Giải Nobel văn học 2009: Herta Muller

14:48 04/12/2009

TRẦN HUYỀN SÂMSau mười năm, kể từ khi “Cái trống thiếc” ngỗ ngược của chú lùn Oska vang lên trên đống gạch đổ nát của thế chiến II, Herta Munller đã tiếp nối Gunter Gras và vinh danh cho dân tộc Đức bởi giải Nobel 2009.

Nhà văn Herta Muller - Ảnh: robaroundbooks.com

Herta Muller được Hội đồng Hàn lâm Thụy Điển trao giải Nobel vì hai lẽ: lối viết dồn nén, giàu tính triết luận và tinh thần phê phán triệt để chế độ độc tài tại Romania.

Không như cách nói mỉa mai, cay cú của giới phê bình Mỹ, rằng bà là người vô danh, người chưa từng ai biết tới; ngược lại, Herta Muller hoàn toàn xứng đáng là một nhà văn tầm cỡ ngay từ những năm của thập niên 90, với các tác phẩm nổi tiếng như: The Land of Green Plums, Nadirs, The Passport, The Devil is Sitting in the Mirro, The Guard Takes His Comb, The Appointment...

Tác phẩm của bà đã đặt ra câu hỏi day dứt về sự tồn tại của con người sau thế chiến thứ hai của Đức; nỗi đau thiếu vắng quê hương và niềm khao khát về một thế giới tự do.

Herta Muller sinh năm 1953 ở Banat, Romania - một miền thiểu số hẻo lánh nói tiếng Đức. Nơi mà bà luôn mang nỗi đau: “thiếu quê hương”, và phải chối bỏ để sống một cuộc sống lưu vong.

Mang trong mình dòng máu của người cha - một lính chiến SS, thuộc Đức quốc xã, Muller luôn bị ám ảnh bởi cái chết và tội lỗi. Sáng tác của Herta Muller phản ánh bi kịch của một thế hệ nhà văn sau thế chiến: nỗi hoang mang, hoài nghi về sự tồn tại của con người. Đó là cảm hứng chung của các nhà văn Nobel gần đây như Gunter Gras(1999) và John.W. Coetzee (2003).

Herta Muller là một thông dịch viên, nhà thơ kiêm nhà tiểu thuyết. Bà sử dụng hai thứ tiếng Đức và Romania; là thành viên của Viện Sprache und Dichtung, ở Darmstadt. Bà từng có những hoạt động thiết thực để đấu tranh cho tự do ngôn luận của giới trí thức. Vì lẽ đó, bà đã bị sa thải và các tác phẩm của bà đã bị kiểm duyệt gay gắt. Bà định cư ở Đức vào năm 1987.

Giải Nobel thuộc về Herta Muller, đó không chỉ là niềm vinh dự cho dân tộc Đức, mà còn là niềm kiêu hãnh cho chủ nghĩa nữ quyền (Féminisme). Chỉ trong sáu năm gần đây, ba nhà văn nữ trên thế giới đã đoạt giải Nobel văn học: E. Jelinek(2004) - tiểu thuyết gia người Áo, D. Lessing (2007) - tiểu thuyết gia người Anh, và H.Muller (2009).

T.H.S
(249/11-09)

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Tin nổi bật

18 chân dung văn học - từ một cái nhìn phác thảo

PHẠM PHÚ PHONG

Trong mấy thập niên gần đây, cái tên Nguyễn Thị Thanh Xuân không còn xa lạ với độc giả trong cả nước.
Văn học như những giá trị ngoại biên

PHAN TRỌNG HOÀNG LINH

Trong một tiểu luận bàn về Ngoại biên hóa trong tiến trình văn học Việt Nam đương đại, học giả Trần Đình Sử xem “ngoại biên hóa chủ yếu là phương thức tồn tại thông thường của văn học”.
Chiếc cầu mưa trong thơ Hải Bằng(1)

HỒ THẾ HÀ

Mấy mươi năm cầm bút đi kháng chiến, Hải Bằng chỉ vỏn vẹn có 1 tập thơ in chung Hát về ngọn lửa (1980) ra mắt bạn đọc.
Xuân trong hệ ký hiệu mùa thơ Xuân Diệu

LÝ HOÀI THU

Trong bộ tứ bình bốn mùa xuân, hạ, thu, đông, xuân là bức màn thứ nhất, là khúc dạo đầu của nhịp điệu thiên nhiên. Đó vừa là không gian, vừa là thời gian để vòng tuần hoàn của sự sống tồn tại và sinh sôi.
Xuân trong hệ ký hiệu mùa thơ Xuân Diệu

LÝ HOÀI THU

Trong bộ tứ bình bốn mùa xuân, hạ, thu, đông, xuân là bức màn thứ nhất, là khúc dạo đầu của nhịp điệu thiên nhiên. Đó vừa là không gian, vừa là thời gian để vòng tuần hoàn của sự sống tồn tại và sinh sôi.
Tuổi Canh Tý viết về con Chuột

PHAN TRỌNG HOÀNG LINH

Trong thế hệ những nhà văn tuổi Canh Tý đương thời (sinh năm 1960), Hồ Anh Thái chiếm lĩnh một vị trí nổi bật. Càng đặc biệt hơn khi hình ảnh con chuột từng trở thành biểu tượng trung tâm trong văn chương ông. Nhân dịp Tết Nguyên đán Canh Tý (2020), hãy cùng nhìn lại cuốn tiểu thuyết được ông viết cách đây gần một thập kỷ.
Tản mạn về giải thưởng thơ và thơ giải thưởng

NGUYỄN TRỌNG TẠO

• Để chọn được những áng thơ hay, những người thơ có tài, người ta thường mở các cuộc thi, và cuối cùng là giải thưởng được trao.
Nhà thơ Tố Hữu với địa danh Lao Bảo

PHẠM XUÂN DŨNG

Nhà thơ Tố Hữu là người xứ Huế nhưng lại có nhiều duyên nợ với Quảng Trị, nhất là đoạn đời trai trẻ, đặc biệt là với địa danh Lao Bảo.
“Miền thương nhớ” của Hà...

TRẦN THÙY MAI

Đọc tập sách của Nguyễn Khoa Diệu Hà, với hơn 30 tản văn, tôi có cái cảm giác như đang ngồi trên tấm thảm thần Aladin bay về một miền mà không có xe tàu nào đưa ta đến được một miền thương nhớ đặc biệt “Ở xứ mưa không buồn”!
Sự thật của nhà thơ

NGUYỄN QUANG THIỀU

Có không ít các nhà thơ lâu nay coi sứ mệnh của thơ ca không phải là viết trực diện về những gì đang xẩy ra trong đời sống con người.
Nhớ những vần thơ chúc Tết của Người

VŨ VĂN

Một mùa xuân nữa lại về, mùa xuân của hòa bình, của ấm no và những đổi thay của đất nước. Nhưng đã có thời kỳ, những mùa xuân của dân tộc đến vào những lúc chiến tranh vô cùng gian khổ, trong lòng nhiều người từng sống qua những năm tháng ấy lại dâng lên niềm thương nhớ Bác, nhớ giọng nói của Người, nhớ những lời chúc Tết của Người vang lên trên loa phát thanh mỗi đêm Giao thừa.
Ba nhà thơ Việt ở Mỹ

ĐỖ QUYÊN

1.
Du Tử Lê thường được xem là một trong bảy nhà thơ hàng đầu của nền văn học miền Nam Việt Nam trước năm 1975, cùng với Bùi Giáng, Vũ Hoàng Chương, Tô Thùy Yên, Thanh Tâm Tuyền, Đinh Hùng, và Nguyên Sa. Cây thơ cuối cùng ấy đã hết còn lá xanh giữa mùa thu này.
Thêm những cột mốc khẳng định phong cách một cây bút Nam Bộ giàu trữ lượng

NGUYỄN KHẮC PHÊ

(Nhân đọc các tập truyện của Trần Bảo Định vừa được xuất bản)
Nữ sử Đạm Phương trong phong trào Nữ lưu và văn học nửa đầu thế kỷ XX

LƯU KHÁNH THƠ

Giai đoạn giao thời ba mươi năm đầu thế kỷ XX đã chứng kiến sự thay đổi vị trí xã hội của người phụ nữ. Từ “chốn phòng the”, một số người phụ nữ có tri thức và tư tưởng tiến bộ đã mạnh dạn vươn ra ngoài xã hội, bộc lộ suy nghĩ, chủ kiến riêng và thể hiện con người cá nhân của mình.
Năm thế hệ trong một ngôi nhà xứ Huế

PHẠM PHÚ PHONG

Trong vô tận (Nxb. Trẻ, 2019) là cuốn sách thứ mười ba và là tiểu thuyết thứ tư của nhà văn Vĩnh Quyền.
Thử quan tâm thêm một khía cạnh dân tộc tính khi phân tích bài thơ "Tương tư" của Nguyễn Bính (*)

VĂN TÂM
Nỗi khát thèm cô đơn

HOÀNG THỤY ANH

“Đá”⁽¹⁾ là tập thơ thứ 5 của tác giả Đỗ Thành Đồng. Điểm xuyết, vấn vương một chút dáng dấp của “Rác”, “Rỗng”, “Xác”⁽²⁾, nhưng thần thái của “Đá” đã khác.
Những ký ức lưu dấu thành lịch sử

ĐÔNG HÀ

Mỗi dân tộc có một số phận lịch sử. Và lịch sử chưa bao giờ công bằng với dân tộc Việt chúng ta, khi trải qua hơn bốn ngàn năm, luôn phải đặt số phận con dân dưới cuộc chiến. Vì vậy, để viết nên trang sử nước nhà, không chỉ những chính sử gia, mà các nhà văn, nhà thơ, người cầm bút, không tránh chạm ngòi bút của mình vào nỗi đau của dân tộc.
Người hát rong của thời đại

NGUYỄN QUANG THIỀU

Khi đọc xong bản thảo trường ca Nàng, quả thực trước đó tôi không hình dung có một trường ca như vậy được viết trong thời đại hiện nay.
Bình yên cuộc sống nhân dân từ trách nhiệm và tấm lòng của người chiến sĩ công an

TRẦN HỒ

Lần đầu tiên Công an tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức trại sáng tác văn học nghệ thuật, với chủ đề “Công an Thừa Thiên Huế - Vì bình yên cuộc sống” chào mừng kỷ niệm 74 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Ngày truyền thống lực lương CAND Việt Nam (19/8/1945 - 19/8/2019).