Nhà văn Cao Duy Thảo - Ảnh: Internet
Qua cánh cửa khép hờ cô bé nhìn thấy: Thằng cu con đỏ hỏn đang được tắm rửa ở buồng trong, khóc oa oa trên lòng bàn tay của một bà lão. Bên ngoài, phía gần cửa chính dùng làm nơi tiếp khách, có hai bác người lớn trạc tuổi ba nó đang ngồi uống trà. Một bác người xương xẩu, mắt to. Bác kia thì lại khá mập mạp, cằm đầy râu tua tủa. Hai bác cứ ngồi nói chuyện mãi miết như không hề hay biết lúc đó thằng cu con đang khóc và dãy đạp cật lực. Bác người mập mạp nói: - Xin chúc mừng anh. Con so mà ba cân hai là cứng cáp ra trò. tướng thằng này lớn lên cầm súng tốt. - Sao? Đến hai mươi năm nữa ấy à? - Bác người xương xẩu buông ngay cái ly khi tay vừa chạm tới - Thực sự là tôi muốn được thấy nó làm một công việc khác, một nghề thật có ích và lương thiện nào đó, có thể như một thợ quét sơn chẳng hạn… Cô bé thầm nghĩ: Thằng cu con thích thật. Còn lâu mới lớn, thế mà đã được hai bác hứa cho bao nhiêu thứ. Nhưng mà tụi con trai nghịch lắm bác ơi, chẳng thứ gì giữ cho được lâu!... Và ngoài những điều như thế, cô bé đã không sao hiểu hết những lời nói dài dòng của hai bác. Bác người mập mạp lại nói tiếp: - Chắc anh còn nhớ năm tụi mình xuống tàu tập kết ra Bắc, cả hai đều mới mười một tuổi. Hồi bấy giờ không ai nghĩ rằng ở vào lứa tuổi như tụi mình, nếu mười năm sau trở lại, thì không phải để làm cái việc như người ta thường gọi là xây dựng hòa bình, mà là để làm một cuộc chiến tranh chống ngoại xâm thêm mười năm nữa? - Bất ngờ, hả? - Bác người xương xẩu nói - Không hoàn toàn hẳn như vậy. Ai mà tin được miệng lưỡi của thằng đế quốc. Chẳng qua chỉ là chuyện cực chẳng đã phải làm, và lớp tụi mình đã tự nguyện làm tốt. Còn như chuyện tương lai, tôi không thể hứa cho con tôi một đám cháy. Việc đó lại khác. Lớp chúng nó rồi sẽ biết xử sự đó, anh à. Chúng nó sẽ khỏe mạnh hơn, trong sáng và hiểu biết hơn lớp tụi mình bây giờ. Chẳng lẽ tụi mình lại không tin cậy ở chúng nó? - Ồ… - Bác người mập mạp cười lớn - Tôi thấy thằng cu con có thể được như thế lắm! Kìa, anh nghe nó khóc đấy! Hai người thốt nhiên im lặng. Trong khi đó tiếng khóc oa oa của thằng cu con tràn ngập khắp gian nhà. Cô bé mở to hai mắt và trở nên ngơ ngác thật sự. Không thể hiểu nổi hai bác người lớn ấy nói những gì, nhưng qua nét mặt nghe chừng rất nghiêm trọng. Ở nhà, nó đã được mẹ dặn rồi: “Cấm gái không được hóng chuyện của người lớn!” Còn bây giờ thì hai bác người lớn ấy lại ngồi im lặng. Dường như phải làm từng ấy chuyện là chán lắm, nên một lúc sau bác người xương xẩu đã đứng dậy, đi thẳng vào buồng trong. Thằng cu con lúc này được bà lão quấn tã, hơ trên trã lửa. Bác người xương xẩu cúi xuống vụng về bế nó lên tay, ấp mặt nó vào ngực mình, rồi dồi cao lên trước mặt. Thằng cu con nín thít mắt lim dim, hai cánh mũi lúc lúc chun lại. - Tôi xin đa tạ đất đai sông núi và những người mẹ, cái mà chúng ta thường gọi là Tổ quốc… Câu đó ở đâu, anh? - Bác người xương xẩu bỗng hỏi và trao thằng cu con lại cho bà lão. Rồi bác ấy quay ra, cười cười nơi miệng, nhưng lạ thay hai mắt bác lại đỏ hoe như khóc. Người lớn thì chẳng bao giờ khóc đâu. Có lẽ tại vì vô ý mà bác người lớn xương xẩu để cho khói trong trã lửa bay vào mắt đấy thôi. Rồi cô bé tự ngẫm nghĩ một cách vui thích: Bác người lớn mà khóc thật, chắc là phải ngộ nghĩnh lắm! 1983 (4/12-83) |
NGUYỄN LÊ VÂN KHÁNHTôi xa nhà trọ học thành phố khác. Dịp nghỉ ngắn ngày không về nhà được, tôi đón xe về thị trấn men con nước nhánh sông lớn về nhà ngoại. Từ ngoài ngõ con Bơ sủa váng, Vinh chạy ra ôm bụi chè tàu nơi đầu bến nước, gọi mạ ơi, Sương về.
NGUYỄN HÙNG SƠN Một buổi chiều cuối tháng ba trong lúc ngồi bón cháo cho chồng, bà Loan nhận thấy hôm nay Hào, chồng bà có những biểu hiện khác thường. Ông có vẻ suy nghĩ, ăn uống uể oải.
LỆ THANHBé Khánh Hạ - đứa con gái duy nhất của chị đã đi! Chiếc lá xanh độc nhất trên thân cây khô héo, khẳng khiu đã lìa cành. Ngọn lửa cuối cùng trong đêm dài trơ trọi của chị đã tắt ngấm trong bỗng chốc. Chị tưởng rằng mình sẽ không thể sống nổi trên cõi đời héo hắt này nữa.
HOA NGÕ HẠNHHọ Nguyễn ở Trung Lộc quê gốc huyện Lôi Dương, phủ Thọ Xuân, Thanh Hóa. Gia phả ghi rõ, ông tổ của dòng họ theo chân Chánh đô An phủ sứ Phạm Nhữ Dực vào khai khẩn đất Thăng Hoa năm 1402. Ban đầu họ Nguyễn định cư tại Hương Ly. Đến đời sau, một nhánh trong tộc chuyển hẳn lên Trung Lộc, nằm ở thượng lưu sông Thu Bồn.
Đàm quỲnh NgỌcChiều nay, tôi nhận được điện khẩn của Tâm, bức điện vỏn vẹn chỉ có dòng chữ: “Thứ bảy tới, tao đi Hoa Kỳ, mày tới gấp”. Tôi không ngạc nhiên khi biết Tâm đi Hoa Kỳ, với nó, đi nước ngoài đã trở thành bình thường như các bà đi chợ. Tôi chỉ ngạc nhiên khi Tâm đã điện khẩn cho tôi, điều mà từ trước đến nay chưa bao giờ có.
TRẦN NGUYỄN ANH Trong gia đình tôi, dì là người đến sau cùng. Dì thường bảo tôi: “Ô Mai à, hãy coi dì là bạn nhé”. Tôi thẳng thừng bảo: “Tôi chỉ có thể coi dì như kẻ thù”.
NHẬT HÀ Lần đầu về thăm Đồng Tháp Mười, thú thật, tôi thấy có nhiều điều rất lạ, từ mảnh đất, sông nước, cây cối, chim muông tới các địa danh và nhất là con người.
CAO LINH QUÂN Ăn mày là ai? Ăn mày là... (Ca dao xưa)
LAM PHƯƠNGNàng không có sự lựa chọn nào khác. Cuộc đời không cho phép nàng lựa chọn. Ngôi nhà lá sùm sụp xám xịt như con ốc ma. Ba chị em không cùng cha và chưa bao giờ biết mặt cha. Và mẹ nàng, người đàn bà có khuôn mặt nhầu nhĩ như tấm lá mục úa, bươn bả mót máy làm thuê một ngày dẫn người đàn ông xa lạ về.
HÀ HUỆ CHI1. Mong đợi từ lâu lắm một tiếng cười sum họp. Tôi muốn khóc. Tôi muốn chết. Khi cuộc sống chẳng có gì giống một điệu múa. Khi trái tim chẳng buồn đốt pháo.
Phan HuyỀn ThưLam thấp thỏm nghe ngóng tiếng còi tàu từ xa vọng lại. Cứ khoảng hai phút một lần, tiếng còi hú dài xa xăm. Trời mưa to, chui tọt vào cái quán cà phê sát đường tàu, Lam ngồi gặm nhấm những thù hận của mình.
TRẦN HỒNG LONG“Tao cấm mầy nói nó chết! Nếu mầy còn nói nữa, tao sẽ đuổi mầy ra khỏi nhà tao ngay!”. Chỉ cần nghe cái “điệp khúc” ấy là dân xóm Vàm Đinh đủ biết bà Hoài chửi chị Ngọt ở trên tỉnh về thăm. Và, không cho chị nói chuyện anh Mặn hy sinh, mặc dù giải phóng đã hai mươi năm rồi vẫn không có một tin tức nào về anh.
ĐINH DUY TƯ Truyện ngắn “Chỉ vì thằng Mỹ, tao mới đến nông nỗi này. Ví như không có hắn, tao thành trạng lâu rồi”.Đó là tuyên ngôn của một trạng lính. Vâng! Hắn tên là Nguyễn Đăng Lính ở cùng làng với tôi. Hai đứa nhập ngũ một ngày, nhưng ngành nghề có khác nhau.
NGUYỄN THỊ THÁIVào hội Văn học Nghệ thuật được gần năm, đây là lần thứ hai tôi được đi thực tế. Lần thứ nhất cách đây hai tháng.
HOÀNG BÌNH TRỌNGGập tấm bản đồ địa hình lại và vừa kịp đút vào xà cột, thì trung uý Trương Đình Hùng nghe có tiếng chân người lội bì bọp dưới suối. Lách mình ra phía sau cái trụ chằng phủ đầy dây hoa lạc tiên, anh thấy một người đàn ông trạc ngoại ngũ tuần, cao lớn, vẻ mặt thô tháp, cõng chiếc ba lô cóc phồng căng từ dưới dốc bươn bả trèo lên.
Y NGUYÊN ... Những người muôn năm cũ Hồn ở đâu bây giờ
GIẢN TƯ HẢIGã bước xuống xe ôm móc ví trả tiền rồi lững thững bước về con phố ven đê. Chiều thu ánh mặt trời vàng vọt trải dài lên cái thị xã vùng biên vốn dĩ đã buồn lại càng thêm vẻ mênh mang hiu quạnh. Giờ tan tầm đã qua, dãy phố ven đê hoặc có người còn gọi là cái chợ người vốn tập trung nhiều lao động chân tay cũng đã vãn dần. Thấp thoáng vài bóng chiếc ô tô qua lại. Gã chậm rãi vừa đi vừa nhìn trái ngó phải, chốc chốc quay lại nhìn như sợ bị ai đeo bám. Chân gã đi giày thể thao adidas mới cứng, vận chiếc quần bò cũ đã thủng lỗ chỗ như đạn bắn, phía trên khoác chiếc áo đại cán rộng thùng thình màu cứt ngựa, đầu đội mũ cối Hải Phòng kiêu hãnh một thời cũng đã sờn cũ và bong lớp vải để lộ cái lõi xám xịt.
NGÔ HỮU KHOADưới gốc cây Sau Sau, thứ cây có thân gỗ nhưng muốn mang đốt cũng không cháy, dùng làm gỗ thì nhanh mục nên mới được sống tươi tốt ở vùng rừng thường xuyên được dân sơn tràng lui tới. Dũng trong thế ngồi co quắp, hai bàn tay giấu dưới vạt áo mưa để vừa tự sưởi ấm cho cơ thể vừa giảm tiết diện để tránh những hạt mưa lạnh buốt lọt qua tán lá rậm rạp, những hạt mưa mùa không biết mệt mỏi cứ rơi và rơi…
NGUYỄN VIỆT HÀCó một ngày rất âu lo đã đến với thằng béo. Bụng bồn chồn tưng tức, giống như đang ngồi giữa một cuộc họp trang trọng bỗng mót tiểu tiện mà không thể đi. Trước đấy hình như duy nhất một lần cái cảm giác bất an này cũng đã đến. Láng máng không thể nhớ.
MA VĂN KHÁNGKhi những người U Ní ở vùng biên sau mấy tháng trời đông giá, ngồi trong nhà đánh cuốc, sửa dao, đan lát bước ra khỏi căn nhà đất dày kín như cái kén, đặt chiếc vai cày lên cổ con trâu, đi những đường cày đầu tiên, hoặc rủ nhau đi bán công khắp các nơi trong vùng thượng huyện Bát Xát, thì hoa gạo bắt đầu nở.