TRƯỜNG AN
“Nỗi niềm chi rứa Huế ơi
Mà mưa trắng đất trắng trời…”
Dự án Laguna - Lăng Cô đang có kế hoạch nâng tổng vốn đầu tư lên đến 2 tỷ USD
Câu thơ cùa nhà thơ Tố Hữu ngày xưa lại vọng về vào mùa mưa năm nay ở Thừa Thiên Huế. Mưa liên miên hai tháng đến đá cũng chau mày. Rồi lụt. Mấy năm liền Huế không lụt, hoặc chỉ lụt nhỏ, đùng cái một tháng trước thời điểm “Ông tha mà bà chẳng tha/ Bà cho cái lụt hăm ba tháng mười” thì lụt lớn. Thông báo nước trên các sông thường trực vượt ngưỡng báo động hai, báo động ba liên tục được Ủy ban Phòng chống lụt bão tỉnh cập nhật. Cộng đồng Facebook chia sẻ thông tin, nhắc nhau cảnh giác ông thủy bà thủy. Nhiều người mất trắng tài sản giữa màn mưa trắng xóa mà những lồng cá trôi xuôi dòng nước bạc là hình ảnh để lại nhiều cảm thông nhất trong lòng người xứ Huế gần xa. Mưa ngớt, lũ lụt rút đi thì trời chuyển sang đông và không khí lạnh tràn ngập. Lạnh mười bốn mười lăm độ đe dọa thời khắc chuẩn bị xuống vụ đông xuân mới…
Nhưng rồi nắng cũng hoe vàng trên cõi thế. Cái nóng hừng hực “lò đốt” tham nhũng của Bộ Chính trị khiến lòng dân náo nức, tăng thêm niềm tin vào công cuộc đổi mới dựng xây đất nước, vào Chính phủ kiến tạo… Bởi đã từ bao giờ, nấm độc tham nhũng đã len lỏi bủa tràn khắp đó đây, khiến nền kinh tế gần như không vươn lên nổi.
Giữa những tia nắng hy vọng ấy, Ủy ban nhân dân tỉnh báo cáo trước Hội đồng nhân dân tỉnh và bà con cử tri về những kết quả đạt được trong năm 2017 khiến người dân Huế an lòng. 12/13 chỉ tiêu chủ yếu đạt và vượt kế hoạch đề ra: Thu ngân sách nhà nước vượt kế hoạch (6.742/6.772 tỷ đồng), tỷ lệ hộ nghèo giảm 1.13% so với kế hoạch 1.1%; Tổng sản phẩm bình quân đầu người đạt kế hoạch 2.100 usd, giá trị xuất khẩu đạt mức 800 triệu usd, tổng vốn đầu tư xã hội đạt 19.000 tỷ đồng, 16.000 lao động được tạo việc làm mới… Tổng sản phẩm xã hội toàn tỉnh năm 2017 ước đạt 30.253 tỷ đồng, tăng 7,76% so với năm 2016. Đây là mức tăng hợp lý trong bối cảnh kinh tế đang gặp khó khăn, và thuộc nhóm cao nhất so với các tỉnh khu vực miền Trung…
Thừa Thiên Huế đang ngày càng trở nên bền vững trong việc giữ cho mình môi trường trong lành với không gian xanh sạch, đẹp. Nhiều du khách đến Huế đã thốt lên: “Không đâu dùng nước máy lại có cảm giác sạch và ngon như Huế”. Quả không nói quá về chuyện này, mà cái sự “nước sạch và ngon” không chỉ thị dân Huế mới được sử dụng, gần như mọi người dân đều được dùng. Tỷ lệ dân số nông thôn sử dụng nước sạch lên đến 78% là con số minh chứng. Và rừng xanh, trong khi nhiều nơi gần như triệt phá các cánh rừng còn sót lại, Thừa Thiên Huế vẫn giữ được kế hoạch duy trì độ che phủ rừng 57%. Những người yêu thiên nhiên từ phương xa đến đã không giấu giếm sự ngạc nhiên trước những thảm rừng xanh của đại ngàn Bạch Mã, rừng nguyên sinh A Roàng, A Lưới… Không chỉ ở Bạch Mã, vào sâu rừng A Lưới bây giờ, tiếng chim đại ngàn lảnh lót xuyên qua các triền núi khiến người ta có quyền ngạc nhiên về sự ẩn mật của một vùng đất. Quan điểm của lãnh đạo tỉnh là không đánh đổi môi trường cho sự phát triển nóng. Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nguyễn Văn Cao nhiều lần đã nêu thông điệp: “Tỉnh Thừa Thiên Huế luôn nhất quán là tuyệt đối không đánh đổi môi trường để lấy đầu tư, lấy phát triển kinh tế, gây ảnh hưởng đến nhân dân. Quan điểm này đã được chính quyền tỉnh Thừa Thiên Huế thống nhất và nghiêm túc triển khai xuyên suốt nhiều năm qua”. Vâng, Huế không cần phải vội vàng trong phát triển kinh tế để rồi trả giá đắt cho sự nóng lòng.
Mới vài năm trước, có ai nghĩ A Lưới sẽ phát triển du lịch, dịch vụ. Vậy mà bây giờ, nếp nghĩ trở thành cư dân của vùng đất du lịch đã bén vào tư duy của người dân. Sản phẩm núi rừng A Lưới giờ đã về cung ứng giữa lòng đô thị Huế, ở địa chỉ 98 Đặng Huy Trứ - Huế, với măng rừng, rau rớn, ba kích, thịt heo thịt bò gác bếp, mật ong… Những thứ mà trước đây dân Huế phải đặt mua từ Tây Nguyên, Tây Bắc thì giờ đã có thể chỉ cần chạy xe năm phút là có thể tầm về. Du lịch, dịch vụ đang trở thành tâm điểm phát triển kinh tế của toàn tỉnh, những sản phẩm du lịch mới đang dần định hình trong bản đồ tâm thức du khách.
Năm 2017, Ủy ban nhân dân tỉnh đã triển khai, thực hiện quyết liệt chủ đề “Năm doanh nghiệp, năm kỷ cương, kỷ luật hành chính”. Tỉnh đã triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp. Lãnh đạo tỉnh thường xuyên đối thoại, trao đổi, đồng hành cùng doanh nghiệp thông qua nhiều diễn đàn như: “Chủ tịch UBND tỉnh đồng hành cùng doanh nghiệp”, “Cà phê doanh nhân”, “Trao đổi và tháo gỡ”… Cải cách hành chính có nhiều chuyển biến, thủ tục hành chính về đăng ký doanh nghiệp, kê khai thuế, hải quan, xây dựng… rút ngắn thời gian giải quyết, giảm hồ sơ, đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến… Đặc biệt, môi trường đầu tư được cải thiện, nhà đầu tư được hỗ trợ từ khi nghiên cứu dự án đến khi dự án triển khai… Tỉnh đã cấp 64 dự án với tổng vốn đầu tư đăng ký 9.648 tỷ đồng, gấp 1,7 lần về lượng, 1,4 lần về vốn. Trong đó có những dự án đặc biệt lớn như Tập đoàn Banyan Tree đã có kế hoạch mở rộng đầu tư dự án Laguna giai đoạn 2, nâng tổng vốn đầu tư lên đến 2 tỷ usd. Trên địa bàn tỉnh cũng đã xuất hiện thêm nhiều tập đoàn kinh tế có thương hiệu quan tâm đến nghiên cứu xúc tiến đầu tư như Tập đoàn Mitsubishi (Nhật Bản), tập đoàn khách sạn hàng đầu Nhật Bản ROUTE INN, Công ty J.W (Hàn Quốc), tập đoàn Sunjin (Hàn Quốc), tập đoàn Phương Trang, Tôn Đông Á, Công ty Vinaconex…
Bên cạnh những thành tựu, những hạn chế lớn vẫn còn trong bức tranh kinh tế xã hội chung của tỉnh. Thứ nhất, mức độ tăng trưởng chung còn chậm, chưa xuất hiện những nhân tố có tính đột phá; năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp chưa cao; việc huy động các nguồn lực đầu tư phát triển xây dựng, chỉnh trang đô thị và phát triển sản xuất còn khó khăn… Thứ hai, một số cấp, ngành chưa thật sự xác định rõ công việc trọng tâm, trọng điểm; công tác cải cách hành chính còn nhiều bất cập… Thứ ba, mặc dầu xác định mục tiêu xây dựng Thừa Thiên Huế thành trung tâm y tế chuyên sâu, trung tâm giáo dục đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực chất lượng cao, trung tâm khoa học công nghệ của cả nước; nhưng sự kết hợp giữa các ngành của tỉnh với các đơn vị Trung ương trọng yếu về các lĩnh vực này còn rất yếu.
Năm 2018, tỉnh xác định các chương trình trọng điểm bao gồm: phát triển du lịch - dịch vụ và phát triển doanh nghiệp; phát triển hạ tầng kinh tế - kỹ thuật, trọng tâm là hạ tầng giao thông; cải cách hành chính. Toàn tỉnh cũng sẽ đẩy nhanh tiến độ hơn 90 dự án trọng điểm. Trong đó có khoảng 35 dự án khởi công mới, tiêu biểu như: Trung tâm thương mại Vincom Hùng Vương, Nhà máy điện Mặt trời Phong Điền, đường cao tốc La Sơn - Túy Loan, Dự án cải tạo môi trường nước thanh phố Huế, mở rộng Ga hành khách Cảng hàng không quốc tế Phú Bài, nhà máy sản xuất gỗ MDF, dự án Laguna, dự án khu phức hợp du lịch - dịch vụ Đăng Kim Long…
Trong các dự án đang triển khai này, việc thực hiện Dự án cải tạo môi trường nước thành phố Huế đã khiến đời sống thị dân Huế xáo trộn nhiều mặt. Gần như tất cả các cuộc tiếp xúc cử tri, các kỳ họp Hội đồng nhân dân tỉnh và thành phố Huế đều có nhiều ý kiến đề cập đến vấn đề này. Tỉnh đang có những điều chỉnh, quyết liệt chỉ đạo, đẩy nhanh tiến độ, tăng cường giám sát chất lượng thi công… Và người dân Huế cũng đã phần nào thông cảm cho tỉnh và thành phố khi nghĩ về tương lai đô thị, về cái lợi của dự án này mang lại sau khi hoàn thành.
Dự cảm về tương lai cũng khởi động từ những ý tưởng mới của lãnh đạo tỉnh. Ví như trong phát triển du lịch - dịch vụ, tỉnh xây dựng và phát động chương trình “Sản phẩm du lịch của năm”. Tỉnh đã xác định sản phẩm du lịch mới của tỉnh năm 2018 là tuyến đi bộ dọc sông Hương (đường Nguyễn Đình Chiểu) gắn với không gian bảo tàng dọc đường Lê Lợi. Hãy thử hình dung cảnh tượng du khách đến Huế, có những giờ phút thảnh thơi thả bộ dọc sông Hương êm đềm, rồi ghé vào chiêm ngắm các tác phẩm mỹ thuật của Lê Bá Đảng, Điềm Phùng Thị, các họa sĩ lừng danh Huế trong Bảo tàng Mỹ thuật Huế đang dần định hình, họ sẽ nhận ra Huế thâm trầm, sâu lắng đến nhường nào… Một Huế sinh động về vẻ đẹp tri thức, phong phú nét tài hoa của nghệ thuật, bên cạnh giàu có vẻ đẹp thiên nhiên cảnh quan; đó là một Huế ắp đầy tính văn hóa - nhân văn thật sự mà mọi người có thể tìm thấy từ mỗi bước chân đi, mỗi mắt nhìn chạm đến cõi tiềm thức, mỗi cảm nhận trong những đáy mắt người và lá cỏ đang rung lên trong gió… Để hiểu hơn một câu thơ của thi sĩ Hàn Mặc Tử “Sao anh không về chơi thôn Vỹ”.
Và công chúng Huế chính là những người gìn giữ và làm phong phú vẻ đẹp tiềm ẩn đó.
T.A
(TCSH347/01-2018)
NGUYỄN VĂN THỊNHCũng như trên cả nước, trước cách mạng tháng Tám, làng (tên gọi chữ Hán là xã), ở Thừa Thiên Huế là một đơn vị cơ bản trong tổ chức hành chính của các vương triều.
VÕ NGỌC LANNếu cuộc đời người là một trăm năm hay chỉ là sáu mươi năm theo vòng liên hoàn của năm giáp, thì thời gian tôi sống ở Huế không nhiều. Nhưng những năm tháng đẹp nhất của đời người, tôi đã trải qua ở đó. Nơi mà nhiều mùa mưa lê thê cứ như níu giữ lấy con người.
LTS: Đại Học Huế đang ở tuổi 50, một tuổi đời còn ngắn ngủi so với các Đại học lớn của thế giới. Nhưng so với các Đại học trong nước, Đại Học Huế lại có tuổi sánh vai với các Đại học lớn của Việt như ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Trên hành trình phát triển của mình, Đại Học Huế đã góp phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế, giáo dục, văn hoá ở miền Trung, Tây Nguyên, đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao cho khu vực và cả nước. Nhân dịp kỷ niệm này, TCSH phân công ông Bửu Nam, biên tập viên tạp chí, trao đổi và trò chuyện với PGS.TS. Nguyễn Văn Toàn, Giám đốc Đại Học Huế. Trân trọng giới thiệu với bạn đọc cuộc trò chuyện này.
VÕ ĐẮC KHÔICó một thời người Huế loay hoay đi vỡ núi, phá rừng trồng khoai sắn. Có một thời người Huế tìm cách mở cảng nước sâu để vươn ra biển lớn, hay đón những con tàu viễn xứ xa xôi. Cả nước, các tỉnh thành láng giềng như Quảng Bình, Quảng Trị, Đà Nẵng cũng đều ra sức làm như thế, sao ta có thể ngồi yên?
TRẦN ĐÌNH SƠNĐất Việt là cái nôi sinh trưởng của cây trà và người Việt biết dùng trà làm thức uống thông thường, lễ phẩm cúng tế, dâng tặng, ban thưởng từ hàng ngàn năm nay.
NGUYỄN XUÂN HOÀNGTừng là đất Kẻ Chợ – kinh đô triều Nguyễn xưa, ẩm thực Huế dựa trên nền tảng triết lý của cái đẹp, món ăn món uống phải ngon nhưng nhất thiết phải đẹp, vị phải đi với mỹ, thiếu mỹ thì không còn vị nữa.
TRƯƠNG THỊ CÚCTrong vô vàn những bài thơ viết về Huế, hai câu thơ của Phan Huyền Thư dễ làm chúng ta giật mình:Muốn thì thầm vuốt ve Huế thật khẽLại sợ chạm vào nơi nhạy cảm của cơ thể Việt Nam (Huế)
FRED MARCHANT(*) Trong chuyến viếng thăm Huế lần thứ hai vào năm 1997, tôi làm một bài thơ đã đăng trong tập thứ hai của tôi, Thuyền đầy trăng (Full Moon Boat). Bối cảnh bài thơ là một địa điểm khảo cổ nổi danh ở Huế. Có thể nói là bài thơ này thực sự ra đời (dù lúc đó tôi không biết) khi nhà thơ Võ Quê đề nghị với tôi và các bạn trong đoàn ghé thăm Đàn Nam Giao trước khi đi ăn tối ở một quán ăn sau Hoàng Thành bên kia sông Hương.
TRẦN KIÊM ĐOÀNDu khách là người trong mắt nhìn và qua cảm nhận của chính người đó.
TRƯƠNG THỊ CÚCTừ buổi hồng hoang của lịch sử, hình ảnh ban đầu của xứ Huế chỉ thấp thoáng ẩn hiện qua mấy trang huyền sử của đất nước Trung Hoa cổ đại. Tài liệu thư tịch cổ của Trung Quốc đã kể lại từ năm Mậu Thân đời vua Đường Nghiêu (2353 năm trước Công nguyên), xứ Việt Thường ở phương Nam đã đến hiến tặng vua Nghiêu con rùa thần từng sống qua ngàn năm tuổi.
HỒ ĐĂNG THANH NGỌCCó một hiện tượng lịch sử lý thú, ở những nơi khác vốn dĩ bình thường nhưng ở Huế theo tôi là rất đặc biệt, đó là tại mảnh đất này sau hơn ba mươi năm ngày đất nước thống nhất, đã hình thành một thế hệ nữ doanh nhân thành đạt giữa chốn thương trường.
MINH TÂMTôi nghe bà con bán tôm ở chợ Bến Ngự kháo nhau: Dân nuôi tôm phá Tam Giang đã xây miếu thờ “Ông tổ nghề” của mình gần chục năm rồi. Nghe nói miếu thờ thiêng lắm, nên bà con suốt ngày hương khói, cả những người nuôi tôm ở tận Phú Lộc, dân buôn tôm ở Huế cũng lặn lội vượt Phá Tam Giang lễ bái tổ nghề.
PHẠM THỊ ANH NGA"Hiểu biết những người khác không chỉ đơn giản là một con đường có thể dẫn đến hiểu biết bản thân: nó là con đường duy nhất" (Tzvetan Todorov)
TRẦN ĐỨC ANH SƠNSau hơn 1,5 thế kỷ được các chúa Nguyễn chọn làm thủ phủ của Đàng Trong, đến cuối thế kỷ XVIII, Huế trở thành kinh đô vương triều Tây Sơn (1788 - 1801) và sau đó là kinh đô của vương triều Nguyễn (1802 - 1945).
TRƯƠNG THỊ CÚC Sông Hương là một trong những nét đẹp tiêu biểu của thiên nhiên xứ Huế. Sông là hợp lưu của hai nguồn Hữu Trạch, Tả Trạch, chảy qua vùng đá hoa cương cuồn cuộn ghềnh thác, đổ dốc từ độ cao 900 mét đầu nguồn Hữu trạch, 600 mét đầu nguồn Tả trạch, vượt 55 ghềnh thác của nguồn hữu, 14 ghềnh thác của nguồn tả, chảy qua nhiều vùng địa chất, uốn mình theo núi đồi trùng điệp của Trường Sơn để gặp nhau ở ngã ba Bàng Lãng, êm ả đi vào thành phố, hợp lưu với sông Bồ ở Ngã Ba Sình và dồn nước về phá Tam Giang, đổ ra cửa biển Thuận An.
Chúng ta biết rằng trong thời đại ngày nay, khi đầu tư xây dựng những cơ sở nhằm đáp ứng nhu cầu cao của người đi du lịch, văn hóa ẩm thực được xem như là cánh cửa đầu tiên được mở ra để thu hút du khách.
Chúng tôi đi thăm đầm chim Quảng Thái, theo ông Trần Giải, Phó chủ tịch huyện Quảng Điền.
I. Chúng tôi xin tạm hiểu như sau về văn hóa Huế. Đó là văn hóa Đại Việt vững bền ở Thăng Long và Đàng Ngoài chuyển vào Thuận Hóa - Phú Xuân.
Thúng mủng Bao La đem ra đựng bột. Chiếu Bình Định tốt lắm ai ơi. Tạm tiền mua lấy vài đôi. Dành khi hiếu sự trải côi giường Lào.
LTS: Tiến sĩ Nguyễn Thuyết Phong hiện đang dạy tại trường đại học Kent State thuộc tiểu bang Ohio, . Đây là một trong những bài trích ra từ cuốn Hồi ký âm nhạc, gồm những bài viết về kinh nghiệm bản thân cùng cảm tưởng trong suốt quá trình đi đó đây, lên núi xuống biển, từ Bắc chí Nam của ông để sưu tầm về nhạc dân tộc. Được sự đồng ý của tác giả, TCSH xin trân trọng giới thiệu cùng độc giả.