Khối vuông ru-bích
Nhà thơ Thanh Thảo - Ảnh: muctim
(Trích) Tôi xoay những ô vuông. Bài hát “Những người bạn chết”. Tấm tăng xám quấn thân hình bạn. Không một chút lễ nghi. Đất nơi bạn nằm bên ngoài biên giới . Một lần nữa, đất rơi xuống. Xin nhớ: không phải đất mà là Tổ quốc, lặng lẽ phủ trên thi hài người lính trẻ. Tôi xoay những ô vuông. Đột ngột, những cánh rừng mọc dậy. Một chiếc lá rơi vang khẽ. Mùa xuân giữa sóng âm và hơi. Buổi sáng tôi ra suối rửa mặt. Đá như người già ngồi im hút thuốc. Tôi xoay những ô vuông. Màu vàng chanh: em bé nhỏ dưới những chùm quả sấu. Yên lành của đêm mưa. Hình như lúc ấy chưa có ai nói tục, không nghe tiếng chửa thề ngoài phố. Không khí cũ đi một cách dễ chịu. Tôi xoay những ô vuông. Những cánh võng loáng thoáng dưới rừng già. Những đứa em tôi nói toàn chuyện vui. Nhưng đã xuất hiện vài kẻ lười biếng và ích kỷ. Có anh chàng tên là Sanh, ngoài bốn mươi tuổi chuyên ngủ khi mọi người dọn bãi, lấy nước, nấu cơm… chuyên xơi của người khác, cho đến điểm tập kết, khi chúng tôi đã cạn sạch lương thảo thì anh ta vẫn trữ trong bòng hơn nửa ký bột ngọt, mấy ký đường… sau đó chừng nửa năm, anh ta đi chiêu hồi. Tôi xoay những ô vuông. Trạm 79 đường dây. Anh họa sĩ cho nhóm sốt rét chúng tôi mấy lạng đường. Anh đang ra Bắc, còn chúng tôi tiếp tục vào Nam. Mười hai năm sau, thìa đường anh cho vẫn còn ngọt trong cổ tôi. Xin chúc anh vẽ được nhiều bức tranh đẹp. Xin chúc mừng thìa đường ngọt mãi. Tôi xoay những ô vuông. Đôi khi, những đồ vật đã che khuất chúng ta. - còn sự thành đạt? - đôi khi, nó cũng là một thứ đồ vật - như một chiếc áo đẹp, một căn phòng đầy đủ tiện nghi - nó làm ta thấy dễ chịu - thấy mình hơn những người khác - hơn cả những đồng đội của mình đã chết??? Tôi xoay những ô vuông. Những luồng sáng ngắt. Trong một thoáng nó soi rõ những kẻ hở, những mối hàn, những góc khuất còn chưa được sắp xếp, những chỗ ta thường vất bừa bãi nhiều thứ, những chỗ ta ít muốn cho người khác nhìn thấy. Tôi xoay những ô vuông. Anh y tế Hải Ba, quê Hà Nam Ninh, vốn là giáo viên dạy văn. Khiêm nhường như con gái, anh phục vụ ở bệnh viện binh trạm và kín đáo làm thơ. Anh là người đầu tiên tôi chép tặng mấy bài thơ mới viết trên đường, cũng là người đầu tiên tin rằng tôi có thể làm thơ. Bây giờ, anh ở đâu? Đây là những dòng nhắn tin ngắn ngủi, mong anh sớm nhận được. Tôi xoay những ô vuông. Muôn năm những tình thương đầy hiệu quả! Không sướt mướt, không đãi bôi, đã thương là phải giúp được nhau, dù một chút. Mang ba-lô đỡ bạn qua đoạn dốc, kiếm nắm rau rừng nấu canh tổ ba người ăn mát ruột, xé nửa tấm đắp của mình đổi một chú cầy tơ cho đơn vị cải thiện… Khi vỡ ra điều ấy, tôi biết, mình đã bươn được quãng căng nhất của con dốc. Tôi xoay những ô vuông. Những màu sắc chưa đồng nhất. Ru-bích một trò chơi kỳ lạ. Chúng ta phải vất vả bao nhiêu để sắp xếp lại những ý nghĩ. Có hàng tỷ cách sắp xếp. Ru-bích - đó là cấu trúc của thơ. Tôi xoay những ô vuông. Màu trắng bên màu đen. Màu trắng như cánh cửa mở vào ánh trăng. Màu đen như khu rừng đầy bóng tối. Em ở xa em chỉ hiện về trong nỗi nhớ đầy trăng anh không thể ngủ không thể ngủ dù đêm rất bình yên… Tôi xoay những ô vuông. Đêm bình yên. Có thật anh yêu em là hạnh phúc? Có thật nếu thiếu anh em sẽ thiếu hạnh phúc? Buổi chiều anh đi bộ qua cầu Long Biên, lành lạnh, ráng đỏ dần dần chìm xuống sông Hồng… Và trước anh, thành phố lên đèn! Tự nhiên thấy ấm áp, anh mong và tin sẽ gặp em, như anh gặp thành phố. Tôi xoay những ô vuông. Cuộc chiến tranh của em. Ở đó, em một mình phải chịu đựng những gì mà anh không thể nào hiểu hết. Có thể là lòng thương hại, có thể là những lời dèm pha. Để em thấy thủy chung là vô nghĩa, để em kiệt sức trước hạnh phúc của người khác. Để em thay đổi. Còn thời gian, còn những chỗ trống của thời gian mà em phải lấp bằng tuổi trẻ của mình… Tôi xoay những ô vuông. Hơn cả tắm trong lửa, trong nước, là tắm trong những ý nghĩ trung thực. Vào nhà hát, ra cuộc đời, chúng ta chỉ thích đóng vai khán giả: bi kịch là của người khác, sự tẩy rửa xảy đến cho người khác. Béctôn Brếch nói: bi kịch đó là của anh, chính anh cần tẩy rửa. Trái đất theo tưởng tượng của ông bà chúng tôi mang hình một khối vuông. Tôi xoay những ô vuông. Trong chớp mắt hiển hiện cảnh bể dâu. Chắc Nguyễn Du và Tú Xương sẽ thú vị nếu được cầm trên tay trò chơi ru-bích. Thượng đế bằng sáng tạo. Không phải thượng đế. Sáng tạo là hành động cao cả nhất của con người. Tôi xoay những ô vuông. Ru-bích không phải trò chơi chiến tranh. Đừng hòng xoay nhân loại trong bàn tay bạo lực. Năm tấn thuốc nổ cho mỗi người. Những cái đầu tiên của tòa Bạch ốc. Ru-bích cũng không phải trò kỳ nhông đổi sắc, nó chẳng có họ hàng gì với những kẻ cơ hội. Tôi xoay những ô vuông. Vương quốc của những niềm say mê. Đối chọi. Hòa hợp. Con người thế kỷ hai mươi chiếm lĩnh những đỉnh E.vơ-rét-trí-tuệ, đẩy lùi xa những giới hạn chính mình. Ru-bích không phải trò chơi lãng quên. Anh công nhân thất nghiệp ở Hăm-buốc, Luân-đôn, Mai-a-mi, những ngón tay nóng nảy bấu vào khối nhựa vuông mong làm bật ra phép lạ: biết xoay xở cách nào đưa gia đình qua khỏi mùa đông? Tôi xoay những ô vuông. Có tiếng nói trong cơn bão gây điên loạn tất cả thủy thủ trên tàu giữa vùng: “Tam giác quỉ”. Có tiếng nói tình cờ làm đổi thay số phận. Đây tiếng thì thầm của khoảnh khắc qua nhanh. Ta đã dằn vặt vì một vài bậc lương, vì anh thủ trưởng quan liêu hay chị mậu dịch viên cửa quyền, vì bà vợ đoảng hay đứa con học hành lôm côm… Có lúc nào ta hoàn toàn yên tĩnh trong một ô vuông xanh. Hãy biết quý những gì không trở lại. Tôi xoay những ô vuông. Chiều thứ ba của ru-bích: thời gian trong tiềm thức. Những cố gắng định vị các phần tử đang chuyển động hỗn loạn, cố gắng giải nghĩa chúng. Những giấc mơ đầy màu sắc biến ảo. Quá khứ, hiện tại, tương lai cùng nổi lên trên một bề mặt. Lúc đó, thời gian như không tồn tại nữa. … Tôi xoay những ô vuông. Càng từng trải, anh có thể khôn ngoan hơn, nhưng sẽ làm hả nhạt đi hương vị chân chất của đời mình: nó là cách nói lên sự thật như từ miệng một đứa trẻ nói. Cũng sẽ mất dần độ nhảy cảm của đôi cánh chuồn chuồn trước thời tiết thay đổi, những phản ứng khó nhận biết nhất của lá non, những phản ứng không nhằm khẳng định mình, mà khẳng định cái thế giới mình đang sống. Nhưng anh làm sao khác được, anh phải lớn lên như một cái cây lớn lên, nếu không anh sẽ có số phận của cây cảnh trang trí cho hòn non bộ. Tôi xoay những ô vuông. Người sáng tạo trò chơi ru-bích nói: “khắp nơi quanh ta đều là những kết cấu phức tạp …” Dù là để trở thành nhà vô địch xếp màu ru-bích trong 23 giây! Chạy 100 mét hết 9 giây 93, thực hiện bước nhảy xa 8 mét 90 vào thế kỷ hai mốt, hay chỉ dùng tay không chinh phục ngọn núi đá dựng đứng 1000 mét cao… và làm một câu thơ hay một bài thơ hay một tập thơ hay… Chẳng có gì đơn giản. (5/2-84) |
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Nguyễn Thanh Kim - Đỗ Văn Khoái - Mai Văn Hoan - Nguyễn Văn Dinh - Nguyễn Thiền Nghi - Hà Minh Đức - Lãng Hiển Xuân - Trần Quốc Thực - Lê Thái Sơn - Trúc Chi - Nguyễn Lập Em - Trinh Đường - Thúy Nga - Đoàn Thị Ký - Hải Trung - Đỗ Vinh.
-
PHẠM NGỌC CẢNHĐộng người xưa ở Cúc Phương
-
TRẦN KIÊM ĐOÀNLão lai khai bút phú
-
Nguyễn Khôi - Huỳnh Minh Tâm - Trần Vũ Long - Trịnh Thị Hà Bắc
-
HỒ TRƯỜNG ANNgõ giêng hoài
-
MAI VĂN PHẤNMười bài tập mùa xuân
-
Lê Viết Xuân - Hoàng Sĩ Lưu - Võ Văn Luyến - Nguyên Quân - Vũ Thị Khương - Nguyễn Hữu Hồng Minh - Văn Đắc - Nguyễn Thanh Xuân - Minh Quang - Thai Sắc - Võ Quê - Nguyễn Sĩ Cứ - Thanh Tú
-
Email của nhà thơ Đặng Tiến gửi tới Sông Hương: “Thơ Quang Dũng dưới đây nằm trong tờ báo “Xuân 1957”, Nxb Văn Nghệ, Hà Nội 1957. Chính Quang Dũng cũng quên rồi, và không ai sưu tập để đưa vào tuyển tập”. Xin cảm ơn nhà thơ Đặng Tiến đã gửi tới Sông Hương bài thơ “Nhớ những mùa xuân” của Quang Dũng và trân trọng giới thiệu tới bạn đọc nhân dịp đất nước kỷ niệm ngày giải phóng.S.H
-
Có thể nói việc thi sĩ Hữu Loan từ trần lúc 19 giờ ngày 18 - 3 là một bất ngờ đáng tiếc nhất trong làng văn kể từ năm mới này dẫu ông đã ở tuổi 95. Bài thơ Màu tím hoa sim là nỗi đau hơn nửa thế kỷ trước khi người vợ trẻ của ông bị cuốn theo dòng xoáy định mệnh, và hẳn nó còn âm ỉ cho tới giây phút cuối cùng ông chạm tay trần thế.
-
BÙI ĐỨC VINHGiai điệu tháng ba
-
PHẠM HÀ DUYÊNBà ngoại
-
Hồ Thế Hà - Lưu Lam Thi - Đàm Lan - Đoàn Mạnh Phương - Vương Anh - Mai Hoàng Mai - Nguyệt Đình - H Man - Lê Lâm Ứng - Văn Hữu Tứ - Nguyễn Thế Thắng
-
CHU THẾ LUYẾNMẹ
-
HOÀNG THỊ BÍCH THUẦNGiấc mơ con chữ
-
Trịnh Thanh Sơn - Lê Viết Xuân - Mai Văn Phấn - Thúy Nga - Hoàng Niên - Nguyễn Nhã Tiên - Nguyễn Sĩ Cứ - Nguyễn Quân - Nguyễn Khoa Như Ý - Văn Cầm Hải - Phạm Hồ Thu
-
Trinh Đường - Thi Hoàng - Tô Hoàn - Trương Quân - Lê Thị Mây - Ngô Minh - Tôn Nữ Như Ngân - Hoàng Cầm - Hồng Thị Vinh
-
LIÊN NAMBóng hình
-
Liên An - Bảo Định Giang
-
Nguyễn Thiền Nghi - Lê Ngã Lễ - Đỗ Hoàng - Phạm Hà Duyên - Nguyễn Sĩ Cứ - Tân Lĩnh - Vũ Minh Thúy
-
TRẦN ANH DŨNGNgôi nhà của Mẹ
.png)
.png)
