Thơ của Thượng Đế

16:13 11/02/2009

BÙI NGỌC TẤNLần đầu tiên đặt chân tới Châu Âu, có biết bao nhiêu ấn tượng. Ấn tượng về những nét mặt người, về những dáng người đi, về bầu trời không vẩn bụi trong veo, về những xa lộ, về những chiếc xe phóng với tốc độ 140 kilômét không một tiếng còi, nối nhau trên các con đường tám đến mười làn xe chạy không còn biên giới cách ngăn...

Lâu đài Neuschwanstein

Nhưng ấn tượng sâu sắc nhất đối với tôi có lẽ là cây và rừng. Mang sẵn trong lòng ý nghĩ về đặc điểm địa lý của nước ta nằm trong vùng nhiệt đới, lượng mưa nhiều, về những rừng cây xanh tươi không có mùa rụng lá, sự ưu việt do thiên nhiên hào phóng ban tặng ấy là không đâu có thể so sánh được, nên khi đặt chân tới Châu Âu, cây và rừng đã gây bất ngờ lớn nhất với tôi.
Trong khoảng thời gian 45 ngày thăm châu Âu, tôi đã tranh thủ đi từ Pháp sang Bỉ, tới Hà Lan, tới Đức rồi từ Đức tới Salzburg , một thanh phố nước Áo giáp liền Muy ních. Trong cuộc lao-động-du-lịch-lang-thang ấy, không biết bao nhiêu lần cứ ngỡ đi tới một khu rừng thì một thành phố hiện ra. Tôi cảm nhận châu Âu những nơi tôi đã đi qua như một vùng trung du với những cánh đồng xoai xoải ven những núi đồi. Mầu xanh tươi mát ngả mầu mạ non của những đồng cỏ. Và mầu xanh lực lưỡng căn cốt vĩ đại của rừng. Trong bao ngày dịch chuyển hàng nghìn ki lô mét tôi đã cố tìm trên đường một quả đồi trọc nhưng không thể thấy. Ở đâu cũng là cây, những giống cây châu Âu tôi không biết tên. Và thông. Rất nhiều loại thông. Hôm từ Nu rem be về Muy ních qua đèo Altmuhltal cao nhất chặng đường nhìn thấy giữa rừng thông phía trái một khối đá trắng thẳng đứng như một tượng đài, mầu trắng trong nổi bật trên nền xanh của tán lá kim xanh, đã tưởng chỉ có một nơi ấy của núi là đá nên không trồng cây được. Đến khi lên tới đỉnh đèo, nhìn thông mọc trên tả luy hai bên đường van vát toàn một mầu trắng của tảng đá dựng đứng vừa nhìn thấy, mới biết nhìn nhầm: Ngọn núi này toàn là đá trắng. Khối đá trên kia không trồng cây được chỉ vì nó thẳng đứng mà thôi.

Đúng là tại Đức và có lẽ cả châu Âu nơi nào có thể trồng được cây là ở đó có cây. Cái buổi sáng đi thăm lâu đài Neuschwanstein (Lâu đài Giấc Mơ - đúng như vậy, nó đẹp như một giấc mơ, người làm ra nó là một ông vua Phổ nằm mơ thấy một lâu đài như vậy đã lấy tiền túi của mình ra xây, thiếu tiền, ông vay công quỹ, làm xong lâu đài, không có khả năng thanh toán, ông bị đi tù, Lâu đài Giấc Mơ trở thành một danh lam thắng cảnh) tôi càng khẳng định điều ấy. Đường lên Lâu đài Giấc Mơ quanh co gấp khúc, núi non mù sương trùng điệp như đường lên Yên Tử của ta. Lâu đài cũng nằm trên một đỉnh núi. Nhìn sang ngọn núi đá tai mèo lởm chởm bên kia, ở những chỗ cao ngất nơi các tầu lượn đang bay lượn như những con chim ưng nhỏ xíu, cũng vẫn thấy cây. Cây mọc ở những nếp gấp của đá, giữa những khe của hai mỏm đá. Không phải một thứ cây dại, cây leo mà là thông. Thông trông đơn lẻ trên cao như thông trồng rậm rạp thành rừng bên dưới núi. Thông với những cành lá xoè ra giữa trời xanh. Làm sao có thể trồng thông trên ấy nhỉ? Trực thăng chở thông và chở đất lên chăng?

Không chỉ rừng ở núi, ở... rừng, rừng giữa cánh đồng, rừng hai bên xa lộ. Còn rừng trong thành phố. Paris có cả một khu rừng thực sự. Những ngày nghỉ lễ, ngày nghỉ cuối tuần, những người dân Paris đi ô tô vào rừng Paris căng lều đốt lửa nướng thịt, mở sâm banh... vui chơi từ sáng đến tối khuya mới về nhà. Berlin cũng có một khu rừng như vậy.
Tại châu Âu cây rất được tôn trọng. Trong lần đến Posdam thăm nhà văn Nguyễn Văn Thọ, anh có kể cho tôi nghe câu chuyện về một cành táo trong vườn một căn hộ chung cư anh ở. Cây táo trong vườn nhưng có một cành chìa ra đường đi. Táo chín rụng xuống đường. Một ông già ngoài 80 tuổi đi trên đường vô ý dẫm vào quả táo chín, bị ngã. Ông ta đề nghị cắt cành táo mọc vượt khuôn viên ấy. Cành táo ấy chỉ bị cắt sau khi đã lấy đủ chữ ký của các hộ sống trong chung cư.

Cây được tôn trọng không chỉ vì môi trường sinh thái. Cây còn làm ta yên tĩnh tinh thần, làm lòng ta bình yên trở lại. Tôi không quên một buổi chiều khi Kamal Nguyễn, một Việt kiều ở Lille (Pháp) đưa nhạc sĩ Dương Thụ và tôi đi thăm những ngọn đồi xứ Flandre. Thị trấn ẩn trong rừng cây. Trên đỉnh một ngọn đồi, giữa những tán lá, là những cửa hàng, những khách sạn, những biệt thự và một nhà thờ nhỏ. Chúng tôi bước vào nhà thờ. Không có ai ngoài một bà già người Pháp đang lúi húi dọn dẹp đưới tượng Chúa và những ngọn nến nhỏ im lặng cháy trong chiếc khay đặt trên bàn khuất ở một góc phía ngoài ngay cửa ra. Bà già bước về phía chúng tôi, nhẹ nhàng không một tiếng động, thì thào:
- Bonjour, Bonjour. (Xin chào. Xin chào).

Chúng tôi cũng thì thào đáp lại. Rồi chúng tôi bước ra, ngồi xuống chiếc ghế dựa gỗ sồi đặt bên lề đường. Dưới kia sườn đồi thoai thoải. Đàn bò khoang đang gặm cỏ. Chiều nhức mắt nắng vàng. Rừng đổ bóng thẫm đen xuống vạt cỏ xanh non. Tiếng nhạc nhà thờ vọng đến. Êm đềm, thanh bình đến thế là cùng. Như một chốn Bồng Lai. Dương Thụ rơm rớm nước mắt. Anh nói với tôi:
- Em đang được thanh lọc.
Tôi gật đầu:
- Mình cũng vậy.
Chúng tôi ngồi im lặng nhìn nắng chiếu trên những vòm cây đang vào thu với bao màu sắc. Tôi bỗng nhớ đến câu thơ của một nhà thơ Mỹ: Người làm ra thơ, còn Thượng Đế làm ra cây. Cây, đó là Thơ của Thượng Đế. Chúng ta làm ra rất nhiều thơ, cả ngàn cả vạn bài thơ. Nhưng còn Thơ và Trường ca của Thượng Đế là cây và rừng thì chưa vun trồng được bao nhiêu.
Hải Phòng 12-2004
B.N.T

(nguồn: TCSH số 192 - 02 - 2005)

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Xem thêm

"Nhê-man" tạp chí của các nhà văn Biêlôruxia (*)

Biêlôruxia - Nước cộng hòa Xô-viết phía Tây với dân số 10 triệu người. Đất nước của hàng trăm nghìn con sông, hồ lớn nhỏ, nông sâu. NHÊ MAN là một trong những dòng sông lớn nhất của nước Cộng hòa Biêlôruxia. Con sông đã có bao nhiêu huyền thoại và nhiều bài hát về nó. Xuất phát từ Biêlôruxia "NHÊ MAN" trải dài theo lãnh thổ của nước cộng hòa rồi chảy ra biển Ban Tích.
"Người bắt gián điệp" - cuốn sách bán chạy nhất ở Mỹ năm 1987

YURI KUDIVOV

Tủ sách của tòa soạn báo "Thời mới" chúng tôi vừa nhận được một tác phẩm của PETER WRIGHT "THE SPY CATCHER"(Người bắt gián điệp). Cuốn sách nầy đã bị tẩy chay khỏi Anh Quốc. Hơn thế nữa, chính quyền Anh đã ra lệnh săn lùng cuốn sách ấy.
Chân dung nhà văn Pêru Mario Vargas Llosa

LUIS SUARDIAZ

Cách dây một phần tư thế kỷ, nhà văn Pê Ru, Mario Vargas Llosa (Mario Vacgác Luxa) đã khơi dậy lòng nhiệt tình của đọc giả và các nhà phê bình bằng tác phẩm lừng lẫy "Thành phố và bầy chó".
Đối thoại về giải Nobel văn học 1987 dành cho nhà văn Nga di trú ở Mỹ Iosif Brodsky

Lúc giải Nobel về văn học được trao tặng cho ông Iosif Brodsky, người đã sống ở Mỹ từ 15 năm vừa qua, báo chí phương Tây cho rằng như thế từ nay những tác phẩm của nhà thơ ấy sẽ không bao giờ được xuất bản ở nước Nga nữa. Thế nhưng chúng tôi được biết Tạp chí "Thế Giới Mới" sẽ xuất bản một vài tác phẩm của Iosif Brodsky trong một ngày gần đây. Thông tín viên Gennady Zhavoronkov đã phỏng vấn Oleg Chaukhautsev, trưởng bộ môn thơ của Tạp chí.
Gabriel García Márquez - dừng lại và khai mở

VIỄN PHƯƠNG

Vào ngày 06/03/1927, tại Aracataca, một thị trấn bên bờ biển Caribê, thuộc miền Bắc Colombia, Gabriel García Márquez ra đời. Và 55 năm sau đó, tên của ông được xướng lên tại Viện Hàn Lâm Thụy Điển dành cho giải Nobel Văn học năm 1982.
Nhân cách Bulgakov qua một bức thư gởi Chính phủ

LGT: Trong số các tên tuổi văn học đang được phục hồi triệt để ở Liên Xô, Mikhail Bulgakov (1891 - 1940) là một trong những nhà văn đang được quần chúng bạn đọc ái mộ nhất, có thể nói một tác giả "siêu thời thượng". Có người gọi Bulgakov là một "Gogol thế kỷ XX".
Con mèo của Takashi

NGUYỄN ĐỨC TÙNG

Nhân chuyến bay ngang qua Nhật, gặp mùa hoa anh đào, tôi ghé vào Tokyo chơi một ngày. Trong quán ăn sushi thắp đèn lồng, tôi làm quen với một người bạn Nhật. Anh là giảng viên đại học ngành lịch sử, làm thêm nghề hướng dẫn du lịch. Nói chuyện về thiền và thơ haiku, anh kể cho tôi nghe một câu chuyện thú vị. Sau này, mỗi khi nhìn thấy hoa anh đào, tôi đều nhớ anh, mong có dịp trở lại chốn cũ.
Tản mạn về Hoàng thái tử Bảo Long thời lưu vong ở Pháp

NGUYỄN HỒNG TRÂN

Như chúng ta biết, vua Bảo Đại đã tuyên bố thoái vị từ năm 1945, nhưng cho đến giữa thập niên 1950, mong muốn và tính toán cho việc đưa Hoàng thái tử Bảo Long lên ngôi chấp chính vẫn còn âm ỉ.
Tuổi trẻ Trung Quốc qua lăng kính văn học

NINA BOREVSKAYA

Một chủ đề đã một thời bị cấm
Tôi lấy làm sung sướng vì lúc viếng thăm Thượng Hải tôi được tiếp xúc với nữ sĩ Wang Anyi một nhà văn có tác phẩm được đọc nhiều. Bà thuộc vào thế hệ đang ở vào những năm 30 tuổi.
Helsinki - Cô gái vùng Baltic

NGUYỄN VĂN DŨNG
Bút ký

Helsinki là thủ đô của Phần Lan - đất nước nằm về phía cực Bắc địa cầu, diện tích gần bằng Việt Nam, nhưng dân số chỉ hơn 5 triệu người.
Leonard Cohen: mang anh xuống một dòng sông

NGUYỄN ĐỨC TÙNG

… Cohen lớn lên ở một khu dân cư trên sườn đồi Mount Royal, gần sông Saint-Laurent (St. Lawrence) thơ mộng, chảy qua Montréal, Québec… Sinh ngày 21 tháng 9 năm 1934 trong một gia đình gốc Do Thái, bên ngoại có dòng máu Nga, Leonard chịu ảnh hưởng nhiều của thân phụ…
Nhà thờ Đức bà Paris có gì mới

HIỆU CONSTANT

(SHO) Nói đến Nhà thờ Đức bà thì hầu như ai cũng đã từng nghe. Qua tác phẩm bất hủ của Victor Hugo, nhưng nơi đây cũng là địa điểm yêu thích mà bất kỳ khách tham quan nào ghé Paris cũng cố gắng dừng chân!
Khi Tổng thống là nhà nghiên cứu khoa học

Viện khoa học Weizmann là một trong những tổ chức hàng đầu thế giới về nghiên cứu và sáng tạo, một không gian lý tưởng cho việc hợp tác quốc tế nghiên cứu khoa học đa ngành. Người sáng lập viện là nhà hóa học, chủ nhân của patent “pure axeton”, cũng là nhà lãnh đạo chủ nghĩa phục quốc Do Thái, Chủ tịch Tổ chức Phục quốc Do Thái và Tổng thống đầu tiên của Israel - Azriel Weizmann (1874 –1952).
Thơ có ích gì?

Trong bài nói chuyện tại Yale Political Union¹ ngày 23/4 năm nay, Meena Alexander bắt đầu với một trích dẫn từ bài luận năm 1821 của Shelley, “Sự biện hộ của thơ ca”. Kết luận – “Thi nhân là những nhà lập pháp không được thừa nhận của thế giới” – dẫn đến cuộc tranh luận sôi nổi. Sau đây là phiên bản đã sửa chữa đôi chỗ của bài nói chuyện mà Meena đã trình bày.
(SHO) Đào mai chúc Tết

THÁI KIM LAN

Thôi Hộ viết "hoa đào năm ngoái còn cười gió đông"? Ở đâu thời nào Tây hay Đông, thì hoa vẫn nở, đào vẫn chớm nụ trong gió xuân.
Trên chuyến tàu về quê ăn Tết

ELENA PUCILLO TRUONG

Mệt mỏi! Chiếc xe lửa liên tục dằn xóc tạo nên những va đập trên lưng làm toàn thân tôi ê ẩm. Có lúc cơn mệt nhọc đã làm tôi thiếp đi trong một giấc ngủ ngắn, rồi giật mình thức giấc vì cái đầu lắc lư, đập lên thành toa, đau điếng.
Giải Goncourt 2013: chiến tranh vẫn là chủ đề day dứt trên văn đàn Pháp?

TRẦN HUYỀN SÂM

Phải chăng, chiến tranh vẫn là chủ đề quan tâm nhất của xã hội phương Tây? Theo dõi đời sống văn học Pháp trong những năm trở lại đây, cho phép chúng ta khẳng định rằng, phần đa các tác phẩm đạt giải thưởng lớn đều có xu hướng lật lại quá khứ để lý giải những căn bệnh của xã hội đương đại.
Thế giới kính cẩn nghiêng mình trước Nelson Mandela

Ông Nelson Mandela, biểu tượng của cuộc chiến chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc ở nước này và là một trong những nhân vật chính trị xuất chúng trong thế kỷ 20, đã qua đời ở tuổi 95. Tổng thống Nam Phi đương nhiệm ông Jacob Zuma nói sẽ cử hành quốc tang với nghi lễ trọng thể nhất với Nelson Mandela. Toàn nước Nam Phi sẽ treo cờ rủ từ thời điểm này cho đến hết lễ tang. "Đất nước chúng ta mất đi người con vĩ đại nhất. Toàn thể dân tộc ta mất đi một vị cha đáng kính", Tổng thống Nam Phi Jacob Zuma thông báo trong bài diễn văn đọc trên truyền hình trước toàn thể nhân dân.
“Tuyệt đối hiện đại!”

ĐOÀN CẦM THI
(Đọc “Yersin: dịch hạch & thổ tả” của Patrick Deville)

Patrick Deville sinh năm 1957, tác giả của mười tiểu thuyết, giải thưởng Femina năm 2012, được coi là một trong các nhà văn Pháp hàng đầu hiện nay. Theo giới phê bình nghiên cứu, tác phẩm của Patrick Deville đã góp phần cách tân tiểu thuyết Pháp đương đại. Tiểu thuyết “Yersin: dịch hạch & thổ tả” của Patrick Deville vừa ra mắt độc giả Việt Nam.
Trả lời về văn học Algerie

Hai nhà văn Angiêri nổi tiếng Bulaiđ Đuđu và Muluđ Asur đến thăm tòa soạn Tạp chí "Văn học nước ngoài".