Chân dung nhà văn Pêru Mario Vargas Llosa
LUIS SUARDIAZ
Cách dây một phần tư thế kỷ, nhà văn Pê Ru, Mario Vargas Llosa (Mario Vacgác Luxa) đã khơi dậy lòng nhiệt tình của đọc giả và các nhà phê bình bằng tác phẩm lừng lẫy "Thành phố và bầy chó".
Nhà văn Vargas Llosa (Nôbel văn học 2010) vào năm 1982 - Ảnh: wiki
Vào thời điểm đó ông đã phát biểu ủng hộ cách mạng Cu Ba và sự nghiệp chính nghĩa ở các nước Châu Mỹ La tinh khác, nhưng luôn luôn ông giữ khoảng cách của mình và không bao giờ ông để mất phong thái quý phái đĩnh đạc.
Tuy nhiên, sự tiếp cận của ông với giai cấp bị bóc lột không kéo dài quá năm năm. Lúc tên tuổi nhà văn của ông trở thành nổi bật, thì sự nghi ngờ của ông đối với phong trào giải phóng dân tộc, với những cuộc đấu tranh của quần chúng và với chủ nghĩa xã hội cũng phát triển. Nhiều người còn nhớ bức thư trang trọng mà bà Haydée Santamaria đã viết vào ngày 14 tháng 5 năm 1971, trong bức thư bà đã bóc trần thái độ của Vargas Llosa như vào dịp ông nhận giải thưởng Romule Gallego vào năm 1967. Từ sau dịp ấy lập trường của ông đã trở thành đồng nhất hơn, ông đã lột bỏ lớp vỏ bọc cánh tả đã được ông ngụy trang một cách kém cỏi. Một lần ở Mêhicô ông đã tuyên bố rằng, không có mô hình chủ nghĩa xã hội nào hoàn chỉnh hơn Israel. Một lần khác ông cho rằng ở Cu Ba các nhà văn bị cưỡng bách phải tự tố giác mình về "Sự xử dụng một cách hoang tưởng những phương pháp trái với các giá trị nhân bản". Trong những bài diễn văn, phỏng vấn và trong các cuộc hội nghị nhà văn này đã bày tỏ ác cảm của mình đối với Liên Xô và các nước đang trên đường tiến lên chủ nghĩa xã hội. Thật sự dưới lớp mặt nạ nhà văn độc lập của ông, thật chẳng có chi khó cho chúng ta khám phá cái mặt thật của một con người đã tự mình liên kết với bọn phản động quốc tế và dĩ nhiên, với cả với những thế lực phản động trong đất nước của nhà văn ấy.
Pê ru đã phải ủng hộ cho thái độ khoa trương của Vargas Llosa trong đời sống quần chúng. Không những với tư thế của một nhà báo, một nhà văn, mà còn như một nhà hoạt động, một kẻ lãnh đạo những hội đồng đã đem lại những kết quả đáng tiếc. Hãy lấy ủy ban điều tra cái chết của 8 nhà báo ở thành phố Uchuraccay làm thí dụ. Các luật sư biện hộ cho các bị cáo và bên nguyên cáo trong phiên tòa đau khổ ấy đã đồng thanh xác nhận rằng cái ủy ban (điều tra) do nhà văn tên tuổi ấy lãnh đạo "thay vì rọi thêm ánh sáng vào các sự kiện, lại đã cản trở sự phán xét của công lý". Đó không phải là kết quả của một hành động vô tư bằng cách giải thích những chứng cứ nhắm vào các viên chỉ huy quân sự quyền lực có ngay trước mắt mình, Vargas hy vọng "đưa một chính quyền không được lòng dân ra khỏi một trường hợp khó khăn", đó là theo Belaude Terry, một viên chức hành chánh bạn ông ta.
Nhưng rồi Vargas vẫn tiếp tục phá các kỷ lục do ông ta lập ra. Nhà nước của ông dự định quốc hữu hóa hệ thống tài chính bao gồm 10 ngân hàng, 17 công ty bảo hiểm và 6 viện tài chính, đó là một kế hoạch giành được sự ủng hộ của các nhà lập pháp và của ngay cả các thế lực cánh tả nữa. Thế nhưng nhà văn đáng kính và giàu có kia đã xuống đường bảo vệ các ông chủ nhà băng bởi vì, theo ông, hạn chế sức mạnh của ngân hàng là tấn công vào sự tự do phát triển.
Tình cờ tôi đã đến Lima vào giữa tháng tám, lúc đó tôi đã được chứng kiến những cuộc biểu tình của các đa số trong các đảng phái chính trị, để ủng hộ chương trình quốc hữu hóa. Đó là một diễn đàn chính trị lớn, với một số người phê phán những lĩnh vực khác nhau của chính quyền Alan Garcia. Rồi một đêm tôi đã xem một đoàn diễu hành gồm những người sung túc, có các ban nhạc và dụng cụ gây tiếng đi kèm, đang trên đường đến quảng trường San Martin. Họ đã được Vargas triệu tập để đi bảo vệ sự tự do đang bị lâm nguy của những ông chủ ngân hàng. Không ai có thể tưởng tượng được cách đây 25 năm, tác giả của cuốn "Thành phố và bầy chó" có thể trào lên một sân thượng, cầm tay những tên phản động nhất, dưới cơn mưa bất tận của những hoa giấy (confetti) và những lá cờ hiệu nhiều màu, la hét om sòm để bảo vệ đồng đô la đầy mãnh lực.
Thế nhưng sự thật còn trần trụi ra như thế nữa, trong một bài diễn văn chống lại những cố gắng của Mitterand nhằm hạn chế quyền lực của các ngân hàng tư, và đó là lý do, ông ta nói, mà nước Pháp đã trừng phạt Mitterand bằng cách không bỏ phiếu cho ông. Ông ta còn tố cáo Mêhicô (cũng về những vấn đề với các ngân hàng tư) là duy trì một hệ thống thối nát nhất ở Châu Mỹ La tinh. Ông ta còn viện dẫn đến một đồng chí thân cận của mình, nhà văn Mêhicô cực kỳ phản động Octavio Paz, nhà văn này đã miêu tả nhà nước Mêhicô như một "Ông ngáo ộp nhân từ", điều đó đã làm rối trí những người đã đến quảng trường để nghe bài diễn văn được các ông chủ ngân hàng trả công. Điều được che dấu đã trở thành cụ thể: Vargas đã công khai thực hiện ý đồ trở thành nhà lãnh đạo đất nước ngay khi điều kiện cho phép. Như một ứng cử viên của một đảng phái cánh hữu phản động nhất, ông ta không trông mong vào những người bị bóc lột, mà chỉ mong đợi vào những thành phần quý phái với thu nhập tài chính cao. Ông ta không bảo vệ cho sự tự do của nhân dân mà lại bảo vệ cho sự tự do của những người quyền lực.
Châu Mỹ của chúng ta là quê hương lớn của những người trí thức đã đặt quyền lợi của dân tộc trên những tham vọng của cá nhân, trong công cuộc đấu tranh, những người trai trẻ như Luis và Sergio Saiz, Leoned Rugama và Javier Heraud, những người đã viết vào lịch sử bằng chính máu của mình đó là điều làm cho tấm gương của họ trở thành bất tử. Mario Vargas Llosa thì biết cách viết với một thủ thuật có hiệu quả, điều đó không biện giải được gì, mà chỉ làm cho những hành vi phản động của ông trở thành dễ hiểu hơn.
Trong một bức thư, Puente Leyva đã nói: "phân tích đến cùng chính trị là một cái gì phức tạp hơn là việc viết một cuốn sách". Đó là một sự thật, nhưng tự mình vứt bỏ cho được sự hợm hĩnh và những tham vọng quá lớn và tự đặt mình một cách chân thực trong việc phục vụ nhân dân là điều còn khó hơn. ValleJo, một người có quan điểm chống lại Vargas, đã tố cáo cái bộ máy đáng kinh tởm ở đất nước ông và với sự phản kháng mãnh liệt. Ông đã nhắc nhở quần chúng rằng dưới chủ nghĩa tư bản, "để làm một người dân nghèo cũng phải tốn kém nhiều tiền", rằng đồng tiền cuộn tròn trong tay các nhà quý phái tai to mặt lớn, mà trước hết là các ông chủ nhà băng. Sự kiện ngày nay ở Pêru đã có một phong trào hạn chế những đặc quyền đó, hầu như đã làm cho Vargas Llosa xót xa, điều đó làm cho ông ta mất đi vai trò tiên phong trong việc bảo vệ nhân quyền, để trở thành một kẻ bênh vực cho bọn bóc lột mất hết tính người, dưới cơn mưa những bông hoa giấy và những lá cờ hiệu hão huyền vậy.
LÊ HÙNG VỌNG dịch
(Báo Grammar, ngày 20-11-87)
(SH30/04-88)
---------------------------
Bài báo này có tựa đề nguyên văn là "Bài múa thoát y của Mario Vargas Llosa".
(*) Mario Vargas Llosa sinh năm 1936 đoạt giải thưởng quốc tế Romule Gallego năm 31 tuổi, tác phẩm: Thành phố và bầy chó (1963), Cuộc chuyện trò ở Sotidran (1968), Đại úy ĐanTêkhôn và đại đội từ thiện (1973), Dì Hulia và nhà văn quèn (1977).
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
THU TRANG (Pháp)Vài tháng nay ở Pháp đã rộn ràng xảy ra nhiều chuyện đáng để chúng ta suy nghĩ. Có lẽ trước hết là việc chiếc tàu Erika chở dầu đã bị vỡ hầm chứa ngoài khơi, biển Bretagne vùng Tây nước Pháp. Một đại nạn! Dầu đã bị sóng đưa vào bờ làm đen bẩn hầu hết các bờ biển, bãi tắm nổi tiếng.
-
NGUYỄN VĂN DŨNGSakuya là vị nữ thần cực kỳ xinh đẹp của xứ mặt trời mọc. Nàng là người đầu tiên tự tay gieo hạt giống cây anh đào trên núi Phú Sĩ. Mùa xuân hoa anh đào nở, đẹp cái đẹp lộng lẫy mê hồn của nàng. Bởi thế, người Nhật gọi hoa anh đào là Sakura - đọc trại từ Sakuya. Ngày nay, hoa anh đào đã có nhiều loại và mọc nhiều nơi, nhưng không nơi đâu đẹp bằng hoa anh đào ở núi Phú Sĩ.
-
VŨ LÊ THÁI HOÀNGTrong ánh nắng vàng rực tuyệt đẹp, giữa một New York hối hả, tấp nập, tua tủa nhà chọc trời, kiêu hãnh hiện ra bóng hình một phụ nữ khổng lồ tay cầm ngọn đuốc cháy sáng soi đường vào Tân Thế Giới.
-
ĐẶNG THỊ HẠNHMùa rét năm ấy ở Paris đã không có tuyết. "Một điều rất đặc biệt", ông Xuân Thủy nói với tôi như vậy khi tôi đi dạo với ông trong khu vườn bao quanh một cơ quan của Đảng Cộng sản Pháp dành riêng cho phái đoàn thương lượng của ta ở Paris .
-
HÀ PHẠM PHÚTôi chọn cái tựa trên cho bài viết một phần vì tôi bị ám ảnh bởi bộ tiểu thuyết Thiên long bát bộ của Kim Dung và bài của Quách Phong, một nhà nghiên cứu trẻ công tác tại đài phát thanh truyền hình châu Đại Lý - viết về chuyến thăm Đại Lý của nhà văn rất nổi tiếng này.
-
VÕ QUANG YẾNNúi cao cũng có đường trèo,Đường đi hiểm nghèo cũng có lối di. Ca dao
-
VÕ QUANG YẾNNguyễn Hải Đang, 20 tuổi xuân xanh, xúng xính trong bộ y phục mới tinh trường Bách Khoa Ecole Polytechnique, thường được gọi tắt là X.
-
NGUYỄN VĂN DŨNGKathmandu là kinh đô của vương quốc Nepal, nằm dưới chân Hy mã Lạp sơn. Là thành phố của tôn giáo và nghệ thuật, của nghi thức và lễ hội, của cổ kính và hiện đại, của thánh thiện và tâm linh, của suy tư và khát vọng, của du lịch và mộng mơ, của nắng gió và tuyết. Ngày nay, Kathmandu còn là thành phố của thanh bình và chiến tranh.
-
PHẠM THỊ ANH NGABài này nhằm giới thiệu một vài nét về diện mạo thi ca Pháp và một số hoạt động liên quan đến thơ trong xã hội Pháp những năm gần đây.
-
ĐINH CƯỜNGViện Bảo tàng Mỹ thuật Luxembourg, Paris vừa chấm dứt cuộc triển lãm qui mô, hàng trăm bức tranh của một họa sĩ lẫy lừng, bi thảm nhất thế kỷ hai mươi: Amedeo Modigliani.
-
ĐẶNG TIẾNNước Pháp có những thành phố nhỏ, lừng danh nhờ một sinh hoạt văn hoá. Ví dụ như Cannes, Deauville với những Đại Hội Điện Ảnh. Hay Angoulême nổi tiếng từ 30 năm nay với truyền thống Festival Quốc Tế Truyện Tranh BD, do chữ Bande Dessinée viết tắt, có nghĩa là băng hoạt họa (strip cartoon). Thành phố lịch sử với năm vạn dân, cách Paris hơn 400 km về phía Tây Nam, từ ngày 23 đến 26 tháng 1-2003, trở thành trung tâm thế giới về nghệ thuật Truyện Tranh BD, lần thứ 30.
-
NGUYỄN ĐĂNG ĐIỆP Ghi chépMột chiều cuối đông năm ngoái tại góc Quán Cũ 25 Phan Đình Phùng, khi biết chúng tôi chuẩn bị chuyến khảo sát văn hóa tại Nhật Bản, giáo sư Đại học ngoại ngữ Tokyo Kawaguchi đề nghị chúng tôi nên bố trí kế hoạch đến Nhật vào mùa xuân để còn kịp ngắm hoa anh đào. Y lời, đúng ngày mở đầu tháng Tư năm nay, PGS.TS Phan Trọng Thưởng, Viện trưởng Viện Văn học và tôi lên đường công du sang Nhật khi biết chắc hoa anh đào đã nở.
-
TRẦN THỊ TRƯỜNG Ghi chép Truyền thống trong hội nhập...Rời xe bus số 64 chúng tôi rảo bộ trên con đường lát đá tảng của phố Della Concilia Zionli giữa hai hàng cột đá trông như những ngọn nến khổng lồ để đến với nơi mà bất kỳ người dân công giáo nào cũng hằng mơ ước.
-
NGUYỄN VĂN DŨNG KýSau gần nửa tháng rong chơi suốt hai đầu thượng hạ Ai Cập, tôi trở lại Paris chuẩn bị chuyến du hành sang Hy Lạp. Bỗng được tin của Văn Cầm Hải từ quê nhà: “Thầy về gấp. Đi Tây Tạng ngày 15/9”. Tôi quyết định ngay. Lúc ấy tôi không hiểu vì sao. Bây giờ thì tôi đã hiểu vì sao.
-
NGUYỄN VĂN DŨNGTôi mới có ý định leo núi Phú Sĩ trên đường từ Tokyo về cố đô Kyoto. Chiếc tàu siêu tốc chạy ngang qua vùng núi Fuji. Bên ngoài, trông Fuji hùng vĩ và đẹp hơn trong ảnh nhiều. Trên nền xanh thẳm của Công viên Quốc gia Fuji-Hakone-Izu, hai cánh núi từ tít tắp hai đầu Bắc Nam như đôi tình nhân thiên thu gặp lại, tràn về phía nhau. Và khi gặp nhau, cả hai hoà thành một, rồi bay vút lên trời, xuyên qua mấy tầng mây, để lộ giữa thinh không cao ngút cái chỏm mĩ miều như đầu ngọn bút lông.
-
TRẦN LỘC HÙNG1. Bạn bè tôi thường nói: “Không hiểu nước Nga nuôi mày kiểu gì mà tới bây giờ mày vẫn yêu nước Nga”. Vợ con tôi cũng vậy. Nước Nga dưới con mắt của những người thân của tôi hoàn toàn khác tôi. Đơn giản vì tôi đã tới nước Nga từ những năm tôi mới 17 tuổi, hơn nữa tôi đã sống, học tập và làm việc ở nước NGA ngót nghét 10 năm.
-
NGUYỄN VĂN DŨNG Bút kýChuyện kể rằng, vào một ngày tuyết trắng Tây kinh, Võ Tắc Thiên bỗng cao hứng lệnh cho tất cả loài hoa, nội trong một đêm phải nở hết. Sáng hôm sau, tuy giữa mùa đông giá lạnh, các loài hoa đều ríu rít nở, trừ... mẫu đơn. Võ Tắc Thiên giận lắm, bèn phán đày mẫu đơn xuống Lạc Dương cho khuất mắt. Từ đó, Lạc Dương trở thành quê hương của hoa mẫu đơn.
-
LÊ BÁ THỰ Bút kýNhận lời mời của Bộ Văn hoá và Viện sách Ba Lan, tôi đi dự Đại hội Dịch giả Văn học Ba Lan toàn thế giới lần thứ nhất. Sau khi đến Vacsava, sáng 11 tháng 5 tôi đáp xe lửa xuống Krakow , thành phố cách thủ đô Vacsava trên 300 cây số. Ngồi bên cửa sổ con tàu, tôi ngắm cảnh mùa xuân hai bên đường: những rừng thông tươi tốt, những cánh đồng lúa mì xanh xanh trải dài tít tận chân trời.
-
VI THÙY LINH Tuỳ bútNgười Trung Quốc (TQ) có câu: “Trên trời có thiên đàng, dưới có Tô Châu, Hàng Châu”. Chỉ thoạt nghe, đã thấy người ta thật tự hào, về cảnh đẹp thành phố (TP) này đến thế nào, trên đất Đại lục dày đặc thắng cảnh, di tích, kỳ quan của Trung Hoa cẩm tú.
-
PHẠM NGUYÊN TƯỜNG Tản mạn từ Bruxelles Dưới mái hiên trạm gác cũ Porte de Ninove gần chỗ tôi ở có sống một cư dân đơn độc và lưu niên. Gã bù xù, tôi chỉ biết gọi gã như thế, nom chỉ trạc ngoài ba mươi nhưng có vẻ như đã cũ nát lắm rồi. Không ai biết gã từ đâu dạt vào, ở đó từ bao giờ.
.png)
.png)
