“Nơi tôi ở hoa đại rơi trắng đất”

15:04 15/01/2021

“Bốn nhà văn nhà số 4”, NXB Hội Nhà văn, của nhà phê bình Ngô Thảo dày dặn, chia làm bốn phần, tập hợp 35 bài viết của tác giả về bốn nhân vật văn chương nổi tiếng mà sự nghiệp gắn liền với ngôi nhà số 4 phố Lý Nam Đế - tạp chí Văn nghệ quân đội. Đó là Nguyễn Thi, Nguyễn Khải, Nguyễn Minh Châu và Thu Bồn.

Ngô Thảo từng có những năm tháng ở chiến trường, lại có 14 năm công tác tại tạp chí nên có nhiều nhân duyên gặp gỡ, chuyện trò với các lớp đàn anh. Ông Ngô Thảo còn dày công lưu trữ, giữ gìn tư liệu cho các nhà văn nói chung. Khi nhà văn Nguyễn Thi còn sống, các tác phẩm ông viết ra được gửi về tạp chí. Khi nhà văn hy sinh, các tư liệu, ghi chép được Ngô Thảo lưu giữ một cách nâng niu. Với ba nhà văn Nguyễn Khải, Nguyễn Minh Châu, Thu Bồn, Ngô Thảo thực hiện được nhiều cuộc trò chuyện, phỏng vấn, từ trò chuyện qua thư đến trao đổi trực tiếp. Có những tác phẩm được các nhà văn tin tưởng trao bản gốc cho Ngô Thảo cất giữ, chẳng hạn bài viết “Sợ nhất nhà văn là có chất máu cá” của Nguyễn Minh Châu. Những tháng ngày cuối cùng của Nguyễn Minh Châu trên giường bệnh, luôn có bóng dáng người em, người bạn văn, người đồng nghiệp thân thiết một thời Ngô Thảo ở bên. Và Ngô Thảo lại được lắng nghe, được chia sẻ nhiều tâm sự kín đáo về chuyện đời, chuyện nghề của người anh thuộc thế hệ đi trước.

Thi sĩ Thu Bồn là người gần thế hệ với Ngô Thảo hơn cả (chỉ hơn Ngô Thảo sáu tuổi). Có lẽ vì thế mà người đọc có cảm giác, hai ông như những người bạn với nhiều mối thân tình khăng khít. Ngô Thảo gần như đã chứng kiến tất cả những buồn vui, thăng trầm, những biến cố lớn trong cuộc đời của Thu Bồn, từ chuyện công việc đến chuyện gia đình, con cái, hôn nhân, từ những năm tháng gian khổ ác liệt ở chiến trường đến lúc trở về cuộc sống thời bình. Phút giây cuối cùng trong bệnh viện với Thu Bồn, cùng gia đình và những anh em bạn bè thân thiết, có Ngô Thảo ở bên, thức trọn với thi sĩ trong đêm cuối cùng. Có những tư liệu đặc biệt về tác phẩm của Thu Bồn, chỉ Ngô Thảo là người duy nhất có được, như câu chuyện về bài thơ “Tạm biệt Huế” nổi tiếng, trước đó vốn mang tên “Bởi vì em”, được viết ra để dành tặng một người con gái Huế mang tên Minh Châu.

Những trang văn ngồn ngộn tư liệu sống động, đầy ắp những câu chuyện đời, chuyện nghề chân tình, xúc động được nhà phê bình Ngô Thảo gửi tới bạn đọc bằng một giọng văn tâm tình, đầm ấm, tha thiết. Những trang văn cho ta hiểu hơn về những cống hiến sáng tạo, những hy sinh thầm lặng mà lớn lao của bốn nhà văn từng gắn bó với nhà số 4 thân thương. Xin được dùng những câu thơ của nhà thơ Nguyễn Đức Mậu, cũng viết về những con người đã bước đi và tỏa sáng từ ngôi nhà số 4 yêu dấu ấy, để khép lại bài viết nhỏ này: “Nơi tôi ở hoa đại rơi trắng đất/Ai nhìn hoa nghĩ tóc bạc trên đầu… Trái tim các anh vùi dưới đất rừng không hóa đá/Trái tim đập phập phồng trên trang sách chẳng bình yên” (Hà Nội chiều nay).


Theo Đỗ Anh Vũ - Thời Nay

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Đào Trọng Khánh thường được biết đến trong vai trò đạo diễn, nhà sản xuất hàng đầu của nền điện ảnh tài liệu Việt Nam. Ở tuổi 80, ông gây bất ngờ cho đồng nghiệp, công chúng khi vừa ra mắt cuốn sách Đất và người do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành. Tác phẩm tập hợp bài viết, hình ảnh và tư liệu lịch sử được ông tích lũy suốt hành trình làm phim cách đây đã 50 năm.

  • Người ta bàn nhiều về trường ca với phẩm tính trường hơi, trường sức, cảm hứng hùng tráng gắn với các sự kiện trọng đại của cộng đồng, quốc gia dân tộc. Nếu từ góc độ ấy, đặt vào lịch sử Việt Nam, có cảm giác rằng, đây là nguồn mạch sẽ sản sinh những trường ca bất hủ.

  • Nhà văn Nguyễn Thị Thanh Bình không phải là một cái tên xa lạ của văn chương. Dù khiêm tốn nói rằng mình không phải là nhà văn, nhưng với 16 cuốn sách đã xuất bản, trong đó có 12 tác phẩm dành cho thiếu nhi, chị xứng đáng có một vị trí trong giới, đặc biệt là trong “địa hạt” văn học thiếu nhi.

  • Tuyển thơ “Biển bắt đầu từ sóng” (NXB Đà Nẵng, 2020) tập hợp sáng tác của 108 tác giả do nhà thơ Nguyễn Ngọc Hạnh, Chủ tịch Hội đồng thơ Hội Nhà văn TP Đà Nẵng chủ biên ra mắt trong tháng 5 như một món quà thơ ca đa thanh, lấp lánh.

  • Trong sự phát triển của văn học Việt Nam hiện đại, nhà văn Tô Hoài giữ một vị trí đặc biệt.

  • Nhân dịp ngày Quốc tế thiếu nhi 1-6 và hè 2020, NXB Văn học giới thiệu bộ ba tiểu thuyết thiếu nhi Từ giã tuổi thơ, Những ngày lưu lạc và Đảo đá kỳ lạ của nhà văn kháng chiến Nguyễn Minh Châu.

  • “Đoản khúc chiều phù dung” (NXB Trẻ) là tập sách thứ năm của nhà văn Vũ Văn Song Toàn. Một chút gì đó hơi ma mị, có hơi hướng liêu trai, có sự trải đời và suy ngẫm, như một người kể chuyện nhẩn nha, từng chút từng chút một, Vũ Văn Song Toàn dẫn người đọc đi hết “Đoản khúc chiều phù dung” với một nỗi buồn man mác.

  • Nhân dịp kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890 - 19-5-2020), NXB Văn hóa - Văn nghệ vừa giới thiệu đến độc giả nhiều tác phẩm đáng chú ý. Các tác phẩm cùng nhắc nhớ bạn đọc hôm nay về một lãnh tụ thiên tài, một tấm gương vĩ đại của dân tộc Việt Nam. Tuy đã đi xa nhưng Người luôn sống mãi trong trái tim của chúng ta.

  • Nhân dịp Kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890 - 19-5-2020), NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh vừa giới thiệu đến độc giả bộ sách “Nguyên cứu Hồ Chí Minh- một số công trình tuyển chọn” của PGS, TS Bùi Đình Phong.

  • “Bác dừng lại cúi đọc những chữ khắc sâu trên đá. Rồi Người hướng tầm mắt nhìn vọng hồi lâu về dải đất Tổ quốc trùng điệp… Bác dừng lại một chút nữa bên một dãy ghế đá thiên nhiên có nhiều hình dạng. Người nhìn sâu vào khoảng đất trời Tổ quốc biết bao đẹp đẽ nhưng đang đầy đau thương.

  • Nhạc sĩ Vũ Đức Sao Biển quên cuộc sống muộn phiền, thấy thư thái, nhẹ tênh mỗi khi đọc truyện Kim Dung.

  • Những năm gần đây, trên thị trường sách xuất hiện nhiều cuốn tự truyện. Hầu hết do tác giả tự viết chuyện người thật, việc thật mà bản thân đã trải qua, một số ít do người khác chấp bút.

  • Nhà văn người Áo Thomas Bernhard (1931 - 1989) lâu nay vẫn được xem là “người khổng lồ hùng mạnh nhất” của văn chương Đức ngữ kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Sự tấn phong ấy khiến cho, dù muốn hay không, Thomas Bernhard sẽ phải trở nên một tác giả đáng chú ý với không ít người đọc Việt Nam, nhất là khi vài tiểu thuyết quan trọng của ông được dịch ra tiếng Việt: “Kẻ thất bại”, “Đốn hạ”, và tác phẩm cuối cùng: “Diệt vong”.

  • Nhà xuất bản Quân đội nhân dân vừa xuất bản cuốn sách “Không thể lãng quên” của Thượng tá, nhà báo Trần Hoàng Tiến (Báo Quân đội nhân dân) vào đúng dịp kỷ niệm 45 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

  • Nhân kỷ niệm 45 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Nhà xuất bản Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp với Quỹ “Mãi mãi tuổi 20” và Câu lạc bộ “Trái tim người lính” tổ chức xuất bản bộ sách quý “Nhật ký thời chiến Việt Nam” của nhiều tác giả do nhà văn, cựu chiến binh Đặng Vương Hưng chủ biên.

  • Trong hồi ức “Chuyện tôi” (Hồi ức của con trai nhà văn Nguyễn Huy Tưởng - Nguyễn Huy Thắng) (NXB Văn học), ta càng thấy rõ cảm xúc ấy.

  • Sau cuộc thi sáng tác Một nửa làm đầy thế giới do Nhà xuất bản Văn hóa Văn nghệ TP.HCM tổ chức năm 2019, với sự tài trợ chính của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, tập truyện ngắn của các cây bút trẻ "Qua những miền yêu" vừa được xuất bản.

  • Ở tuổi 102, nhà văn hóa Hữu Ngọc vừa cho ra mắt bộ sách mới Cảo thơm lần giở gồm hai quyển với dung lượng gần một ngàn trang. Có thể nói, việc ra mắt sách ở cái tuổi xưa nay hiếm, quả là có một không hai, không chỉ ở Việt Nam mà có lẽ ngay cả trên thế giới.

  • Tháng 3 năm nay, tên tuổi Vương Hồng Sển trở lại với bạn đọc qua quyển di cảo Chuyện cũ ở Sốc Trăng.

  • Nhà văn Linda Lê được xem như một trong những hiện tượng sáng chói của văn chương người Việt ở nước ngoài viết bằng tiếng Pháp. Nhiều tác phẩm của bà đã được dịch và xuất bản ở Việt Nam, gần nhất là “Vượt sóng” (Phạm Duy Thiện dịch, Công ty Tao Đàn & NXB Hội Nhà văn, 2018), cuốn tiểu thuyết mà tác giả đã chất chứa rất nhiều những trầm tư sống động của một nhà văn về công việc/hành vi viết, mục đích và ý nghĩa của nó.