NGUYỄN THỊ HIỀN LÊ - PHAN LÊ CHUNG
Motoi Yamamoto sinh năm 1966 tại Onomichi, tỉnh Hiroshima, Nhật Bản, là một nghệ sĩ đương đại có niềm đam mê nghệ thuật với sự sáng tạo kết hợp với chất liệu đặc biệt gắn liền với đời sống con người: muối.
Tác phẩm Mê cung sắp đặt tại Viện Nghệ thuật Đương đại Halsey, Charleston (Nam Carolina) năm 2006
![]() |
Tác phẩm Mê cung sắp đặt tại Aigues-Mortes (Pháp) năm 2016 |
Với người Nhật Bản, muối là biểu tượng của sự thanh tẩy và ký ức. Motoi Yamamoto đem đến cho người xem những tác phẩm mang đậm tính phù du của thời gian, là sự đan xen của ký ức và hiện tại, là sự nhắc lại những kỷ niệm đã qua trong niềm đam mê sáng tạo đậm chất thiền định của mình. Gắn liền với ký ức về cái chết của người chị gái, muối trong tác phẩm của ông mang tính tượng trưng sâu sắc, là nguồn cảm hứng từ cuộc sống, từ tuổi thơ, từ biển cả, mang ý nghĩa về sự sống, cái chết và về tâm linh con người.
Mỗi tác phẩm sắp đặt được trưng bày của ông phải mất rất nhiều giờ để xây dựng với tính tỉ mỉ trong quá trình thực hiện, được tiến hành như một nghi thức tôn giáo, khi người nghệ sĩ lặng yên và tập trung tất cả tinh thần của mình trong sự im lặng tuyệt đối để sáng tạo nên các chi tiết nhỏ của tác phẩm, nơi biến các ký ức thành các hình thể biểu tượng trong tác phẩm.
Tác phẩm sắp đặt Mê cung của Motoi Yamamoto mang một vẻ đẹp của một cuộc hành trình xuyên qua không gian và những ký ức bị phai mờ theo thời gian. Trong các không gian khác nhau, Mê cung hiện ra với các hình thể hạn định của hình tròn, hình vuông hay tràn từ không gian này qua không gian khác. Nơi đó, muối từ các điểm nhỏ kết hợp với nhau tạo thành đường, thành hình, thành khối, thành sự chuyển động để tạo nên sự thu hút của ánh nhìn thông qua sự óng ánh đầy rung động mỹ cảm của chất liệu.
![]() |
![]() |
Tác phẩm sắp đặt Cánh hoa anh đào rơi tại Bảo tàng nghệ thuật thành phố Setouchi năm 2021 |
Tác phẩm Cánh hoa anh đào rơi (Sakura Shibefuru) là sự phản ánh sâu sắc về trí nhớ, hồi tưởng và hướng tới tương lai. Tác phẩm là một hình tròn tinh tế với hơn 100.000 cánh hoa anh đào rơi màu trắng muốt trên nền đỏ. Từng cánh hoa được tạo hình một cách tỉ mỉ, với sự cảm nhận về sự mỏng manh, trong suốt, mỹ lệ mà tang thương. Hoa anh đào có ý nghĩa đặc biệt đối với người dân Nhật Bản, nở rộ trong một thời khắc ngắn ngủi của mùa xuân, là biểu tượng của sự đẹp đẽ và phù du, như những cuộc gặp gỡ và chia tay của đời người.
![]() |
Tác phẩm sắp đặt Trở về với Biển tại Phòng trưng bày nghệ thuật Laband (trong khuôn viên Đại học Loyola Marymount, Los Angeles) năm 2012 |
Tác phẩm sắp đặt Trở về với Biển là tổng thể những nét chuyển động hợp thành cơn sóng, nơi đây người ta có thể cảm nhận được tiếng rì rào, sự mong manh mà dữ dội trong khoảnh khắc hợp và tan của những con sóng biển. Các nét và mảng đầy sinh động của bọt sóng từ khoảng cách xa đến gần, cuối cùng hợp với nhau tạo nên một vòng xoáy nước, nơi cuốn đi tất cả những ưu thương và mệt mỏi của đời người.
Với sự hồi tưởng về người vợ và con gái, Motoi Yamamoto đem vào trong tác phẩm Mùa tím của mình những suối tóc trải dài qua các căn phòng, nơi màu trắng nổi bật trên nền tím đỏ, và những họa tiết đẹp đẽ của hoa mộc lan, gợi đến hình ảnh của người vợ quá cố cùng cô con gái xinh xắn của ông. Những đường nét mượt mà uốn lượn tạo nên một vẻ đẹp huyễn hoặc.
![]() |
Tác phẩm sắp đặt Mùa tím tại Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại Thế kỷ 21, Kanazawa năm 2018 |
Với nét mong manh của tác phẩm được kết nối với ý nghĩa của nó - cuộc sống là phù du và có thể thay đổi ngay lập tức. Một sự sắp đặt yên tĩnh, phản chiếu, Yamamoto đã tạo ra một không gian để chiêm nghiệm cuộc sống và ý nghĩa của nó. Người nghệ sĩ đã đem đến cho người xem một thế giới đậm chất thơ, đẹp đẽ và tinh tế.
N.T.H.L - P.L.C
(TCSH47SDB/12-2022)
BORIS CHEKHONIN
Địa điểm là ở khu Tam giác Vàng, những câu chuyện không phải là nói về CIA, những tên gián điệp, những viên chức chính quyền địa phương thối nát hoặc những nhân vật quen thuộc khác. Thời thế đã thay đổi. Băng-cốc đang phát động cuộc chiến chống lại chất na-cô-tic.
L.T.S: Năm 1985 lần đầu tiên ở Pháp độc giả mới biết có một kịch bản văn học của Jean Paul Sartre viết từ 1959 mang tựa đề "Sigmund Freud hay là Bản giao kèo với quỷ sứ". Gần đây báo Văn học Xô viết số 22 tháng 6-1988 đã đăng kịch bản văn học đó kèm với bài viết của giáo sư A.Belkin - tiến sĩ y học, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu tâm lý - nội tiết - thuộc Viện tâm thần học MOCKBA. Sau đây Sông Hương xin giới thiệu với độc giả kịch bản J.P.Sartre và bài viết nói trên của giáo sư tiến sĩ A.Belkin.
PANKAJ MISHRA - BENJAMIN MOSER
Ở chuyên mục Bookends hằng tuần, sẽ có hai nhà văn đứng ra giải đáp các vấn đề đặt ra với thế giới sách. Xưa, Ezra Pound từng khích lệ đồng nghiệp: “hãy làm mới”. Tuần này, Pankaj Mishra và Benjamin Moser tranh luận xem ngày nay liệu có bất kỳ sự mới lạ thật sự nào còn lại cho các nhà văn khám phá.
Hơn 50 năm vừa viết văn vừa làm báo đã làm cho nhà văn Graham Greene trở thành một người nói tiếng nói của quần chúng trên thế giới.
LISANDRO OTERO
Cách đây mấy tháng ở Thủ đô Buenos Aires (Argentina) một hội nghị các nhà văn quốc tế đã được tổ chức, để thảo luận về đề tài tiểu thuyết sẽ ra sao vào thế kỷ hai mươi mốt sắp sửa đến.
Sakharov sống trong một tòa nhà đồ sộ và không mấy vui vẻ ở Matxcơva. Tòa nhà do những tù nhân chiến tranh Đức thiết kế và xây dựng trên những công trường đã bị ném bom suốt thời chiến tranh.
PATRICK MODIANO
(Phát biểu ngày 7/12/2014 tại Hàn lâm viện Thuỵ Điển ở Stockholm của Patrick Modiano, Giải Nobel Văn học 2014)
Mọi thông tin liên quan tới người được nhận giải Nobel sẽ chỉ được Viện hàn lâm Thụy Điển tiết lộ sau 50 năm. Giờ đây, sự thật về nhà văn duy nhất từng từ chối giải thưởng văn học danh giá nhất hành tinh đã được công bố.
Nhà văn người Mỹ F. Scott Fitzgerald - tác giả của cuốn tiểu thuyết kinh điển “Gatsby vĩ đại” - đã viết thư tay cho con gái trong ngày đầu năm. Lá thư dành cho một cô bé, nhưng khiến người lớn cũng phải suy nghĩ.
Trong năm nay, một nhà văn vĩ đại của Mỹ Latinh - Gabriel Garcia Marquez - đã qua đời. Ở đất nước Colombia quê hương ông, người ta đang chuẩn bị cho ra mắt hàng loạt tờ tiền có in hình chân dung nhà văn để mọi thế hệ người Colombia đều sẽ biết và nhớ về ông.
NGUYỄN VĂN DŨNG
Thời trai trẻ tôi yêu nước Nga qua tác phẩm Chiến tranh và hòa bình của Lev Tolstoi. Lớn lên tôi càng yêu nước Nga hơn bởi lịch sử hào hùng và nền văn hóa phong phú với những con người Nga nhân hậu, dễ thương. Nay về già, tôi quyết tâm đi thăm nước Nga cho bằng được. Tất nhiên Moskva là chọn lựa đầu tiên.
TRẦN HUYỀN SÂM
LGT: Giải Goncourt ở Pháp 5/11 vừa qua, đã vinh danh cho bác sĩ, nữ văn sĩ Lydie Salvayre, với tác phẩm Pas Pleurer/ Đừng khóc.
VĨNH THƯ
Trích ý kiến trao đổi về tình hình đổi mới công tác văn học nghệ thuật giữa đoàn cán bộ lãnh đạo văn hóa văn nghệ Việt Nam nghiên cứu học tập tại AOH (Viện hàn lâm khoa học xã hội trực thuộc TW Đảng cộng sản Liên Xô) với Ban thư ký và một số nhà văn Liên Xô.
Interstellar, bộ phim khoa học giả tưởng vừa ra mắt tháng 11 vừa qua của đạo diễn Christopher Nolan về hành trình tìm kiếm một trái đất khác - một ngôi nhà mới cho loài người, đã khiến khán giả trầm trồ, kinh ngạc và cảm động bởi nhiều yếu tố khác nhau: kỹ xảo điện ảnh đỉnh cao, cốt truyện đầy tính khoa học hấp dẫn, thông điệp đáng suy ngẫm về tình yêu và mối quan hệ của con người với Trái đất. Nhưng có lẽ ấn tượng mê hoặc nhất về bộ phim là hình ảnh hố đen (black-hole) và lỗ sâu (worm-hole) giữa vũ trụ mà đoàn làm phim đã mô phỏng - một kết quả tuyệt vời của sự cộng tác giữa khoa học và nghệ thuật.
Khác với mọi lần, năm nay, tin nhà văn Pháp Patrick Modiano được Viện Hàn lâm Thụy Điển chọn trao giải thưởng Nobel Văn học có phần làm cho báo chí, truyền thông ngoài nước Pháp ngỡ ngàng.
Tiến sĩ tâm thần học Brian L. Weiss kể về quá trình điều trị cho một bệnh nhân nhớ được tiền kiếp.
Sử gia kiêm nhà văn Italy Angelo Paratico vừa công bố một nghiên cứu mới gây sửng sốt, cho rằng mẹ danh họa Phục hưng Lenardo da Vinci (1452-1519) có thể là một nô lệ người Trung Quốc.
Theo nghiên cứu mới đây của nhà sử học, tiểu thuyết gia người Italy Angelo Paratico, mẹ của Leonardo da Vinci có thể là một nô lệ người Trung Quốc.
Danh họa người Ý Leonardo Da Vinci được nhân loại biết tới như một thiên tài toàn năng. Những hiểu biết và ý tưởng của ông đi trước thời đại mà ông từng sống tới hàng thế kỷ. Mới đây, người ta lại phải ngỡ ngàng trước một phát hiện mới về ông.