“Nơi tôi ở hoa đại rơi trắng đất”

15:04 15/01/2021

“Bốn nhà văn nhà số 4”, NXB Hội Nhà văn, của nhà phê bình Ngô Thảo dày dặn, chia làm bốn phần, tập hợp 35 bài viết của tác giả về bốn nhân vật văn chương nổi tiếng mà sự nghiệp gắn liền với ngôi nhà số 4 phố Lý Nam Đế - tạp chí Văn nghệ quân đội. Đó là Nguyễn Thi, Nguyễn Khải, Nguyễn Minh Châu và Thu Bồn.

Ngô Thảo từng có những năm tháng ở chiến trường, lại có 14 năm công tác tại tạp chí nên có nhiều nhân duyên gặp gỡ, chuyện trò với các lớp đàn anh. Ông Ngô Thảo còn dày công lưu trữ, giữ gìn tư liệu cho các nhà văn nói chung. Khi nhà văn Nguyễn Thi còn sống, các tác phẩm ông viết ra được gửi về tạp chí. Khi nhà văn hy sinh, các tư liệu, ghi chép được Ngô Thảo lưu giữ một cách nâng niu. Với ba nhà văn Nguyễn Khải, Nguyễn Minh Châu, Thu Bồn, Ngô Thảo thực hiện được nhiều cuộc trò chuyện, phỏng vấn, từ trò chuyện qua thư đến trao đổi trực tiếp. Có những tác phẩm được các nhà văn tin tưởng trao bản gốc cho Ngô Thảo cất giữ, chẳng hạn bài viết “Sợ nhất nhà văn là có chất máu cá” của Nguyễn Minh Châu. Những tháng ngày cuối cùng của Nguyễn Minh Châu trên giường bệnh, luôn có bóng dáng người em, người bạn văn, người đồng nghiệp thân thiết một thời Ngô Thảo ở bên. Và Ngô Thảo lại được lắng nghe, được chia sẻ nhiều tâm sự kín đáo về chuyện đời, chuyện nghề của người anh thuộc thế hệ đi trước.

Thi sĩ Thu Bồn là người gần thế hệ với Ngô Thảo hơn cả (chỉ hơn Ngô Thảo sáu tuổi). Có lẽ vì thế mà người đọc có cảm giác, hai ông như những người bạn với nhiều mối thân tình khăng khít. Ngô Thảo gần như đã chứng kiến tất cả những buồn vui, thăng trầm, những biến cố lớn trong cuộc đời của Thu Bồn, từ chuyện công việc đến chuyện gia đình, con cái, hôn nhân, từ những năm tháng gian khổ ác liệt ở chiến trường đến lúc trở về cuộc sống thời bình. Phút giây cuối cùng trong bệnh viện với Thu Bồn, cùng gia đình và những anh em bạn bè thân thiết, có Ngô Thảo ở bên, thức trọn với thi sĩ trong đêm cuối cùng. Có những tư liệu đặc biệt về tác phẩm của Thu Bồn, chỉ Ngô Thảo là người duy nhất có được, như câu chuyện về bài thơ “Tạm biệt Huế” nổi tiếng, trước đó vốn mang tên “Bởi vì em”, được viết ra để dành tặng một người con gái Huế mang tên Minh Châu.

Những trang văn ngồn ngộn tư liệu sống động, đầy ắp những câu chuyện đời, chuyện nghề chân tình, xúc động được nhà phê bình Ngô Thảo gửi tới bạn đọc bằng một giọng văn tâm tình, đầm ấm, tha thiết. Những trang văn cho ta hiểu hơn về những cống hiến sáng tạo, những hy sinh thầm lặng mà lớn lao của bốn nhà văn từng gắn bó với nhà số 4 thân thương. Xin được dùng những câu thơ của nhà thơ Nguyễn Đức Mậu, cũng viết về những con người đã bước đi và tỏa sáng từ ngôi nhà số 4 yêu dấu ấy, để khép lại bài viết nhỏ này: “Nơi tôi ở hoa đại rơi trắng đất/Ai nhìn hoa nghĩ tóc bạc trên đầu… Trái tim các anh vùi dưới đất rừng không hóa đá/Trái tim đập phập phồng trên trang sách chẳng bình yên” (Hà Nội chiều nay).


Theo Đỗ Anh Vũ - Thời Nay

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Hội Nhà văn Việt Nam được chính thức thành lập từ năm 1957, sau Hội nghị thành lập Hội diễn ra tại trụ sở Câu lạc bộ Đoàn Kết, từ 1/4 đến 4/4/1957. Trong lịch sử văn học Việt Nam thời hiện đại đây là lần đầu tiên có một tổ chức của những người lao động văn học trên  toàn quốc.

  • Tái hiện bức tranh Hà Nội thời bao cấp, rồi từ đó đi tìm cái chất nhân văn thuần nhất trong đời sống con người, “Chuyện ngõ nghèo” là cuốn tiểu thuyết đánh dấu sự trở lại của Nhà văn Nguyễn Xuân Khánh năm 2017 sau một loạt các tiểu thuyết đình đám như: Mẫu Thượng Ngàn, Hồ Quý Ly, Đội gạo lên chùa…

  • 1. “Thiện, Ác và Smartphone” là tập tiểu luận thứ hai của Đặng Hoàng Giang, sau “Bức xúc không làm ta vô can” - cuốn sách ra mắt năm 2015 và gây được tiếng vang rộng rãi.

  • Nhân chuyến trở lại Việt Nam truyền giảng phật pháp, ngày 4-4, Tiến sĩ Phật học Khangser Rinpoche đến từ Ấn Độ đã dành nhiều thời gian giao lưu cùng bạn đọc tại TPHCM.

  • Nguyễn Trí được biết đến vào năm 2013 khi tác phẩm Bãi vàng, đá quý trầm hương (NXB Trẻ) đoạt giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam. “Sự nghiệp” cầm bút của Nguyễn Trí đến nay mới chỉ 5 năm nhưng ông đã có 9 cuốn sách truyện dài, truyện ngắn ra đời.

  • Phan Việt vừa có buổi giao lưu về tác phẩm mới nhất, cũng là tác phẩm chị cho là quan trọng nhất trong bộ ba "Bất hạnh là một tài sản" của mình.

  • Sáng 21-3, tại trụ sở Hội Nhà văn TPHCM, đã diễn ra buổi ra mắt tập tiểu luận, phê bình Nhà văn Lê Văn Thảo trong lòng đồng nghiệp do Hội Nhà văn TP thực hiện (NXB Hội Nhà văn xuất bản).

  • Nhà sách Trí Việt cho biết sau gần 3 năm thực hiện với 6 lần chỉnh sửa, Hội đồng thẩm định cuốn sách “Gạc Ma - Vòng tròn bất tử” do Ban Tuyên giáo TƯ thành lập đã đồng ý cho phép xuất bản cuốn sách này.

  • Lịch sử phát triển của hệ thống thể loại báo chí cho thấy Bút ký chính luận giữ một vai trò quan trọng trong việc định hướng xã hội. Nó là thể loại không thể thiếu trong việc giáo dục tư tưởng, chính trị cho quần chúng. Trong một thế giới đương đại, trong một xã hội bùng nổ thông tin với nhiều biến động, Bút ký chính luận càng trở nên quan trọng và cần thiết cho đời sống.

  • Ngày 4 và 5/1, Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam tiến hành họp để bình chọn bảy tác phẩm xuất sắc của làng viết năm qua. Kết quả được công bố hôm 10/1.

  • Nghiên cứu công phu, tư liệu chính xác, văn phong mạch lạc và giàu cảm xúc, tác phẩm Văn chương phương Nam - một vài bổ khuyết của hai tác giả Võ Văn Nhơn và Nguyễn Thị Phương Thúy không chỉ khiêm tốn “bổ khuyết” mà là công trình giàu tâm huyết với những khám phá ngạc nhiên mới lạ rất hữu ích.

  • Nói về cuốn sách phê bình văn học Giăng lưới bắt chim của mình, Nguyễn Huy Thiệp hay nhắc lại điều thoạt tiên tưởng rằng ông "lấp lửng": tôi viết có đúng có sai, có chính xác có nhầm lẫn, viết khi mình "đang còn nửa mê nửa tỉnh".

  • Có một thực tế là rất nhiều người song hành giữa việc viết văn và viết báo. Xét về góc độ thể loại thì văn học và báo chí là hai thể loại khác nhau nhưng giữa chúng lại có sự tương đồng với nhau về nhiều khía cạnh. Vì thế việc song hành giữa văn chương và báo chí là điểu dễ hiểu.

  • hông biết đã đến đáy chưa thảm trạng tác giả (khoa học và nghệ thuật) bị xâm hại trắng trợn về bản quyền như hai công trình về dân tộc học của GS.Từ Chi, và về sử học của GS.Trần Quốc Vượng. Hai tác giả có tên tuổi đã quá cố, và những nhà xuất bản gây nên sự cố, làm méo mó, biến dạng đứa con tinh thần của họ lại là những nhà xuất bản có những cái tên rất sang, là cơ quan ngôn luận của những cái hội nghề nghiệp lẽ ra phải rất nghiêm chỉnh, đứng đắn trước công luận. Các cơ quan truyền thông đã lên tiếng. Không biết gia đình, thân nhân của hai tác giả có ý kiến gì không? Ta đã có lệ luật gì về những vụ việc như vậy, để đưa ra tòa án dư luận?

  • Chiều 7.10, Hội đồng giám khảo giải thưởng Hội Nhà văn Hà Nội gồm các nhà văn, nhà thơ: Bằng Việt, Nguyễn Việt Chiến, Phạm Xuân Nguyên, Bùi Việt Mỹ, Nguyễn Sĩ Đại, Lê Minh Khuê, Đoàn Tử Huyến, Nguyễn Đăng Điệp, Nguyễn Thành Phong đã họp phiên chung khảo.

  • Ngày 4/10, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã đến dự và phát biểu tại Hội thảo khoa học toàn quốc “Văn học, nghệ thuật với việc xây dựng nhân cách con người Việt Nam” do Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh.

  • Tác phẩm văn xuôi, trong đó có truyện ngắn xuất hiện trên báo chí đã trở thành món ăn tinh thần nhiều năm nay cho độc giả. Tuy nhiên, dường như món ăn tinh thần này đang ngày càng có xu hướng bị co lại, bị thay thế.

  • Sáng tạo văn học nghệ thuật về đề tài chiến tranh, cách mạng thời gian qua đã có nhiều đổi mới và được giới chuyên môn ghi nhận.

  • Viết về cuộc Cách mạng mùa Thu 70 năm về trước, nhà văn  Nguyễn Đình Thi -  người can dự, đồng thời là chứng nhân của cuộc cách mạng vĩ đại đó (Năm1945 ông dự Hội nghị Quốc dân Tân Trào và được cử vào Ủy ban Giải phóng dân tộc; sau đó được bầu làm Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa I là Ủy viên thường trực) đã ví nó giống như “một cuộc lột vỏ”, “rũ bùn” đứng lên của con người, của dân tộc Việt Nam: Súng nổ rung trời giận dữ/ Người lên như nước vỡ bờ/ Nước Việt Nam từ máu lửa/ Rũ bùn đứng dậy sáng lòa (Đất nước).        

  • Sau gần 30 năm thực hiện đường lối đổi mới về văn hóa văn nghệ được đề ra trong Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng Cộng sản Việt Nam (tháng 12/1986), văn học Việt Nam đã có nhiều bước chuyển sâu sắc, đạt nhiều thành tựu đáng kể trên tất cả các thể loại, góp phần quan trọng vào việc xây dựng nền tảng văn hóa, tinh thần của con người và xã hội.