Đọc Ma Văn Kháng, tâm hồn tôi dịu đi!

14:36 01/02/2018

Liên tiếp hai năm qua, Ma Văn Kháng trình làng 2 cuốn tiểu thuyết mới và mới đây một NXB cùng lúc phát hành 8 cuốn cả tiểu thuyết và truyện ngắn của cây bút có sức viết bền bỉ hàng hiếm ở Việt Nam. Nhưng Ma Văn Kháng liệu có còn phù hợp với đọc giả trẻ hôm nay, theo nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên vẫn là “câu hỏi khó”. Còn nhà văn Nguyễn Khánh Tình nói “đọc Ma Văn Kháng, tâm hồn tôi dịu đi”.

Nhà văn Ma Văn Kháng giao lưu với bạn đọc trẻ. Ảnh: Đinh Tị.

Trước đó, trên đường đưa GS Phong Lê tới dự buổi ra mắt sách của nhà văn Ma Văn Kháng, nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên đã giải đáp thắc mắc của GS Phong Lê: “Sách liệu có bán được không?” rằng: “Những giá trị ẩn ngầm thì thường bán chậm. Nhưng nhiều nhà xuất bản, nhà sách vẫn chọn cách làm kinh doanh không quên văn hóa và biết dùng văn hóa để kinh doanh”.

Hỏi nhà văn Ma Văn Kháng liệu ông có tin mình sẽ viết được những câu chuyện về hôm nay? Nhà văn khiêm tốn trả lời ông thuộc về thời đại của ông thôi.

Chekhov của Việt Nam

Với 23 tiểu thuyết và vài trăm truyện ngắn trong đời văn, đặc biệt là từ sau 1982 đến nay, PGS.TS La Khắc Hòa đánh giá rất cao sức viết và tầm vóc của Ma Văn Kháng trong văn học Việt Nam. Ông thậm chí gọi Ma Văn Kháng là “Chekhov của Việt Nam”.

PGS.TS La Khắc Hòa cho rằng đa số nhà văn sáng tác ra truyện, nhưng các nhà văn lớn tạo siêu truyện. Siêu truyện là những chuyện có khả năng đẻ ra truyện. Và theo Ma Văn Kháng là một trong số ít nhà văn Việt Nam có siêu truyện. Và siêu truyện của Ma Văn Kháng chính là chuyện Một mình một ngựa ra đời năm 1982.

Nhà thơ Hữu Thỉnh đánh giá “chất” Chekhov của Ma Văn Kháng ở tính triết lý và tầm tư tưởng. Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nhận định Ma Văn Kháng không phải là nhà văn hàng đầu Việt Nam nhưng là con chim đầu đàn của văn học kháng chiến chống Mỹ, “nổi tiếng, tài năng, đáng trọng nhất cho thế hệ các nhà văn trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước”.

Theo Hữu Thỉnh, Ma Văn Kháng không chỉ là nhà văn thành danh, nổi tiếng mà đồng thời còn là một nhà tư tưởng, nhà văn hóa, một nhà hoạt động xã hội. Ma Văn Kháng hội tụ bốn yếu tố đó một cách hoàn hảo. Ông nhắc lại tuyên bố của Ma Văn Kháng chống sự “không tải” trong văn học: Đọc tác phẩm mà không thấy tư tưởng, triết lý nhân sinh nào, không nâng lên tầm triết lý thì chỉ là xe không tải.

Nhà thơ Hữu Thỉnh cho rằng Ma Văn Kháng đã làm tốt việc truyền tải tư tưởng, triết lý trong các sáng tác của ông. Đó là những sáng tác tiếp cận nhiều kiếp người, nhiều mảng đề tài, nhiều số phận và làm giàu cho tiếng Việt, “đưa tiếng Việt lên một tầm cao mới”. Hữu Thỉnh khẳng định, sau Tô Hoài, người có sáng tác đồ sộ phải kể đến Ma Văn Kháng.

Không chịu làm quan văn

Tại buổi giao lưu ra mắt sách của nhà văn Ma Văn Kháng, nhà văn Hữu Thỉnh lần đầu tiên tiết lộ về kỳ Đại hội Hội Nhà văn kịch tính nhất. Đó là lần thứ 4 năm 1989, cũng là năm tiểu thuyết Đám cưới không có giấy giá thú của Ma Văn Kháng ra đời. Cuốn tiểu thuyết gây “chấn động” trong làng văn lúc bấy giờ và Ma Văn Kháng nổi lên như một ngôi sao sáng trên bầu trời văn học, một nhà văn tầm vóc của Việt Nam. Ma Văn Kháng được Ban thư ký Hội Nhà văn Việt Nam coi là phương án tốt nhất cho vị trí Tổng thư ký Hội Nhà Văn Việt Nam.

Hữu Thỉnh kể, đó là kỳ Đại hội “vô cùng dân chủ, vô cùng căng thẳng và sôi động,  qua 5-6 ngày họp mà vẫn chưa xong”. Hữu Thỉnh giới thiệu Ma Văn Kháng cho chức vụ Tổng thư ký và đã được Ban Thường trực Hội đồng ý. Hữu Thỉnh được giao nhiệm vụ gặp riêng nhà văn Ma Văn Kháng để thuyết phục Ma Văn Kháng tham gia ứng cử chức Tổng thư ký Hội Nhà văn Việt Nam khóa 4. Tại sân Hội trường Ba Đình, cuộc gặp giữa hai người bạn văn diễn ra thân mật, gần gũi, chân tình, nhưng không vì thế mà Hữu Thỉnh thuyết phục được đàn anh đáng kính. Ma Văn Kháng xin về suy nghĩ thêm để sáng hôm sau trả lời. Ma Văn Kháng đã từ chối tham gia ứng cử chức Tổng thư ký và Đại hội phải tiếp tục bầu chọn người đứng đầu Hội Nhà văn Việt Nam trong số 6 người: Vũ Tú Nam, Nguyễn Quang Sáng, Xuân Cang, Chính Hữu, Nguyên Ngọc và Hữu Thỉnh.

Nhưng Ma Văn Kháng vẫn tiếp tục tham gia Ban chấp hành phụ trách sáng tác. Hữu Thỉnh cho biết Ma Văn Kháng đảm nhận vai trò này của mình một cách gương mẫu, tận tụy, say đắm. Ông đọc những nhà văn khác rất kỹ và luôn trân trọng mọi tài năng.

Nhà văn Nguyễn Khánh Tình, một người bạn và là nguyên mẫu trong tiểu thuyết mới xuất bản năm 2016 của Ma Văn Kháng Người thợ mộc và tấm ván thiên nói về Ma Văn Kháng với cả tấm lòng trân trọng về tài năng và nhân cách. Ông không giấu giếm sự hàm ơn của mình trước nhà văn lớn: “Đọc tác phẩm của Ma Văn Kháng, tâm hồn tôi dịu đi. Trước tôi hiếu thắng lắm(?)”.
 

Ma Văn Kháng gốc Hà Nội, tên thật Đinh Trọng Đoàn. Nhà văn cho biết ông có hẳn một chứng minh nhân dân thứ hai mang tên Ma Văn Kháng. Là người biết một chút về tướng số, ông cho rằng mình “phát nhờ tên”. Ông bảo, 3 chữ A trong cái tên Ma Văn Kháng như ba đỉnh núi mạnh mẽ nâng đỡ cho sự nghiệp văn chương của ông.

 

Chia sẻ với bạn đọc về thói quen viết văn, Ma Văn Kháng cho biết, ông viết một cách vô tổ chức, bất cứ lúc nào, rất dễ dãi chứ không có bất cứ một đòi hỏi “sang chảnh” nào trong khi viết. Hồi trẻ ông có thể viết thâu đêm. Nay, hứng thì ngày viết 1-2 giờ, đêm không làm việc nữa. “Tôi dễ dãi như mọi công dân bình thường”, ông nói.

Ông chia sẻ không đặc biệt thích riêng một nhà văn nào. Mỗi người ông lại thích ở một khía cạnh và ông không chịu ảnh hưởng bất cứ nhà văn lớn nào. “Tất cả những gì mình đọc đều ở thể vô ngôn. Tôi thưởng thức văn chương của người khác bằng sự vô tư, hồn nhiên, để chúng ngấm vào mình như con ong hút mật hoa để tạo ra mật của mình”.

Theo HƯƠNG XUÂN - TP

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Giải thưởng văn học Sông Mekong lần thứ 11 sẽ diễn ra tại thủ đô Phnompenh, Campuchia vào cuối năm 2020. Hai tác giả Việt Nam đoạt Giải thưởng năm nay là tác giả Trần Nhuận Minh với tác phẩm sách thơ Qua sóng Trường Giang và tác giả Trần Ngọc Phú với tác phẩm Từ Biên giới Tây Nam đến đất Chùa Tháp.

  • Trong dịp kỷ niệm 100 năm Ngày sinh nhà thơ Tố Hữu (4-10-1920 - 4-10-2020), NXB Hội Nhà văn cho ra mắt bạn đọc tập sách dày dặn, công phu và nghĩa tình Tố Hữu - Một đường thơ, một đường đời.

  • Nhà thơ Vũ Quần Phương cho rằng, người cuối cùng của phong trào Thơ mới vừa từ giã bạn đọc ở tuổi 100 – thi sĩ Nguyễn Xuân Sanh - là người “không để thơ… ngủ quên trên thành công của dòng lãng mạn trước đó”.

  • Đoàn Ngọc Thu nói rằng chị thích thơ của mình ngày xưa hơn. Những xúc cảm ấy vẫn như còn váng vất trong những vần thơ trong tập “Sau bão” (NXB Hội Nhà văn, 2020).

  • Ra đời cách đây 25 năm, bộ truyện “Kính Vạn Hoa” của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh có ý nghĩa đặc biệt, khơi luồng gió mới cho văn học thiếu nhi Việt Nam thời kỳ đổi mới, mang đến món ăn tinh thần lý thú bổ ích. Tuy nhiên, quá trình thực hiện bộ sách cũng thử thách những người chọn lựa bước trên con đường dài sáng tạo không ngừng nghỉ.

  • Nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh sinh năm 1920 tại Ðà Lạt, nguyên quán Quảng Bình, lúc nhỏ theo học ở Trường Quốc học Quy Nhơn (cũ), sau đó chuyển ra Hà Nội.

  • Sáng 22/11/2020, Nhà thơ Trần Đăng Khoa đã thông báo chia sẻ tin buồn cho các nhà thơ và những người yêu thơ đó là nhà thơ tiền bối nổi tiếng Nguyễn Xuân Sanh vừa qua đời.

  • NXB Văn học giới thiệu “Nghề vương bụi phấn”, tác phẩm thứ ba của tác giả Nguyễn Huy Du, gồm những câu chuyện về tình thầy trò với văn phong mộc mạc, giản dị nhưng lôi cuốn, nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11.

  • Nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh sinh ngày 16 tháng 11 năm 1920, quê gốc thuộc huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình. Ông cũng là một trong những hội viên tiền phong tham gia xây dựng Hội Nhà văn Việt Nam. Năm nay ông tròn 100 tuổi. Hội Nhà văn Việt Nam vừa tổ chức chúc thọ nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh tại trụ sở số 9, Nguyễn Đình Chiểu hôm 9/11/2020 với sự tham gia của lãnh đạo Hội, các nhà văn nhà thơ và đại diện gia đình của ông.

  • “Nẻo vào văn xuôi đương đại Việt Nam” là tập tiểu luận - phê bình của TS Bùi Như Hải, do NXB Văn học ấn hành tháng 9-2020.

  • Sáng 5-11, Viện Văn học Việt Nam đã tổ chức toạ đàm nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh PGS – nhà nghiên cứu văn học Vũ Đức Phúc. Đây là một dịp để các thế hệ Viện Văn học ngồi lại cùng ôn cố và “soi chiếu cho tương lai” – như lời PGS,TS Nguyễn Đăng Điệp, Viện trưởng Viện Văn học nhận định.

  • Bằng sự lao động miệt mài và nghiêm túc, nhà văn Lê Văn Nghĩa thường gửi đến độc giả những đầu sách độc đáo, nhiều cuốn trong số đó có giá trị như một “bảo tàng ký ức” của không chỉ riêng tác giả.

  • Thạch Lam (1910 - 1942) là đại biểu xuất sắc của văn xuôi lãng mạn Việt Nam thời kì 1930 - 1945. Văn Thạch Lam đọng nhiều suy nghiệm, nó là cái kết tinh của một tâm hồn nhạy cảm và từng trải về sự đời (Nguyễn Tuân).

  • Sáng ngày 20/10/2020, Hội Nhà văn Việt Nam đã tổ chức kỉ niệm 100 năm ngày sinh nhà thơ Tố Hữu (4/10/1920 – 4/10/2020).

  • Đã có nhiều nhà văn viết về Hà Nội - Thủ đô yêu dấu - như Thạch Lam, Vũ Bằng, Tô Hoài, Nguyễn Khải… Nhưng tập truyện ký “Hà Nội và tôi” (NXB Hội Nhà văn) gần 300 trang với hơn 20 tác phẩm của nhà văn Vũ Ngọc Tiến, một người Hà Nội gốc, đã cho ta biết thêm một phần chân dung về những con người của đất Tràng An thanh lịch.

  • Tháng 10, nhân kỷ niệm 66 năm ngày Giải phóng Thủ đô, Nhã Nam giới thiệu tới bạn đọc một tác phẩm mới của nhà văn Nguyễn Trương Quý, cây viết vốn quen thuộc với những tản văn về các góc nhỏ của Hà Nội: “”Hà Nội bảo thế là thường”.

  • Rất lâu rồi, không có luận văn, luận án nào về thơ Tố Hữu. Cũng lâu lắm rồi, sau Hà Minh Đức, Trần Đình Sử… rất ít người viết về thơ ông. Tôi cũng chưa bao giờ viết về thơ Tố Hữu khi ông còn sống. Nhưng với chúng tôi, thơ Tố Hữu là nguồn suối tươi mát, mạch ngầm sống động trong đời sống tinh thần. "Chúng tôi" ở đây là thế hệ những người ở lứa tuổi 70. Trong quãng thời gian 70 năm của một đời người thì ít nhất có 30 năm (1954 - 1975) chúng tôi đã được sống với thơ Tố Hữu.

  • Bằng kiến thức của một chuyên gia đầu ngành và sự trân trọng quá khứ một đi không trở lại, ông đã chỉ ra giá trị của cuốn sách và ý nghĩa của việc làm sống lại những kí ức Hà Nội rất đặc biệt thông qua cuốn sách này...

  • Có một bộ phim tôi không thực nhớ nội dung, một bộ phim của Woody Allen mang tên "Đóa hồng tím ở Cairo", câu chuyện mang máng mà tôi còn nhớ, đó là một người phụ nữ thất bại trong tất cả mọi khía cạnh cuộc đời, rồi cô vào một rạp chiếu bóng, xem một bộ phim, và trong giây phút ấy, cô quên béng mất cuộc đời mình, cô òa khóc, không phải vì mình, mà vì những nhân vật trong phim.

  • Năm 1941, với việc xuất bản Dế mèn phiêu lưu ký ở tuổi 20 (bản in đầu tiên có nhan đề Con dế mèn), Tô Hoài có được hai vinh dự lớn trong nghề cầm bút: Trở thành người mở đầu thể loại truyện đồng thoại; Tác phẩm mở đầu lại là đỉnh cao của thể loại, đồng thời là một trong những áng văn học thiếu nhi nổi tiếng thế giới nhất của Việt Nam.