Sức sống mãnh liệt của văn học Nhật Bản

09:50 26/06/2019

Văn học Nhật Bản đang để lại dấu ấn sâu đậm và mạnh mẽ cả về số lượng lẫn chất lượng. Bên cạnh dòng văn học kinh điển gắn liền với những tác giả có ảnh hưởng trên thế giới, thị trường xuất bản trong nước còn chứng kiến cuộc “đổ bộ” của những tác giả đương đại với số lượng tác phẩm không hề nhỏ.

Sau hơn 10 năm, tác giả Akutagawa Ryunosuke vừa trở lại với độc giả Việt Nam qua tập truyện ngắn Cuộc đời một kẻ ngốc. Ảnh: LÊ VY

Muôn màu muôn vẻ

Ở Việt Nam, bạn đọc từng biết đến Akutagawa Ryunosuke qua một số ấn phẩm như Hạc chiều (tập truyện ngắn in chung cùng Kinoshitan Junji và Dazai Osamu, NXB Văn học 1999), Tuyển tập truyện ngắn Akutagawa (NXB Hội Nhà văn 2000), Trinh tiết (NXB Văn học 2006), Trong rừng trúc (NXB Hội Nhà văn 1989). Mới đây, Công ty sách DTBooks vừa giới thiệu tuyển tập truyện ngắn của ông với tên gọi Cuộc đời một kẻ ngốc, gồm 9 truyện tiêu biểu cho sự nghiệp sáng tác của ông. 

Theo chia sẻ của nhà văn, nhà nghiên cứu Nhật Chiêu, 3 nhà văn lớn của Nhật Bản đến với độc giả Việt Nam đầu tiên là: Aukutagawa, Yasunari Kawabata (được dịch khi ông vừa đoạt giải Nobel) và Mishima Yukio. Trong đó, Akutagawa là người đến sớm nhất, khoảng thập niên 60 của thế kỷ 20. Ngoài văn học, công chúng Việt Nam còn được tiếp cận tác phẩm của ông qua bộ phim Lã Sanh Môn (Rashomon) của đạo diễn lừng danh Akira Kurosawa và qua vở cải lương Sầu lên ngọn cờ, công diễn tại rạp Kim Chung.

Cách đây 8 năm, Phương Nam Book từng ra mắt tủ sách “Tinh hoa văn học” giới thiệu các tác phẩm văn học kinh điển trên thế giới, nhiều trong đó là những tác phẩm văn học đến từ Nhật Bản như: Gối đầu lên cỏ và Nỗi lòng (Natsume Soseki), Người đẹp ngủ mê(Yasunari Kawabata), Đèn không hắt bóng (Watanabe Dzunichi), Một mùa thơ dại(Higuchi Ichiyo), Nữ sinh, Thất lạc cõi người và Tà dương (Dazai Osamu). Đặc biệt, Thất lạc cõi người và Nữ sinh được tái bản nhiều lần.  

Tiếp nối dòng văn học kinh điển của Nhật Bản, không thể không nhắc đến tên tuổi của Tanizaki Junichiro với loạt tác phẩm đặc sắc do Tao Đàn thực hiện như: Hai cuốn nhật ký, Tình khờ, Chữ vạn, Nhật ký già si, Tuyển tập truyện ngắn Tanizaki Junichiro. Trước đó, tác giả này cũng từng được giới thiệu ở Việt Nam qua một số tác phẩm như Yêu trong bóng tối (NXB Văn nghệ 2008), Ca tụng bóng tối (NXB Tổng hợp 2014). 

Với dòng văn học đương đại, Haruki Murakami có lẽ là cái tên sáng giá nhất hiện nay khi tác phẩm của ông luôn được độc giả khắp thế giới chờ đón. Ở Việt Nam, Nhã Nam gần như là đơn vị độc quyền có hơn 10 tác phẩm xuất bản, trong đó có những tác phẩm thực sự quan trọng trong sự nghiệp văn chương của Haruki Murakami như Rừng Na Uy, Biên niên ký chim vặn dây cót, Xứ sở diệu kỳ tàn bạo và chốn tận cùng của thế giới, Kafka bên bờ biển

Đến hiện tại, ít nhất Nhã Nam đã xuất bản được 9 cuốn của “ông hoàng trinh thám” Higashino Keigo. Nhiều nơi không muốn đứng ngoài cuộc, như Đinh Tị xuất bản Trước khi nhắm mắt; Mintbooks với Ngôi nhà của người cá và Trứng chim cúc cu này thuộc về ai. 

Gần đây còn là sự bùng nổ của thể loại light novel - một dạng tiểu thuyết có tranh minh họa, chuyên dành cho học sinh trung học. 

“Mỏ vàng” chưa được khai thác hết 

Dù được khai thác từ kinh điển đến đương đại với số lượng nhiều như vậy, nhưng theo nhà nghiên cứu Nhật Chiêu, văn học Nhật Bản vẫn còn là “mỏ vàng” chưa được khai thác hết. Có nhiều tác phẩm được gọi là đỉnh cao của văn học Nhật, đến nay vẫn chưa xuất hiện.

Ngay từ thế kỷ 8 đã có một hợp tuyển thơ ca vĩ đại hiếm thấy trên thế giới, là Vạn Diệp Tập với 4.500 bài thơ, được xem là đỉnh cao của thơ Nhật. Khoảng năm 1000, xuất hiện tiểu thuyết Truyện Genji - được xem là tiểu thuyết đầu tiên của nhân loại, nhưng y như vừa mới xuất bản ngày hôm qua. Hay như các tác phẩm của Kenzaburo Ōe, chủ nhân giải Nobel Văn học năm 1994, cũng chưa được giới thiệu nhiều ở Việt Nam. 

“Muốn hiểu văn học Nhật phải có Vạn Diệp Tập trong tay. Nhưng hiện tại, chúng ta vẫn đang khai thác văn học Nhật Bản theo cách được chăng hay chớ, nhắm thấy cuốn nào là dịch cuốn đó mà không có một kế hoạch thực sự. Mặc dù được dịch nhiều so với trước đây, nhưng lại không đi vào một quỹ đạo mang tính lâu dài, chưa khai thác hết thành tựu của văn học Nhật. Việc nhiều tác phẩm lớn của Nhật chưa xuất hiện sẽ là một rào cản cho sinh viên khi tìm một chủ đề nào đó về văn học Nhật để nghiên cứu hay làm bài tốt nghiệp. Đây cũng là một thiệt thòi cho độc giả trong nước”, nhà nghiên cứu Nhật Chiêu cho biết. 

Đại diện DTBooks cho rằng: “Dòng văn học kinh điển, với chân giá trị đã được khẳng định, với sự thực hiện chỉn chu, có tâm huyết và chiến lược quảng bá đúng đắn, chúng tôi tin rằng, sức phát hành sẽ không thua kém bất kỳ dòng nào khác. Thứ cả thế giới đã đọc và say mê hơn nửa thế kỷ, chẳng lẽ chúng ta lại thờ ơ”.

Chính vì lý do đó nên trong thời gian tới đây DTBooks sẽ giới thiệu lại dòng văn học kinh điển Nhật Bản, những tác giả hoặc đã được xuất bản nhưng rồi đã tuyệt bản, hoặc đã từng được nghe danh ở đâu đó nhưng chưa từng được giới thiệu ở Việt Nam. Đại diện DTBooks bày tỏ: “Không có sự cạnh tranh nào ở đây. Murakami hay Dazai, Banana hay Akutagawa… thì cũng là những góc cạnh khác nhau của văn học Nhật để các độc giả của chúng ta khám phá và tận hưởng”.

Theo Hồ Sơn - SGGP

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Những bài viết ngắn trong cuốn sách Đủ nắng thì hoa nở (Phương Nam Book và NXB Văn hóa - Văn nghệ ấn hành) cũng chính là những trải nghiệm cả về đời lẫn đạo của tác giả Ba Gàn. Nhờ đó, cuốn sách mang đến những giá trị hữu ích cho độc giả, nhất là những người đang đi tìm mục tiêu để sống.

  • Hướng tới kỷ niệm 10 năm ra số đầu tiên (2010 - 2020), ngày 28/11, tại Hà Nội, tờ Thời Nay (Báo Nhân dân) phối hợp Ban Nhà văn trẻ (Hội Nhà văn Việt Nam) tổ chức buổi ra mắt 2 cuốn sách  “Giấc mơ trên những cánh rừng”, và “Nơi ta đã qua, người ta đã gặp”.

  • Dự án Nhóm 4. 0 của Nền tảng Xuất bản Điện tử Waka, là dự án sáng tác theo mô hình nhóm đầu tiên tại Việt Nam được xây dựng và triển khai với kỳ vọng tạo ra một sân chơi hỗ trợ các tác giả trẻ yên tâm phát triển sự nghiệp sáng tác của mình.

     

  • Đối thoại với hoa (NXB Văn hóa - Văn nghệ TPHCM, tháng 11-2018), tập tiểu luận phê bình thứ 7 của Nguyễn Thị Minh Thái, là cuốn sách kỷ niệm 45 năm bước vào nghề văn của tác giả.

  • Cảm hứng viết văn ở chính trong cuộc sống của mỗi chúng ta, việc viết văn phải tải chứa một điều gì đó chứ không viết chung chung. Trong tác phẩm văn học cũng phải truyền tải những giá trị nhân văn, định hướng tích cực để người đọc biết trân quý những gì mình đang có.

  • Là vùng đất quen thuộc trong miền sáng tạo, vẻ đẹp Hà Nội không chỉ được diễn tả bằng hình ảnh mà còn hiển hiện vô cùng tinh tế, sống động trong nghệ thuật ngôn từ. Với vô số tác phẩm văn học viết về Thủ đô từ xưa tới nay, để khai phá, phát lộ những điều mới mẻ về thành phố này là thử thách không nhỏ với mỗi nhà văn.

  • Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh của nhà văn Nguyên Hồng (5/11/1918 - 5/11/2018), lần đầu tiên, “Nhật ký Nguyên Hồng” ra mắt bạn đọc. Hơn 600 trang nhật ký Nguyên Hồng viết từ năm 1941 đến trước khi ông mất (1982) đã được công bố. Những trang viết hiển hiện cả một thời kỳ, sống động và chân thực. Đặc biệt là đời sống văn nghệ của đất nước trong suốt hơn nửa đầu thế kỷ XX. Được sự đồng ý của NXB Trẻ và đại diện gia đình nhà văn Nguyên Hồng, chúng tôi trích giới thiệu một số trang nhật ký của ông.

  • Rời "cõi tạm" khi tuổi đời còn rất trẻ (24 tuổi) song cha đẻ của bài thơ Hôm qua em đi chùa Hương - tác giả Nguyễn Nhược Pháp đã để lại khối lượng những sáng tác đáng kinh ngạc và thán phục, một tài năng đã chớm nở từ rất sớm và đạt được nhiều thành tựu đáng kể.

  • Sáng 5/11 tại Trụ sở Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp hợp với gia đình nhà văn Nguyên Hồng tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm sinh nhà văn Nguyên Hồng (5/11/1918 - 5/11/2018). Ông được đánh giá là một trong những nhà văn ưu tú nhất của nền văn học Việt Nam hiện đại với các tác phẩm như: Bỉ vỏ, Những ngày thơ ấu, Cửa biển...

  • Có nhiều cuốn sách lọt vào danh mục “bestsellers” của các NXB, hàng chục năm nay nhà văn Nguyễn Nhật Ánh luôn giành vị trí  tác giả “ăn khách” trong làng văn chương. Đa tài trong nhiều lĩnh vực, và thể loại sáng tác nhưng ông có biệt tài xuất sắc trong mảng sáng tác dành cho tuổi teen.

  • NXB Phụ nữ vừa ra mắt cuốn sách "Những nhân chứng cuối cùng" - một trong những tác phẩm góp phần làm nên giải Nobel văn học của nữ nhà văn Belarus Svetlana Alexievich - người được biết đến nhiều với các tác phẩm đã in và phát hành ở Việt Nam như “Chiến tranh không mang gương mặt phụ nữ”, “Lời nguyện cầu từ Chernobyl”.

  • Ngày 25/10, tại TP HCM, cuốn sách “Kiến Phật” của tác giả người Anh - Rose Elliot đã chính thức ra mắt độc giả Việt Nam.

  • Sáng 24-10, nhà văn Nguyễn Ngọc Tư vừa có buổi gặp gỡ và ký tặng sách cho độc giả tại Đường sách TPHCM nhân dịp chị vừa trở về từ Hội sách Frankfurt với giải thưởng LiBeraturpreis 2018, và ra mắt tập truyện ngắn Cố định một đám mây.

  • Ba cây bút trẻ Kai Hoàng, Thái Cường và Hoàng Khánh Duy vừa có cuộc chuyện trò về sáng tác văn chương gắn với cuộc sống đương đại tại Đường sách sáng 20/10 nhân khai mạc Tuần lễ sách hay.

  • Bên cạnh những tác phẩm mang hơi thở thời đại, đời sống văn chương trong nước gần đây còn xuất hiện những tác phẩm từng được xuất bản từ trước. Dù ra mắt cách đây hàng chục năm, nhưng nhiều tác phẩm vẫn giữ nguyên giá trị và với không ít bạn đọc ngày nay, đó vẫn là những tác phẩm mới.

  • Tiểu thuyết về một chàng trai nổi loạn, dính vào ma túy được viết bằng tình cảm của nhà văn với con trai thứ hai. 

  • Sau các tác phẩm Nguyễn Trãi (2 tập), Đàm đạo về Điều Ngự Giác Hoàng, Bí mật hậu cung, mới đây nhà văn Bùi Anh Tấn tiếp tục trở lại với đề tài lịch sử bằng tiểu thuyết Bảo kiếm và giai nhân, do NXB Tổng hợp TPHCM ấn hành. 

  • Kế thừa và sáng tạo là vấn đề xưa nay đã từng được nhiều người quan tâm bàn luận. Tôi chỉ xin nói thêm đôi điều về mối quan hệ giữa kế thừa và sáng tạo trong sáng tác thi ca.

  • PGS-TS Nguyễn Thế Kỷ - Chủ tịch Hội đồng lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương, cho rằng, hoạt động lý luận văn học, nghệ thuật còn xa rời thực tiễn sáng tác, có biểu hiện xơ cứng, kém năng động, giảm sút tác dụng tích cực đối với sáng tác. Chỉ riêng trong lĩnh vực văn học, tiếng nói của các nhà phê bình được nhìn nhận là rất quan trọng đối với tác giả lẫn bạn đọc. 

  • Buổi tọa đàm giới thiệu cuốn sách Lời người Man di hiện đại - Người yêu tiếng Việt trọn đời (Nhà xuất bản Tri Thức ấn hành) sẽ diễn ra lúc 18 giờ ngày 10.10 tại Thư viện Trung tâm văn hóa Pháp (Hà Nội).