GIAI THOẠI VĂN CHƯƠNG

09:37 20/12/2019


TÔN THẤT BÌNH

Cụ Ưng Bình Thúc Giạ (trái) và cụ Thảo Am Nguyễn Khoa Vy

Lý do tổ chức lễ sanh điếu của cụ Ưng Bình

 

Trong một buổi đi đưa đám một người bạn, cụ Thúc Giạ rỉ tai cụ Thảo Am.

- Yêng nghe kìa, cũng một con người ấy, khi sống ở nghị trường chỉ nghe toàn chuyện xấu của mình, đến khi chết, lại được nghe toàn chuyện tốt. Không hiểu họ tìm đâu ra chuyện mà giỏi dữ vậy!

Cụ Thảo Am hóm hỉnh hỏi : "Rứa thì Yêng có muốn nghe chuyện tốt của Yêng không ? Tôi bày cho một cách, Yêng cứ giả chết rồi người ta sẽ làm lễ sanh điếu cho Yêng, lúc đó mặc sức Yêng được nghe chuyện tốt lúc còn sống."

Cụ Thúc Giạ ngẫm nghĩ rồi bật cười:

- Được rồi, tôi sẽ tổ chức lễ sanh điếu, nhưng đích thân Yêng phải làm bài văn tế nghe!

Cụ Thảo Am đồng ý.

Thế là sau đó, cụ Ưng Bình tổ chức lễ sanh điếu thực lúc cụ 75 tuổi. Đây thực là một lễ hiếm thấy ở Huế. Trong ngày ấy bạn bè thân thuộc kéo nhau đến chúc mừng cụ, liễn đối treo chật nhà, không khí ngày đối sống thật nhộn nhịp, chẳng nghe một tiếng khóc mà toàn vang lên những tràng tiếng cười rộn rã. Bạn bè của Hương Bình thi xã đều đến và được cụ Ưng Bình niềm nở tiếp đón. Đến buổi nghe đọc văn tế sống, cụ chủ soái Hương Bình thi xã ngồi trên ghế, đích thân ông bạn phó soái tâm giao xướng đọc sáng tác của mình. Sau bài văn tế công phu, đầy ngôn ngữ trào lộng, cụ Thảo Am còn tặng thêm hai câu đối:

Cô Huệ, cô Na đương đọc vở kép đào, họ quyết yêu cầu thầy ở lại.

Ông Lý, ông Đỗ dẫu ngứa nghề ngâm vịnh, ai cho nghinh tiếp cụ về chơi.

 

Núi Ngự, sông Hương

 

Vào những năm 1948 - 1954 những cây thông trên núi Ngự Bình đều bị quân Pháp và lính bảo vệ đốt trụi, còn sông Hương thì vắng khách làng chơi. Nhà thơ trào phúng ở Huế là cụ Thảo Am Nguyễn Khoa Vy đã làm 2 câu thơ :

Núi Ngự không cây cu đậu đất
Sông Hương vắng khách đĩ kêu trời.

Hai câu này ám chỉ cảnh thay đổi của xứ Huế lúc bấy giờ và ngỏ ý mong cụ Ưng Bình Thúc Giạ Thị tiếp thêm hai câu cho trọn câu hò. Cụ Ưng Bình không những làm tiếp 2 câu mà còn làm thêm một bài trả lời để nói lên lòng yêu quê hương đất nước và lòng tin tưởng ở tiền đồ xán lạn của dân tộc như sau :

Hỏi:

"Núi Ngự không cây cu đậu đất
Sông Hương vắng khách đĩ kêu trời"
Ai ơi cho hỏi một lời
Vì sao non nước đổi dời ra ri ?

Trả lời:

Nợ nước này non hãy còn như cũ
Giang sơn hữu chủ ai nhủ em lo
Rồi đây tái tạo cơ đồ
Sẽ có cây cho chim đậu, cũng có đò cho em đi.

(Theo Tôn nữ Hỷ Khương - "Tiếng hát sông Hương")

Sự khẳng định của cụ Ưng Bình nay đã trở thành sự thực.

T.T.B
(TCSH47/05-1991)

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Chiều 15-4-89, 14 giờ. Phòng họp của Hội VHNT Bình Trị Thiên đã chật hết chỗ, nhiều người ngồi lên bậc cửa sổ.

  • HỒ VĨNH

    Nhà báo Nguyễn Cửu Thạnh sinh ngày 15/6/1905 tại Phú Hội, thành phố Huế. Thuở thiếu thời ông là người ngay thẳng, vui tính, thích văn chương nghệ thuật; ông bước vào nghề báo từ năm 1929 và tham gia hoạt động tích cực trong phong trào Mặt trận Dân chủ tại Huế và hoạt động báo chí do Xứ ủy Trung kỳ chỉ đạo.

  • NGUYỄN KHẮC PHÊ

    Trong lịch sử xây dựng tổ chức văn nghệ trên đất Cố đô Huế 70 năm qua, nơi ghi dấu nhiều sự kiện, nhiều kỷ niệm nhất hẳn là ngôi nhà 26 Lê Lợi, bên bờ nam sông Hương.

  • Đó là đánh giá của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong điếu văn linh mục Phạm Bá Trực.

  • Từ Thượng thư Bộ Hình triều Nguyễn, cụ Bùi Bằng Đoàn đã vượt qua những định kiến của thời cuộc, của chế độ cũ - mới để tham gia chính quyền cách mạng.

  • HOÀNG VŨ THUẬT
                    Bút ký

    Hồi ấy tôi cũng là ông giáo làng, sáng đi tối về. Chiến tranh như cái máy ủi đã san phẳng bất cứ thứ gì dựng lên trên mặt đất.

  • Văn Cao là một trong những nhạc sĩ thuộc lớp tiền bối của nền tân nhạc Việt Nam. Cuộc đời và sự nghiệp của ông luôn gắn chặt và hoà trộn với dòng chảy lịch sử của dân tộc. Nhiều tác phẩm của ông đã trở thành di sản âm nhạc quý báu của nước nhà. Trong đó, có tác phẩm Tiến quân ca - Quốc ca Việt Nam – mà ông là tác giả.

  • PHAN QUANG
                Hồi ký

    Vua Hàm Nghi ghé làng tôi. Vua nghỉ lại ở nhà tôi. Điều đó xảy ra một trăm năm về trước. Và nhà ấy là nhà của ông nội tôi.

  • Trong sự nghiệp sáng tác của mình, Ngân Giang viết như một dòng sông tuôn chảy điều hòa. Bà là một hiện tượng trên thi đàn Việt Nam: người làm thơ liên tục dài năm nhất (từ 1922 tới khi bà qua đời- 2002), có số lượng thơ thuộc loại nhiều nhất (hơn 5.000 bài) có nhiều bài được truyền tụng (như Trưng nữ vương, Xuân chiến địa...)

  • KỶ NIỆM 68 NĂM NGÀY THƯƠNG BINH LIỆT SĨ (27/7/1949 - 2015)

    PHẠM HỮU THU 

    Trước khi ông Lê Sáu, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế qua đời, tôi may mắn được ông kể cho nghe nhiều chuyện, phần lớn là những ân tình mà đồng bào, đồng chí đã dành cho cách mạng trong những năm ác liệt của chiến tranh, nhất là những tấm gương lặng lẽ hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc.

  • PHAN NAM SINH

    Thầy tôi mất trưa hôm 16/1/1959 tại số nhà 73 phố Thuốc Bắc - Hà Nội. Sau khi cùng các anh chị tôi lo xong đám tang cho ông, mẹ tôi thu dọn tất cả số sách báo, sổ tay ghi chép, di cảo... của ông để lại vào trong hai chiếc va li loại lớn được ông mang về từ lần đi Trung Quốc dự lễ tưởng niệm 20 năm ngày mất của Lỗ Tấn.

  • Nhiều người Huế ngày trước thuờng ngâm nga câu hát: “ Cô gái nữ sinh Đồng Khánh kia ơi/ Cô đi về đâu tan buổi học rồi?/ Cô xuôi Đập Đá hay về Nam Giao/ Cô về Bến Ngự hay về Đông Ba / Cô về Vĩ Dạ hay ngược Kim Luông/… Tôi mơ một bóng khi về đơn côi/ Áo dài dáng đẹp tóc còn buông lơi/ Ghi một kỷ niệm cuộc đời trong tôi”.

  • BÙI KIM CHI 

    Vào Thành nội, hai con đường nhỏ hai bên hông trường trung học Hàm Nghi có lá phượng bay, có vòm nhãn che đường làm nền cho ngôi trường uy nghi, bề thế nằm ở giữa. Trước cổng trường có con đường nhỏ chạy ngang qua với hai hàng mù u lấp lánh nắng vàng tươi chụm đầu vào nhau nghe và thủ thỉ chuyện học trò.

  • THÁI KIM LAN

    Từ xa nhận được hung tin Thầy nhập viện trong tình trạng nguy cập, tôi nôn nóng muốn về, hi vọng được gặp lại Thầy.

  • HƯỚNG ĐẾN KỶ NIỆM 70 NĂM HỘI VHNT THỪA THIÊN HUẾ

    LÊ TRỌNG SÂM

  • 90 NĂM BÁO CHÍ CÁCH MẠNG VIỆT NAM(21/6/1925 - 2015)

    THANH NGỌC

    Sự hình thành và phát triển của Hội Văn học Nghệ thuật (VHNT) Thừa Thiên Huế kể từ khi ra đời đến nay đã gắn bó rất chặt với đời sống báo chí. Điều đó cũng dễ hiểu, bởi những mầm xanh của VHNT rất cần được gieo trồng trên cánh đồng báo chí. Điều khác nữa, Huế - vùng đất từng là “thủ đô văn hóa” của cả nước, nơi báo chí phát triển cực thịnh mấy chục năm từ trước 1945 đến 1975, các nhà văn hoạt động mạnh mẽ trên lĩnh vực báo chí là lẽ đương nhiên.

  • TRANG ĐOAN

    “Một tiếng lôi đình kinh vũ trụ
    Tấm gương trung nghĩa động thần minh.”[1]

     

  • Nhân kỷ niệm 125 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, tối 19/5 kênh VTV1 đã trình chiếu bộ phim tài liệu: Hồ Chí Minh - Bài ca Tự do. Có thể khẳng định: đây là một trong những bộ phim tài liệu đặc sắc về Chủ tịch Hồ Chí Minh mà tôi đã từng được xem.

  • NSND Trà Giang chia sẻ ký ức và cảm xúc về bức ảnh được chụp cùng Bác Hồ năm 1962.

  • Tháng 3-4/1975 Phó Cục trưởng Cục Quân nhu Từ Giấy và con trai Từ Đễ cùng hướng tới Sài Gòn bằng con đường khác nhau: người cha đi theo đường mòn Hồ Chí Minh, người con đi bằng máy bay.