Hiện thực xã hội tăng tốc nhanh đến mức, không ai tưởng tượng nổi trong kỳ thi quốc gia lấy bằng tốt nghiệp cho 12 năm học, cả phòng thi môn Lịch sử lại chỉ có…1 thí sinh. Phục vụ thí sinh duy nhất ấy là cả một hội đồng thi ngót 20 con người cùng một rừng phóng viên tò mò săn đón. Những phòng thi môn Sử 1 người ấy đã đi vào…lịch sử!
“Nếu ngày trước, lịch sử tiến chậm hơn cuộc đời con người, thì ngày nay nó tiến nhanh hơn, nó chạy, nó tuột khỏi con người. Bản sắc của một cuộc đời có nguy cơ tan vỡ” - Milan Kundera nhận xét (Tình yêu trong lịch sử tăng tốc - Một cuộc gặp gỡ - NXB Văn học, 2013).
Trong những thế kỷ trước, một con người từ buổi chào đời cho đến khi chết thường chỉ diễn ra trọn vẹn trong một thời kỳ lịch sử duy nhất. Ngày nay, nó vắt qua hai, đôi khi nhiều thời kỳ lịch sử. Nhưng suy ra từ Kundera, nguy cơ đổ vỡ không chỉ xảy đến với một cuộc đời, mà với cả một thế hệ, nhiều thế hệ...
Bóng dáng một con người nhỏ bé ngồi đối diện với môn Lịch sử trong phòng thi, điển hình cho sự cô đơn của con người với quá khứ. Nói đó là sự quay lưng lại của số đông với lịch sử truyền thống, không sai. Nói là ngoảnh mặt với một môn học “khổ sai”, khô cứng và nhạt nhẽo trong nhà trường, cũng đúng. Rất quen thuộc với những đề thi học kỳ môn Sử ở các lớp cấp 2, trong đó yêu cầu phải lập biểu, bảng so sánh những giai đoạn lịch sử rất dài, rồi bắt nhận định đánh giá hàng loạt vấn đề mang tầm nhân loại, mà đến luận án thạc sĩ, tiến sĩ cũng chưa chắc giải quyết xong.
Bóng một người ngồi với Lịch sử trong phòng thi, khiến nhớ đến nhân vật chính tên Khẩn trong tiểu thuyết “Ngồi” của Nguyễn Bình Phương. Khẩn - kẻ không được sinh ra, mà chỉ “thành hình” trong tư thế ngồi theo thế tọa thiền trên mảnh đất có tên Giao Chỉ, cảm nhận “Thời gian là cái gì đó lờ mờ, buồn bã”. Khẩn ngồi bên cây cột đồng mang bóng huyền sử xa xăm, để cuối cùng bỗng thấy mình ngồi bên cây cột điện giữa thời đại xô bồ bên cạnh lăn lóc những vỏ lon bia cùng rác rưởi, nước thải.
“Lịch sử là lời báo trước đích đáng nhất” (Byron, nhà thơ Anh thế kỷ 19). Hãy tin và nên biết sợ về điều đó. Khi lịch sử, thời gian trôi xuôi thật nhanh trong mỗi con người, còn nền văn minh thì đang quay ngược.
Theo Tịnh Sơn - TPO
Chúng ta đang đối diện với truyện ngắn - thể loại đầy sức năng sản ở thời điểm đương đại, và cũng có thể nhận định rằng, đây là thể loại sáng tạo nhất trong tư duy hệ hình văn học hậu hiện đại.
NGUYỄN TĂNG PHÔ
NGUYỄN KHẮC THẠCH
Phải giải thích cho mỗi người thích giải
Cần công bằng với những kẻ bằng công.
LTS: Nhân Tạp chí Sông Hương phát hành số thứ 100 (6-1997), Ban Biên tập chúng tôi có dịp trò chuyện với hai nhà văn từng là Tổng biên tập của tạp chí: Tô Nhuận Vỹ và Nguyễn Khắc Phê.
UÔNG TRIỀU
Tôi nghĩ tiếng Việt chưa bao giờ vào giai đoạn thay đổi nhanh chóng và nhiều như bây giờ. Trong thời kỳ quốc tế hóa, toàn cầu hóa, tiếng Việt phải chịu những áp lực lớn hoặc tự thích nghi để phù hợp với tình hình mới.
VIỆT HÙNG
Văn hóa là một khái niệm rộng, nó bao trùm lên mọi hoạt động của con người trong xã hội. Văn hóa không những phản ánh được quan hệ giữa con người với con người, mà nó còn phản ánh được thế giới nội tâm của con người, và cả sự hòa hợp giữa thế giới nội tâm ấy với biểu hiện của nó ra bên ngoài xã hội.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Trong hoạt động văn hóa - văn nghệ, một vấn đề thường gây ra bất đồng - thậm chí đưa đến những "vụ việc” tai tiếng - là việc đánh giá, bình chọn tác phẩm.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Trong thời buổi thiên hạ đổ xô ra mặt tiền làm ăn, chuyện "nhà mặt tiền" đã xảy ra bao vụ xung đột và là đề tài của nhiều "tác phẩm" dân gian. Để chiếm được mặt tiền, ngoài thế lực đồng tiền, cũng đã ngầm nảy sinh "chế độ", "tiêu chuẩn" này nọ mới được cấp đất mặt tiền.
NGUYỄN QUANG HÀ
Ghi chép
Trong dân gian có câu: "Giàu tại phận, trắng tại da". Tố Hữu, nhà thơ cách mạng thì đặt lại vấn đề nghèo khổ: "Số phận hay do chế độ này?".
TRUNG SƠN
Một vài năm trở lại đây, những người quan tâm đến giá trị văn hóa của Huế vui mừng nhận thấy, bên cạnh các di sản quý báu của người xưa để lại, đã có không ít tác phẩm, công trình nghệ thuật mới làm đẹp thêm cho Huế, trong đó, hẳn phải kể đến sự xuất hiện các "Galery” - những phòng tranh thường xuyên ở 15 Lê Lợi, khách sạn Morin và những cuộc triển lãm được tổ chức liên tiếp ở Hội Văn Nghệ.
HOÀNG ĐĂNG KHOA
Trước hết cần minh định khái niệm, “trẻ” ở đây là chỉ xét về độ tuổi, cụ thể là dưới 35, theo quy ước mang tính tạm thời tương đối hiện hành của Hội Nhà văn Việt Nam.
"Việc trên đời, chỉ cần vẫn còn cơ hội sống thì dù liên tiếp gặp thiên tai nhân họa, tạm thời bị ức chế, sớm muộn cũng sẽ có ngày ngẩng cao đầu. Việc cá nhân là vậy, việc gia đình là vậy, việc quốc gia, dân tộc cũng là như thế...".
Đó là những trang nhật ký của bác sĩ, bệnh nhân và cả những nhà văn nhà thơ viết gửi cho người thân bạn bè trong đại dịch COVID-19.
Truyền tải các bài học với nội dung cô đọng, kết hợp với chuyện kể, hình ảnh, phim, trò chơi, hoạt động tương tác... giờ học lịch sử được tổ chức trực tuyến nhưng không khô khan, tạo được sự hứng thú, thu hút học sinh tìm hiểu về những câu chuyện của quá khứ. Đó là cách Bảo tàng Lịch sử Quốc gia đang làm với Giờ học lịch sử online.
Những tháng ngày qua, cả nước căng mình chống đại dịch Covid-19 - kẻ thù cực kỳ nguy hiểm mà vô hình. Cuộc sống thường ngày vốn luôn sôi động bỗng trầm lặng xuống với không ít nỗi lo và sự ám ảnh, chờ đợi.
Nhằm gìn giữ và lan tỏa truyền thống hiếu học, coi trọng hiền tài, cũng như những giá trị lịch sử, văn hóa nghìn năm của dân tộc, dự án “Không gian văn hóa Quốc Tử Giám” vừa được xây dựng với các hoạt động hướng tới công chúng, đặc biệt là giới trẻ.
30 năm gắn bó với TP Hồ Chí Minh từ ngày xuất ngũ, học đại học, trở thành giảng viên mỹ thuật, đồ họa, họa sĩ Lê Sa Long chưa bao giờ trải qua những ngày mà cả thành phố như “lặng hẳn” vì căng mình chống dịch Covid-19.