Cái lúm đồng tiền...

15:50 03/06/2022


NGUYỄN QUANG HÀ

Văn nghệ sĩ Huế trong một buổi họp - Ảnh: tư liệu

10 năm, Sông Hương đã ngót 60 lần ra mắt bạn đọc. Bắt đầu từ Sông Hương số 7, Sông Hương có chuyên mục rất dễ thương, rất gần gũi: "TRANG VIẾT ĐẦU TAY". Tác giả đầu tiên của trang này là Trần Thị Huyền Trang, với một truyện ngắn gây được ấn tượng trong bạn đọc, truyện: "Đắng như hạnh phúc". Từ đấy, một loạt tác giả được lần lượt giới thiệu.

Có thể kể: Dương Thành Vũ (Huế), Nguyễn Quang Lập, (Quảng Trị), Phùng Tấn Đông (Quảng Nam - Đà Nẵng), Trần Thị Huyền Trang (Bình Định), Vũ Hải (Buôn Ma Thuột) vân vân...

Thời manh nha của những cây bút ấy, mỗi người đến Sông Hương với một dáng vẻ khác nhau. Huyền Trang khi ấy còn đang là sinh viên. Chị đến Sông Hương ngại ngùng, e dè, đưa truyện ngắn đầu tiên hai tay run run, vừa tự tin, vừa không tin ở mình. Khi được báo tin "Đắng như hạnh phúc" sẽ in ở số 7, Trang rưng rưng nước mắt.

Nguyễn Quang Lập thì ồn ào hơn, anh vốn là kỹ sư ra-đa, đang trong quân ngũ, đóng tại Đà Nẵng. Lập ra tận Huế trao cho Sông Hương bản thảo truyện ngắn đầu tay: "Người lính hay nói trạng". Cứ ít ngày, Lập lại phóng ra Huế hỏi: "Liệu cái " Người lính hay nói trạng" của em có in được không?". Lúc ấy, Lập có cái dễ thương của người chập chững bước vào nghề: hiền từ và khiêm tốn.

Hình như Dương Thành Vũ có nghiệp chướng với sách báo. Khác hẳn với người cha cầm súng, anh cầm sách. Trước khi viết những dòng đầu tiên, Vũ bán sách, quầy của anh đặt ngay bên lề đường Lê Lợi. Sau khi nộp bản thảo đầu tiên, ngày nào anh cũng đến tòa soạn, nhưng không vào phòng. Anh ngồi trên xe trước cổng như người xe thồ chờ khách. Tòa soạn chỉ cách mấy bước chân, nhưng Vũ không vào, vì anh đầy mặc cảm về mình, và phập phồng mặc cảm về cả bài viết của mình. Vũ chỉ đợi biên tập ra, hỏi một câu về số phận cái "Mưa Huế" của anh, rồi lững thững phóng xe đi, âm ỉ đợi chờ. Tổng biên tập chưa quyết, chiều chiều từ quầy sách sơ sài kiếm sống về, Vũ lại đến. Nhìn Vũ thật ái ngại, Vũ rất nghèo. Chỗ ở nhờ đang bị đuổi. Bạn bè càng thương Vũ hơn. Vũ càng viết càng lên tay hơn.

Anh em lo mảng văn xuôi trong toà soạn, mỗi khi đọc được trong đống bản thảo, nhất là trong tập bài dành cho TRANG VIẾT ĐẦU TAY một bài hay thì mừng rơn như trẻ được quà. Anh em rối rít truyền tay nhau đọc. Truyện ngắn: "Người đưa thư và cô gái" của Vũ Hải là một trong những trường hợp như thế. Trong truyện tác giả nhắc đến địa chỉ cô gái tại 10 Lê Huân. Đường Lê Huân ở Huế là có thật. Mấy anh em chúng tôi vội đạp xe tới ngay 10 Lê Huân, những mong sẽ gặp được ngay tác giả. Song trớ trêu thay ngôi nhà vắng vẻ ấy không có ai là Vũ Hải cả. Bà chủ nhà cho biết, trước đây có mấy cô sinh viên đến trọ học, nhưng không có ai tên Vũ Hải.

Tuy vậy truyện ngắn "Người đưa thư và cô gái" được xếp ngay vào Sông Hương số 21. Nửa năm sau Vũ Hải mới xuất hiện. Không phải một chàng trai đa cảm như chúng tôi đoán qua truyện ngắn, mà là một cô gái thùy mị, mãi tít Tây Nguyên, về “trình làng". Cuộc hội ngộ rất đầm ấm. Sau gặp lại, Vũ Hải nhắc mãi về cuộc gặp gỡ này.

Ở đây tôi chỉ nhắc tới các cây bút văn xuôi. Ngay những cây bút đang thử sức mình cũng được Sông Hương giới thiệu để định hình tác giả như Trần Thuỳ Mai, Nguyễn Thế Tường, Thanh Ba, Phạm Phú Phong... và cả Lê Thị Mây cũng bắt đầu in văn xuôi trên Sông Hương như một cây bút mới mẻ.

Sông Hương chấp nhận mọi phong cách, nâng niu, cố gắng không để lọt những mầm xanh có hy vọng. Nghề nghiệp xã hội tác giả trang viết đầu tay cũng thật đa dạng: Triều Nguyên, công nhân đường sắt. Dương Phước Thu, lái xe. Dương Thành Vũ, bán sách. Nguyễn Quang Lập, lính. Phùng Tấn Đông, sinh viên. Lê Thị Hoài Nam, dạy học. Trần Bá Đại Dương, công nhân công ty vận tải biển; rồi Phương xích lô, Mùi Tịnh Tâm v.v... Những luồng gió mang hơi thở rất độc đáo từ mọi phía ấy thổi đến Sông Hương, làm cho Sông Hương gần gũi thêm với cuộc đời, phong phú thêm về nội dung, phong cách. Sức sống của Sông Hương một phần cũng từ đấy.

Sông Hương với bộ mới trong vòng hơn một năm nay đã tập hợp được một loạt cây bút mới: Việt Hùng, Phạm Xuân Phụng, Nguyễn Việt, Đoàn Thương Hải..., đội ngũ các cháu thiếu niên nhi đồng cũng làm cho Sông Hương thêm hương sắc mới: Tô Diệu Lan (14 tuổi), Trương Đức Vỹ Nhật (15 tuổi), Nguyễn Nguyên Nhung (16 tuổi), Bùi Thị Lan Xuân Phượng (16 tuổi), Hoàng Dạ Thi (15 tuổi)... đang là những lực lượng văn học mới, những mầm măng ngay trên đất cố đô này.

Nhân đây, cũng nói cho thêm vui, tòa soạn nhận được bài vở của các tác giả, kèm theo chức danh: chủ tịch xã, đại tá, giám đốc... Kèm theo đó một dấu đỏ của cơ quan đơn vị người gửi. Nhưng ban biên tập không bị "chinh phục" bởi tất cả những cái gì ngoài văn học ấy. Tất cả anh em biên tập chỉ có một săn tìm, săn tìm miệt mài những tài năng. Dù tài năng ấy chỉ mới lóe một đốm sáng li ti.

Chớp mắt, đã mười năm trời. Bạn viết cho Sông Hương xứng đáng gọi là một đội ngũ hùng hậu.

Riêng "TRANG VIẾT ĐẦU TAY" đã có tiếng nói riêng khá độc đáo.

Nhìn lại, mười năm qua, hầu hết các cây bút "đi ra t Sông Hương" đã rất chững chạc trên văn đàn. Có anh chị đã trở thành nhà văn như Trần Thùy Mai, Nguyễn Quang Lập, có người có tiểu thuyết trình làng như Dương Thành Vũ, Nguyễn Quang Vinh, Đỗ Hoàng... đa số, họ đều đã có đầu sách riêng của mình.

Kỷ niệm 10 năm Sông Hương, cũng kỷ niệm số 50 "TRANG VIẾT ĐẦU TAY". Có thể gọi đó là cái lúm đồng tiền rất có duyên của Sông Hương vậy.

N.Q.H
(TCSH56/07&8-1993)

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • BỬU Ý

    Hàn Mặc Tử (Nguyễn Trọng Trí) từng sống mấy năm ở Huế khi còn rất trẻ: từ 1928 đến 1930. Đó là hai năm học cuối cùng cấp tiểu học ở nội trú tại trường Pellerin (còn gọi là trường Bình Linh, thành lập năm 1904, do các sư huynh dòng La San điều hành), trường ở rất gần nhà ga tàu lửa Huế. Thời gian này, cậu học trò 17, 18 tuổi chăm lo học hành, ở trong trường, sinh hoạt trong tầm kiểm soát nghiêm ngặt của các sư huynh.

  • LÊ QUANG KẾT
                   

    Giai điệu và lời hát đưa tôi về ngày tháng cũ - dấu chân một thuở “phượng hồng”: “Đường về Thành nội chiều sương mây bay/ Em đến quê anh đã bao ngày/ Đường về Thành nội chiều sương nắng mới ơ ơ ơ/ Hoa nở hương nồng bay khắp trời/ Em đi vô Thành nội nghe rộn lòng yêu thương/ Anh qua bao cánh rừng núi đồi về sông Hương/ Về quê mình lòng mừng vui không nói nên lời…” (Nguyễn Phước Quỳnh Đệ).

  • VŨ THU TRANG

    Đến nay, có thể nói trong các thi sĩ tiền chiến, tác giả “Lỡ bước sang ngang” là nhà thơ sải bước chân rong ruổi khắp chân trời góc bể nhất, mang tâm trạng u hoài đa cảm của kẻ lưu lạc.

  • TRẦN PHƯƠNG TRÀ

    Đầu năm 1942, cuốn “Thi nhân Việt Nam 1932-1941” của Hoài Thanh - Hoài Chân ra đời đánh dấu một sự kiện đặc biệt của phong trào Thơ mới. Đến nay, cuốn sách xuất bản đúng 70 năm. Cũng trong thời gian này, ngày 4.2-2012, tại Hà Nội, Xuân Tâm nhà thơ cuối cùng trong “Thi nhân Việt Nam” đã từ giã cõi đời ở tuổi 97.

  • HUYỀN TÔN NỮ HUỆ - TÂM
                                      Đoản văn

    Về Huế, tôi và cô bạn ngày xưa sau ba tám năm gặp lại, rủ nhau ăn những món đặc sản Huế. Lần này, y như những bợm nhậu, hai đứa quyết không no nê thì không về!

  • LƯƠNG AN - NGUYỄN TRỌNG HUẤN - LÊ ĐÌNH THỤY - HUỲNH HỮU TUỆ

  • BÙI KIM CHI

    Nghe tin Đồng Khánh tổ chức kỷ niệm 95 năm ngày thành lập trường, tôi bồi hồi xúc động đến rơi nước mắt... Con đường Lê Lợi - con đường áo lụa, con đường tình của tuổi học trò đang vờn quanh tôi.

  • KIM THOA

    Sao anh không về chơi Thôn Vỹ
    Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên        
          
                       (Hàn Mạc Tử)

  • NGUYỄN VĂN UÔNG

    Hôm nay có một người du khách
    Ở Ngự Viên mà nhớ Ngự Viên         
     

    (Xóm Ngự Viên - Nguyễn Bính)

  • HOÀNG THỊ NHƯ HUY

    Tôi biết Vân Cù từ tấm bé qua bóng hình người đàn bà gầy đen, gánh đôi quang gánh trĩu nặng trên vai, rảo khắp các xóm nhỏ ở Thành Nội, với giọng rao kéo dài: “Bún…bún…ún!” mà mẹ đã bao lần gọi mua những con bún trắng dẻo mềm.

  • LÊ QUANG KẾT                
                      Tùy bút

    Hình như văn chương viết về quê hương bao giờ cũng nặng lòng và giàu cảm xúc - dù rằng người viết chưa hẳn là tác giả ưu tú.

  • TỪ SƠN… Huế đã nuôi trọn thời ấu thơ và một phần tuổi niên thiếu của tôi. Từ nơi đây , cách mạng đã đưa tôi đi khắp mọi miền của đất nước. Hà Nội, chiến khu Việt Bắc, dọc Trường Sơn rồi chiến trường Nam Bộ. Năm tháng qua đi.. Huế bao giờ cũng là bình minh, là kỷ niệm trong sáng của đời tôi.

  • LÊ QUANG KẾT

    Quê tôi có con sông nhỏ hiền hòa nằm phía bắc thành phố - sông Bồ. Người sông Bồ lâu nay tự nhủ lòng điều giản dị: Bồ giang chỉ là phụ lưu của Hương giang - dòng sông lớn của tao nhân mặc khách và thi ca nhạc họa; hình như thế làm sông Bồ dường như càng bé và dung dị hơn bên cạnh dòng Hương huyền thoại ngạt ngào trong tâm tưởng của bao người.

  • HUY PHƯƠNG

    Nỗi niềm chi rứa Huế ơi
    Mà mưa trắng đất, trắng trời Thừa Thiên         
                          
                                              (Tố Hữu)

  • PHAN THUẬN AN

    Huế là thành phố của những dòng sông. Trong phạm vi của thành phố thơ mộng này, đi đến bất cứ đâu, đứng ở bất kỳ chỗ nào, người ta cũng thấy sông, thấy nước. Nước là huyết mạch của cuộc sống con người. Sông là cội nguồn của sự phát triển văn hoá. Với sông với nước của mình, Huế đã phát triển theo nguyên tắc địa lý thông thường như bao thành phố xưa nay trên thế giới.

  • MAI KIM NGỌC

    Tôi về thăm Huế sau hơn ba thập niên xa cách.Thật vậy, tôi xa Huế không những từ 75, mà từ còn trước nữa. Tốt nghiệp trung học, tôi vào Sài Gòn học tiếp đại học và không trở về, cho đến năm nay.

  • HOÀNG HUẾ

    …Trong lòng chúng tôi, Huế muôn đời vẫn vĩnh viễn đẹp, vĩnh viễn thơ. Hơn nữa, Huế còn là mảnh đất của tổ tiên, mảnh đất của trái tim chúng tôi…

  • QUẾ HƯƠNG

    Năm tháng trước, về thăm Huế sau cơn đại hồng thủy, Huế ngập trong bùn và mùi xú uế. Lũ đã rút. Còn lại... dòng-sông-nước-mắt! Người ta tổng kết những thiệt hại hữu hình ước tính phải mươi năm sau bộ mặt kinh tế Thừa Thiên - Huế mới trở lại như ngày trước lũ. Còn nỗi đau vô hình... mãi mãi trĩu nặng trái tim Huế đa cảm.

  • THU TRANG

    Độ hai ba năm thôi, tôi không ghé về Huế, đầu năm 1999 này mới có dịp trở lại, thật tôi đã có cảm tưởng là có khá nhiều đổi mới.

  • TUỆ GIẢI NGUYỄN MẠNH QUÝ

    Có lẽ bởi một nỗi nhớ về Huế, nhớ về cội nguồn - nơi mình đã được sinh ra và được nuôi dưỡng trong những tháng năm dài khốn khó của đất nước, lại được nuôi dưỡng trong điều kiện thiên nhiên vô cùng khắc nghiệt. Khi đã mưa thì mưa cho đến thúi trời thúi đất: “Nỗi niềm chi rứa Huế ơi/ Mà mưa xối xả trắng trời Trị Thiên…” (Tố Hữu). Và khi đã nắng thì nắng cho nẻ đầu, nẻ óc, nắng cho đến khi gió Lào nổi lên thổi cháy khô trời thì mới thôi.