Có một tím Huế nơi xa khác
NGUYỄN THỊ PHƯỚC LIÊN
(Thương nhớ Cẩm Nhung của Hương, Lại, Nguyệt, Liên)
Tranh của HS Tôn Nữ Tường Hoa - Ảnh: internet
Anh tôi, một người Huế đang ở Huế ngon lành bỗng dưng khăn gói vô Phan Thiết dạy học. Nghe nói cuộc tình của anh với người đẹp hoa khôi Đồng Khánh không làm bác tôi vừa lòng. Buồn tình, anh bỏ xứ. Nhân lúc cùng anh mạn đàm về màu tím Huế, tự nhiên anh đem trút lên cái đầu nhỏ dại của tôi nỗi buồn giận của anh qua màu tím Huế, thật vô cùng phi lý. Khi đó tôi hỏi anh:
- Vậy màu tím Huế ra răng. Có phải màu ni không? - Tôi chỉ cành hoa ngoài cửa sổ.
- Không. - Anh đáp. Tôi lại chỉ màu chỉ trên khung thêu của tôi, anh cũng nói không phải.
- Màu tím hoa cà hả?
- Màu hoa cà là màu hoa cà…
Tôi nổi khùng, gay gắt với anh:
- Màu chi đẹp mà khó khăn quá. Răng mê chi nó cho mệt. À, Còn màu tím than là chi? Là than nó tím dễ sợ phải không? - Tôi còn thách thức hỏi: Nếu mặc áo tím Huế, em có đẹp không?
- Không.
- Sao vậy?
- Tại vì mi Charlot, Văm, Lolita, mặc vô làm hư nhan sắc, hư luôn màu tím của tau.
Tôi bật cười vì hình ảnh anh hề Charlot, còn “Văm” và “Lolita” là gì, sau này tôi mới biết. Qua anh tôi, tôi lờ mờ nhận ra đặc trưng của màu tím Huế.
Tím dìu dặt trong không gian mờ sương, tím bâng khuâng trong nắng chiều bảng lảng và chỉ một Huế của sông Hương núi Ngự, của đền đài lăng miếu và thành quách cung điện, màu sắc kia tự nó nói nên lời. Tôi biết chị ấy đi qua cuộc đời của anh tôi bằng màu sắc đó để anh mang vết thương lòng tội nghiệp. Bác tôi sợ cái định mệnh báo trước của màu tím mà chị ưa thích cộng với sắc đẹp hơn người ấy thì khi sống với chị, anh tôi “phải chết” bởi mệnh thương phu của chị điển hình quá, nó lộ hẳn ra!
Một sáng đẹp trời trên “kinh đô nước mắm” của tôi bỗng nhiên xuất hiện một bóng giai nhân trong tà áo tím rất Huế. Từ trên con dốc cầu Gia Long đổ dài theo đường Rue de Hué mà bên này là vườn hoa tháp nước, bên kia là tòa nhà tiểu khu Bình Thuận tọa lạc trên một gò cao, người đẹp áo tím tay ôm cặp, đầu đội nón lá, chân mang guốc mộc, ung dung bước những bước nhỏ yểu điệu khiến người đi đường phải ngẩn ngơ dòm ngó, trong đó có tôi. Hôm ấy tôi đang đi học, tới ngã tư ty Ngân Khố, tôi đứng lại, tò mò chờ áo tím đi xuống con dốc ngay đó để nhận diện. Chu cha ơi, Loan! Tôi xáp vô Loan nói liền: “Bữa ni đi học mặc áo tím đẹp ghê!”. Không nói với tôi một lời nào, bên tôi Loan dửng dưng bước, cười mỉm miệng. Tôi bắt đầu sôi gan, biết chắc mẩm ai đã rao giảng, đã “mớm” cho Loan về một màu sắc, không chừng họ đã cùng nhau bát phố, lục tìm cho ra chính gốc cái màu tím ấy, hay là ngoài Huế vừa gửi vô…
Gia đình Loan ở đường Ngư Ông, trong xóm hàm hộ giàu có, họ chủ trương “Văn chương không bằng xương mắm mòi”. Xương mắm mòi thực tế là đồ vứt đi nhưng các chủ vườn ở Đà Lạt mua về làm phân bón, họ cũng có tiền, thì hơi sức đâu phải… mặc áo tím của hạng văn chương toàn những mơ với mộng. Tại sao anh tôi, người thầy dạy Sử Địa của chúng tôi, không nói cho tôi biết chuyện Loan vừa sắm áo tím Huế. Và tại sao ở lớp, tôi và Loan ngồi khít bên nhau, có khi cùi chỏ đứa này làm nhăn tập vở của đứa kia mà Loan cũng làm thinh. Có bao giờ tôi giấu Loan những vui buồn của tôi đâu. Vả lại, vươn tới cái đẹp là điều bình thường, ai cũng muốn. Loan mặc áo tím đẹp thì tôi vui, có mờ ám chi mà họ phải giấu.
Hôm ấy, những chàng trai lớp tôi học hành có phần lo ra vì không khí thâm u mơ màng của tím Huế. Kể từ đó Loan chết danh “Loan tím Huế” để phân biệt những Loan khác của trường.
Sau này đám bạn của chúng tôi, ai cũng nghĩ anh tôi sẽ cưới “Loan tím Huế”. Ba mạ tôi cũng tin như vậy, sắm sẵn cho họ đôi bông tai hình giọt nước. Có lẽ nào một lần nữa, định mệnh lại hiện về, ứng vào giọt nước của đôi bông là giọt nước mắt khiến trái tim anh tôi đột ngột rẽ hướng.
Đúng là màu tím than! “Loan tím Huế” ngày nào giờ đây buồn hết chỗ nói, hơn cả nỗi buồn phải bỏ xứ của anh tôi. Năm 197… bỏ lại áo tím, bỏ thầy, bỏ bạn, bỏ đường xưa lối cũ, bỏ cả Tổ quốc thân yêu, Loan âm thầm vượt biển, mãi đến bây giờ không tin tức.
Anh tôi cũng đã mất rồi. Gặp anh dưới đó, chắc chắn Loan buồn lắm, không thèm nói với anh dẫu chỉ nửa lời.
Vài chục năm sau, tôi gặp lại màu tím thân thương ấy ở đâu nữa… À, nhớ rồi, ở Hà Tiên, nhờ cô Hỷ Khương. Cô về đây dự lễ kỷ niệm 100 năm ngày sinh của cố nhà thơ Đông Hồ. Ở hội trường rất đông người, gặp cô, tự nhiên tôi cầm tà áo cô reo lên: “Cô… áo tím Huế đẹp quá!”. Cô cười: “Đẹp chi mô, có cái ni mặc hoài. Thấy tui là thấy áo tím, như áo trong tranh, khi mô cũng rứa”.
Tôi nói: “Cháu* thích áo tím Huế như ri nhưng không dám mặc”.
- Răng rứa? - Cô tròn xoe mắt.
Tôi làm thinh, chả nhẽ nói: “Dạ thưa cô, vì rứa chơ răng”.
Cũng người Huế mà tôi không thể mang thông điệp về chiếc áo màu tím Huế cho ai được. Không phải vì anh tôi đã tước mất niềm vinh dự ấy của tôi ngay từ khi tôi mới biết mộng mơ, ấp ủ mà vì trước sau tôi không được đẹp để sử dụng nó. Tôi sợ rằng mình sẽ làm mất đi cái màu tím sang trọng quý phái và lãng mạn vốn từ lâu đã đi vào văn học.
Trong kho tàng văn hóa Huế, màu tím Huế được nhắc đến như một niềm kiêu hãnh. Đem tím Huế nhân rộng ở nhiều nơi không phải Huế, là điều mơ ước cả hãnh diện của người con Huế phương xa.
N.T.P.L
(SDB12/03-14)
.................................
* Theo gia phả Nguyễn Phước Tộc, tôi phải gọi cô Hỷ Khương bằng cô, xưng cháu
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Vùng quê nghèo chúng tôi nằm sát chân núi Hồng Lĩnh có Hàm Anh (nay là xóm 1 xã Tân Lộc) từng sản sinh ra một Tiến sĩ xuất thân Đệ nhị giáp (Hoàng giáp) (1499) đời Lê Hiến tông tên là Phan Đình Tá (1468-?)
-
HỒ DZẾNH
Hồi kýMai sau dù có bao giờ
Đốt lò hương ấy, so tơ phím này
NGUYỄN DU -
LÝ HOÀI THU
Tôi nhớ… một chiều cuối hạ năm 1972, trên con đường làng lát gạch tại nơi sơ tán Ứng Hòa - Hà Tây cũ, lần đầu tiên tôi nhìn thấy thầy. Lúc đó lớp Văn K16 của chúng tôi đang bước vào những tuần cuối của học kỳ II năm thứ nhất. -
PHẠM THỊ CÚC
(Tặng bạn bè Cầu Ngói Thanh Toàn nhân Ngày Thương binh Liệt sĩ)
-
Người ta vẫn nói Tô Hoài là “nhà văn của thiếu nhi”. Hình như chưa ai gọi ông là “nhà văn của tuổi già”. Cho dù giai đoạn cuối trong sự nghiệp của ông – cũng là giai đoạn khiến Tô Hoài trở thành “sự kiện” của đời sống văn học đương đại chứ không chỉ là sự nối dài những gì đã định hình tên tuổi ông từ quá khứ - sáng tác của ông thường xoay quanh một hình tượng người kể chuyện từng trải qua nhiều thời kỳ lịch sử, nhiều thăng trầm của đời sống, giờ đây ngồi nhớ lại, ngẫm lại, viết lại quá khứ, không phải nhằm dạy dỗ, khuyên nhủ gì ai, mà chỉ vì muốn lưu giữ và thú nhận.
-
CAO THỊ QUẾ HƯƠNG
Tôi được gặp và quen nhạc sĩ Trịnh Công Sơn vào những ngày đầu mùa hè năm 1966 khi anh cùng anh Trần Viết Ngạc đến trụ sở Tổng hội Sinh viên, số 4 Duy Tân, Sài Gòn trình diễn các bài hát trong tập “Ca khúc da vàng”.
-
THÁI KIM LAN
Lớp đệ nhất C2 của chúng tôi ở trường Quốc Học thập niên 60, niên khóa 59/60 gồm những nữ sinh (không kể đám nam sinh học trường Quốc Học và những trường khác đến) từ trường Đồng Khánh lên, những đứa đã qua phần tú tài 1. -
Nhung nhăng, tần suất ấy dường như khá dày, là ngôn từ của nhà văn Tô Hoài để vận vào những trường hợp, lắm khi chả phải đi đứng thế này thế nọ mà đương bập vào việc chi đó?
-
Tôi được quen biết GS. Nguyễn Khắc Phi khá muộn. Đó là vào khoảng đầu những năm 80 của thế kỉ trước, khi anh được chuyển công tác từ trường ĐHSP Vinh ra khoa Văn ĐHSPHN.
-
Năm 1960, tôi học lớp cuối cấp 3. Một hôm, ở khu tập thể trường cấp 2 tranh nứa của tôi ở tỉnh, vợ một thầy giáo dạy Văn, cùng nhà, mang về cho chồng một cuốn sách mới. Chị là người bán sách.
-
DƯƠNG PHƯỚC THU
LTS: Trên số báo 5965 ra ngày 07/02/2014, báo Thừa Thiên Huế có bài “Vài điều trong các bài viết về Cố Đại tướng Nguyễn Chí Thanh”, của tác giả Phạm Xuân Phụng, trong đó có nhắc nhiều đến các bài viết về Đại tướng đã đăng trên Sông Hương số đặc biệt tháng 12/2013 (số ĐB thứ 11), và cho rằng có nhiều sai sót trong các bài viết đó.
-
BÙI KIM CHI
Trời cuối thu. Rất đẹp. Lá phượng vàng bay đầy đường. Tôi đang trong tâm trạng náo nức của một thoáng hương xưa với con đường Bộ Học (nay là Hàn Thuyên) của một thời mà thời gian này thuở ấy tôi đã cắp sách đến trường. Thời con gái của tôi thênh thang trở về với “cặp sách, nón lá, tóc xõa ngang vai, đạp xe đạp…”. Mắt rưng rưng… để rồi… -
LÊ MINH
Nguyên Tư lệnh chiến dịch Bí thư Thành ủy Huế (*)… Chỉ còn hai ngày nữa là chiến dịch mở; tôi xin bàn giao lại cho Quân khu chức vụ "chính ủy Ban chuẩn bị chiến trường" để quay về lo việc của Thành ủy mà lúc đó tôi vẫn là Bí thư.
-
NGUYỄN KHOA BỘI LAN
Cách đây mấy chục năm ở thôn Gia Lạc (hiện nay là thôn Tây Thượng) xã Phú Thượng có hai nhà thơ khá quen thuộc của bà con yêu thơ xứ Huế. Đó là bác Thúc Giạ (Ưng Bình) chủ soái của Hương Bình thi xã và cha tôi, Thảo Am (Nguyễn Khoa Vi) phó soái. -
(SHO). Nhân dân Việt Nam khắc sâu và nhớ mãi cuộc chiến đấu can trường bảo vệ biên giới tổ quốc thân yêu tháng 2/1979. Điều đó đã thêm vào trang sử hào hùng về tinh thần bảo vệ chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ thiêng liêng của dân tộc.
-
NGUYỄN CƯƠNG
Có nhiều yếu tố để Cố đô Huế là một trung tâm văn hóa du lịch, trong đó có những con đường rợp bóng cây xanh làm cho Huế thơ mộng hơn, như đường Lê Lợi chạy dọc bên bờ sông Hương, đường 23/8 đi qua trước Đại Nội, rồi những con đường với những hàng cây phượng vỹ, xà cừ, bằng lăng, me xanh... điểm tô cho Huế. -
HOÀNG HƯƠNG TRANG
Cách nay hơn một thế kỷ, người Huế, kể cả lớp lao động, nông dân, buôn bán cho đến các cậu mợ, các thầy các cô, các ông già bà lão, kể cả giới quý tộc, đều ghiền một lại thuốc lá gọi là thuốc Cẩm Lệ. -
PHẠM HỮU THU
Với tư cách là Bí thư Tỉnh ủy lâm thời và Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh (Việt Minh) của tỉnh Thừa Thiên - Huế, đầu năm 1942, sau khi vượt ngục trở về, đồng chí Nguyễn Chí Thanh đã có quãng thời gian gắn bó với vùng đầm Cầu Hai, nơi có cồn Rau Câu, được Tỉnh ủy lâm thời chọn làm địa điểm huấn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Để đảm bảo bí mật và an toàn, Tỉnh ủy đã chọn một số cơ sở là cư dân thủy diện đảm trách việc bảo vệ và đưa đón cán bộ.
Số cơ sở này chủ yếu là dân vạn đò của làng chài Nghi Xuân. -
TRẦN NGUYÊN
Thăm Khu lưu niệm Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, như được trở về mái nhà thân thương nơi làng quê yêu dấu. Những ngôi nhà bình dị nối nhau với liếp cửa mở rộng đón ánh nắng rọi vào góc sâu nhất. -
PHẠM HỮU THU
Nhân kỷ niệm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22 - 12“Có những sự thật quá lớn lao của một thời, đến nỗi hậu thế nhìn qua lớp sương mù của thời gian, không thể nào tin nổi” (Nhà văn Phùng Quán).
.png)
.png)
