Khối vuông ru-bích
Nhà thơ Thanh Thảo - Ảnh: muctim
(Trích) Tôi xoay những ô vuông. Bài hát “Những người bạn chết”. Tấm tăng xám quấn thân hình bạn. Không một chút lễ nghi. Đất nơi bạn nằm bên ngoài biên giới . Một lần nữa, đất rơi xuống. Xin nhớ: không phải đất mà là Tổ quốc, lặng lẽ phủ trên thi hài người lính trẻ. Tôi xoay những ô vuông. Đột ngột, những cánh rừng mọc dậy. Một chiếc lá rơi vang khẽ. Mùa xuân giữa sóng âm và hơi. Buổi sáng tôi ra suối rửa mặt. Đá như người già ngồi im hút thuốc. Tôi xoay những ô vuông. Màu vàng chanh: em bé nhỏ dưới những chùm quả sấu. Yên lành của đêm mưa. Hình như lúc ấy chưa có ai nói tục, không nghe tiếng chửa thề ngoài phố. Không khí cũ đi một cách dễ chịu. Tôi xoay những ô vuông. Những cánh võng loáng thoáng dưới rừng già. Những đứa em tôi nói toàn chuyện vui. Nhưng đã xuất hiện vài kẻ lười biếng và ích kỷ. Có anh chàng tên là Sanh, ngoài bốn mươi tuổi chuyên ngủ khi mọi người dọn bãi, lấy nước, nấu cơm… chuyên xơi của người khác, cho đến điểm tập kết, khi chúng tôi đã cạn sạch lương thảo thì anh ta vẫn trữ trong bòng hơn nửa ký bột ngọt, mấy ký đường… sau đó chừng nửa năm, anh ta đi chiêu hồi. Tôi xoay những ô vuông. Trạm 79 đường dây. Anh họa sĩ cho nhóm sốt rét chúng tôi mấy lạng đường. Anh đang ra Bắc, còn chúng tôi tiếp tục vào Nam. Mười hai năm sau, thìa đường anh cho vẫn còn ngọt trong cổ tôi. Xin chúc anh vẽ được nhiều bức tranh đẹp. Xin chúc mừng thìa đường ngọt mãi. Tôi xoay những ô vuông. Đôi khi, những đồ vật đã che khuất chúng ta. - còn sự thành đạt? - đôi khi, nó cũng là một thứ đồ vật - như một chiếc áo đẹp, một căn phòng đầy đủ tiện nghi - nó làm ta thấy dễ chịu - thấy mình hơn những người khác - hơn cả những đồng đội của mình đã chết??? Tôi xoay những ô vuông. Những luồng sáng ngắt. Trong một thoáng nó soi rõ những kẻ hở, những mối hàn, những góc khuất còn chưa được sắp xếp, những chỗ ta thường vất bừa bãi nhiều thứ, những chỗ ta ít muốn cho người khác nhìn thấy. Tôi xoay những ô vuông. Anh y tế Hải Ba, quê Hà Nam Ninh, vốn là giáo viên dạy văn. Khiêm nhường như con gái, anh phục vụ ở bệnh viện binh trạm và kín đáo làm thơ. Anh là người đầu tiên tôi chép tặng mấy bài thơ mới viết trên đường, cũng là người đầu tiên tin rằng tôi có thể làm thơ. Bây giờ, anh ở đâu? Đây là những dòng nhắn tin ngắn ngủi, mong anh sớm nhận được. Tôi xoay những ô vuông. Muôn năm những tình thương đầy hiệu quả! Không sướt mướt, không đãi bôi, đã thương là phải giúp được nhau, dù một chút. Mang ba-lô đỡ bạn qua đoạn dốc, kiếm nắm rau rừng nấu canh tổ ba người ăn mát ruột, xé nửa tấm đắp của mình đổi một chú cầy tơ cho đơn vị cải thiện… Khi vỡ ra điều ấy, tôi biết, mình đã bươn được quãng căng nhất của con dốc. Tôi xoay những ô vuông. Những màu sắc chưa đồng nhất. Ru-bích một trò chơi kỳ lạ. Chúng ta phải vất vả bao nhiêu để sắp xếp lại những ý nghĩ. Có hàng tỷ cách sắp xếp. Ru-bích - đó là cấu trúc của thơ. Tôi xoay những ô vuông. Màu trắng bên màu đen. Màu trắng như cánh cửa mở vào ánh trăng. Màu đen như khu rừng đầy bóng tối. Em ở xa em chỉ hiện về trong nỗi nhớ đầy trăng anh không thể ngủ không thể ngủ dù đêm rất bình yên… Tôi xoay những ô vuông. Đêm bình yên. Có thật anh yêu em là hạnh phúc? Có thật nếu thiếu anh em sẽ thiếu hạnh phúc? Buổi chiều anh đi bộ qua cầu Long Biên, lành lạnh, ráng đỏ dần dần chìm xuống sông Hồng… Và trước anh, thành phố lên đèn! Tự nhiên thấy ấm áp, anh mong và tin sẽ gặp em, như anh gặp thành phố. Tôi xoay những ô vuông. Cuộc chiến tranh của em. Ở đó, em một mình phải chịu đựng những gì mà anh không thể nào hiểu hết. Có thể là lòng thương hại, có thể là những lời dèm pha. Để em thấy thủy chung là vô nghĩa, để em kiệt sức trước hạnh phúc của người khác. Để em thay đổi. Còn thời gian, còn những chỗ trống của thời gian mà em phải lấp bằng tuổi trẻ của mình… Tôi xoay những ô vuông. Hơn cả tắm trong lửa, trong nước, là tắm trong những ý nghĩ trung thực. Vào nhà hát, ra cuộc đời, chúng ta chỉ thích đóng vai khán giả: bi kịch là của người khác, sự tẩy rửa xảy đến cho người khác. Béctôn Brếch nói: bi kịch đó là của anh, chính anh cần tẩy rửa. Trái đất theo tưởng tượng của ông bà chúng tôi mang hình một khối vuông. Tôi xoay những ô vuông. Trong chớp mắt hiển hiện cảnh bể dâu. Chắc Nguyễn Du và Tú Xương sẽ thú vị nếu được cầm trên tay trò chơi ru-bích. Thượng đế bằng sáng tạo. Không phải thượng đế. Sáng tạo là hành động cao cả nhất của con người. Tôi xoay những ô vuông. Ru-bích không phải trò chơi chiến tranh. Đừng hòng xoay nhân loại trong bàn tay bạo lực. Năm tấn thuốc nổ cho mỗi người. Những cái đầu tiên của tòa Bạch ốc. Ru-bích cũng không phải trò kỳ nhông đổi sắc, nó chẳng có họ hàng gì với những kẻ cơ hội. Tôi xoay những ô vuông. Vương quốc của những niềm say mê. Đối chọi. Hòa hợp. Con người thế kỷ hai mươi chiếm lĩnh những đỉnh E.vơ-rét-trí-tuệ, đẩy lùi xa những giới hạn chính mình. Ru-bích không phải trò chơi lãng quên. Anh công nhân thất nghiệp ở Hăm-buốc, Luân-đôn, Mai-a-mi, những ngón tay nóng nảy bấu vào khối nhựa vuông mong làm bật ra phép lạ: biết xoay xở cách nào đưa gia đình qua khỏi mùa đông? Tôi xoay những ô vuông. Có tiếng nói trong cơn bão gây điên loạn tất cả thủy thủ trên tàu giữa vùng: “Tam giác quỉ”. Có tiếng nói tình cờ làm đổi thay số phận. Đây tiếng thì thầm của khoảnh khắc qua nhanh. Ta đã dằn vặt vì một vài bậc lương, vì anh thủ trưởng quan liêu hay chị mậu dịch viên cửa quyền, vì bà vợ đoảng hay đứa con học hành lôm côm… Có lúc nào ta hoàn toàn yên tĩnh trong một ô vuông xanh. Hãy biết quý những gì không trở lại. Tôi xoay những ô vuông. Chiều thứ ba của ru-bích: thời gian trong tiềm thức. Những cố gắng định vị các phần tử đang chuyển động hỗn loạn, cố gắng giải nghĩa chúng. Những giấc mơ đầy màu sắc biến ảo. Quá khứ, hiện tại, tương lai cùng nổi lên trên một bề mặt. Lúc đó, thời gian như không tồn tại nữa. … Tôi xoay những ô vuông. Càng từng trải, anh có thể khôn ngoan hơn, nhưng sẽ làm hả nhạt đi hương vị chân chất của đời mình: nó là cách nói lên sự thật như từ miệng một đứa trẻ nói. Cũng sẽ mất dần độ nhảy cảm của đôi cánh chuồn chuồn trước thời tiết thay đổi, những phản ứng khó nhận biết nhất của lá non, những phản ứng không nhằm khẳng định mình, mà khẳng định cái thế giới mình đang sống. Nhưng anh làm sao khác được, anh phải lớn lên như một cái cây lớn lên, nếu không anh sẽ có số phận của cây cảnh trang trí cho hòn non bộ. Tôi xoay những ô vuông. Người sáng tạo trò chơi ru-bích nói: “khắp nơi quanh ta đều là những kết cấu phức tạp …” Dù là để trở thành nhà vô địch xếp màu ru-bích trong 23 giây! Chạy 100 mét hết 9 giây 93, thực hiện bước nhảy xa 8 mét 90 vào thế kỷ hai mốt, hay chỉ dùng tay không chinh phục ngọn núi đá dựng đứng 1000 mét cao… và làm một câu thơ hay một bài thơ hay một tập thơ hay… Chẳng có gì đơn giản. (5/2-84) |
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Vũ Thị Huyền - Công Nam - Nguyễn Cảnh Tuấn - Đặng Hiển - Trần Đôn - Nguyễn Văn Hùng - Nguyễn Thị Thái
-
LTS: Binh đoàn Hương Giang thành lập ngày 17.4.1974, mang tên dòng sông thơ mộng. Sau khi giải phóng Huế, Binh đoàn tham gia chiến dịch thống nhất Tổ quốc, tiến thẳng vào Dinh Độc Lập ngày 30.4.1975. Sống lại những ngày tháng oai hùng đó, Nguyễn Trọng Bính, một sỹ quan của Binh đoàn đã viết trường ca “Nhật ký dòng sông” năm 2008. Tác phẩm này vừa được Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam xếp loại xuất sắc trong đợt sơ kết Cuộc vận động sáng tác tiểu thuyết, trường ca về đề tài Chiến tranh cách mạng và lực lượng vũ trang nhân dân 2006 - 2008. Dưới đây, Sông Hương xin giới thiệu cùng bạn đọc một trong số 11 chương của trường ca này.
-
CAO XUÂN THÁISinh năm: 1948 - Tại Vương quốc Thái LanVề nước năm 1960Quê quán: Hoa Lư - Ninh BìnhHội viên Hội Nhà văn Việt NamPhó Chủ tịch Hội VHNT Hà Giang - Phó Tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Hà Giang.
-
Nguyễn Đông Nhật - Chử Văn Long - Lê Hoàng Anh - Trịnh Lữ - Đào Trung Việt - Nguyễn Trần Thái - Nguyễn Thị Anh Đào - Nguyễn Loan - Nguyễn Văn Quang
-
Hải Trung - Văn Cầm Hải - Ngô Tự Lập - Nguyễn Tấn On - Phan Trung Thành - Trần Thị Thu Huề
-
Lê Ngọc Thuận - Từ Dạ Thảo - Đặng Hùng Thường - Tuệ Lam - Hoàng Thị Thiều Anh - Trần Tịnh Yên - Nguyễn Hoa - Nguyễn Thị Tân Hoa - Đỗ Văn Khoái - Nguyễn Thụy Kha
-
Hữu Thỉnh - Lưu Ly - Đặng Nguyệt Anh - Sơn Thu - Trịnh Thanh Sơn - Nguyễn Xuân Sang - Văn Công Toàn - Nguyễn Ngọc Hưng - Nguyễn Thị Ngọc Hà - Nguyễn Thiền Nghi - Nguyễn Mẫn Cán - Lê Ngã Lễ - Mai Văn Hoan - Xuân Tùng - Lê Thị Mây - Lê Viết Xuân - Ngô Minh - Quang Huy - Thái Doãn Long - Hà Minh Đức - Sơn Đức - Tôn Nữ Thu Thuỷ - Lê Khánh Mai - Bùi Minh Quốc - Ngô Đức Tiến - Trương Quân - Trương Nam Hương - Đoàn Mạnh Phương - Nguyễn Sĩ Cứ - Thuý Nga - Lê Huy Quang - Hồ Thế Hà - Phạm Đình Ân - Trần Tâm - Hoàng Xuân Thảo
-
Thục Linh - Ngân Vịnh - Nguyễn Ngọc Phú - Hoàng Bình Trọng - Tôn Phong
-
Sâu tưởngtrong sâu tưởng...ta có phải là mìnhhay tái bản cuộc đời nào đómà bằng lặng một đêm chưa thểphiên bản bốn mùa trong gió cơ man...
-
Thong thả cho quả chín câyCho mây ngũ sắc về đây hội mùa…
-
...Ngoài kia mưaThầm thĩ hát trên cây lan hồ điệpLoài hoa nở hai bông một lầnTôi khóc...
-
Nguyễn Thị Kim Ngân - Trịnh Hoài Giang - Dư Thị Hoàn - Lê Thị Mây - Huỳnh Quang Nam - Trần Thị Bích Liên - Phan Văn Khuyến
-
Nguyễn Đăng Việt - Nguyễn Xớn - Nguyễn Thị Ngọc Hà - Đinh Thị Thu Vân - Nguyễn Thị Phước - Hồ Thế Phất - Nguyễn Lãm Thắng - Nguyễn Tấn On - Thái Doãn Long - Nguyễn Thiền Nghi - Lê Hưng Tiến - Lê Ngã Lễ - Đinh Hạ - Nguyễn Quân - Phạm Doãn Thị Mãi - Phạm Vân Hiền - Đào Duy Anh
-
HOÀNG VŨ THUẬTTrên các bậc thang thơ hiện đại, ta gặp nhiều gương mặt trẻ, có người đang ngồi trên ghế nhà trường, nhưng cũng không ít nhà thơ thuộc thế hệ trước và sau năm 1975. điều ấy chứng minh đổi mới thơ ca không dành riêng cho thế hệ nào cả. Những gì đang diễn ra sôi động trong nhịp điệu thời kinh tế tri thức đòi hỏi nhà thơ chuyển đổi thi pháp sáng tạo. Thơ không thể đứng yên thông thả, nhâm nhi mặc cho cuộc sống cuồn cuộn như cơn lốc.
-
Luôn biết điều - Trước mùa mưa lũ - Tiếng hót mở mùa
-
Trần Thị Nương - Vi Thuỳ Linh - Châu Nho - Từ Nữ Triệu Vương - Trần Hoàng Phố - Nhụy Nguyên - Nguyễn Ngọc Phú - Tôn Phong - Phan Văn Chương - Thanh Tú - Trần Kim Hồ - Phan Thành Minh - Huy Trụ - Nguyễn Việt Tư - Vĩnh Phúc
-
...Chị Dậu mới bán chóTrả nặng lãi chưa xongĐành bán Tý bé nhỏĐể cứu lấy mạng chồng...
-
Trên tầng bốn và thực đơn hình chiếc quạt - Khoái cảm chưa đặt tên - Bản nháp bên lề cuộc sống
-
Lê Tấn Quỳnh - Nguyễn Thị Thái - Nguyễn Thánh Ngã - Nguyễn Loan - Trần Hoàng Phố - Nguyễn Đăng Việt - Nguyễn Ngọc Hưng - Vân Hạ - Lâm Thanh - Đỗ Văn Khoái - Võ Thị Hồng Tơ - Chu Sơn - Mai Ngọc Thanh - Ngọc Thùy Khanh
-
Lê Vi Thủy - Huỳnh Thúy Kiều - Thái Kim Lan - Hồ Đắc Thiếu Anh - Nhất Lâm - Nguyễn Thúy Vân - T.N. Thu Thủy - Ngô Thị Thục Trang
.png)
.png)
