Nhà văn Bùi Anh Tấn nổi tiếng hiền lành, ai nói gì ông thường cười cho qua. Thế nhưng mới đây, tác giả Một thế giới không có đàn bà đã tỏ rõ sự bực bội vì chuyện nhuận bút.
Tác giả Lê Hữu Nam ký tặng bạn đọc trong buổi ra mắt sách
Nhà in mới biết in bao nhiêu
Nếu viết văn được xem là một nghề, thì nhuận bút của nhà văn là nguồn thu nhập chính để họ sống và tái tạo sức lao động. Tuy nhiên, ở ta hiện nay không có bao nhiêu nhà văn sống được bằng nhuận bút. Có nhiều lý do, trong đó có chuyện một số đơn vị làm xuất bản và phát hành sách “chơi” không đẹp với tác giả. Thường thì nhuận bút một cuốn sách không đáng bao nhiêu nhưng rất lâu mới có thể đến tay nhà văn.
Trung bình các đơn vị xuất bản trả nhuận bút cho nhà văn là 10% nhân với giá bìa và số lượng in. Ví dụ, cuốn sách in số lượng 1.000 cuốn với giá bìa 100.000 đồng/cuốn, nhà văn được hưởng 9 triệu đồng nhuận bút (nộp thuế thu nhập 1 triệu đồng). Để viết được một cuốn sách, nhà văn mất nhiều tháng, thậm chí nhiều năm, nhưng với khoảng 10 triệu đồng nhuận bút, sẽ không nhà văn nào sống nổi, chứ chưa nói là tái tạo sức lao động. Vậy nhưng, một số đơn vị xuất bản và phát hành sách còn “chơi” không đẹp. “Chiêu” mà nhiều đơn vị xuất bản hay dùng với nhà văn là chỉ ký hợp đồng in 1.000 - 2.000 cuốn nhưng thực chất in bao nhiêu thì chỉ có… nhà in mới biết.
Trường hợp nhà văn Lê Hữu Nam và tác phẩm Mật ngữ rừng xanh là một điển hình. Ông ký hợp tác in 1.000 cuốn Mật ngữ rừng xanh với Công ty sách Bách Việt (Hà Nội) và nhận nhuận bút 7,5 triệu đồng. Khi sách phát hành, ông mua hơn 900 cuốn để làm quà tặng, thì phát hiện Mật ngữ rừng xanh in nhiều hơn hợp đồng. Nhà văn đã đề nghị Bách Việt tái bản tiếp 1.000 cuốn nhưng đơn vị này không tiến hành. Nhiều nhà văn có kinh nghiệm hợp tác với giới “đầu nậu sách”, chia sẻ: “Để khỏi mất thời gian và phiền lòng nhau, khi ký hợp đồng cứ nêu rõ, tôi ký với ông trong vòng 5 năm với số tiền cụ thể là…, trong 5 năm đó, ông muốn in bao nhiêu cuốn thì in, vì tôi không có thời gian để đi kiểm tra sách của mình được in bao nhiêu cuốn”.
Gian nan đòi nhuận bút
Nhà văn Bùi Anh Tấn là một trong những tác giả bị Nhà xuất bản Limbooks (Hà Nội) “giam lỏng” nhuận bút. Trước đó, nhà thơ Đinh Thu Hiền cũng hợp tác in cuốn Hồi ký Thương Tín - Một đời giông bão với Limbooks và nhuận bút cũng bị Limbooks “cù cưa” chưa trả. Đinh Thu Hiền sống ở TPHCM nên phải nhờ người thân ở Hà Nội đòi năm lần bảy lượt mới được trả.
“Cù nhầy” cũng là cách một số đơn vị xuất bản thường hay áp dụng để các văn nhân nổi “máu sĩ” không đòi tiền nữa. Nhà văn tự xin giấy phép in sách, sau đó đem đến nhà sách ký gửi, sách gửi vào nhưng tiền bán sách thì… “hãy đợi đấy”. Một nhà văn có tiếng là best-seller gửi sách ở nhà sách nửa năm không nhận được đồng tiền bán sách nào. Khi đến đòi, nhà sách nói: “Sách anh cuốn nào bán cũng chạy, không hiểu sao cuốn này bán không ai mua!”… Còn nhà văn Bùi Anh Tấn sau nhiều lần bị khất nợ, mới đây cho biết: “Limbooks nhắn tin xin lỗi và hứa trong vòng một tuần sẽ thanh toán dứt điểm. Vì vậy, tôi chưa thể công bố hồ sơ vụ việc…”. Mong là lần này ông sẽ không bị… thất hứa tiếp!
Trước đó, nhà văn Võ Thu Hương cũng bị phiền não vì nhuận bút với Limbooks khi hai bên hợp tác in cuốn sách Lạc giữa thanh xuân. Sau khi nhất quyết đòi nhuận bút và hao tốn không ít công sức, Võ Thu Hương đã nhận được số tiền của cô. Tác giả Võ Thu Hương cho biết: “Limbooks có viết thư xin lỗi tôi, nhưng đồng thời cũng nói rằng, họ mất cả tiền, cả tình bạn khi hợp tác với tôi!…”
Theo Hoàng Nhân - SGGP
Từ cuối tháng 6. 2008, trên mạng Internet, cùng lúc có những bài viết về nhiều nhà văn, nhà thơ ở Huế như Hoàng Phủ Ngọc Tường, Nguyễn Đắc Xuân, Nguyễn Khoa Điềm, Trần Vàng Sao, Tô Nhuận Vỹ và ở Quảng Trị, Quảng Bình. Các bài viết được đăng tải trên các báo điện tử nước ngoài (hoặc sách in ra được các tờ báo đó đưa lên mạng), cả trên tờ báo của một tổ chức chống nhà nước Việt Nam cực đoan nhất, và trên blogs của một số nhà văn trong nước (được một số báo điện tử nước ngoài nối mạng sau đó). Mục đích khác nhau nhưng các bài đó, tạm xếp vào hai loại, có một điểm giống nhau: DỰNG ĐỨNG những sự kiện của cuộc đời và hoạt động của các nhà văn nhà thơ này.
Thư Sông Hương Vậy là năm đầu của thế kỷ XXI, của thiên niên kỷ III Công lịch đã qua. Mới ngày nào đó, khắp hành tinh này còn rộ lên niềm hoang mang và hoang tưởng về một ngày tận thế ở năm 2000 bởi sự “cứu rỗi” của Thiên Chúa hoặc bởi sự “mù loà” của máy tính. Mới một năm thôi mà thế giới loài người đã qua biết bao bất trắc, xung đột, khủng bố... và máu và nước mắt! May mà đất nước chúng ta vẫn được bình yên, ổn định, phát triển theo Đường lối Đại hội IX của Đảng. May mà dân ta vẫn còn nhu cầu Văn hoá tâm linh. Văn hoá tâm linh cũng là thuộc tính của văn học nghệ thuật. Các tờ báo văn nghệ tồn tại được chính nhờ nhu cầu đó. Qua một năm nhìn lại, Tạp chí Sông Hương chúng tôi ngày một được bạn đọc tin cậy hơn, cộng tác càng nhiều hơn, thật là điều vinh hạnh. Song, ngược lại, chúng tôi cũng lấy làm áy náy vì bài vở thì nhiều mà trang báo lại có hạn, không thể đăng tải hết được, nhất là số Tết này. Ở đây, nó mang một nghịch lý chua chát, bi hài như một nhà viết kịch đã nói: “Số ghế bao giờ cũng ít hơn số người muốn ngồi vào ghế”. Ngoài sự bất cập ấy, hẳn còn có những điều khiếm nhã khác mà chúng tôi không biết làm gì hơn ngoài lời xin lỗi, lời cảm ơn và mong được thể tất. Chúng tôi xin cố gắng chăm lo tờ Sông Hương luôn giữ được sắc thái riêng, có chất lượng để khỏi phụ lòng các bạn. Dù thế giới có biến đổi thế nào đi nữa thì Sông Hương vẫn mãi mãi muốn được thuỷ chung với bạn đọc, bạn viết của mình. Nhân dịp tết Nhâm Ngọ, Sông Hương trân trọng chúc Tết các bạn sang năm mới thêm dồi dào sức khoẻ, thành đạt và hạnh phúc. S.H
Các bạn đang cầm trên tay số kỷ niệm 25 năm thành lập Tạp chí Sông Hương. Mới ngày nào đó, một ngày hè tháng 6 năm 1983, trong niềm khao khát của không khí đổi mới trong văn học nghệ thuật, Tạp chí Sông Hương số 01 ra mắt và đón nhận sự hưởng ứng của công chúng. Đó là một sự khởi đầu được mong đợi từ hai phía: người viết và bạn đọc.
Gần đây đọc các bài của Trần Mạnh Hảo và Nguyễn Hùng Vĩ bàn về ba bài thơ Thu của Nguyễn Khuyến trên Văn nghệ (1), tôi thấy câu "Nước biếc trông như tầng khói phủ" trong bài Thu vịnh là câu thơ sáng rõ, không có gì khó hiểu mà lại được bàn nhiều. Mỗi người hiểu mỗi cách mà đều hiểu không đúng, chỉ vì không để ý rằng câu thơ này được viết theo lối "đảo trang".
(Nhân đọc: "Truyện Mã Phụng - Xuân Hương") * Truyện "Mã Phụng - Xuân Hương" trước đây còn được quen gọi dưới nhiều tên khác nhau, lúc là Vè Bà Phó, Vè Mã Phụng - Mã Long, khi là Thơ Mụ Đội, khi lại là Truyện Mã Ô - Mã Phụng v.v... là một tác phẩm văn học dân gian vốn được nhân dân Bình - Trị - Thiên rất yêu thích, phạm vi phổ biến trước Cách mạng Tháng Tám 1945 khá rộng.
Trên Tạp chí Sông Hương số tháng 3, nhân sự kiện Trần Hạ Tháp dành được giải A trong cuộc thi truyện ngắn của báo “Văn nghệ”, tôi vừa lên tiếng về sự “lặng lẽ” - một điều kiện cần thiết để làm nên tác phẩm văn học nghệ thuật có giá trị, nay lại nói điều ngược lại, vậy có “bất nhất” có mâu thuẫn không?
Trên thực tế, việc bảo tồn những vốn quý của cha ông để lại quả không phải là việc đơn giản, dễ dàng. Nhưng chúng ta sẽ không thể có sự chọn lựa nào khác bởi vì sẽ không có một nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc nào cả nếu từ bây giờ chúng ta không biết giữ lấy những gì mình đang có.
Mang tên dòng sông duyên dáng thả mình bên thành phố Huế - SÔNG HƯƠNG, những trang tạp chí này là dòng chảy của những cảm xúc tươi đẹp trên “khúc ruột miền Trung” đất nước.
Từ xa xưa đến bây giờ, thường tục vẫn nói "sông có khúc người có lúc". Không biết Sông Hương bản báo năm rồi (năm tuổi 15) là sông hay là người? Có lẽ cả hai. Vậy nên cái khúc và cái lúc của nó đã chồng lên nhau - chồng lên nhau những khó khăn và tai tiếng!