Hương một loài hoa

14:51 04/03/2010
HOÀNG VŨ THUẬTCó những bài thơ đọc lên và bắt gặp ngay cái đẹp trong từng câu chữ. Lại có những bài thơ đọc đi đọc lại thấy hay mà không dễ gì tìm thấy ngay được. Nó như vẻ đẹp của người con gái có duyên thằm. Cái đẹp thầm kín, ẩn náu.

Nhà thơ Hoàng Vũ Thuật - Ảnh: nguyentrongtao.vnweblogs.com

Bài thơ "Hoa mai và mùa xuân" của Xuân Hoàng kể lại sự tích về một loại hoa: Ngày xưa, trên núi rất xa có một loài hoa nở và thơm trong lặng im của cây rừng. Hoa cứ thơm như thế không ai hay biết, ngỏ hầu chỉ riêng trời đất và hoa biết nhau thôi. Nhưng rồi vào một mùa xuân, có một nhà thơ gặp hoa trong núi. Yêu quý vẻ đẹp và mùi hương dịu dàng ấy, nhà thơ chờ mùa xuân đi qua, hoa kết hạt, rồi đem giống về xuôi. Từ ấy mới có thêm giống mai vàng...

Kể đến đây người làm thơ kết thúc bài thơ của mình bằng bốn câu thơ đột ngột:
            Tôi gặp mai vàng giữa Huế duyên
            Tự nhiên nhớ sự tích hoa quen
            Vì nhau, xin viết bài thơ lạ
            Kể chuyện hoa từ gương mặt em...

Cái gì đã giúp anh làm bài thơ này? Chân đế của bài ở đâu? Trong lúc tên bài thơ mang ý nghĩa khái quát: Hoa mai và mùa xuân. Phải đọc nhiều lần. Cái đẹp cũng cần chiêm ngưỡng nhiều lần mới hiểu một cách sâu sắc chân giá trị của nó, mới phát hiện thêm nhiều khía cạnh khác của nghệ thuật.Bài thơ mang "duyên thầm" kín đáo. Đó là cái tình của tác giả sau những câu chữ, những tình tiết, những sự việc mô tả. Cái tình bắt rễ từ tâm hồn đầy rung cảm của người làm thơ. Phải nói, nếu không "vì nhau" thì không có cảm xúc và không thể có sản phẩm nghệ thuật, không có thơ! Bởi con người, cuộc sống luôn ở bên ta và hơn thế, con người, cuộc sống ấy đang đứng trước mùa xuân tươi xanh. Phải yêu hết lòng mới có thể thấy hết vẻ đẹp tiềm ẩn trong đời sống hàng ngày. Tình cảm thẩm mỹ sẽ nâng ta lên, cho ta cách nhìn, nghĩ, cảm mới, cho cả sự rung động mãnh liệt.

Xuân Hoàng viết:

            Kể chuyện hoa từ gương mặt em...

Cái cớ
và cũng là chân đế "vì nhau" của bài thơ bắt đầu từ nơi em, nơi hoa, từ cuộc sống có em, từ mùa xuân duyên nợ của Huế. Cuộc sống như sợi dây đàn chỉ cần bàn tay người nghệ sĩ chạm khẽ, sẽ rung lên muôn điệu. Và, mỗi khi âm vang sôi động của đời sống trào ra đầu ngọn bút, nhà thơ cần phải biết dừng lại đúng lúc, đó là sự tỉnh táo tài nghệ của người làm thơ. Để bài thơ kéo ra lan man, để âm vang đời sống vang lên một cách xô bồ thiêú chắt lọc, bài thơ sa vào tình trạng dễ dãi, như đời thường tự nhiên vốn có.

Cứ ngỡ bài thơ không còn gì để bàn nữa. Hãy quay lại: Giá như không có khách thơ gặp hoa trong núi (theo lối tư duy huyền thoại) thì sẽ không có mai vàng - loài hoa khi xuân về mới nở. Nếu không có mùa hạ nắng cháy, mùa đông rét cắt da, cây cối trơ trọi chắc chắn không thể có một mùa xuân ấm áp, kỳ diệu thế kia. Mùa xuân như "gương mặt em" đẹp, chứa chan sức sống. Cái lý do bài thơ lạ của anh ra đời không thể nào khác hơn. Người đọc cũng dễ chấp nhận tên bài thơ: Hoa mai và mùa xuân.

Và nữa, tôi muốn nói rằng, bài thơ này như anh viết:
            Chỉ thơm trong sắc lặng thinh. Và
            Sẽ thơm như thế, không ai biết
            Trong núi, như trời, đất với hoa....

Hoa thơm là vậy! Thơ hay là vậy! Không ồn ào, nó lặng lẽ thả hồn mình vào cuộc đời, tự nguyện hy sinh cho cuộc đời, chứ không phải cuộc đời đặt nó vào tủ kính để tôn thờ. Đương nhiên cuộc đời sẽ nhận ra giá trị của nó, cũng như người ta sẽ nhận ra hương của một loài hoa dù mọc ở đâu chăng nữa.


XUÂN HOÀNG

Mai vàng và mùa xuân


Mai nở ngày xưa trong núi xa
Chỉ thơm trong sắc lặng thinh. Và
sẽ thơm như thế, không ai biết
trong núi, như trời, đất, với hoa

Bỗng một ngày xuân, một khách thơ
gặp hoa trong núi, ngẩn ngơ chờ
mai già đến độ ươm nên hạt
mang giống về xuôi, tự bấy giờ

Tôi gặp mai vàng giữa Huế duyên
bỗng nhiên nhớ sự tích hoa quen
vì nhau, xin viết bài thơ lạ
kể chuyện hoa từ gương mặt em.
                                               
Xuân 1982

H.V.T
(132/02-2000)



Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • PHẠM PHÚ UYÊN CHÂU - PHẠM PHÚ PHONG

    Ở miền Nam trước năm 1975, những ai học đến bậc tú tài đều đã từng đọc, và cả học hoặc thậm chí là nghiền ngẫm Việt Nam văn học sử giản ước tân biên của Phạm Thế Ngũ - một trong những bộ sách giáo khoa tương đối hoàn chỉnh xuất bản ở các đô thị miền Nam, cho đến nay vẫn còn giá trị học thuật, nhất là trong thời điểm mà ngành giáo dục nước ta đang cố gắng đổi mới, trong đó có việc thay đổi sách giáo khoa.

  • KỶ NIỆM 50 NĂM NGÀY MẤT NHÀ THƠ NGUYỄN BÍNH (1966 - 2016)

    MAI VĂN HOAN

  • LÊ HỒ QUANG

    Nếu phải khái quát ngắn gọn về thơ của Nguyễn Đức Tùng, tôi sẽ mượn chính thơ ông để diễn tả - đấy là “nơi câu chuyện bắt đầu bằng ngôn ngữ khác”.

  • NGÔ MINH

    Ở nước ta sách phê bình nữ quyền đang là loại sách hiếm. Câu chuyện phê bình nữ quyền bắt đầu từ tư tưởng và hoạt động các nhà phê bình nữ quyền Pháp thế kỷ XX.

  • PHẠM XUÂN DŨNG

    (Nhân đọc cuốn sách Trước nhà có cây hoàng mai - Tập tùy bút và phóng sự về Huế - xứ sở phong rêu kiêu sa của Minh Tự, Nxb. Trẻ, TP HCM 2016)

  • TÔ NHUẬN VỸ

    Tại Hội thảo văn học hè hàng năm của Trung tâm William Joner - WJC, nay là Viện William Joiner Institute - WJI, thuộc Đại học Massachusetts - Hoa Kỳ, nhà thơ Võ Quê đã được chính thức mời giới thiệu nghệ thuật ca Huế.

  • Năm 1992, trong một cuộc gặp gỡ trí thức văn nghệ sĩ ở Vinh, nhà văn Ngô Thảo nói với tôi “cụ Phan Ngọc là nhà văn hoá lớn hiện nay”, lúc này ông không còn trẻ những cũng chưa già.

  • LÊ THÀNH NGHỊ

    Đầu năm 2002, nghĩa là sau Đổi mới khoảng mươi lăm năm, trên Tạp chí Sông Hương, có một nhà thơ nổi tiếng thế hệ các nhà thơ chống Mỹ đặt câu hỏi: Liệu Nguyễn Khoa Điềm có giai đoạn bùng nổ thứ ba của thơ mình hay không? Chắc chắn sẽ rất khó. Nhưng người đọc vẫn hy vọng*.

  • NGỌC BÁI

    (Đọc tiểu thuyết “À BIENTÔT…” của Hiệu Constant)

  • HOÀNG DIỆP LẠC

    Người ta biết đến Nguyễn Duy Tờ qua tập sách “Xứ Huế với văn nhân” xuất bản năm 2003, với bút danh Nguyễn Duy Từ, anh lặng lẽ viết với tư cách của một người làm ngành xuất bản.

  • PHẠM XUÂN NGUYÊN

    Cô Kiều của Nguyễn Du từ khi xuất hiện trong văn chương Việt Nam đã nhận bao tiếng khen lời chê, khen hết lời và chê hết mực, nhưng cô vẫn sống trong niềm yêu mến của bao lớp người Việt, từ bậc thức giả đến kẻ bình dân, xưa đã vậy mà nay cũng vậy.

  • PHAN TRỌNG HOÀNG LINH

    Bước chân vào con đường nghiên cứu văn học và hòa mình vào trào lưu lý thuyết đang trở nên thời thượng, chủ nghĩa hậu hiện đại (postmodernism), nhưng Phan Tuấn Anh không biến nó thành cái “mác” để thời thượng hóa bản thân.

  • PHAN ĐĂNG NHẬT

    1. Sơ lược về cuộc đời và sự nghiệp Phan Đăng Lưu
    Phan Đăng Lưu sinh ngày 5/5/1902, tại xã Hoa Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An; con cụ Phan Đăng Dư và cụ bà Trần Thị Liễu.

  • KỶ NIỆM 70 NĂM NGÀY MẤT CỦA NHÀ THƠ BÍCH KHÊ (1946 - 2016)    

    PHẠM PHÚ PHONG

  • HỒ THẾ HÀ

    Nguyên Quân song hành làm thơ và viết truyện ngắn. Ở thể loại nào, Nguyên Quân cũng tỏ ra sở trường và tâm huyết, nhưng thơ được mọi người yêu quý và ngưỡng mộ hơn.

  • LA MAI THI GIA

    Những ngày cuối năm, Sài Gòn bỗng dưng cũng khác, sáng sớm khi băng qua cầu Thủ Thiêm vốn đã quá quen, tôi khẽ rùng mình khi làn gió lành lạnh từ dưới sông Sài Gòn thổi lên, hơi sương nhè nhẹ tỏa ra bao bọc cả mặt sông mờ ảo, bất chợt thấy lòng ngẩn ngơ rồi lẩm bẩm một mình “Sài Gòn hôm nay khác quá!”

  • PHAN HỨA THỤY

    Thời gian gần đây ở Huế, việc tìm kiếm lăng mộ vua Quang Trung đã trở thành một vấn đề sôi động.

  • LÃ NGUYÊN

    Số phận văn chương của Nguyễn Minh Châu gắn liền với những bước đi cơ bản của nền văn học Việt Nam ở nhiều thời điểm lịch sử cụ thể.

  • Chúng ta đã được biết đến, và đây là phương diện chủ yếu, về một Nguyễn Bính thi sĩ, và không nhiều về một Nguyễn Bính nhà báo gắn với tờ tuần báo tư nhân Trăm hoa (1955-1957)1.

  • ĐẶNG TIẾN    

    Đầu đề này mượn nguyên một câu thơ Nguyễn Đình Thi, thích nghi cho một bài báo Xuân lấy hạnh phúc làm đối tượng.