CHÚT NẮNG PHƯƠNG NAM (Phê bình lý luận). Tác giả Phạm Phú Phong (Chủ biên) và Phạm Phú Uyên Châu, Trần Thị Vân Dung, Nxb. Hội Nhà văn, 2022.
Nhằm nhìn nhận lại giá trị văn học, văn hóa đô thị miền Nam, nhóm đã dày công sưu tầm, nghiên cứu với 15 bài viết về 15 tác giả một thời vang bóng này. Trên lĩnh vực học thuật, Vương Hồng Sển - một chứng nhân về văn hóa Nam Bộ, Nguyễn Hiến Lê với những công trình khảo cứu sắc bén, Nguyễn Văn Xuân với gia tài đồ sộ về văn hóa, lịch sử nước nhà, nhất là vùng xứ Quảng. Ở mảng văn xuôi, Bình Nguyên Lộc được đánh giá từ góc nhìn văn hóa, Phan Du - ở hai phía một đỉnh đèo, Võ Hồng - người đánh thức thiên lương hay giọng điệu văn chương phương Nam một cõi của Sơn Nam, Nguyễn Thị Hoàng với kiểu “viết như là một ước nguyện”… đã mang lại hình hài những tác giả văn xuôi thành danh một thuở. Với thơ, công trình tìm hiểu về Bùi Giáng với “cõi rong chơi” khó ai sánh bằng, Nguyên Sa với những thi phẩm ví như “hạt cát vàng lóng lánh” và Phạm Thiên Thư bồng bềnh ở cõi đời và đạo.
TỪ HUẾ TÔI ĐI (Bút ký, phóng sự văn hóa), Nguyễn Đắc Xuân, Nxb. Thuận Hóa, 2021
Từ Huế tôi đi với hơn 400 trang là tập hợp các bài bút ký, phóng sự, ghi chép liên quan đến các vấn đề văn hóa, lịch sử mà nhà văn, nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân viết trong hàng chục năm qua. Người đọc có thể biết thêm quá trình đi tìm dấu tích lăng mộ vua Quang Trung, thành nhà Hồ với giấc ngủ 600 năm, sinh hoạt văn hóa ở lễ hội Cầu ngư Thuận An, chuyến thăm con gái vua Hàm Nghi… và hàng chục câu chuyện khác gắn với lịch sử, văn hóa Việt Nam và xứ Huế. Nguyễn Đắc Xuân còn tài tình trong việc viết những tản mạn ngắn về văn hóa tiêu biểu như: biểu tượng của Huế thế kỷ XX, một vế đối, hương thơm của nước… Tác giả tâm niệm: “…đối với tôi là những biểu hiện trong tiến trình tư duy, là dấu tích trên những con đường tôi đã từng qua. Nhiều phóng sự có thể thay thế cho một đoạn hồi ký của người viết”.
PHỎNG VẤN (Tập phỏng vấn). Tác giả Thanh Tùng, Nxb. Thuận Hóa, 2022
Với 28 bài phỏng vấn với nhiều nhân vật tiếng tăm trong làng văn hóa văn nghệ nước nhà, tác giả Thanh Tùng đã phỏng vấn các nhà văn như Nguyên Ngọc, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Tô Nhuận Vỹ, Hoàng Quốc Hải, Nguyễn Quang Hà… đến những nhà nghiên cứu như Nguyễn Đắc Xuân, Trần Văn Khê, Thái Kim Lan, Hồ Ngọc Phú… hay nhà thiết kế Minh Hạnh, họa sĩ Đinh Cường, nhà thơ Hải Như… Nhà báo Thanh Tùng đã cho ra những bài phỏng vấn đặc sắc, gợi mở nhiều vấn đề không chỉ của đối tượng phỏng vấn mà rộng ra là kiến văn và tính thời đại.
Thanh Tùng là một nhà báo có nghề trong làng báo miền Trung và với tập Phỏng vấn này một lần nữa chứng tỏ tinh thần làm việc nghiêm túc, cần mẫn của người làm báo.
LẦN THEO NĂM THÁNG CŨ (Truyện ngắn, ký, thơ). Tác giả Trần Phương Trà, Nxb. Hội Nhà văn, 2021.
Với tinh thần “ôn cố tri tân”, nhà văn Trần Phương Trà, một người con Huế xa quê đã luôn trăn trở và viết nên những dòng tâm cảm. Tên tập sách được lấy cảm hứng từ bài bút ký được trao giải thưởng năm 1992, chứa chan những hồi ức chân thật và những cảm xúc văn học rất riêng của Trần Phương Trà trên nhiều thể loại. Tập sách gồm ba phần: truyện ngắn, ký và thơ, mỗi phần đều là những bài viết chọn lọc, trải biến qua nhiều giai đoạn lịch sử của dân tộc, gắn liền với những văn nghệ sỹ tiêu biểu của nước nhà. Người đọc gặp lại Tố Hữu, Chế Lan Viên, Thanh Hải, Trần Hoàn, Phùng Quán, Nguyễn Tuân… qua những kỷ niệm của tác giả. Và đâu đó trong tập sách, những hồi ức về Huế được thắp sáng lên nhất là quãng thời gian tác giả học tập tại Trường Quốc Học Huế. Lần theo năm tháng cũ là sự tri ân quá khứ hào hùng, là lịch sử, là quê hương, bè bạn chứa đựng nhiều thông tin lịch sử, dấu ấn nghệ thuật sâu sắc.
(TCSH406/12-2022)
BI KỊCH (chuyên luận), tác giả Adrian Poole, Nxb. Tri thức, 2012. Adrian Poole là giảng viên môn Ngữ văn Anh và Văn học so sánh tại đại học Cambridge. Là người đam mê nghiên cứu văn học thế kỷ 19 và 20.
BỬU CHỈ, ĐƯỜNG BAY NGHỆ THUẬT VÀ KÝ ỨC TRẦN GIAN, nhiều tác giả, Nxb. Hội Nhà văn 2012.
THƠ 2 (tuyển tập thơ nhiều tác giả), Nxb Hội Nhà văn, 2012.
THƠ NHƯ LÀ MỸ HỌC CỦA CÁI KHÁC (chuyên luận), tác giả Đỗ Lai Thúy, Nxb Hội Nhà văn, 2012. Vẫn lấy Thơ làm trung tâm của mọi diễn giải, nhưng khác với các công trình trước, ở đây, Thơ được tiếp cận từ cái khác (Otherness), như một phạm trù của triết học và mỹ học.
TREO TÌNH TRÊN SÓNG (tiểu thuyết), tác giả Võ Ngọc Lan, Nxb Hội Nhà văn, 2012. Với thi pháp truyền thống, Treo tình trên sóng như là một thiên tự truyện về cuộc đời của một con người. Và từ đây chúng ta nhận thấy thực ra cuộc đời của một con người tự bản thân nó đã là một cuốn tiểu thuyết.
NHỊP ĐIỆU THỜI GIAN (thơ), tác giả Nguyễn Hồng Vinh, Nxb Văn học 2012.
VÀNG SON THẠCH THỦY KHÍ (truyện ngắn), tác giả Võ Thị Xuân Hà. Nxb Hội Nhà văn, 2012. Đọc văn của Võ Thị Xuân Hà chúng ta bắt gặp những nỗi buồn, những nỗi đau của thân phận con người qua cái nhìn đầy tính nhân văn của chị.
NHỮNG CHIẾC THUYỀN VỎ BÒNG, Tác giả Mai Văn Hoan, Nxb Thuận Hóa, 2012. Theo như “lời thưa” của thi sỹ đầu cuốn sách thì ông xem mỗi bài thơ là một chiếc thuyền vỏ bòng thả ¬trên dòng sông cuộc đời. Mai Văn Hoan đã cùng với thơ đi qua những nỗi nhọc nhằn của cuộc sống, đã cùng với thơ cảm nhận những cung bậc khác nhau trong dòng đời không ngừng tuôn chảy.
TRÒ CHUYỆN TRIẾT HỌC. Tác giả Bùi Văn Nam Sơn, Nxb Tri Thức, Công ty sách Thời Đại, 2012. Dịch giả Bùi Văn Nam Sơn là một cái tên không hề xa lạ đối với những ai đam mê triết học Tây Phương.
HỒ CHÍ MINH VỚI VĂN NGHỆ SĨ, VĂN NGHỆ SĨ VỚI HỒ CHÍ MINH (tập 4). Nhà xuất bản Hội Nhà văn - in 8.000 cuốn - khổ 16x 24cm - tháng 5 năm 2012.
@ Thúc Tề (Lãng Tử) sinh ngày 17.10.1916 tại Huế. “Là nhà thơ lãng mạn với Trăng mơ, là nhà văn hiện thực với Nợ văn, cuối cùng chết cái chết của một liệt sĩ cách mạng, cuộc đời Thúc Tề tuy éo le ly kỳ, nhưng vẫn phù hợp với phép biện chứng của vận động lịch sử và diễn biến tâm hồn con người” (Hoài Anh).
NGUYỄN THỊ HOÀNG
Thoáng qua thì tưởng chừng như chẳng có gì nơi một khoảng không nhẹ tênh và trong suốt. Lời tiếng ấy, nao lòng ấy, bày tỏ ấy thì đâu đâu cũng có từ nguồn thương mỗi người mẹ gửi cho con...
THIỆN TÂM
Trong những ngày hội sách của Tp Hồ Chí Minh tháng tư vừa qua, giữa hàng ngàn cuốn sách, trong đó có những cuốn được giới thiệu rầm rộ từ nhiều tuần trước, có vẻ các cuốn sách “Đáp lời sông núi” bị chìm khuất dù chúng được giới thiệu trang trọng bằng một cái pa nô lớn trước gian hàng của NXB Trẻ.
@ Nhà xuất bản Đại Học Huế vừa cấp giấy phép “mở hàng” cho một tập thơ của hội viên Hội Nhà văn TT. Huế: Giấc mơ buổi sáng của Nguyễn Lãm Thắng.
@ Thi ca mùa ngái ngủ của Lê Huỳnh Lâm có thể ví như một giấc thiền bị bủa vây bởi lớp ngôn từ vừa nhập hồn trở lại - hân hoan nhảy múa trên điêu tàn thời cuộc. Đến Mật ngôn (Nxb Văn học, 2012) mỗi ai muốn tiếp cảm phải tự lần tìm password từ những giấc mơ hoang phí.
@ Từ những suy tưởng rỗng rểnh ứ họng Lê Hưng Tiến đã liếc dao vào ý tưởng hòng ngụy tạo hoang giấc và cấu xé ngữ nghĩa.
@ Tập truyện ngắn và thơ Cái chết không có con người (175 trang, khổ 13x19, Nxb Văn học, 2012) có được là nhờ sự tâm huyết chung tay góp sức của bè bạn văn nghệ Huế thực hiện. Tác giả của nó - Hoàng Trọng Định là nhân vật chính của vở bi hài kịch do chính anh dàn dựng.
@ Là một người hoạt động âm nhạc có bề dày nhiều năm trong kháng chiến, cho đến nay đã “hơn 40 năm bổng trầm”, nhạc sĩ Mai Xuân Hòa vừa ra mắt Tuyển tập ca khúc - ca cảnh Nỗi đợi chờ.
@ Sau cuốn Có một con đường mòn trên biển Đông của nhà văn Nguyên Ngọc (năm 2000), đến Hải trình bí mật của những con tàu không số (2006) của Hồ Sĩ Thành hay Lịch sử đường Hồ Chí Minh trên biển, và gần đây nhất là bộ phim do nhà văn Đình Kính chuyển thể từ tiểu thuyết Sóng chìm của mình; thì nay con đường huyền thoại này càng thêm phần sáng rõ với Cổ tích tàu không số của nhà thơ Ngô Minh Nxb Hội Nhà văn, tháng 11 năm 2011.
@ Có lẽ tranh Đinh Cường thuộc diện đứng đầu top sử dụng làm bìa sách, tạp chí. Thêm một bức tranh nữa của họa sĩ tài danh này vừa được trình bày bìa cho Đặc san văn học Quán văn, số đầu tiên ra mắt vào tháng mười năm nay do nhà văn Nguyên Minh làm Chủ biên (Nxb Thanh niên).