Ngày 26-12, chương trình giới thiệu các ấn phẩm đạt Giải thưởng Văn học Nghệ thuật (VHNT) TPHCM 5 năm lần II (2012 - 2017) đã diễn ra tại TPHCM, nhiều tác phẩm có giá trị đã được xướng tên, có điều, với việc được dán nhãn “sách không bán”, chưa biết tác phẩm sẽ đến với độc giả như thế nào?
Nhóm tác giả ở lĩnh vực nhiếp ảnh và hội họa nhận Giải thưởng VHNT TPHCM 5 năm lần II
Vinh danh nhiều tác phẩm giá trị
Giải thưởng VHNT TPHCM 5 năm lần II đã được TPHCM tổ chức lễ công bố và trao tặng vào tháng 4 vừa qua tại Nhà hát Thành phố. Trong chương trình diễn ra vào ngày 26-12, Liên hiệp Các hội VHNT TPHCM đã giới thiệu 9 ấn phẩm liên kết với các đơn vị như: NXB Văn hóa - Văn nghệ, NXB Văn hóa Dân tộc và NXB Mỹ thuật để xuất bản và tái bản tổng cộng 11.000 cuốn sách, là tác phẩm của 23 tác giả - nhóm tác giả thuộc các lĩnh vực chuyên ngành văn học (7 tác phẩm), lý luận phê bình (2 tác phẩm), mỹ thuật (6 tác phẩm), nhiếp ảnh (7 tác phẩm) và thư pháp (1 tác phẩm).
Trong số tác phẩm được vinh danh lần này, Ở R - Chuyện kể sau 50 năm là tác phẩm cuối cùng của nhà văn Lê Văn Thảo. Nhà văn Trần Văn Tuấn, Chủ tịch Hội Nhà văn TPHCM đánh giá cao tác phẩm này bởi tất cả tình tiết, khung cảnh, con người ở R sau 50 năm vẫn còn rất sinh động. Ông cho rằng, nhu cầu của bạn đọc trong tương lai sẽ hướng đến văn chương người thật, việc thật, dựa trên sự kiện hay tư liệu. “Nếu văn chương không làm đúng chức năng “thật hơn đời sống thật” thì có lẽ vai trò của văn chương sẽ mờ đi”, nhà văn Trần Văn Tuấn bày tỏ.
Đặc biệt, đa số các tác phẩm văn học được vinh danh trong đợt này đều mang cảm hứng và tình yêu với quê hương, đất nước; thể hiện trách nhiệm công dân của người cầm bút. Theo chia sẻ của nhà văn Văn Lê, ông viết về chiến tranh đơn giản vì muốn giải tỏa những điều mình đã nhìn thấy trong chiến tranh, đã chứng kiến đồng đội mình chết trong chiến tranh, nhân dân mình chết trong chiến tranh. Phượng Hoàng là cuốn tiểu thuyết viết về chiến dịch cùng tên do Mỹ và quân đội Sài Gòn thực hiện trong giai đoạn từ năm 1968 và những năm sau đó. Trong chiến dịch này, có hàng trăm ngàn chiến sĩ và hơn 40.000 cán bộ cơ sở của ta hy sinh, bị bắt bớ, tù đày. Trong bối cảnh mất hết và bị dồn đến đường cùng, nhưng chiến sĩ và nhân dân vẫn chấp nhận hy sinh, tích cóp sức lực và cuối cùng đã lật được thế cờ.
“Viết về người lính là viết về phẩm hạnh, về lòng trắc ẩn - cái mà thiếu nó, chúng ta khó có thể củng cố được danh giá và thể thống con người. Phẩm hạnh của người lính được thử thách bởi thời gian, được tổ tiên ta truyền lại một cách thần bí cho các thế hệ. Nhờ có phẩm hạnh ấy mà dân tộc ta đã đi vào giai đoạn cuối của chiến tranh một cách điềm tĩnh và đầy nhân bản”, nhà văn Văn Lê chia sẻ.
Quảng bá bằng cách nào?
Không thể phủ nhận giá trị của những tác phẩm được vinh danh tại Giải thưởng VHNT TPHCM 5 năm lần II. Có điều, làm cách nào để tác phẩm đến rộng rãi hơn với công chúng là một vấn đề vẫn còn bỏ ngỏ. Chia sẻ với Báo SGGP, bà Đinh Thị Phương Thảo, Giám đốc NXB Văn hóa - Văn nghệ, cho biết, trước mắt đơn vị này đã thương thảo được với tác giả để đầu tư xuất bản công trình lý luận phê bình điện ảnh Phương pháp phê bình điện ảnh của PGS-TS Trần Luân Kim.
Nhưng không may mắn như tác phẩm của PGS-TS Trần Luân Kim, số phận của những tác phẩm còn lại sẽ như thế nào khi được dán nhãn “sách không bán”? Chẳng hạn, trước khi đạt giải nhất Giải thưởng VHNT TPHCM 5 năm lần II, tác phẩm Ở R - Chuyện kể sau 50 năm của cố nhà văn Lê Văn Thảo từng đạt giải B Sách hay - Giải thưởng Sách quốc gia 2018. Tác phẩm này đã được NXB Văn hóa Dân tộc ấn hành trong năm đó. Tuy nhiên, giống như lần trước, ở lần tái bản này, tác phẩm cũng được dán nhãn “sách không bán”. Và không khó để hình dung ra số phận của những đầu sách này: lưu kho, lưu thư viện rồi nằm đó!
Theo họa sĩ - NGND Huỳnh Văn Mười, để các tác phẩm đến được với đông đảo công chúng, cần có sự đầu tư về công tác quảng bá. Và mỗi loại hình cần có một phương thức quảng bá khác nhau. “Muốn làm được điều này, chúng ta phải trang bị các phương tiện để quảng bá các tác phẩm. Bởi vì bản thân người nghệ sĩ không thể tự thân quảng bá tác phẩm của mình được, vì thế vai trò của nhà nước rất quan trọng. Nếu không làm điều này thì chiến lược công nghiệp văn hóa sẽ không có hiệu quả”, NGND Huỳnh Văn Mười chia sẻ.
Tuy nhiên, khi được hỏi về “đường đi” của dòng sách Nhà nước đặt hàng, NGND Huỳnh Văn Mười bày tỏ: “Cũng đáng tiếc thật. Sao Nhà nước không nghĩ đến việc chuyển thành ebook để độc giả đọc nhanh hơn?”.
Theo Hồ Sơn - SGGP
Khi được hỏi lý do nào thôi thúc bà hoàn thành cuốn tiểu thuyết dã sử về Hồng Hà nữ sĩ Đoàn Thị Điểm, nhà văn Lê Phương Liên tâm sự rằng: “Tôi hăng hái ngồi bên bàn phím, viết đêm viết ngày như là nhập đồng, như là có một nguồn lực siêu nhiên nào thôi thúc”.
HỒ ANH THÁI
Tình yêu quê hương, tình yêu gia đình, những khám phá thú vị trong cuộc sống xa xứ là điểm chung trong hai tác phẩm “Bốn mùa hoang vu xứ kiwi” và “3,1kg hạnh phúc” của hai tác giả trẻ Trần Băng Khuê và Mai Thanh Nga cho bạn đọc thấy được phong vị của những vùng đất khác nhau cũng như cuộc sống của những người Việt trẻ xa xứ.
Sức viết của nhà thơ ngoài lục thập Đinh Ngọc Diệp (sinh năm 1956) có dấu hiệu mạnh lên khi trước thềm xuân mới, ông ra mắt tập “Hành trình 6” (NXB Hội Nhà văn).
Sau giải thưởng văn xuôi của Hội Nhà văn Việt Nam, mới đây, đạo diễn Xuân Phượng tiếp tục nhận thêm giải thưởng văn xuôi của Hội Nhà văn TPHCM cho hồi ký Gánh gánh… gồng gồng… (NXB Văn hóa - Văn nghệ). Tác phẩm đã phần nào khắc họa chân dung của tầng lớp trí thức Việt Nam trong 2 giai đoạn kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
“Duyên” - tôi biết đến tác giả Nguyên Phong từ cuốn sách Đường mây qua xứ tuyết . Tôi cũng đọc qua về tiểu sử, con đường sự nghiệp của ông. Thật đáng để ngưỡng mộ!
Nhà thơ, nhà báo Vương Tâm vừa ra mắt tuyển “Thơ chọn Vương Tâm” (NXB Hội Nhà văn), với 180 bài thơ và một số bức tranh minh họa của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều.
Nhắc tới nhà văn Nguyễn Văn Thọ, bạn văn thường nhớ tới tiểu thuyết “Quyên”; các tập truyện ngắn: “Gió lạnh”, “Vàng xưa”, “Hương mĩ nhân”, “Vườn mộng”; các tập bút ký và tản văn: “Đào ở xứ người”, “Đầu ngọn sóng”… Ông còn sáng tác thơ, vẽ và viết kịch bản phim… Nhớ về thời hoa niên nhiều ước vọng, ánh mắt ông lấp lánh niềm vui.
“Sống mãi trên quê hương anh hùng” (NXB Quân đội nhân dân, 2021) là cuốn sách được viết theo thể loại truyện ký, về cuộc đời của một người anh hùng đã cống hiến tuổi thanh xuân cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Đó là Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Kim Vang - hình ảnh đại diện cho một thế hệ thanh niên lớn lên trong hoàn cảnh đất nước có chiến tranh, sẵn sàng hy sinh không tiếc tuổi thanh xuân, xương máu của mình cho hòa bình, thống nhất của dân tộc...
Trong nền văn học Việt Nam hiện đại, tiểu thuyết Số đỏ của Vũ Trọng Phụng là tác phẩm quen thuộc với nhiều thế hệ bạn đọc. Đến nay, mặc dù đã được phổ biến rộng rãi, nhưng không phải mọi cắt nghĩa về nó đã thật thấu đáo, thuyết phục.
Nỗ lực không ngừng nghỉ của các nhà nghiên cứu lý luận văn học Việt Nam trong nhiều thập niên qua là giới thiệu, nghiên cứu, tổng thuật các hệ thống lý thuyết để vận dụng vào nghiên cứu thực tiễn văn học.
Với 17 truyện ngắn gọn gàng, tập truyện ngắn “Gió thổi trước hiên nhà” vừa được NXB Văn học ấn hành, mở ra một thế giới ngổn ngang, đa tạp của cuộc sống đời thường từ miền quê đến phố thị với đủ mọi cung bậc cảm xúc, những cảnh đời buồn vui, đặc biệt là những thân phận đàn bà nhọc nhằn, cay đắng.
Nhãn sách Văn sử tinh hoa thuộc Công ty TNHH Sách và Truyền thông Việt Nam (Tri Thức Trẻ Books) vừa phát hành cuốn "Phong vị xuân xưa - Ngày xuân xem sách biết việc cổ kim". Tác phẩm được sưu tầm, tuyển chọn từ nhiều cuốn sách, báo, tạp chí trong giai đoạn từ 1920 đến khoảng 1945.
Mấy năm gần đây, nhiều danh tác Việt đã được phát hành lại, mang đến cho độc giả hiện đại cơ hội tiếp cận dễ dàng hơn các ấn phẩm có tuổi đời trên dưới một thế kỷ. Không đơn thuần là “bình mới rượu cũ”, nỗ lực này còn mang tính gợi mở, góp phần định vị, thúc đẩy đa dạng chiều kích văn chương.
“Bốn nhà văn nhà số 4”, NXB Hội Nhà văn, của nhà phê bình Ngô Thảo dày dặn, chia làm bốn phần, tập hợp 35 bài viết của tác giả về bốn nhân vật văn chương nổi tiếng mà sự nghiệp gắn liền với ngôi nhà số 4 phố Lý Nam Đế - tạp chí Văn nghệ quân đội. Đó là Nguyễn Thi, Nguyễn Khải, Nguyễn Minh Châu và Thu Bồn.
Truyện ngắn đối với những tác giả trẻ, mới viết văn, nhiều người tự khám phá mình, bao giờ cũng qua một thử thách. Dương Hương - một tác giả trẻ vừa cho ra mắt tập truyện ngắn “Giá của đàn bà” với nhiều cảm xúc mới mẻ. Chúng tôi xin giới thiệu bài viết của nhà văn Trung Trung Đỉnh về tập truyện ngắn , của tác giả Dương Hương, do Liên Việt ấn hành.
Cầm trên tay cuốn “Thời xuân sắc” của nhà văn Huệ Ninh (NXB Thế giới, 2020) - hồi ký của một người phụ nữ bình thường, tôi thật sự xúc động và còn thấy tiếc, tự hỏi sao sách không dày hơn nữa.
“Nấp” trong nhà báo Trần Nhật Minh với vẻ ngoài “đồ sộ, quánh màu nước thời gian”, là trái tim thi sĩ nhiều rung động. Cho nên, có lẽ đã lần lữa mãi, thì cũng phải đến ngày tâm hồn chật căng, buộc phải tỏa lan hương chất mà tháng năm cuộc đời mình đã trầm tích.
“Hừng Đông” viết về “đêm trước” của cách mạng Việt Nam, giai đoạn trước khi thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (1930) đến cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ. Trong bối cảnh ấy, nhà văn không chạy theo sự kiện, biến cố, mà hướng tới con người cụ thể với tư cách một nhân vật văn học - chiến sĩ Cộng sản Phan Đăng Lưu.
“Lắng đọng và suy nghĩ” (NXB KH&KT, 2020) cái tên sách khiêm tốn của Tạ Quang Ngọc trở nên cuốn hút tôi. Và sự chắt lọc trí tuệ, cũng như chân thành cảm xúc, chân thành tự bạch trong cuốn sách này đã không chỉ khiến tôi cảm phục tác giả, mở mang tri thức, mà còn nâng thêm cho mình bản lĩnh, bồi đắp tình yêu con người, tình yêu đối với quê hương đất nước và sự nghiệp cách mạng.