Để văn hóa thấm sâu vào tâm lý quốc dân
Chúng ta đã nói quá nhiều về sự xuống cấp đạo đức cá nhân và xã hội mà chưa chỉ ra được căn nguyên sâu xa của nó là gì, nằm ở đâu và phải làm gì, tháo gỡ như thế nào… Sức mạnh đến từ nhiều thiết chế xã hội, trong đó có báo chí với vị thế và tầm ảnh hưởng rộng lớn.
Báo chí không chỉ phản ánh mà cần tạo chuyển biến nhận thức của cộng đồng - Nguồn: ITN
“Mưa dầm thấm lâu”
Những năm qua, nhiều bộ, ngành, địa phương đã xây dựng, ban hành các bộ quy tắc về văn hóa ứng xử ở nơi công cộng, trong gia đình, tại công sở. Tuy nhiên, việc thực hiện những quy tắc ứng xử văn hóa hạn chế; vẫn còn những vi phạm gây bức xúc dư luận, bạo lực gia đình, học đường, ứng xử thiếu văn minh, văn hóa, vô cảm... Chính vì vậy, một trong những hoạt động thu hút sự quan tâm trong khuôn khổ Hội Báo toàn quốc 2019 là hội thảo “Vai trò của báo chí trong truyền thông về chuẩn mực văn hóa ứng xử” do Hội Nhà báo Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp tổ chức. Nhiều ý kiến tại hội thảo khẳng định: Để khắc phục thực trạng hiện nay cần có những giải pháp kịp thời, thường xuyên, lâu dài, trong đó truyền thông trên báo chí đặc biệt quan trọng.
Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi nhận định, những năm gần đây, tình trạng văn hóa xuống cấp, trong đó có văn hóa ứng xử trong cộng đồng, xã hội nhiều khi đến mức báo động, đã được báo chí thông tin kịp thời, phân tích, cảnh báo thiết thực. Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn chỉ ra tình trạng cơ quan báo chí, nhà báo thiếu quan tâm đến chuẩn mực văn hóa ứng xử, văn hóa ứng xử, thiếu gương mẫu trong ứng xử văn hóa, thậm chí vi phạm quy tắc, quy định về văn hóa ứng xử… Trong xây dựng văn hóa ứng xử, báo chí nhiều khi chưa có cách tiếp cận tác động hợp lý, hiệu quả trong việc điều chỉnh nhận thức, hành vi của cộng đồng.
Việc tung hô thái quá một sự việc khiến giới trẻ có những ham mê lệch lạc, nhân danh báo chí cổ xúy các hành vi về lâu dài gây tổn hại đến xã hội, vi phạm văn hóa tín ngưỡng do dùng từ “vô tội vạ”... không khó bắt gặp trên báo chí, nhất là báo mạng điện tử. Nêu hàng loạt tác động “xấu” đó, Đại tá Nguyễn Văn Hải - Báo Quân đội Nhân dân cho rằng, muốn truyền thông về văn hóa ứng xử, trước hết mỗi nhà báo, cơ quan báo chí phải là một chuẩn mực văn hóa ứng xử. Nghĩa là, báo chí làm sao phải kiến tạo môi trường thông tin lành mạnh.
Đồng tình với quan điểm này, nhà báo Trần Thị Thanh Thùy, Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội nêu thêm: Xây dựng chuẩn mực văn hóa ứng xử là việc “mưa dầm thấm lâu”, không thể ngắt quãng theo kỳ cuộc. Có như vậy, mới giúp những quy tắc ứng xử ăn sâu, bám rễ chặt chẽ trong đời sống nhân dân.
Bắt đầu từ “cái dễ thấy”
Nghiên cứu chỉ ra rằng, nhiều biểu hiện, hành vi thiếu văn hóa có chiều hướng lan rộng nhưng không phải bản chất của dân tộc Việt Nam mà do quá trình chuyển đổi sang kinh tế thị trường, trước sức ép lớn phát triển kinh tế, văn hóa không được chú ý đúng mức. Đó cũng là “căn bệnh” chung của các nền kinh tế mới phát triển. Bởi vậy, xây dựng văn hóa ứng xử là việc làm của cả hệ thống, không phải của riêng báo chí, nhưng báo chí với vị thế và tầm ảnh hưởng rộng lớn, sẽ đóng vai trò nòng cốt. Vai trò ấy thể hiện ở các chuyên mục, bài viết về hành vi ứng xử văn hóa, nhằm vào thứ thiết thực, cụ thể; thể hiện ở sự kết hợp, tham gia của các nhà văn hóa, nhà khoa học, để phân tích, nghiên cứu, truyền thông một cách dễ hiểu, có sức thuyết phục…
Văn hóa là lĩnh vực ai cũng biết, cũng nói được, nhưng làm được và làm tốt rất khó. Chúng ta trách nhiều báo không chuẩn mực, chúng ta nhắc nhà báo phải làm sao xây dựng chuẩn mực văn hóa cho cộng đồng… nhưng thế nào là chuẩn mực văn hóa? Xưa là tam cương - ngũ thường, là công - dung - ngôn - hạnh cụ thể nhưng đã có phần lạc hậu. Đặt vấn đề này, TS Nguyễn Viết Chức, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, TN, TN và NĐ cho rằng, trước khi truyền thông về chuẩn mực văn hóa ứng xử, cần làm rõ và đưa ra được những nội dung cụ thể, những chuẩn mực cụ thể để từ đó cộng đồng, cá nhân đối chiếu, điều chỉnh.
Thực tế, những quy định về chuẩn mực văn hóa ứng xử đã được thể hiện qua các văn bản, nghị quyết, quy định pháp luật… nhưng còn nhiều nội dung khác, không cần văn bản mà ai cũng biết là hạn chế trong ứng xử của người Việt Nam. Chẳng hạn tình trạng chen lấn, lãng phí, không có ý thức giữ gìn vệ sinh công cộng, ồn ào, trễ giờ… Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh, trước những điều “dễ thấy” như vậy, báo chí có vai trò không những phản ánh mà cần tạo sự chuyển biến nhận thức của cộng đồng. Như Bác Hồ từng nói, phải làm cho văn hóa thấm sâu vào tâm lý quốc dân, đẩy lùi tâm lý lười biếng, tham nhũng, hủ hóa, xa xỉ... Làm được như thế, phát triển đất nước mới thực sự bền vững, người Việt Nam hôm nay mới thực sự xứng đáng với di sản văn hóa mà tổ tiên để lại.
Theo Thái Minh - ĐBND
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Tại nhiều trường học trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, sự nghèo nàn về đầu sách, không gian đọc khiến nhiều học sinh (HS) không có hứng thú đến thư viện. Cộng với sự phát triển các thiết bị công nghệ số, càng khiến các em hờ hững với tài nguyên sách.
-
Chiều ngày 24/7, một người bạn gửi tin nhắn qua zalo thông báo việc thành phố Đà Nẵng mới phát hiện một người nhiễm Covid trong cộng đồng. Tôi bán tín bán nghi và cũng thầm hy vọng đó là tin giả. Mặc dù những tin nhắn giả đã được hạn chế rất nhiều từ khi bùng phát dịch lần 1 nhưng việc tin lan truyền trên mạng cũng chưa chắc đã là đúng.
-
Những khó khăn từ đợt dịch Covid-19 hồi đầu năm còn chưa kịp khắc phục, ngành xuất bản trong nước đang phải đối diện với đợt dịch tái bùng phát. Giải pháp nào cho ngành xuất bản trong giai đoạn hiện nay?
-
Thị trường tổ chức biểu diễn cải lương tại TPHCM những năm gần đây sôi động hẳn vì sự xuất hiện của nhiều đơn vị xã hội hóa cùng Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang dàn dựng nhiều chương trình, vở diễn, thu hút được sự quan tâm của khán giả mộ điệu.
-
Covid-19 là gì? Nếu có người hỏi tôi câu ấy, tôi sẽ trả lời là chấp nhận và thích nghi.
-
Nhan Hồi là đệ tử giỏi của Khổng Tử. Một lần đang khi Nhan Hồi nấu cơm trong bếp, Khổng Tử đi ngang qua, ông nhìn thấy Nhan Hồi múc cơm ăn vụng.
-
Đại dịch Corona đang tác hại một cách khủng khiếp. Từ mức tử vong 3.331 tại Trung Quốc vào đầu tháng 4-2020, theo thống kê chính thức, chỉ sau một thời gian ngắn - tính đến ngày 29-4-2020 - con số này đã vọt lên 217.596 người tử vong; tổng số ca nhiễm tăng đến 3.134.199 người (1).
-
Tương truyền, trong văn hóa Việt Nam xưa, khi gặp nhau, chào nhau các cụ ta thường úp hai bàn tay vào nhau nắm chặt và xá người đối diện. Còn cái “vụ bắt tay” mà chúng ta thường thấy lâu nay là chỉ có từ khi thực dân Pháp đô hộ nước ta(!)
-
VŨ NHIÊN
Những ngày giáp Tết, giữa rộn ràng bánh mứt, chợ hoa, giữa những cơn mưa phùn nhè nhẹ và chút gió xuân hây hẩy gợn mình, đây đó trên mặt báo đã có những tin tức về loại dịch mới khi ấy gọi là Corona bùng phát ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc. -
Người Bhutan không làm việc kiếm tiền suốt cả ngày. Đủ sống là được rồi. Họ dành nhiều thời gian rảnh để tận hưởng các niềm vui khác trong cuộc sống…
-
Lại một mùa Phật đản trở về trên quê hương chúng ta trong bối cảnh tín đồ sẽ có thể không đến chùa dự các lễ kính mừng ngày Đản sinh của Đức Thế Tôn, ngày Vesak Liên Hiệp Quốc - sự kiện văn hóa tâm linh của nhân loại, vì ảnh hưởng của đại dịch Covid-19…
-
Trong một lần xem bộ phim Cuộc đời Đức Phật, tôi còn nhớ loáng thoáng lời Ngài dạy rằng “nhìn vào trong một chiếc lá bồ-đề mà thấy được mặt trăng, mặt trời…”.
-
Ngày thứ 4 của hai tuần triệt để ở nhà “stay home” thế giới bên ngoài hầu như sa mạc...
-
Cảm ơn bạn đã hỏi thêm câu mình nói hôm trước: Thời buổi “Cô-vi 19” hoành hành khắp thế giới này, thì với những người đã có “tuổi hơi cứng” như tụi mình nên thực hành các hạnh Độc cư, Thiền định, Kham nhẫn, Tri túc mà Phật đã dạy từ hơn hai ngàn sáu trăm năm trước để có một nếp sống An Lạc và Hạnh Phúc.
-
Khi tác giả viết những dòng này, đại dịch Corona đang tiếp diễn khốc liệt trên thế giới. Châu Âu đang ở cao điểm của dịch bệnh, số tử vong tại Ý đã cao hơn so với Trung Quốc.
-
Đọc “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”, nhiều người thích đi tìm xung đột, đi tìm bài học thời sự, đi tìm bài học có tính dự báo và vô số những bài học giá trị khác.
-
Việt Nam có một khối lượng đồ sộ các di sản đa dạng và phong phú. Tuy nhiên, công tác quản lý di sản ở Việt Nam hiện nay còn nhiều bất cập.
-
Khắp mọi nơi trên thế giới, các sự kiện văn hóa đang bị hủy bỏ vì dịch coronavirus. Một số phòng hòa nhạc đang cố gắng chống chọi lại xu hướng này bằng cách vẫn tiếp tục biểu diễn trong khán phòng trống khán giả và chia sẻ buổi hòa nhạc trực tuyến.
-
Nhiều phụ huynh lo lắng giá sách giáo khoa sẽ tăng khi thực hiện chủ trương xã hội hóa. Mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu giá sách giáo khoa trong chương trình giáo dục phổ thông mới không vượt giá sách hiện hành. Điều này mang lại niềm vui cho phụ huynh nhưng lại khiến các nhà xuất bản “đứng ngồi không yên”. Trước tình hình này, có ý kiến đề xuất Bộ Giáo dục và Đào tạo thành lập hội đồng thẩm định giá sách.
-
Giữa những dòng tin với gam màu xám trên các kênh thông tin hàng ngày, tôi dừng lại ở những dòng chữ ấm áp tình người: một cụ ông ở Kon Tum, năm nay đã 90 tuổi, bán lạc làm từ thiện. Ông là Lưu Bình, ở P.Quyết Thắng, TP.Kon Tum.
.png)
.png)
