Chân dung nhà văn Pêru Mario Vargas Llosa
LUIS SUARDIAZ
Cách dây một phần tư thế kỷ, nhà văn Pê Ru, Mario Vargas Llosa (Mario Vacgác Luxa) đã khơi dậy lòng nhiệt tình của đọc giả và các nhà phê bình bằng tác phẩm lừng lẫy "Thành phố và bầy chó".
Nhà văn Vargas Llosa (Nôbel văn học 2010) vào năm 1982 - Ảnh: wiki
Vào thời điểm đó ông đã phát biểu ủng hộ cách mạng Cu Ba và sự nghiệp chính nghĩa ở các nước Châu Mỹ La tinh khác, nhưng luôn luôn ông giữ khoảng cách của mình và không bao giờ ông để mất phong thái quý phái đĩnh đạc.
Tuy nhiên, sự tiếp cận của ông với giai cấp bị bóc lột không kéo dài quá năm năm. Lúc tên tuổi nhà văn của ông trở thành nổi bật, thì sự nghi ngờ của ông đối với phong trào giải phóng dân tộc, với những cuộc đấu tranh của quần chúng và với chủ nghĩa xã hội cũng phát triển. Nhiều người còn nhớ bức thư trang trọng mà bà Haydée Santamaria đã viết vào ngày 14 tháng 5 năm 1971, trong bức thư bà đã bóc trần thái độ của Vargas Llosa như vào dịp ông nhận giải thưởng Romule Gallego vào năm 1967. Từ sau dịp ấy lập trường của ông đã trở thành đồng nhất hơn, ông đã lột bỏ lớp vỏ bọc cánh tả đã được ông ngụy trang một cách kém cỏi. Một lần ở Mêhicô ông đã tuyên bố rằng, không có mô hình chủ nghĩa xã hội nào hoàn chỉnh hơn Israel. Một lần khác ông cho rằng ở Cu Ba các nhà văn bị cưỡng bách phải tự tố giác mình về "Sự xử dụng một cách hoang tưởng những phương pháp trái với các giá trị nhân bản". Trong những bài diễn văn, phỏng vấn và trong các cuộc hội nghị nhà văn này đã bày tỏ ác cảm của mình đối với Liên Xô và các nước đang trên đường tiến lên chủ nghĩa xã hội. Thật sự dưới lớp mặt nạ nhà văn độc lập của ông, thật chẳng có chi khó cho chúng ta khám phá cái mặt thật của một con người đã tự mình liên kết với bọn phản động quốc tế và dĩ nhiên, với cả với những thế lực phản động trong đất nước của nhà văn ấy.
Pê ru đã phải ủng hộ cho thái độ khoa trương của Vargas Llosa trong đời sống quần chúng. Không những với tư thế của một nhà báo, một nhà văn, mà còn như một nhà hoạt động, một kẻ lãnh đạo những hội đồng đã đem lại những kết quả đáng tiếc. Hãy lấy ủy ban điều tra cái chết của 8 nhà báo ở thành phố Uchuraccay làm thí dụ. Các luật sư biện hộ cho các bị cáo và bên nguyên cáo trong phiên tòa đau khổ ấy đã đồng thanh xác nhận rằng cái ủy ban (điều tra) do nhà văn tên tuổi ấy lãnh đạo "thay vì rọi thêm ánh sáng vào các sự kiện, lại đã cản trở sự phán xét của công lý". Đó không phải là kết quả của một hành động vô tư bằng cách giải thích những chứng cứ nhắm vào các viên chỉ huy quân sự quyền lực có ngay trước mắt mình, Vargas hy vọng "đưa một chính quyền không được lòng dân ra khỏi một trường hợp khó khăn", đó là theo Belaude Terry, một viên chức hành chánh bạn ông ta.
Nhưng rồi Vargas vẫn tiếp tục phá các kỷ lục do ông ta lập ra. Nhà nước của ông dự định quốc hữu hóa hệ thống tài chính bao gồm 10 ngân hàng, 17 công ty bảo hiểm và 6 viện tài chính, đó là một kế hoạch giành được sự ủng hộ của các nhà lập pháp và của ngay cả các thế lực cánh tả nữa. Thế nhưng nhà văn đáng kính và giàu có kia đã xuống đường bảo vệ các ông chủ nhà băng bởi vì, theo ông, hạn chế sức mạnh của ngân hàng là tấn công vào sự tự do phát triển.
Tình cờ tôi đã đến Lima vào giữa tháng tám, lúc đó tôi đã được chứng kiến những cuộc biểu tình của các đa số trong các đảng phái chính trị, để ủng hộ chương trình quốc hữu hóa. Đó là một diễn đàn chính trị lớn, với một số người phê phán những lĩnh vực khác nhau của chính quyền Alan Garcia. Rồi một đêm tôi đã xem một đoàn diễu hành gồm những người sung túc, có các ban nhạc và dụng cụ gây tiếng đi kèm, đang trên đường đến quảng trường San Martin. Họ đã được Vargas triệu tập để đi bảo vệ sự tự do đang bị lâm nguy của những ông chủ ngân hàng. Không ai có thể tưởng tượng được cách đây 25 năm, tác giả của cuốn "Thành phố và bầy chó" có thể trào lên một sân thượng, cầm tay những tên phản động nhất, dưới cơn mưa bất tận của những hoa giấy (confetti) và những lá cờ hiệu nhiều màu, la hét om sòm để bảo vệ đồng đô la đầy mãnh lực.
Thế nhưng sự thật còn trần trụi ra như thế nữa, trong một bài diễn văn chống lại những cố gắng của Mitterand nhằm hạn chế quyền lực của các ngân hàng tư, và đó là lý do, ông ta nói, mà nước Pháp đã trừng phạt Mitterand bằng cách không bỏ phiếu cho ông. Ông ta còn tố cáo Mêhicô (cũng về những vấn đề với các ngân hàng tư) là duy trì một hệ thống thối nát nhất ở Châu Mỹ La tinh. Ông ta còn viện dẫn đến một đồng chí thân cận của mình, nhà văn Mêhicô cực kỳ phản động Octavio Paz, nhà văn này đã miêu tả nhà nước Mêhicô như một "Ông ngáo ộp nhân từ", điều đó đã làm rối trí những người đã đến quảng trường để nghe bài diễn văn được các ông chủ ngân hàng trả công. Điều được che dấu đã trở thành cụ thể: Vargas đã công khai thực hiện ý đồ trở thành nhà lãnh đạo đất nước ngay khi điều kiện cho phép. Như một ứng cử viên của một đảng phái cánh hữu phản động nhất, ông ta không trông mong vào những người bị bóc lột, mà chỉ mong đợi vào những thành phần quý phái với thu nhập tài chính cao. Ông ta không bảo vệ cho sự tự do của nhân dân mà lại bảo vệ cho sự tự do của những người quyền lực.
Châu Mỹ của chúng ta là quê hương lớn của những người trí thức đã đặt quyền lợi của dân tộc trên những tham vọng của cá nhân, trong công cuộc đấu tranh, những người trai trẻ như Luis và Sergio Saiz, Leoned Rugama và Javier Heraud, những người đã viết vào lịch sử bằng chính máu của mình đó là điều làm cho tấm gương của họ trở thành bất tử. Mario Vargas Llosa thì biết cách viết với một thủ thuật có hiệu quả, điều đó không biện giải được gì, mà chỉ làm cho những hành vi phản động của ông trở thành dễ hiểu hơn.
Trong một bức thư, Puente Leyva đã nói: "phân tích đến cùng chính trị là một cái gì phức tạp hơn là việc viết một cuốn sách". Đó là một sự thật, nhưng tự mình vứt bỏ cho được sự hợm hĩnh và những tham vọng quá lớn và tự đặt mình một cách chân thực trong việc phục vụ nhân dân là điều còn khó hơn. ValleJo, một người có quan điểm chống lại Vargas, đã tố cáo cái bộ máy đáng kinh tởm ở đất nước ông và với sự phản kháng mãnh liệt. Ông đã nhắc nhở quần chúng rằng dưới chủ nghĩa tư bản, "để làm một người dân nghèo cũng phải tốn kém nhiều tiền", rằng đồng tiền cuộn tròn trong tay các nhà quý phái tai to mặt lớn, mà trước hết là các ông chủ nhà băng. Sự kiện ngày nay ở Pêru đã có một phong trào hạn chế những đặc quyền đó, hầu như đã làm cho Vargas Llosa xót xa, điều đó làm cho ông ta mất đi vai trò tiên phong trong việc bảo vệ nhân quyền, để trở thành một kẻ bênh vực cho bọn bóc lột mất hết tính người, dưới cơn mưa những bông hoa giấy và những lá cờ hiệu hão huyền vậy.
LÊ HÙNG VỌNG dịch
(Báo Grammar, ngày 20-11-87)
(SH30/04-88)
---------------------------
Bài báo này có tựa đề nguyên văn là "Bài múa thoát y của Mario Vargas Llosa".
(*) Mario Vargas Llosa sinh năm 1936 đoạt giải thưởng quốc tế Romule Gallego năm 31 tuổi, tác phẩm: Thành phố và bầy chó (1963), Cuộc chuyện trò ở Sotidran (1968), Đại úy ĐanTêkhôn và đại đội từ thiện (1973), Dì Hulia và nhà văn quèn (1977).
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
TRẦN THÙY MAI.Năm giờ sáng, máy bay chở chúng tôi đáp xuống sân bay Incheon. Giọng nói ngọt ngào của nữ tiếp viên vang lên với lời cảm ơn và câu chào tạm biệt, sau khi báo một thông tin làm chúng tôi ớn lạnh: Nhiệt độ bên ngoài là 4 độ C...
-
ĐẶNG NHẬT MINHLà một thương cảng của Nhật Bản, nhưng Fukuoka lại được nhiều người biết đến như một thành phố của nhiều hoạt động văn hoá mang tầm quốc tế. Tôi có duyên nợ với thành phố này từ năm 1991 khi được mời tham dự Liên hoan phim quốc tế Fukuoka lần thứ nhất với bộ phim Bao giờ cho đến tháng 10.
-
PHẠM XUÂN PHỤNGChữ tea trong tiếng Anh là do dùng mẫu tự La -tinh để ký âm chữ trà (âm Hán Việt) mà người Trung Hoa nói rất rõ là chè. Lâu nay cứ tưởng chè là tiếng thuần Việt hoặc là biến âm của trà, hóa ra chè lại là từ gốc của trà. Mẹ mà nhầm là con, vui thật.
-
BÙI NGỌC TẤNLần đầu tiên đặt chân tới Châu Âu, có biết bao nhiêu ấn tượng. Ấn tượng về những nét mặt người, về những dáng người đi, về bầu trời không vẩn bụi trong veo, về những xa lộ, về những chiếc xe phóng với tốc độ 140 kilômét không một tiếng còi, nối nhau trên các con đường tám đến mười làn xe chạy không còn biên giới cách ngăn...
-
NGUYỄN VĂN DŨNGCó người nói Praha đẹp hơn Paris . Tôi không tin. Nhưng bây giờ thì tôi thấy nhận xét ấy không phải không có căn cứ. Praha là thành phố cổ kính nguyên vẹn nhất châu Âu, là “thành phố của trăm tháp vàng”, là “bài thơ bằng đá”, là khúc hát đắm say, là cốc rượu nồng nàn, là bức tranh tuyệt mĩ, là mảnh thời gian còn sót lại... Năm 1992, Praha được công nhận là di sản văn hoá thế giới.
-
PHẠM THỊ CÚCCó người nghĩ rằng, ở các nước giàu, thì ít người thất nghiệp. Không đâu, ở Pháp, người thất nghiệp cũng khá nhiều, mà đâu phải vì không có bằng cấp mà thất nghiệp, đa số họ đều có bằng kĩ sư, cử nhân, cả thạc sĩ hẳn hoi.
-
NGUYỄN VĂN DŨNGAmazon là tên khu rừng lớn nhất thế giới. Amazon cũng là tên con sông, theo khảo sát mới đây, là con sông dài nhất thế giới. Amazonas, quê hương của hai Amazon kia, là bang rộng nhất trong 26 tiểu bang của Brasil - rộng hơn cả diện tích của nước Anh, Đức, Pháp, Ý cộng lại. Còn Manaus, là kinh đô của Amazonas miên man núi rộng sông dài.
-
NGUYỄN VĂN DŨNG Tôi thật sự xúc động khi đứng trước ngôi mộ của Lý Tiểu Long. Trước đây tôi hình dung nơi an nghỉ cuối cùng của anh phải là một ngôi đền cực kỳ tráng lệ cho xứng với tên tuổi lẫy lừng của anh. Sau khi anh mất, một tờ báo ở Sài Gòn hồi đó viết đại loại trong thế kỷ XX, anh là một trong ba nhân vật nổi tiếng nhất châu Á.
-
NGUYỄN VĂN DŨNGVới Phật giáo, Linh Thứu là ngọn núi thiêng. Sau khi thành đạo, một thời gian dài Linh Thứu là trú xứ của đức Phật và các đệ tử của Ngài. Tại đây Ngài đã giảng kinh Pháp Hoa và nhiều bộ kinh quan trọng khác. Linh Thứu còn là nơi khởi phát dòng Thiền Ấn Độ để rồi từ đây hạt giống Thiền được gieo trồng khắp nơi trên trái đất.
-
PHẠM PHÚ PHONGTrong lịch sử đất nứơc Trung Hoa có sáu nơi được chọn làm thủ đô, theo thứ tự Lạc Dương, Tây An, Nam Kinh, Khai Phong, Hàng Châu và Bắc Kinh là thủ đô thứ sáu, tồn tại cho đến ngày nay. Bắc Kinh đầu tiên là kinh đô của nước Yên, nên còn gọi là Yên Kinh, sau đó đến thời Minh Thành Tổ cho xây dựng trở thành Bắc Kinh ngày nay. Với diện tích 18.826 km2, Bắc Kinh rộng gấp 18 lần so với thủ đô Hà Nội, được mệnh danh là thành phố bốn nhiều: nhiều người, nhiều xe, nhiều cầu vượt, nhiều di tích...
-
Từ một trại lính đầy vết đạn ở vùng California (Hoa Kỳ) đã xuất hiện một tu viện Phật giáo - Tu viện Lộc Uyển - do nhà sư gốc Huế - Thiền sư Thích Nhất Hạnh - gầy dựng. Tại đây, ảnh hưởng của Thiền học Việt Nam đã tạo được một sự chuyển hóa đầy thử thách: biến trung tâm luyện tập bắn súng trở thành thiền đường đầy ánh sáng và tình thương, có ảnh hưởng rất lớn đối với nhiếu người ở Hoa Kỳ.Sông Hương xin giới thiệu bài viết của Teresa Wattanabe đã đăng trên tờ Los Angeles Times, tờ nhật báo lớn hạng ba của Hoa Kỳ, với bản dịch của Làng Mai và ảnh của Nguyễn Đắc Xuân để giới thiệu với bạn đọc như một dòng chảy của văn hóa Phật giáo xứ Huế.
-
TRẦN THÙY MAICác quan chức ngành khí tượng Nhật Bản đã cúi gập mình xin lỗi toàn dân: Hoa anh đào sẽ nở ngày 23 thay vì 16 - 3 như dự báo. Đến sân bay Narita vào đúng sáng 24, tôi tự nghĩ mình đến rất kịp thời, nên khi cậu cảnh sát làm thủ tục nhập cảnh hỏi về mục đích đến Nhật, tôi đã không ngần ngại trả lời chắc nịch: “Ngắm hoa anh đào”. Cậu cảnh sát khoanh cái rụp vào lời khai của tôi và “OK” ngay với một nụ cười trên môi.
-
NGUYỄN VĂN DŨNGNằm giữa trung tâm bán đảo Iberia, thủ đô Tây Ban Nha trải rộng trên các ngọn đồi dưới chân rặng Sierra de Guadarrama, ở độ cao 640m so với mặt nước biển - là thành phố cao nhất châu Âu. Diện tích 607 km2. Dân số gần 4 triệu người.
-
KEVIN BOWEN
(Giám đốc WJC)LTS: Trong 25 năm qua tên tuổi nhiều nhà văn, nhà thơ của Trung tâm William Joiner (Đại học Massachusetts - Hoa Kỳ) như Kevin Bowen, Fred Marchant, Nguyễn Bá Chung, Lady Borton, Martha Colline, Bruce Weigl, Lary Heinemann... đã xuất hiện trên Sông Hương cũng như trên nhiều báo chí văn nghệ, văn hoá trong nước với những tác phẩm tâm huyết, mến yêu đất nước Việt Nam cũng như những hoạt động trên các lãnh vực giao lưu văn hoá, giúp đỡ y tế, giáo dục cho Việt Nam sau chiến tranh, như những biểu hiện của sự ân hận, tủi hổ với những gì mà đất nước họ đã gây ra trên mảnh đất này.
-
NGUYỄN BÁ CHUNG
Tháng 10 năm 2007 đánh dấu 25 năm thành lập trung tâm Joiner. Nhưng với tôi, nó đánh dấu một đoạn đường 20 năm nổi chìm với trung tâm, trong đó có 15 năm làm thiện nguyện và 10 năm cuối cùng làm việc chính thức. Hai mươi năm là một thời gian dài đủ để nhìn lại, ghi lại một số kỷ niệm và rút ra một số kinh nghiệm để nhìn tới đoạn đường phía trước.
-
NGUYỄN ĐẮC XUÂNHoạt động yêu nước ở miền Nam từ những năm sáu mươi của thế kỷ trước, tôi không lạ gì nước Mỹ. Thuở ấy, Phan Ch. anh bạn vong niên của tôi làm phiên dịch ở cơ quan MACV ở Huế từng bảo tôi “Người Mỹ giống như một cậu bé con nhà giàu nhưng thiếu lễ độ”.
-
VÕ QUÊNhận lời mời của Hội đồng quốc gia vì nghệ thuật truyền thống Hoa Kỳ (National Council for the Traditional Arts), đoàn nghệ sĩ thuộc Hội Văn học nghệ thuật Thừa Thiên Huế đã tham dự Festival dân ca dân nhạc tại thành phố Lowell, bang Massachusetts, Hoa Kỳ từ ngày 25-7-1995.
-
NGUYỄN XUÂN THÂMChúng tôi đến Aten vào cuối tháng chín, mà buổi trưa vẫn còn oi bức như bao trưa miền biển ở Việt . Thanh Tùng và tôi loay hoay mãi vẫn không bắt được taxi để chuyển tiếp đến sân bay nội địa.
-
NGUYỄN VĂN DŨNGSau Cali tôi định đi Dallas, nhưng rồi chuyển hướng, tôi lên Seattle theo vẫy gọi của bạn bè. Ai ngờ cái thành phố nầy dịu dàng, xanh và đẹp đến vậy. Hèn chi người ta gọi nó là “Thành phố ngọc bích” ( Emerald City ), hay “Mãi mãi xanh tươi” ( Evergreen State ).
-
PHẠM THƯỜNG KHANHĐầu năm nay khi biết tôi chuẩn bị đi công tác Trung Hoa, em gái tôi, một người thơ gọi điện từ Huế ra bảo: “Anh cố gắng mà cảm nhận vẻ đẹp rực rỡ của văn minh Trung Hoa. Hình như với bệ phóng vững chắc của nền văn minh hàng ngàn năm ấy, người Trung Hoa đang có những cuộc bứt phá ngoạn mục và trong tương lai dân tộc này còn tiến xa hơn nữa”. Là một quân nhân, tôi đâu có được trí tưởng tượng phong phú và trái tim dễ rung động như em tôi, nhưng 10 ngày trên đất nước Trung Hoa đã để lại trong tôi những ấn tượng thật sâu đậm.
.png)
.png)
