Chung quanh giải thưởng thơ của báo Văn Nghệ: Cần những ứng xử nhân văn
Thời gian qua, giải thưởng từ cuộc thi thơ của báo Văn Nghệ tổ chức đã tạo nên những tranh cãi về chất lượng tác phẩm đoạt giải.
Tác giả Tòng Văn Hân (thứ hai từ trái sang).
Từ quý II-2019, Ban Biên tập báo Văn nghệ đã quyết định mở Cuộc thi Thơ 2019-2020 trên báo Văn nghệ với mục đích góp phần nâng cao chất lượng thơ, đáp ứng yêu cầu phát triển văn học trong tình hình mới; đồng thời tìm kiếm, phát hiện những tài năng văn học trẻ. Cuộc thi Thơ của báo bắt đầu từ tháng 6-2019 và ban đầu dự kiến sẽ khép lại vào giữa tháng 6-2020, nhưng theo Ban tổ chức, do nhiều lý do khách quan và bất khả kháng, trong đó có đại dịch Covid-19, cuộc thi đã phải lui lại đến cuối năm 2020.
Ban tổ chức cho biết, đã nhận được hơn 7.500 tác phẩm của hơn 1.000 lượt tác giả tham dự (qua hộp thư điện tử và đường bưu điện), đã lựa chọn và giới thiệu được hơn 400 tác phẩm của gần 200 tác giả trên 50 số báo Văn nghệ.
Kết thúc cuộc thi, Ban tổ chức đã trao hai giải B, bốn giải C và sáu giải khuyến khích cho các tác phẩm. Theo đánh giá của Ban tổ chức, không tác phẩm nào đoạt giải A.
Tác giả Tòng Văn Hân (Điện Biên) đoạt giải B với ba bài thơ “Mẹ tôi chửi kẻ trộm”, “Làm rể” và “Nhà dưới nhà trên”. Và chính giải B cho bài thơ “Mẹ tôi chửi kẻ trộm” là nguyên nhân làm bùng nổ cuộc tranh cãi, thậm chí có những lúc quá đà trên mạng xã hội những ngày qua.
Nhận xét về bài thơ, Ban tổ chức cho biết, bài “Mẹ tôi chửi kẻ trộm” của tác giả Tòng Văn Hân, có cái ngô nghê, thật thà của một người miền núi, nhưng qua đó lại là hình ảnh rất đẹp về con người nói chung mà chỉ tư duy của người miền núi mới có được. Về sâu xa, chửi này là chửi có tính triết lý. Nguồn gốc của bài thơ bắt đầu là sự đói kém, nhưng nhân văn, cao thượng vô cùng. Gốc của nó không phải đánh kẻ trộm, hay hình sự hóa vấn đề, mà là phải xóa tận gốc đói nghèo. Phải trả cho đời sống sự lương thiện… Tứ thơ và tư duy đó dễ gây thiện cảm cho người đọc... Chủ đề nhân văn và hợp với tư duy của người dân tộc, bên cạnh cái tứ cũng mới.
Tuy nhiên, ngay sau khi giải thưởng được công bố, trên mạng xã hội đã xuất hiện những tranh luận gay gắt về bài thơ. Nhiều ý kiến cho rằng, bài thơ thể hiện còn khá ngây ngô, chưa ra vần điệu và ngôn từ không đắt giá. Thậm chí còn xuất hiện những bài thơ nhái “Mẹ tôi chửi kẻ trộm”, đẩy vấn đề đi xa hơn, hoặc quy kết nhà thơ Tòng Văn Hân “đạo thơ”. Nhiều người nhân kết quả Cuộc thi Thơ này còn mạt sát cả tác giả, Ban tổ chức và Ban giám khảo.
Nhận xét về bài thơ, nhiều người trong nghề cho rằng, bài thơ có được sự hồn hậu, chân thật và nhân hậu của người miền núi, lại toát lên tính nhân văn. Sự hồn hậu chất phác này đã từng được thấy trước đây ở một số nhà thơ dân tộc thiểu số và cũng đã lâu chưa thấy lại. Cái chưa được của bài thơ là về ngôn ngữ biểu đạt còn thô sơ và chưa tới. Cách biểu đạt còn yếu, hơi nôm na. Đã từng có nhiều tác phẩm thơ của các tác giả người dân tộc thiểu số nhưng ngôn ngữ có tầng sâu về ngữ nghĩa của đồng bào dân tộc, được chắt lọc. Nhưng ở đây bài thơ này tứ rất lộ, lại được thể hiện bằng ngôn ngữ chưa được tinh lọc. Ý kiến chung của nhiều người trong nghề đều cho rằng cho bài thơ này đạt giải cao sẽ dễ gặp phải phản ứng của dư luận. Nếu chỉ là giải khuyến khích hay mức tương tự sẽ phù hợp hơn. Về mặt vần điệu, cũng không thể nói bài thơ này “như văn xuôi”, bởi vì mỗi thể loại có một giá trị riêng, chưa kể trong thực tế có cả thể loại thơ văn xuôi.
Quyết định về giải thưởng là của Ban giám khảo. Ở mỗi cuộc thi, Ban giám khảo đều có những tiêu chí riêng nhất định để căn cứ vào đó chấm giải. Ở một cuộc thi mang tính nghệ thuật như thi Thơ, những tiêu chí có thể không thể đem cân đong đo đếm rõ ràng như những cuộc thi khác, nhưng Ban giám khảo hoàn toàn có quan điểm riêng của mình đối với tác phẩm đoạt giải. Điều quan trọng là nếu như giải thưởng đó chưa phù hợp với số đông, thì cần có sự lắng nghe, cầu thị bên cạnh cách giải thích hợp lý.
Về phía người đọc, việc có những ý kiến trái chiều và phản ứng lại kết quả chưa hợp lý của mỗi cuộc thi là hết sức bình thường. Tuy nhiên, ở góc độ nhận xét về cuộc thi liên quan đến văn chương, nên lựa chọn cách hành xử nhân văn và văn minh để thể hiện quan điểm của mình.
Và cuối cùng, như một nhà thơ đã nói, giá trị lớn nhất của tác phẩm được đo bằng thời gian. Hãy để thời gian trả lời cho những giải thưởng như vậy.
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Câu chuyện về văn hóa đọc không còn là đề tài mới mẻ nhưng vẫn luôn là một câu hỏi còn bỏ ngỏ. Liệu rằng độc giả trẻ đã chọn được cho mình hướng đi đúng đắn?
-
Đó là thông tin được đưa ra tại cuộc họp tổng kết năm của Cục Xuất bản chiều 24/12. Nguyên nhân của việc không đọc xuể sách phát hành là do thiếu nhân lực.
-
Cùng với yêu cầu ngày một cao đối với chất lượng bản dịch, việc nhận xét, hồi âm của độc giả cũng ngày càng nhiều hơn và trực tiếp hơn, tuy nhiên, trong số đó có những người đang làm việc “ném đá” thay vì “phê bình” một cách thiện chí – đó là ý kiến của BTV Phùng Hồng Minh về những tranh luận quanh bản dịch tiểu thuyết “Bên phía nhà Swann” của Marcel Proust.
-
Hiện, khá nhiều kiệt tác của văn chương, triết học thế giới đã được dịch ra tiếng Việt với mục đích khai trí, “mở mắt”, dẫn bạn đọc vào biển kiến thức sâu rộng của nhân loại. Song, trước những bản dịch sai “từng xăngtimét”, bạn đọc không thể “nhắm mắt làm ngơ”…
-
Theo mấy nghiên cứu gần đây thì việc đọc sách văn học khiến cho người ta thông minh hơn, giàu tình cảm hơn, và văn minh hơn. Báo New York Times bèn đặt cho một số nhà văn và học giả câu hỏi: “Văn chương dạy chúng ta điều gì về tình yêu?”
-
Nghệ sỹ ăn mặc phản cảm, giá trị nghệ thuật bị xem nhẹ, thiếu văn hóa trong cách ứng xử... là những hiện tượng cho thấy văn hóa Việt đang biến đổi một cách nhanh chóng.
-
Nghề vẽ tranh trên kiếng ở Phú Tân (H.Châu Thành, Sóc Trăng) từng một thời nổi tiếng khắp Nam bộ nhưng giờ đây phải đối mặt với nguy cơ mai một.
-
L.T.S: “Muốn giao lưu văn hóa với bên ngoài tốt thì bản thân đất nước phải tốt”. Đó là nhận định xuyên suốt cuộc nói chuyện với phóng viên Tạp chí VHNA của Nhà xuất nhập khẩu văn hóa Hữu Ngọc. Khó mà ngờ được ở tuổi 97, ông vẫn giữ tác phong nhanh nhẹn, trí nhớ minh mẫn đến vậy. Bạn bè gọi ông là “cầu thủ ngoại hạng”, điều đó thật chính xác.
-
Những tư liệu quý chìm trong hỗn độn hiện vật xung quanh. Những bảng biểu số liệu nặng tính báo cáo... Chúng khiến triển lãm Hà Nội 60 năm xây dựng và phát triển (từ ngày 4 - 12.10 tại Bảo tàng Hà Nội nhân kỷ niệm 60 năm giải phóng thủ đô) giống như một báo cáo thành tích khô cứng.
-
Biết bao tác giả có tác phẩm thơ, văn được sử dụng trong sách giáo khoa đã không được chi trả tiền tác quyền suốt hàng chục năm qua...
-
Họa sĩ Trần Lương vừa trở thành một trong hai nghệ sĩ, nhà hoạt động văn hóa nhận được Giải thưởng Lớn giải Hoàng tử Claus 2014 (cùng Abel Rodriguez từ Colombia). “Giải thưởng cho tôi thấy rõ là mình đang làm những công việc bình thường của một công dân bình thường có trách nhiệm” - nghệ sĩ chia sẻ.
-
Tồn tại mấy trăm năm qua, vấn đề i và y trong chính tả tiếng Việt đã được chính quyền thuộc địa Pháp đặt vấn đề cải cách từ đầu thế kỷ XX. Sau 30-4-1975 các cơ quan hữu quan như Ủy ban Khoa học xã hội Việt Nam, Bộ Giáo dục - Đào tạo cũng có những quy định về vấn đề này, nhiều nhà nghiên cứu cả trong lẫn ngoài nước trước nay cũng đã tìm hiểu và có ý kiến, nhưng vẫn chưa được giải quyết rốt ráo.
-
Nếu như ca trù, dân ca quan họ, hát xoan, đờn ca tài tử Nam Bộ, nhã nhạc cung đình Huế… của Việt
-
Dân tộc và Văn hóa dân tộc Việt Nam có trước rất xa ngày lập nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa. Nhà nước này đã được dựng nên, tồn tại và phát triển trên nền tảng văn hóa Dân tộc. Nhà nước này, như một lẽ tất yếu, có trách nhiệm bảo vệ, phát triển nền văn hóa dân tộc.
-
Thực tế lịch sử gần 70 năm qua đã khẳng định rằng Cách mạng Tháng 8 năm 1945 và sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là kết quả của hành trình 30 năm tìm đường cứu nước của Bác Hồ và là kết quả tất yếu từ công lao to lớn của Bác chuẩn bị cho việc tiến hành cuộc cách mạng giải phóng kể từ ngày Bác về nước.
-
Bắc Kạn có nhiều di tích lịch sử, với 12 di tích cấp quốc gia và 33 di tích cấp tỉnh. Trong thời gian qua, nhiều di tích đã được trùng tu, tôn tạo. Tuy nhiên, việc trùng tu lẽ ra phải trân trọng lịch sử, thì những người thực hiện lại “hoành tráng hóa” di tích.
-
Người ta hay quan niệm tháng bảy âm lịch là tháng “cô hồn”, rằm tháng bảy là để “xá tội vong nhân”, toàn khái niệm thuộc về “thế giới khác”. Ai đi chùa thì được biết tháng bảy còn gọi là mùa Vu Lan.
-
Lòng hiếu thảo hay lòng từ bi ở cấp độ cá nhân và gia đình giúp chúng ta tăng cường sức đề kháng với cái xấu, cái ác bên ngoài. Một người con hiếu thảo sẽ khó bị cám dỗ bởi những tệ đoan xã hội.
-
Những tác phẩm văn học mang nặng tính giải trí dần chiếm lĩnh thị trường và thu hút ngày càng nhiều cây bút trẻ.
-
Sau giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước 1975; đặc biệt là sau tiến trình đổi mới đất nước năm 1986, văn học TPHCM có những bước phát triển rất ngoạn mục.
.png)
.png)
