Trong 6 tháng đầu năm 2018, ngành xuất bản đã gây được tiếng vang trong xã hội với nhiều cuốn sách có nội dung tốt, mang tính thời sự... Số lượng xuất bản phẩm vi phạm về nội dung có giảm so với cùng kỳ năm 2017 nhưng vẫn chưa có giải pháp khắc phục triệt để.
6 tháng đầu năm, số lượng sách giấy chiếm ưu thế với 15.650 xuất bản phẩm. Ảnh: Zing.vn
Vẫn nóng chuyện nhân sự
Cục Xuất bản, In và Phát hành vừa tổ chức Hội nghị giao ban công tác xuất bản 6 tháng đầu năm 2018. Theo đó, trong 6 tháng đầu năm, các nhà xuất bản (NXB) đăng ký xuất bản 37.153 xuất bản phẩm, Cục Xuất bản, In và Phát hành xác nhận đăng ký xuất bản 36.740 tên xuất bản phẩm, toàn ngành nộp lưu chiểu 16.004 xuất bản phẩm với 174.671.000 bản. Đặc biệt, số lượng sách giấy đã chiếm ưu thế hoàn toàn với 15.650 xuất bản phẩm (đầu sách) và hơn 165,2 triệu bản, trong khi đó, sách điện tử chỉ có 19 xuất bản phẩm với 176.000 bản… Không những phát triển về số lượng, nhiều cuốn sách được xuất bản nửa đầu năm nay còn có chất lượng nội dung tốt, đề cập tới những vấn đề mang tính thời sự và có tính chính trị, xã hội cao như bảo vệ chủ quyền biển đảo Việt Nam, phát triển công nghệ số, giáo dục kỹ năng cho trẻ, các tác phẩm văn học kinh điển và hiện đại, sách thiếu nhi nhằm giáo dục và bảo vệ trẻ em trong thời đại mới…
Tuy nhiên, bên cạnh những tín hiệu tích cực trong về vấn đề nhân sự vẫn đang là bài toán “nan giải” của nhiều NXB. Trong đó, một số NXB thiếu hụt chức danh lãnh đạo trong khoảng thời gian dài nhưng chưa được cơ quan chủ quản quan tâm, kịp thời khắc phục. Đơn cử, như trường hợp Cty TNHH MTV NXB Y học (trực thuộc Bộ Y tế) có hàng trăm đầu sách/năm nhưng không hề có Tổng biên tập. Bên cạnh đó, một số NXB vẫn thiếu chức lãnh đạo như NXB Văn hóa dân tộc, NXB Hải Phòng, NXB Công an nhân dân. Ông Chu Văn Hòa- Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành cho biết: “Để NXB hoạt động ổn định và đúng quy định của Luật Xuất bản, đề nghị cơ quan chủ quản của các NXB nêu trên nhanh chóng kiện toàn chức danh lãnh đạo cho NXB. Đồng thời, quan tâm và tạo điều kiện hơn nữa trong việc đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân sự lãnh đạo kế cận, tránh tình trạng thiếu hụt nhân sự kéo dài như thời gian vừa qua”.
Cũng theo ông Hòa, ngoài việc chậm trễ trong bổ nhiệm chức danh lãnh đạo NXB, một số cơ quan chủ quản chưa thực hiện đúng quy định miễn nhiệm chức danh lãnh đạo NXB, từ đó dẫn đến việc giao cán bộ phụ trách hoạt động nhà xuất bản không đúng quy định, như NXB Đại học Thái Nguyên. Hoặc cơ quan chủ quản có sự thay đổi nhân sự lãnh đạo NXB liên tục trong khoảng thời gian ngắn, gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của nhà xuất bản, như NXB Hàng hải. “Nguyên nhân dẫn đến thực trạng này là do cơ quan chủ quản chưa nắm rõ Luật Xuất bản và các quy định hiện hành. Ngoài ra, cơ quan chủ quản chưa coi trọng công tác xuất bản do việc thành lập nhà xuất bản theo ý tưởng nhất thời, chưa thể hiện sự cần thiết trong chiến lược phát triển và quy hoạch ngành”- ông Hòa nói.
Xuất bản phẩm vẫn nhiều “sạn”
Cũng theo báo cáo sơ kết, mặc dù số lượng xuất bản phẩm vi phạm về nội dung có giảm so với cùng kỳ năm 2017 nhưng vẫn chưa được khắc phục triệt để. Trong 6 tháng đầu năm 2018, đã có 48 xuất bản phẩm vi phạm bị xử lý, trong đó có 27 xuất bản phẩm vi phạm nội dung xuất bản phẩm, 8 xuất bản phẩm vi phạm bản quyền... Điển hình có trường hợp biên tập viên (BTV) biên tập sai sót có hệ thống.
Trong đó, nổi cộm về nội dung xuất phẩm vi phạm vẫn tập trung ở một số vấn đề như nội dung sách phản ánh không khách quan về các cuộc chiến tranh chống quân xâm lược của dân tộc ta, về tình hình đất nước những năm sau giải phóng và đánh giá, nhận định sai lệch về người chiến sĩ cách mạng. Nội dung viết về sự kiện lịch sử nhưng không được kiểm chứng hoặc không chính xác. Đưa ra nhận định về đời sống xã hội, về chính sách tôn giáo không phù hợp, không khách quan.
Cùng với đó, sách dành cho thiếu nhi nhưng từ ngữ không trau chuốt, không chuẩn mực, không phù hợp với lứa tuổi các em. Một số cuốn sách có nội dung mang tính trao đổi, tranh luận, chỉ là tài liệu tham khảo với một số đối tượng bạn đọc nhất định nhưng lại được NXB phổ biến rộng rãi, gây hoang mang, nghi ngờ cho người đọc... Bên cạnh đó, số lượng xuất bản phẩm sai sót về câu chữ, chính tả vẫn còn. Vẫn xảy ra tình trạng chưa thực hiện nghiêm túc các quy định về bản quyền, dẫn đến việc khiếu nại, tranh chấp về bản quyền. Ngoài ra, về vấn đề đăng ký xuất bản mặc dù số lượng tên đề tài không được Cục Xuất bản, In và Phát hành xác nhận đăng ký xuất bản chiếm tỷ lệ nhỏ (chiếm 1,1% trong tổng số đề tài đăng ký xuất bản). Trong đó, nhưng lý do chủ yếu vẫn là đăng ký đề tài không phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của NXB; đề tài cần thẩm định nội dung có ý kiến của cơ quan chủ quản; hoặc đối với các đề tài nhiều tập, NXB chưa nộp lưu chiểu các tập trước nhưng đã đăng ký xuất bản các tập tiếp theo.
Xung quanh vấn đề này, theo ông Nguyễn Anh Vũ - Giám đốc NXB Văn học, cần phải tầm quan trọng của công tác biên tập trong việc rà soát, chỉnh sửa nội dung xuất bản phẩm để có những tác phẩm không bị lệch chuẩn, loạn chuẩn. Đồng thời, BTV cũng là những người lựa chọn tác phẩm, định hướng các dòng sách phù hợp với nhu cầu độc giả. Ông Vũ cũng cho rằng vai trò của tác giả là rất quan trọng, nhưng công tác biên tập cần được các NXB chú trọng hơn. Sức ép từ độc giả, dư luận và truyền thông, đặc biệt trong thời mạng xã hội, là rất lớn. Các BTV cần hoàn thiện năng lực chuyên môn và phẩm chất để đáp ứng được yêu cầu nghề nghiệp.
Theo Minh Quân - ĐĐK
Nhà thơ Phạm Tiến Duật năm 2002, khi vào tuổi 61, đã đưa ra mười tiêu chí để xác định “thế nào là nhà văn già”. Tỷ như nhà văn già là nhà văn thích đề tặng và chú thích, thích quản lý người khác mà không quản lý chính mình, thích chê bai xã hội, phàn nàn đủ thứ và tỏ ra mình là người lịch lãm, chỉ không biết chê chính cái mình viết ra…
Trong những ngày cuối tháng 5/2015, dư luận khắp nơi tỏ vẻ đồng tình với phát biểu tại Quốc Hội của Thiếu tướng Nguyễn Xuân Tỷ (Phó giám đốc Học viện Quốc phòng): “Tội tham ô, tham nhũng mà không tử hình thì không hợp lòng dân, bởi tham nhũng không phải là những người nhỏ mà đều là người làm to có chức có quyền, đục khoét công quỹ, bóc lột nhân dân. Làm cán bộ mấy năm mà trong nhà có vài ba trăm tỉ đồng, thậm chí cả ngàn tỉ đồng thì lấy ở đâu ra nếu không tham nhũng. Có một đội ngũ giàu rất nhanh, cưỡi lên đầu nhân dân, còn kinh khủng hơn địa chủ, tư sản ngày xưa”.
Khái niệm không gian văn hóa của các dòng sông đã rõ ràng và cụ thể khi liên quan đến quy hoạch cảnh quan kiến trúc của đô thị. Nhưng ngoài quy hoạch đô thị, không gian đó không chỉ gói gọn ở các điểm nhấn kiến trúc nhà cửa, cầu và cây xanh.
Khai thác các di tích văn hóa- lịch sử vào mục đích du lịch đang trở thành một hướng đi được quan tâm đầu tư của nước ta nói chung, Nghệ An nói riêng bởi có lẽ đó là cách hiệu quả hàng đầu để quảng bá những giá trị văn hóa của một vùng miền mà không cần phải tốn quá nhiều lời.
Cô bé Lolita dạo chơi đến Việt Nam gần đây đã làm nổ ra một sự “mất đoàn kết” không nhỏ trong giới dịch thuật. Thậm chí, có khi người ta chú ý đến chuyện nóng bỏng của “trường văn trận bút” nhiều hơn là chú ý đến vẻ đẹp của cô ấy, hay nói cách khác, giá trị của bản thân tác phẩm của Vladimir Nabokov.
Truyền thông tạo định kiến “người Israel chuyên đánh bom cảm tử”, “người Anh lãnh đạm và xa cách”, nhưng văn chương liên kết nhân loại bằng những câu chuyện giản dị. Chủ đề này được nói đến trong Những ngày Văn học châu Âu tại Hà Nội.
Không phải là những người đầu tiên nảy ra ý tưởng biến các khoảng đất trống ở Hà Nội thành sân chơi cho trẻ em nhưng họ là những người đầu tiên thực hiện thành công ý tưởng đó - chúng tôi muốn nói đến các bạn trẻ trong nhóm tình nguyện “Nghĩ về sân chơi trong thành phố” (Think Playgrounds - TPG).
Nhân dịp tái bản có sửa chữa Lolita, dịch giả An Lý, người biên tập bản tiếng Việt lần này, có bài viết về tác phẩm mà lịch sử xuất bản của nó sang các thứ tiếng khác dường như chịu một lời nguyền cho những bản dịch lại, hoặc những bản dịch liên tục sửa chữa.
Văn hóa đọc của Việt Nam không hề suy đồi? Vấn đề là giới trẻ của chúng ta đang quan tâm gì và đọc gì?
Robert Lucius - giám đốc chương trình khu vực châu Á, Tổ chức Humane Society International, một tổ chức bảo vệ động vật quốc tế hơn 60 năm - đã trở lại Việt Nam trong một chuyến đi đặc biệt khi Việt Nam đã làm ông thay đổi cuộc đời của mình, từ một sĩ quan quân đội ông trở thành nhà hoạt động bảo vệ động vật.
Trách nhiệm giáo dục thuộc về ai? Gia đình, nhà trường hay xã hội? có nhiều người đổ lỗi cho đó là bị tác động bởi "mặt trái của kinh tế thị trường".
Con số 6.200 nói lên điều gì...!
6.200 người bị nhập viện do ẩu đả trong dịp tết nguyên đán Ất Mùi 2015 nói lên điều gì, chẳng phải là bạo lực đang lên ngôi!
Xem lễ hội ở xứ ta dễ có cảm giác mình bị dẫm nát như những cánh hoa trên Đường hoa xuân. Lễ hội Việt hiện đại, không khéo, trở thành đồng nghĩa với từ vandalism – nôm na là hủy hoại các giá trị văn hóa nhân loại.
Tưởng lì xì con trẻ là... chuyện nhỏ, nhưng thật ra có rất nhiều điều đáng bàn quanh câu chuyện lì xì đầu năm.
Cần có một cơ quan kiểu như Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam trong lĩnh vực báo chí và các cơ quan báo chí cần phải liên kết lại trong cuộc chiến chống vi phạm bản quyền báo chí. Đó là giải pháp được nhiều đại biểu đồng tình nhất tại Hội thảo "Vấn đề Bản quyền báo chí trong kỷ nguyên số" được tổ chức ngày 28/1 tại TP.HCM.
Theo thống kê của Cục Xuất bản-in-phát hành, năm 2014 ngành xuất bản đã tăng 50 triệu bản sách so với 10 năm trước.
Đó là một trong những vấn đề đã được đưa ra thảo luận sôi nổi tại buổi tọa đàm với chủ đề “Những cuốn sách làm ô nhiễm môi trường giáo dục thanh thiếu niên - Thực trạng và Giải pháp”, do Hội xuất bản Việt Nam tổ chức vào sáng nay 21/1 ở TPHCM.
Tiếp theo Thánh Gióng, lại thêm một vị “Tứ Bất tử” nữa của người Việt Nam được dựng tượng. Đó là Đức Thánh Tản, hay Tản Viên Sơn Thánh, hay gọi một cách học trò là Sơn Tinh, gắn với truyền thuyết Sơn Tinh - Thủy Tinh.
“Phải xem hành lang pháp lý cho văn hóa còn thiếu cái gì. Cái gì lỗi thời rồi cần đổi mới, cái gì mâu thuẫn cần điều chỉnh”, GS-TS Phùng Hữu Phú, Phó chủ tịch Hội đồng Lý luận T.Ư, nói tại hội thảo quốc gia Những giải pháp tổ chức triển khai Nghị quyết số 33-NQ/TW về xây dựng và phát triển văn hóa, con người VN đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.
Cả nước lại sắp bước vào mùa lễ hội Tết Ất Mùi 2015. “Đến hẹn lại lên”, những câu chuyện tiêu cực mùa lễ hội dường như vẫn là bài toán nan giải đối với các nhà quản lý.