Thời gian gần đây, những bản nhạc rap tự sáng tác, tự chia sẻ của giới trẻ đang giành được nhiều sự quan tâm của công chúng bởi ngôn từ giản dị và ý nghĩa xã hội sâu sắc.
Khi “nhạc sỹ vô danh” lên ngôi
Những bản nhạc rap đình đám thời gian gần đây phải kể đến là Tau thích mi, Quê tôi Thanh Hóa, Người mẹ nghèo... Tất cả đều do những bạn trẻ không tên tuổi sáng tác và thể hiện. Nội dung của những bài hát này thường được các tác giả lấy ý tưởng từ chính cuộc sống thực tiễn.
Bởi vậy, tuy phần lời không ủy mị để dễ đi vào lòng người nhưng lại gây được ấn tượng bởi ý nghĩa xã hội. Ca khúc được cho là mở màn cho trào lưu nhạc bình dân ở Việt Nam là bản rap Tau thích mi của một nhóm sinh viên trường đại học Sân khấu điện ảnh Hà Nội.
Ngay từ khi được đăng lên YouTube vào đầu tháng 5/2011, clip này đã trở thành một hiện tượng đình đám trong cộng đồng mạng. Từ tựa đề tới những ca từ trong bài hát đều mang tới sự gần gũi và thực tế với cách xưng hô tau - mi thường ngày của người dân miền Trung.
Tuy nhiên, lý do thực sự để bản nhạc rap này chinh phục khán giả chính là câu chuyện ý nghĩa đằng sau nó. Tau thích mi chính là câu chuyện thật của Nguyễn Nhân Ái¸ (rapper Lil Pig), một học sinh cấp III mắc căn bệnh xương thủy tinh bẩm sinh và cũng chính là tác giả bản rap này. Những mặc cảm về bệnh tật khiến Nhân Ái không đủ dũng khí để bày tỏ tình cảm với cô bạn cùng lớp, cậu chỉ còn biết gửi gắm những cảm xúc của mối tình học trò đơn phương vào Tau thích mi.
Những câu từ có lẽ ngại, có lẽ dị: "Tau biết tau không bằng được người ta. Tau không có sức khỏe tốt để cùng mi đi chơi. Tau không có nhiều tiền để mua cho mi những món quà..." mới thật sự là nỗi lòng sâu kín của chàng trai 18 tuổi này và nó đã khiến cho hàng triệu người cảm động.
Rap đang xuất hiện tại các sự kiện âm nhạc lớn
Ban đầu, bản rap Tau thích mi cũng nhận được nhiều ý kiến góp ý, phê bình bởi cách xưng hô tau mi và lời rap địa phương đặc trưng chất Huế (quê hương của Nhân Ái) có phần khó nghe. Tuy nhiên, tác giả ca khúc đều muốn giữ nguyên những phần này bởi nó chính là những phần làm nên nét riêng không lẫn vào đâu của bản rap.
Học sinh Huế thường bày tỏ tình cảm bằng câu Tau thích mi chứ ít ai dùng ấy, tớ hoặc tôi, bạn như ở các tỉnh khác. Đó là cách xưng hô thường ngày chứ không phải cách xưng hô thô lỗ như nhiều người nghĩ. Nếu thay bằng anh - em thì đó không còn là tình cảm trong sáng của học trò nữa.
“Về việc rap bằng giọng Huế cũng vậy, em chắc chắn 100% là sẽ không bao giờ đổi giọng Huế khi rap. Tại sao phải đổi giọng khi đó là tiếng nói của quê hương, của người đã sinh ra mình?", Nhân Ái chia sẻ. Mặc dù vẫn còn những non nớt về mặt chuyên môn nhưng Tau thích mi đã chiếm được cảm tình của đông đảo người xem. Dù thích hay không thích thì ai cũng phải công nhận rằng những ca từ của ca khúc này rất thân thuộc, rất gần gũi với cuộc sống thường ngày.
Thậm chí, Tau thích mi còn được cặp đôi ca sĩ Trấn Thành - Đoan Trang mang lên sân khấu chương trình Cặp đôi hoàn hảo với phần biểu diễn nhận được nhiều sự khen ngợi của Ban giám khảo và khán giả.
Và “nghệ thuật” là phong cách phóng khoáng
Sau Tau thích mi của Lil Pig, trào lưu sáng tác và chia sẻ những bản nhạc rap trở thành món âm nhạc mới lạ thu hút sự quan tâm của đông đảo giới trẻ. Vẫn là những câu chuyện có thật tồn tại trong đời sống hiện thực được viết bằng những ca từ tự do, đơn giản, dễ hiểu.
Quê tôi Thanh Hóa bản rap được tung lên mạng ngay trong khoảng thời gian một nam sinh viên gây ra căng thẳng giữa các vùng miền (cuối tháng 10/2012) vì lên tiếng phân biệt người Thanh Hóa phần nào phá vỡ định kiến về địa phương này. Ca khúc Người mẹ nghèo gây sốt cộng đồng mạng mới đây thì gây xúc động bởi đề cập tới tình mẫu tử. Bài rap kể về chuyện một người mẹ nghèo đi ăn trộm quần áo để hai đứa con thơ của mình được mặc bộ quần áo đủ đầy trong ngày Tết. Người mẹ bị chủ nhà bắt gặp và chịu những trận đòn đau nhưng vẫn im lặng không hề kêu ca.
Lời bài hát Người mẹ già ấy cắn răng chịu đựng những trận đòn roi lên thân xác, nhưng bà vẫn không kêu la mà chỉ lặng im cho dù vết thương đang đau rát. Đến khi hỏi tại sao bà lại làm thế trong khi ngày Tết đang cận kề thì bà cố gắng gượng dậy chỉ tay về phía hai đứa con nít đang đứng nhìn mẹ nó mà nước mắt dầm dề... đã khiến không ít người xem rơi nước mắt.
Việc người mẹ lấy cắp quần áo cho con có thể là hiếm có nhưng tình mẫu tử thì chắc chắn đều tồn tại ít nhiều trong mỗi người. Và đó chính là điểm để Người mẹ nghèo chinh phục người nghe. Và quan trọng là rap bình dân luôn phóng khoáng về nội dung cũng như phong cách.
Tác giả của ca khúc Tau thích mi - Nguyễn Nhân Ái (rapper Lil Pig) và chị gái.
Có thể nói, khi đến Việt Nam, rap không còn là một thể loại âm nhạc bình dân nữa. Nó đang được xem là một thể loại đáng kỳ vọng vừa có thể đứng độc lập vừa có thể hỗ trợ cho các dòng nhạc khác. Những người hát rap (rapper) tên tuổi có thể kể đến là Mr.T, Tronie, Suboi, Hoàng rapper, Kimmese, Hà Okio, Suboi, Đinh Tiến Đạt, Quân Rapsoul...
Tuy nhiên, sự thể hiện của những rapper trên sân khấu chuyên nghiệp lại không nhận được sự quan tâm của công chúng như các bản nhạc rap tự biên tự diễn trên bởi sự hời hợt và né tránh. Bản chất của rap là thể hiện những vấn đề nhức nhối, gai góc của xã hội như tham nhũng, nghiện hút, mại dâm... nhưng vì e ngại việc nói thẳng, nói thật mà các rapper vẫn chưa dám mang lên sân khấu.
Về sự phát triển của nhạc rap Việt hiện nay, nhạc sĩ Hoàng Bách cho ý kiến: "Thực tế ở nước ta, nhạc rap đang được yêu thích vì nó nói đúng hơn, thật hơn những vấn đề của cuộc sống. Tôi có nghe mấy bản nhạc rap mới nổi thời gian gần đây và thấy hầu hết đều có cách thể hiện rất trẻ, dễ thương; dám nói thẳng, nói thật.
Tất nhiên có một số ít trong đó phát triển theo hướng hơi bạo lực, thậm chí chứa yếu tố dung tục nhưng đó là vấn đề chung của tất cả các thể loại nhạc rap trên thế giới. Nhạc rap càng phổ cập đến bạn trẻ nhiều, càng thể hiện sự cá tính nhưng điều cuối cùng nó hướng đến vẫn là những vấn đề gai góc, những mặt tối của xã hội.
Tuy nhiên, nhiều rapper hiện nay được chấp nhận một cách rộng rãi nhưng vấn đề họ nói rất hời hợt, cứ phải nói theo sự kiểm duyệt và cách suy nghĩ của người khác nhiều nên họ cũng bị lụt nghề hoặc phải đi làm những công việc khác. Đó là điều rất phí của rap Việt.
Với tư cách là nhạc sĩ, tôi cũng mong các cơ quan quản lý tìm ra cách quản lý thoáng hơn, chuyên môn hơn chứ không đơn giản chỉ là cấm, cản. Sự quản lý phải theo kịp sự phát triển của xã hội thì các tài năng thực sự mới được khai thác hết. Nhiều bạn trẻ có tài năng viết, soạn nhạc nhưng không phát triển được vì không được công nhận. Nghề nào cũng vậy, nhất là làm nghệ thuật, phải mang lại tài chính và danh tiếng thì người ta mới sống trọn vẹn được với nghề".
Nhung Đinh
Theo nguoiduatin.vn
Chúng ta đang đối diện với truyện ngắn - thể loại đầy sức năng sản ở thời điểm đương đại, và cũng có thể nhận định rằng, đây là thể loại sáng tạo nhất trong tư duy hệ hình văn học hậu hiện đại.
NGUYỄN TĂNG PHÔ
NGUYỄN KHẮC THẠCH
Phải giải thích cho mỗi người thích giải
Cần công bằng với những kẻ bằng công.
LTS: Nhân Tạp chí Sông Hương phát hành số thứ 100 (6-1997), Ban Biên tập chúng tôi có dịp trò chuyện với hai nhà văn từng là Tổng biên tập của tạp chí: Tô Nhuận Vỹ và Nguyễn Khắc Phê.
UÔNG TRIỀU
Tôi nghĩ tiếng Việt chưa bao giờ vào giai đoạn thay đổi nhanh chóng và nhiều như bây giờ. Trong thời kỳ quốc tế hóa, toàn cầu hóa, tiếng Việt phải chịu những áp lực lớn hoặc tự thích nghi để phù hợp với tình hình mới.
VIỆT HÙNG
Văn hóa là một khái niệm rộng, nó bao trùm lên mọi hoạt động của con người trong xã hội. Văn hóa không những phản ánh được quan hệ giữa con người với con người, mà nó còn phản ánh được thế giới nội tâm của con người, và cả sự hòa hợp giữa thế giới nội tâm ấy với biểu hiện của nó ra bên ngoài xã hội.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Trong hoạt động văn hóa - văn nghệ, một vấn đề thường gây ra bất đồng - thậm chí đưa đến những "vụ việc” tai tiếng - là việc đánh giá, bình chọn tác phẩm.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Trong thời buổi thiên hạ đổ xô ra mặt tiền làm ăn, chuyện "nhà mặt tiền" đã xảy ra bao vụ xung đột và là đề tài của nhiều "tác phẩm" dân gian. Để chiếm được mặt tiền, ngoài thế lực đồng tiền, cũng đã ngầm nảy sinh "chế độ", "tiêu chuẩn" này nọ mới được cấp đất mặt tiền.
NGUYỄN QUANG HÀ
Ghi chép
Trong dân gian có câu: "Giàu tại phận, trắng tại da". Tố Hữu, nhà thơ cách mạng thì đặt lại vấn đề nghèo khổ: "Số phận hay do chế độ này?".
TRUNG SƠN
Một vài năm trở lại đây, những người quan tâm đến giá trị văn hóa của Huế vui mừng nhận thấy, bên cạnh các di sản quý báu của người xưa để lại, đã có không ít tác phẩm, công trình nghệ thuật mới làm đẹp thêm cho Huế, trong đó, hẳn phải kể đến sự xuất hiện các "Galery” - những phòng tranh thường xuyên ở 15 Lê Lợi, khách sạn Morin và những cuộc triển lãm được tổ chức liên tiếp ở Hội Văn Nghệ.
HOÀNG ĐĂNG KHOA
Trước hết cần minh định khái niệm, “trẻ” ở đây là chỉ xét về độ tuổi, cụ thể là dưới 35, theo quy ước mang tính tạm thời tương đối hiện hành của Hội Nhà văn Việt Nam.
"Việc trên đời, chỉ cần vẫn còn cơ hội sống thì dù liên tiếp gặp thiên tai nhân họa, tạm thời bị ức chế, sớm muộn cũng sẽ có ngày ngẩng cao đầu. Việc cá nhân là vậy, việc gia đình là vậy, việc quốc gia, dân tộc cũng là như thế...".
Đó là những trang nhật ký của bác sĩ, bệnh nhân và cả những nhà văn nhà thơ viết gửi cho người thân bạn bè trong đại dịch COVID-19.
Truyền tải các bài học với nội dung cô đọng, kết hợp với chuyện kể, hình ảnh, phim, trò chơi, hoạt động tương tác... giờ học lịch sử được tổ chức trực tuyến nhưng không khô khan, tạo được sự hứng thú, thu hút học sinh tìm hiểu về những câu chuyện của quá khứ. Đó là cách Bảo tàng Lịch sử Quốc gia đang làm với Giờ học lịch sử online.
Những tháng ngày qua, cả nước căng mình chống đại dịch Covid-19 - kẻ thù cực kỳ nguy hiểm mà vô hình. Cuộc sống thường ngày vốn luôn sôi động bỗng trầm lặng xuống với không ít nỗi lo và sự ám ảnh, chờ đợi.
Nhằm gìn giữ và lan tỏa truyền thống hiếu học, coi trọng hiền tài, cũng như những giá trị lịch sử, văn hóa nghìn năm của dân tộc, dự án “Không gian văn hóa Quốc Tử Giám” vừa được xây dựng với các hoạt động hướng tới công chúng, đặc biệt là giới trẻ.
30 năm gắn bó với TP Hồ Chí Minh từ ngày xuất ngũ, học đại học, trở thành giảng viên mỹ thuật, đồ họa, họa sĩ Lê Sa Long chưa bao giờ trải qua những ngày mà cả thành phố như “lặng hẳn” vì căng mình chống dịch Covid-19.