Hoàn thiện hồ sơ đưa hát Xoan ra khỏi tình trạng bảo vệ khẩn cấp

14:58 09/09/2015

Theo kế hoạch đến cuối năm 2015, tỉnh Phú Thọ sẽ phải đưa Hát Xoan Phú Thọ ra khỏi tình trạng cần bảo vệ khẩn cấp, chính thức đưa hát Xoan trở thành di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại.

Một chương trình văn nghệ biểu diễn Hát Xoan Phú Thọ tại Hà Nội. (Ảnh: Minh Quyết/TTXVN)

Ủy ban Nhân dân tỉnh Phú Thọ đang gấp rút phối hợp Trung tâm Nghiên cứu và phát huy giá trị di sản văn hóa, Hội Di sản Việt Nam chỉ đạo các ngành chức năng nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ đề trình UNESCO vào giữa tháng 11/2015.

Ông Hà Kế San, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Phú Thọ cho biết, đến nay, tiến độ xây dựng hồ sơ tình trạng bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể Hát Xoan Phú Thọ đã cơ bản hoàn thiện. Hồ sơ được viết bằng tiếng Việt và tiếng Anh. Trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục tham khảo ý kiến các chuyên gia, cơ quan chuyên môn để hoàn thiện hồ sơ đệ trình lên UNESCO theo đúng kế hoạch đề ra.

Để xây dựng hồ sơ đề nghị UNESCO đưa Hát Xoan ra khỏi tình trạng cần bảo vệ khẩn cấp của nhân loại, Ủy ban Nhân dân tỉnh Phú Thọ đã mời Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị di sản văn hóa thuộc Hội Di sản Văn hóa Việt Nam cùng chuyên gia của Viện Âm nhạc tham gia.

Nhóm điều tra của Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị di sản văn hóa và các cơ quan liên quan tiến hành khảo sát, làm việc với các cấp chính quyền địa phương, từng cộng đồng Hát Xoan ở hai tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc. Qua đó thu thập được rất nhiều thông tin có giá trị, thẩm định các kết quả kiểm kê để có tư liệu chính xác đánh giá và xây dựng hồ sơ.

Tiến sỹ Lê Thị Minh Lý, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và phát huy giá trị di sản văn hóa khẳng định 4 năm qua là cả quá trình, là bước tiến với việc bảo vệ Hát Xoan của tỉnh Phú Thọ. Hát Xoan đã nhanh chóng được bảo vệ bằng những biện pháp cụ thể. Trước hết là bảo vệ con người.

Các nghệ nhân Hát Xoan được quan tâm, đầu tư để có điều kiện tham gia vào việc truyền dạy. Hiện, 29/31 bài bản cổ đã được các nghệ nhân lão thành Hát Xoan trao truyền trực tiếp cho 62 nghệ nhân kế cận, điều đó có ý nghĩa quan trọng, tạo ra lớp thế hệ mới bảo tồn, phát huy giá trị Hát Xoan.

Bên cạnh đó, mỗi phường Xoan đã được quan tâm đầu tư, hỗ trợ để cộng đồng thực hành thường xuyên. "Lửa" Xoan vẫn sống trong cộng đồng trong suốt 4 năm qua, tạo ra nhận thức đầy đủ về Xoan, về giá trị di sản cũng như tạo ra một lớp công chúng trẻ hiểu, yêu Xoan, tự nguyện thực hành bảo vệ Xoan.

Điểm quan trọng nữa là Phú Thọ đã phục hồi được không gian cho thực hành diễn xướng Hát Xoan. Di sản văn hóa phi vật thể phải có nơi để gửi gắm, thực hiện và thực hành. Bởi vậy việc tu bổ lại Miếu Lãi Lèn - nơi tương truyền là mảnh đất cổ xưa kia Vua Hùng dạy cho người dân biết hát múa, sau này trở thành làn điệu Hát Xoan nổi tiếng được phục hồi lại và trao cho cộng đồng làm chủ di tích này.

Mặt khác, các không gian khác như Đình Thét, Đình Phù Đức, Đình An Thái… cũng đã được tôn tạo, đầu tư, bảo tồn một cách cơ bản để có không gian cho cộng đồng thực hành nghi lễ hát thờ, thực hành việc truyền dạy Hát Xoan.

Hát Xoan đã được đưa vào nhà trường như một môn học tự nguyện về lịch sử, văn hóa địa phương. Các em có điều kiện biết, hiểu về di sản của quê hương mình và điều quan trọng là có một lớp công chúng, khán giả mới cho Hát Xoan. Phú Thọ còn làm tốt việc nghiên cứu, quảng bá giới thiệu Hát Xoan.

Tiến sỹ Lê Thị Minh Lý nhấn mạnh, bà thực sự ấn tượng với kết quả mà tỉnh Phú Thọ cùng với cộng đồng nhân dân các phường Xoan gốc đã làm trong 4 năm qua để bảo vệ Hát Xoan. Hát Xoan đã vượt qua được tình trạng cần bảo vệ khẩn cấp, người dân Phú Thọ đã có thể bắt tay vào một giai đoạn mới là bảo vệ Xoan một cách bền vững.

Theo Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Phú Thọ, đến nay hát Xoan đã được phục hồi và thực hành thường xuyên theo đúng tập tục lưu truyền trong các cộng đồng hai tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc.

Trong đó, tập trung nhất là 4 phường Xoan là An Thái, Thét, Phù Đức và Kim Đới ở hai xã Phượng Lâu, Kim Đức (thành phố Việt Trì). Sự phục hồi của hát Xoan mở rộng dần, năm 2009 có 4 phường Xoan với hơn 100 đào, kép; đến tháng 8/2015, tại 4 phường Xoan đã có gần 200 đào, kép đủ khả năng trình diễn hát Xoan thờ.

Toàn bộ 31 bài cơ bản của hát Xoan do các nghệ nhân cao tuổi giữ gìn đã được tư liệu hóa và truyền dạy đầy đủ.

Đến nay, toàn tỉnh có 23 câu lạc bộ hát Xoan với gần 1.000 hội viên tham gia sinh hoạt (tăng 10 câu lạc bộ so với năm 2010), đội ngũ kế cận được truyền dạy bài bản là 62 nghệ nhân và hơn 100 thanh thiếu niên, nhi đồng biết trình diễn; hát Xoan được đưa vào chương trình giáo dục cho học sinh, được quan tâm đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá rộng rãi…

Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh đang phối hợp với các cấp, ngành và cơ quan liên quan tiếp tục triển khai các nhiệm vụ trọng tâm về bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp hát Xoan Phú Thọ năm 2015.

Đặc biệt quan tâm duy trì, nâng cao chất lượng các lớp truyền dạy hát Xoan tại các phường Xoan gốc và xã Hùng Lô.

Theo Lâm Đào An - TTXVN/Vietnam+

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • (SHO) – Việt Nam vừa nhận 2 giải thưởng bảo tồn di sản văn hóa 2013. Năm nay, Giải thưởng Bảo tồn di sản văn hóa do Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc Unesco khu vực Châu Á – Thái Bình Dương tổ chức đã kết thúc với 11 giải thưởng trong tổng số 47 đề cử của 16 quốc gia trong khu vực.

  • (SHO). Bộ VHTTDL vừa có văn bản số 3146/TB-BVHTTDL thông báo bàn giao Khu Trung tâm Hoàng Thành Thăng Long-Hà Nội cho UBND thành phố Hà Nội quản lý, và bảo đảm xây dựng Nhà Quốc hội như phương án đã được phê duyệt, nhằm thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam với UNESCO.
     

  • (SHO). Thủ tướng Chính phủ vừa ký Quyết định phê duyệt nhiệm vụ Quy hoạch tổng thể bảo tồn, phát huy giá trị di tích Thành Nhà Hồ và vùng phụ cận gắn với phát triển du lịch.

  • HẢI TRUNG

    Cách đây không lâu, khi hợp tác với Bảo tàng Cố cung Quốc gia Hàn Quốc thực hiện cuốn sách “Báu vật triều Nguyễn ở Việt Nam”, chúng tôi đã có dịp tranh biện với các nhà chuyên môn của bảo tàng này về cách dịch sang tiếng Anh khái niệm “vua” của triều Nguyễn.

  • NGUYỄN HUY KHUYẾN     

    Năm 1960, theo dự thảo của ông Bộ trưởng bộ Quốc gia Giáo dục cho biết Đà Lạt được tổ chức thành một thành phố du lịch, thì nên lập tại đây một Viện Bảo Tàng để thêm phần hấp dẫn du khách ngoại quốc. Với khí hậu khô ráo quanh năm của Đà Lạt, thì nơi này có thể bảo quản được nhiều tài liệu quý hiếm của triều Nguyễn được đưa từ Huế lên.

  • HỒ VĨNH

    Để điều hành đất nước, từ năm 1802-1906, nhà Nguyễn đã thiết lập 6 bộ là: Bộ Lại, Bộ Hộ, Bộ Lễ, Bộ Binh, Bộ Hình, Bộ Công.

  • VĨNH PHÚC

    Nhã nhạc được UNESCO công nhận là kiệt tác di sản văn hóa phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại không chỉ với thiết chế cổ xúy và ty trúc (Đại nhạc, Tiểu nhạc) như hiện nay.

  • NGUYỄN HỮU THÔNGTìm cách để sử dụng tốt các ngành nghề thủ công cổ truyền là phương hướng đúng đắn để giải quyết không những vấn đề kinh tế của mỗi địa phương mà còn tạo điều kiện để duy trì và phát triển những vốn quý của dân tộc.

  • THANH TÙNGNgày 18-3-2010, tại Hà Nội, VACNE tổ chức hội thảo Vinh danh Cây di sản Việt Nam. Việc tổ chức công nhận Cây di sản Việt Nam còn có ý nghĩa bảo vệ đa dạng sinh học, hưởng ứng Năm Quốc tế Đa dạng Sinh học 2010.

  • PHAN THANH HẢILà một linh vật có mặt ở hầu khắp các nền nghệ thuật của nhân loại nhưng con rồng Việt Nam vẫn được xem là có những đặc điểm riêng độc đáo, khó lẫn lộn với rồng của các dân tộc khác.

  • PHAN THUẬN ANMặc dù con rồng là một con vật tưởng tượng đầy tính siêu nhiên, nhưng bóng dáng của nó đã trở thành rất phổ biến trong đời sống xã hội nước ta, và cũng đã tiềm ẩn trong tâm thức sâu thẳm của mọi người dân Việt.

  • NGUYỄN ĐÌNH THẢNGTương truyền, Khổng Tử, ông thánh chí tôn của đạo Nho, đã từng đến xin học “lễ” với Lão Tử, được Lão Tử thụ giáo nhiều về môn đạo đức học, một môn học mà Khồng Tử cho là khó nhất. Đạo của Khồng Tử được truyền lại cho hậu thế, chủ yếu là qua chữ “lễ” mà ngài được giáo huấn từ Lão Tử. Nó đã trở thành khẩu hiệu: “Tiên học lễ, hậu học văn” cho bao thế hệ học trò.

  • ĐOÀN MINH TUẤNĐã mấy mùa xuân, Tuấn Minh - biên dịch tiếng Pháp ở Công ty phục vụ người nước ngoài thành phố ta, nhà ở quận 3, có trao đổi với tôi một số tài liệu viết về con rồng trong cuốn “Các động vật của thế giới”. Nay chờ đến năm Thìn qua sổ tay ghi chép có dịp soạn lại cho bạn đọc làm quà xuân.

  • LÊ VIẾT THỌ“Đối với tôi, nghệ thuật là một trạng thái của linh hồn”                                                  Marc Chagall.

  • TÔN THẤT BÌNH Ca Huế là loại nhạc cổ truyền được phát sinh và phát triển lâu đời. Tuy nhiên, tìm hiểu nguồn gốc và thời điểm phát sinh thì có nhiều ý kiến khác nhau.

  • NGUYỄN ĐẮC XUÂN Huế là Kinh đô của triều đại quân chủ cuối cùng ở Việt Nam . Năm 1945, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân Huế đã đứng dậy làm cuộc Cách mạng Tháng tám thành công, chấm dứt thời đại quân chủ đã tồn tại hàng ngàn năm trên đất nước ta và chuyển qua chế độ dân chủ cộng hoà. Đánh dấu sự kiện lịch sử vẻ vang ấy là việc vua Bảo Đại trao ấn kiếm cho phái đoàn đại diện Chính phủ VNDCCH do ông Trần Huy Liệu dẫn đầu.

  • TRẦN VĂN KHÊChương trình Văn hóa của Unesco trong hai năm tới (2000 - 2001).Tôi vừa dự xong cuộc thảo luận về Chương trình lớn số III, trong dịp Unesco họp Đại hội tại trụ sở Paris, từ ngày mùng 8 đến ngày 11 tháng 11 dưng lịch năm nay (1999) với tư cách Thành viên Hội đồng Quốc tế Âm nhạc.

  • NGUYỄN SINH DUYMỹ Sơn: thung lũng các vua thánh

  • LTS: Liên tiếp trong hai ngày 30 tháng 9 và 1 tháng 10 năm 2009, tại Abu Dhabi, Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất, Quan họ Bắc Ninh và Ca Trù của Việt Nam đã chính thức được Tổ chức Văn hóa Khoa học Giáo dục Liên Hợp Quốc (UNESCO) ghi danh vào danh sách di sản văn hóa của nhân loại. Quan họ Bắc Ninh được ghi vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể Đại diện của nhân loại; Ca trù được ghi vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp.

  • TRẦN VĂN QUYẾNTrong quá trình đi điền dã thu thập tư liệu Hán Nôm ở huyện Phú Lộc Thừa Thiên Huế, chúng tôi đã được tiếp cận hai đạo sắc phong cho người có công trị thủy ở từ đường dòng họ Lê Kim, thôn Đông, làng Bàn Môn, xã Lộc An.