‘Chuyến phiêu lưu diệu kỳ của Edward Tulane’ - Truyện đồng thoại dành cho người lớn

Nhưng nhà văn chuyên viết truyện cho thiếu nhi nổi tiếng người Mỹ là Kate DiCamillo đã rất thành công với Chuyến phiêu lưu diệu kỳ của Edward Tulane - tác phẩm trong sáng mà cũng rất đỗi sâu sắc khiến mỗi độc giả xúc động tận tâm can. Chuyến phiêu lưu bất đắc dĩ của nhân vật thỏ sứ Edward vốn để giúp trẻ em hiểu về tình yêu thương, cũng đã mang đến những trải nghiệm quen thuộc như thuở còn thơ cho người lớn, vừa mang đến những đớn đau mà chỉ họ mới có thể cảm nhận sâu sắc, để người lớn một lần nữa nhìn sâu vào nội tâm, vào hành trình nuôi dưỡng yêu thương của mình.

1. Hành trình tìm thấy tình yêu đích thực dành cho trẻ em

Câu chuyện về thỏ sứ Edward - món đồ chơi được cô chủ Abilene vô cùng yêu quý được kể bằng một giọng điệu khách quan như thường thấy ở một câu chuyện cổ tích: Ngày xưa, trong một ngôi nhà trên đường phố Ai Cập có một chú thỏ được làm gần như hoàn toàn bằng sứ. […] Tên chú là Edward Tulane, và chú rất cao… đôi mắt tô màu xanh của chú hết sức linh lợi và tình cảm.

Với tất cả những điều đó, Edward cảm thấy mình là một nhân vật xuất chúng.

Và tình yêu của Abilene dành cho Edward có thể được gói gọn bằng một câu: “Chủ của Edward là một cô bé mười tuổi tóc sẫm màu, có tên là Abilene Tulane, người coi trọng Edward không thua gì chú coi trọng bản thân.” Chính lời giới thiệu này đã lý giải tất cả những thói thường mà Edward thể hiện trong mối quan hệ với cô chủ, ông bà chủ, và cả những người xung quanh. Edward coi nhẹ tình yêu dạt dào và thái độ trìu mến mỗi lần cô chủ nói chuyện với chú; và tức giận bởi sự vô tư của người giúp việc khi cầm lấy chú, thả chú xuống đống đồ chơi của Abilene… Mỗi một đứa trẻ chưa từng trải qua bất cứ một sự chỉ dạy nào, đều sẽ rất bản năng tự xem mình là trung tâm khi được yêu thương chăm sóc quá chu đáo. Kate DiCamillo đã rất tinh tế khi kể lại câu chuyện về một chú thỏ đồ chơi mang đặc điểm tính cách của một đứa trẻ; với giọng điệu không hề phán xét hay chỉ trích.

Và sự tinh tế trong cách kể của bà còn là ở tình huống truyện bất ngờ mà hợp lý: trong chuyến di chuyển của gia đình Tulane trên một con tàu thủy giữa đại dương, Edward bị hất văng xuống biển trong sự đau đớn cùng cực của cô chủ Abilene. Từ đó, chuyến phiêu lưu diệu kỳ của Edward bắt đầu.

Bài học đầu tiên về tình yêu thương dành cho một đứa trẻ là sự lắng nghe. Một con thỏ sứ kiêu ngạo luôn nghĩ tình yêu thương mình có được từ người khác là bởi mình đứng đầu thiên hạ về sự xinh đẹp, giá trị, chưa từng coi trọng những lời yêu thương của cô chủ, đã “kinh ngạc nhận ra rằng chú đang lắng nghe… Những câu chuyện bà Nellie kể xuyên vào trái tim chú như những điều quan trọng nhất trên đời.” Chính Edward cũng không rõ nguyên nhân khiến mình thay đổi: “Điều này khiến chú phân vân tự hỏi liệu có phải bùn cát dưới đáy biển đã lọt vào trong cái đầu sứ của chú và làm hỏng hóc chỗ nào đó không.”

Bài học thứ hai về tình yêu thương mà Edward được nếm trải đó là nỗi đau khi chia xa - điều chú không hề cảm thấy khi rơi khỏi tay cô chủ Abilene rồi chìm xuống biển. Khi bị con gái của ông già đánh cá Lawrence vứt vào thùng rác, còn vợ ông là bà Nellie cũng không thể cứu được chú, Edward đã kinh ngạc vì “cảm thấy một nỗi đau sắc lạnh cứa sâu vào lồng ngực bằng sứ của chú.”

Hai bài học đó sẽ không tồn tại nếu không có biến cố Edward rời xa vòng tay yêu thương ấm êm của Abilene và chìm dưới đáy biển mấy năm trời. Chính sự cứu giúp chú ta khỏi bóng tối và cái lạnh dưới đáy đại dương của ông lão đánh cá Lawrence khiến Edward hiểu, tình yêu không bao giờ là một chiều; ta được yêu thương không vì giá trị của bản thân ta, mà vì người khác đã rất tốt đẹp dành tình yêu thương và cả sự cứu rỗi cho ta.

Hành trình tiếp tục với biến cố “rời xa yêu thương” lại bắt đầu ở bãi rác. Và, chú lại được tìm thấy bởi một con chó. Không còn khó chịu vì bị chó gặm như hồi ở nhà cô chủ Abilene, “giờ này chú đang cực kỳ vui sướng dù người bám đầy rác, mặc váy, bị ngoạm trong cái mõm nhễu dãi của một con chó và bị một lão điên đuổi theo.” Và rồi, trên hành trình không có điểm dừng cùng người nghệ sĩ hát rong Bull và con chó Lucy của anh ta, Edward “ngạc nhiên nhận ra, chú bắt đầu có tình yêu đầy dịu dàng với con chó”; và Bull dù có bị tất cả cười nhạo vì luôn mang theo một con thỏ đồ chơi thì cũng chưa bao giờ bỏ rơi Edward. Tình yêu bây giờ với Edward rõ ràng là sự đồng hành và gắn kết trong bất cứ hoàn cảnh gian khổ nào. Chú đã thực sự biết “Tình yêu là gì”.

Những bài học được tác giả gửi gắm rất tự nhiên, rất hợp lý thông qua từng chương truyện với những cuộc gặp gỡ của Edward và các nhân vật khác. Đó là những bài học từ thấp đến cao cho trẻ em về tình yêu thương, không hề mang tính chỉ dạy giáo điều, mà đều từ những trải nghiệm được xây dựng khéo léo. Mỗi đứa trẻ dường như nhìn thấy mình trong những suy nghĩ, cảm nhận, yêu ghét… mà Edward dần trải qua.

2. Và truyện đồng thoại dành cho người lớn với những biến cố đầy đớn đau

Hành trình từ trẻ thơ đến khi trưởng thành đã giúp người lớn hiểu về tình yêu. Nhưng tình yêu là điều khó nắm bắt, không thể định nghĩa mà chỉ có thể cảm nhận. Tình yêu cũng không “nhất thành bất biến” mà cần phải luôn được tưới tắm, nuôi dưỡng, chăm sóc. Và theo bước chân của thỏ sứ Edward, sau khi đã hiểu tình yêu là gì, trải qua những biến cố đớn đau, mỗi người lớn lại có thêm những nhìn nhận sâu sắc về tình yêu.

Tình yêu đã hình thành. Vậy tình yêu sâu sắc là gì? Là không chỉ biết lắng nghe, cảm nhận được đau đớn vì chia xa; tình yêu còn là khát khao được bảo vệ người mình yêu. Trên chuyến tàu bất định, gã soát vé tàn nhẫn hành hạ con chó Lucy, “Edward muốn có khả năng bảo vệ cho Lucy”. Và nỗi khát khao được sống vì người mình yêu trỗi lên mạnh mẽ một lần nữa khi Edward sống chung với anh em nhà Ruth - người anh Bryce đi làm thuê để nuôi đứa em gái Sarah bị hen nặng. Edward trở thành món đồ chơi mang lại hạnh phúc lớn cho Sarah. Mỗi lần lên cơn ho, cô bé lại ôm ghì lấy Edward khiến chú cảm thấy mình sắp vỡ tan. Nhưng chú vui vì có thể ở bên cạnh cô bé mỗi lúc như vậy. “Chú muốn được chăm sóc cô bé. Chú muốn bảo vệ cô. Chú muốn làm nhiều hơn nữa cho cô.” Chú đã làm con rối dưới bàn tay của Bryce cho Sarah cười. Chú ước ao được bế Sarah đi đến nơi có không khí trong lành cho cô bé được hít thở. “Chú sẽ ôm cô bé trong vòng tay.” Mỗi người lớn hẳn đều cảm nhận được nỗi giằng xé quay quắt khi nhìn người mình yêu thương đớn đau còn bản thân thì chỉ biết “ước”. Rồi nỗi đau tột cùng đã diễn ra với Edward: Sarah chết trong một lần lên cơn hen. Độc giả có thể cảm nhận được nỗi đau đớn đến vỡ tan của Edward lúc đó: “Tôi đã yêu cô bé thế mà giờ cô bé đã ra đi. Làm sao lại như thế này được?, chú tự hỏi. Làm sao chú có thể chịu đựng nổi việc sống trong một thế giới không còn Sarah Ruth?” Nỗi đau lớn đến mức, khi cùng Bryce nhảy múa kiếm ăn trên đường, Edward cũng không quan tâm đến hiện tại, chú chỉ nghĩ, “Trái tim tôi đã tan vỡ.” Cho đến khi chú thật sự bị lão chủ quán ăn quăng ra đường cho vỡ tan.

Và một lần nữa nhìn thấy tình yêu đích thực qua hành động của Bryce khi cậu quyết tâm từ bỏ con thỏ sứ vốn là kỷ vật, là bạn đồng hành trên hành trình đơn độc của mình: Khi Edward bị vỡ, Bryce đi khắp nơi tìm người “cứu bạn”; và chủ tiệm đồ chơi khẳng định sẽ dán lại được những mảnh vỡ, nhưng sau đó con thỏ quý giá sẽ thuộc về ông ta; Bryce đồng ý. Mỗi độc giả là người lớn chúng ta hẳn nhiên hiểu được rằng, buông tay đôi lúc là tình yêu sâu sắc nhất. Không cần phải bên cạnh. Chỉ cần người ta yêu thương được hạnh phúc. Cậu bé Bryce rất bao dung đã khiến mỗi độc giả thấm thía sự hy sinh vì tình yêu đích thực và lớn lao.

Nhưng, nhận được tình yêu lớn không còn khiến Edward tự hào. Bởi trải qua vô vàn biến cố, hội ngộ rồi biệt ly, Edward thật sự đã tan vỡ. Ngồi trong kệ cao của tiệm đồ chơi sau khi được “chữa lành” về thể xác, trở lại là món đồ chơi quý giá độc đáo, Edward đã nguội lạnh. “Tim tôi đã vỡ tan.” Chú nói với những cô bạn búp bê:

“Tôi đã từng được yêu… Tôi đã từng được yêu… Đừng nói với tôi về tình yêu… Tôi đã biết quá rõ về tình yêu rồi. […] Tôi đã xong chuyện với yêu thương người khác. Nó quá đau đớn.”

Nhưng cô bạn búp bê 100 năm tuổi, qua hành trình được yêu thương từ nhiều người chủ khác nhau, đã nói với Edward về một bài học tình yêu sâu sắc - bài học rất cần thiết cho những người lớn từng tuyệt vọng trong tình yêu vì đã quá đớn đau:

“Chẳng có nghĩa lý gì để sống tiếp nếu anh cảm thấy như vậy… Anh phải được lấp đầy lòng mong đợi. Anh phải được tắm mình trong hy vọng. Anh phải tự hỏi ai sẽ yêu thương anh, ai là người anh sẽ yêu thương kế tiếp. […] Nếu anh chẳng hề có ý định về chuyện yêu thương hay được yêu thương thì toàn bộ hành trình này chẳng còn có ý nghĩa gì nữa cả. Có thể tốt hơn là anh nên lộn cổ khỏi cái giá này ngay bây giờ và để mặc mình tan thành triệu mảnh. Lộn nhào xuống đi. Lộn nhào xuống ngay bây giờ đi.”

Những lời chân thật thẳng thắn đầy tính chiêm nghiệm của cô búp bê 100 năm đã đánh thức niềm hy vọng trong Edward: “Edward Tulane chờ đợi… Chú nhắc lại lời của cô búp bê cổ cho tới khi chúng quấn thành một vành tròn hy vọng mềm mại quanh tâm trí chú: Ai đó sẽ tới, ai đó sẽ tới vì anh.”

Và điều kỳ diệu đã diễn ra - cũng bất ngờ như những cuộc chia xa trước đó của Edward; nhưng lần này là một cuộc hội ngộ:

“Người phụ nữ bước tới… Chị nhìn xuống Edward.
Chú thỏ cảm thấy chóng mặt.
[…] Chị buông rơi chiếc ô. Chị đặt tay lên mề đay đeo trên cổ. Và Edward nhận ra… đó là một chiếc đồng hồ, đồng hồ bỏ túi.
Đó là chiếc đồng hồ của chú.
“Edward?” Abilene thốt lên.”

Hành trình tìm thấy tình yêu sâu sắc và đích thực của thỏ sứ Edward chính thức dừng lại. Bởi chú đã nuôi lại được hy vọng. Và bởi Abilene, sau mấy chục năm trời - nay là một phụ nữ cũng đã có con - vẫn dành tình yêu nguyên vẹn từ thời thơ ấu cho Edward. Mỗi người lớn chúng ta hẳn đều xúc động tận tâm can khi nhìn thấy được sự thủy chung tuyệt đối của cô gái - người phụ nữ Abilene. “Ngày xưa có một chú thỏ bằng sứ được một cô bé yêu thương hết lòng. […] Ngày xưa, ôi thật kỳ diệu ngày xưa ấy, có một chú thỏ đã tìm thấy đường về nhà.” Bởi chú đã hiểu về yêu thương đích thực. Bởi chú đã luôn được yêu thương.

Như con cáo từng nói với hoàng tử bé, “Người ta chỉ nhìn rõ bằng trái tim. Điều cốt lõi vô hình trong mắt trần.” Mỗi độc giả là trẻ em hay người lớn hẳn cũng đều nhận thấy được những câu chuyện về tình yêu đẹp đẽ bằng chính trái tim thấu cảm của mình trong suốt hành trình kỳ diệu của Edward. Tất cả các chương truyện được nối kết bằng giọng kể dịu dàng cùng các sự kiện được sắp xếp một cách tinh tế của Kate DiCamillo. Bài học về tình yêu dần hé mở cho trẻ em; và sau đó là những chiêm nghiệm về cách nuôi dưỡng tình yêu, qua biết bao biến cố đầy đớn đau đã khiến Chuyến phiêu lưu diệu kỳ của Edward Tulane trở thành truyện đồng thoại chạm đến thẳm sâu xúc cảm của cả người lớn.

H.N
(TCSH435/05-2025)

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

0

0

0

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Tải mã QRCode