè anh chàng Lê đi rồi à, ừ đi rồi..., bây giờ thì đừng viện lý do lý trấu nữa nhé, anh lo quá, nhà cửa, lương lậu, thôi mà, em chỉ ước một đứa con. Đến đây thì anh phải véo đùi mà ngăn cười, rồi lẻn ra sân, ngửa mặt cười, trời ơi, đứa nhỏ có nguy cơ rớt từ đây xuống đất, tôi lạy các người...
Một hôm, cô hàng xóm, lúc này có bầu thiệt nhờ hắn dìu xuống đất có việc, không ngờ mẹ hắn cũng đang tìm đến thăm hắn, hắn vội phân bua khi mẹ hắn tròn mắt nhìn hai đứa đang săn sóc nhau, cô nói, con đâu có phúc lấy anh Lê, mà bác ơi, đừng tin anh ấy nói là nhà cửa chẳng ra gì, như vợ chồng con đây này, tụi con vẫn có con đó thôi, nhân định có khi hơn trời định bác à...
Vĩ thanh
Đây là một trong những sáng tác của Lê, bạn tôi, trước giai đoạn hắn phóng xe máy đâm vô bức tường khu tập thể một đêm quá chén vì vinh dự được vô hội văn nghệ địa phương. Tai nạn làm hắn xuất huyết não hay nứt nẻ chi đó mà không còn nhớ mình là ai, sau ngày xuất viện hắn cứ lảm nhảm ta mà là ta ư? Thật không, thật không? hê hê, mẹ Lê cũng mất vì buồn khổ, đôi vợ chồng Trí cũng đã chia tay nhau sau ngày thằng con bị ung thư máu chẳng hiểu vì lý do gì, tôi bị/ được Lê gọi là Nguyễn Đệ, lúc đầu tôi cứ tưởng Nguyễn Đệ là đứa em họ Nguyễn vì đệ là em, sau mới biết cô vợ anh Trí tên là Đệ.
P.T.Đ
(SH282/08-12)
MAI NINH- Rối, Rối ơi! Dậy đi nào. - Nằm mãi đây cũng đừng hòng có ai lượm xác đem chôn. - Dậy đi! Rối ơi.
ANH DƯƠNGCòn sống đến nay, ông tôi phải hơn trăm tuổi. Trước ngày chết, ông kể cho tôi câu chuyện thương tâm này.
NGUYỄN XUÂN HOÀNG1. Từ Huệ nằm thiêm thiếp bên cạnh án thư. Tóc râu chàng bạc trắng. Đêm qua, ngoài trời mưa gió to quá. Chàng không làm sao ngủ được. Từ Huệ sợ mưa, sợ phải nghe thấy những âm thanh cuồng nộ của trời đất. Điệu luân vũ ấy là nỗi ám ảnh khi chàng còn là một anh khóa vô danh.
PHAN TUẤN ANHLớp Lý trong một chiều nhốn nháo. Vài đứa con gái ngồi sụt sùi cho nhân vật nữ trong phim trên ti vi chết sớm và nguyền rủa đạo diễn như một tay giết người. Những đứa con trai thì tiếc rẻ cho một vài pha bóng hụt tối qua, để lại hậu quả là mất hẳn một "tháng lương" mà nhẽ ra đã có thể lĩnh sáng nay tại... chủ quán.
NGUYỄN VIỆT HOÀLGT: Khi ánh sáng phản chiếu từ mặt trái đồng tiền ùa vào cánh cửa làng mở rộng, “sức nóng” của nó gần như thiêu rụi mọi nền tảng đạo đức một bộ phận không nhỏ đám thượng lưu gồm cả quan viên hương lý. Căn bệnh mà tác giả Nguyễn Việt Hoà mổ xẻ trong truyện ngắn dưới đây, dẫu chưa cao tay để diệt bằng hết những vi-rút-làng, song việc ngăn chặn một đại dịch bắt đầu là có thể...S.H
TRẦN HẠ THÁP1/ Người đàn ông đang huơ rìu. Liên tục những bi củi tươi bị xé phanh, toang toác. Gió lạnh một buổi tàn đông, sắp Tết nhưng trên khuôn ngực mồ hôi loang lổ như mưa. Xóm lò heo. Buổi sáng chưa mở mắt đã hỗn độn, mù trời hơi nước. Cái thế giới được khoanh vùng bằng tiếng kêu bi thiết các con vật thảm tử. Mùi phân chuồng phát tán, nghẹt thở. Tiếng người lê la trả giá, mặc cả. Tiếng cười rộ lên đắc ý trộn lẫn tiếng chửi thề tục tằn đe doạ. Đâu đó, mơ hồ giọng trẻ con khóc và tiếng ru hò ngái ngủ xa xôi…
NGUYỄN NGỌC LỢITôi diện bộ "téc gan" quân nhu, dắt súng vào người, dặn dò cậu lái xe rồi hoà vào dòng người đi ra sân bay. Được giao nhiệm vụ về nước sắm hàng, gặp một sự kiện quan trọng, tôi không muốn bỏ lỡ dịp được chứng kiến. Thị xã Lộc Ninh năm 1973 đã trở thành thủ đô của chính phủ cách mạng.
THÁI BÁ TÂN…Con chim hung dữ màu đen là trọng tâm của bức tranh, được ông giành hết tâm sức miêu tả rất sống động. Trong tranh, nó đang bám chân vào ngực Prômêtê, xoè hai cánh giữ thăng bằng, chiếc mỏ khoặm ngậm một miếng tim vừa moi từ lồng ngực khổng lồ của chàng…
NGUYỄN ĐỨC SĨ TIẾNMọi người đến Huế với những lí do khác nhau. Riêng các văn nghệ sĩ thì thường đến để tìm cảm hứng sáng tác. Tuy nhiên ý tưởng của mỗi người thì mỗi khác, chẳng ai giống ai. Họa sĩ Vĩnh Trung và nghệ sĩ Hải Lý là một trong những trường hợp như vậy.
XUÂN ĐÀIChuyện thằng Thanh con cô Ngoan ở làng Đông cuối tháng này tổ chức đám cưới với con Thuý con cô Lâm ở làng Nổi, dân xã Vĩnh Sơn ai cũng tỏ tường. Cái đận cô Lâm có chửa, điều tiếng khắp làng, người ta đoán già đoán non về cha của đứa bé. Đoán vụng đoán trộm, thì thầm nhỏ to sau lưng, chứ thấy bóng cô đi ngang qua là họ im bặt. Nó mà nghe được nó tế cho! Nó vén mồm, vén váy, réo tên cúng cơm ba đời nhà mình ra mà chửi.
PHẠM THỊ XUÂNChị Xoan trở mình nhè nhẹ, sợ làm đứa cháu giật mình thức giấc. Chị quay mặt vào tường như cố tránh cái ánh sáng xanh dịu phát ra từ ngọn đèn ngủ. Chị nhắm kín mắt nhưng vẫn không sao ngủ được. Đầu óc chị rối bời bao ý nghĩ. Có một cái gì day dứt, một cái gì tiếc nuối, một cái gì hẫng hụt vừa đi vào cuộc đời chị. Chị bỗng thấy lòng mình trống trải đến vô vị...
PHẠM THỊ XUÂNLGT: Ấn tượng của một nữ tác giả mới lần đầu tiên gửi tác phẩm đến cho TCSH thật khá đậm đà. Ấy là Phạm Thị Xuân, một phụ nữ ở độ tuổi đã qua thời thanh xuân, đang công tác tại một đơn vị y tế huyện Quảng Điền.
QUÝ THỂCó ai đến nhà chơi, bà cụ Tuần chỉ mép tấm phản gỗ mời ngồi, bà nói:- Giang sơn của "bầy choa" (chúng tôi) chỉ có chừng ni. Không ghế bàn, xa lông, sập gụ tủ chè chi cả, chịu khó ngồi đỡ, ông bà mô áo quần trắng trẻo sạch sẽ sợ dơ, thì ngồi lên đây. Bà cụ xoè cái quạt giấy cũ đã rách, lộ ra mấy cái nan tre lót cho khách ngồi. Nhưng không ai nỡ ngồi lên cái quạt giấy của cụ.
NGUYỄN THỊ ANH ĐÀO...Sáng hôm ấy bà con xóm đạo đi lễ rất đông. Người ta nhìn thấy một vệt sao băng vào lúc trời tảng sáng. Họ cho rằng Chúa thấu hiểu được nỗi đau đang dày xéo trên thân thể Xoan. Nhưng cũng chính vì thế mà bố cô lại quay về làm chính con người liêm khiết hồi xưa. Thiên đường cũng có những con đường riêng để người ta sám hối.
XUÂN ĐÀI 1. Mỗi lần từ quê trở về Sài Gòn, sống bên chồng và hai đứa con, tôi không nguôi nhớ đến chị. Năm nay chị đã ngoài bốn mươi, không chồng, không con, lủi thủi ra vào trong ngôi nhà một gian hai chái. Ngôi nhà vừa được xây dựng cách đây gần ba năm bằng số tiền chị tằn tiện, chắt bóp mười mấy năm và tiền vợ chồng tôi phụ giúp chút đỉnh. Vài ba năm, vợ chồng con cái chúng tôi mới về thăm chị một lần. Chị mừng, chị vui, trò chuyện với các cháu suốt ngày. Chị quấn quýt lũ trẻ, lũ trẻ cũng quấn quýt chị.
TRẦN THỊ TRƯỜNGNgày trăng tròn lẻ. Tháng Trung Thu năm Đại Bảo thứ 3.Người hai lưỡi bảo là ngày Sao Thổ phạm vào Thái Âm.Người ngắn lưỡi nói Sao Chổi mọc ở phương Tây.Người dài lưỡi bảo có tinh vượn đen ăn mặt trời, ngày Nhật thực, nếu không yểm kỹ sông Nhị đang nảy vàng ròng sẽ ngừng.Động đất.
VIỆT HÙNGTrước đây, anh là người lừng danh, một tay "cua - rơ khét tiếng" trên xa lộ. Đã một thời anh chỉ biết chiến thắng. Người ta từng mệnh danh, anh là người sinh ra để đua xe đạp, anh không hề có đối thủ. Anh xem thường sự chiến thắng của mình, cho nó là điều hiển nhiên. Anh coi ánh hào quang của vòng nguyệt quế chỉ có tác dụng tô điểm thêm cho vẻ đẹp của mình mà thôi. Bởi, không có nó, anh vẫn là một thần tượng chẳng gì "khuất phục nổi".
NGUYỄN THÁNH NGÃĐêm nay trăng nhão, không biết là đêm trăng gì. Ở xa nhìn về đồi Kà Mạ vẫn một khối đen sì. Nếu có ai nhướn mắt nhìn thật kỹ sẽ thấy cái khối đen sì ấy nhô lên như một cái đầu người đôi mắt lấp láy đom đóm. Thỉnh thoảng gió hất cái đầu tóc rối bù xù bay về phía ruộng. Tiếng chim cú kêu mỗi lúc một thê lương, ớn lạnh từng đốt xương sống...
THÁI BÁ TÂNTháng trước, ở phường B. thị trấn Đức Giang, huyện Gia Lâm, nơi tôi về nghỉ hưu mấy năm nay, đã xẩy ra một vụ trọng án có nhiều tình tiết rất kỳ lạ, có thể nói bí ẩn không sao giải thích nổi, đến mức cuối cùng người ta quay sang cho rằng nhất định phải có yếu tố thần linh ma quỷ trong vụ này.
PHẠM THỊ ANH NGA Truyện ngắn...trái tim có những lý lẽ mà lý trí không thể nào biết được...